اختصاصی از کوشا فایل پروژه درس ارگونومی: ارگونومی موبایل بصورت پاورپوینت دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

پروژه درس ارگونومی: ارگونومی موبایل بصورت پاورپوینت

توضیحات :

ارگونومی یا مهندسی فاکتور های انسانی یعنی قانون کار که به بررسی تعامل انسان با ماشین می پردازد. همچنین ارگونومی را تحت عنوان مطالعه ی قوانین کار و یا ارتباط بین کارگر و محیط کار می شناسیم. این پروژه تحت عنوان ارگونومی موبایل به بررسی مفاهیم ارگونومی سخت افزار و نرم افزار پرداخته است.

فهرست مطالب :

• مقدمه ای بر ارگونومی
• اصل ارگونومی در صنعت
• تعریف سازمان بین المللی کار
• ارگونومی سخت افزار
• ارگونومی نرم افزار
• مشخصات ابزارهای دستی و طراحی آن
• عواملی که در طراحی ابزار های دستی مورد نیاز است
• تعریف ارگونومی موبایل
• هدف از ارگونومی موبایل
• عکس های از ارگونومی خاص در گوشی ها
• بررسی ارگونومی گوشی ( پی 990)

مهندسی عوامل انسانی(ارگونومی) - تحقیق تاریخچه ارگونومی و شرایط محیط کار

اختصاصی از کوشا فایل مهندسی عوامل انسانی(ارگونومی) - تحقیق تاریخچه ارگونومی و شرایط محیط کار دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

بررسی عوامل شیمیایی و فیزیکی و ارگونومی موثر بر مسائل ایمنی و بهداشت حرفه ای در کارخانه شوگا - 250 صفحه فایل ورد و قابل ویرایش

اختصاصی از کوشا فایل بررسی عوامل شیمیایی و فیزیکی و ارگونومی موثر بر مسائل ایمنی و بهداشت حرفه ای در کارخانه شوگا - 250 صفحه فایل ورد و قابل ویرایش دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

- مقدمه:

ایمنی عمومی به عنوان مبانی ایمنی صنعتی و از ملزومات بهداشت حرفه‌ای محسوب می شود. برای ایجاد و استقرار ساختار بهداشت حرفه ای و ایمنی صنعتی – تخصصی (حریق، برق، ساختمان، ماشین آلات و ...) مناسب و کارا در یک کارخانه ابتدا بایستی یک ساختار ایمنی مناسب را داشته باشیم و این امر به دلیل محتوای ایمنی عمومی است.

طبق تحقیقی که (Health and Safety Authority) HAS در سالهای 1995 تا 1999 انجام داده 1114

 بازرسی انجام داده به نقش مدیریت و توصیه ها و آگاهی های داده شده می‌پردازد که در میان تذکرات و دستورالعملهای داده شده در جدول زیر 1202 مورد تأکید بر تذکرات و اخطاریه‌های ممنوعیت و پیروی از قانونهای ایمنی در مورد داربستها و چارچوبها شده و 335 مورد توصیه در خصوص زده ها و حصارها و رفتار غیر ایمن در نقاط باز شده است. در شکل عمومی نشان می دهد که شرایط و فعالیت در ارتباط با سقوط از ارتفاع بیشترین توصیه ها و اصلاحات یا تذکرات ممنوعیت را به خود اختصاص داده اند و در اینجا نقش مدیران شامل گماشتن سرپرست پروژه، برای طراحی و مراحل ساختاری، برقراری طرحهای ایمنی و بهداشتی، طرحهای ایمنی و بهداشتی برای ریسکهای ویژه و توزیع مناسب این فعالیتها در خصوص سرویس گیرندگان می باشد.[1]

اعمال توصیه شده

اخطاریه‌ها (تذکر ممنوعیت‌ها)

دستورالعمل‌های اصلاحی

تذکرات اصلاحی

حمایت ناکافی

61

17

219

4769

(%43)

مدیریت (M)

1202

26

289

7665

(%8/68)

داربست‌ها Scaffolding

335

5

100

2657

(%8/23)

لبه‌ها/حصارها/نقاط باز

- مستندات قانونی:

طبق ماده 96 قانون کار به منظور اجرای صحیح قانون کار و ضوابط حفاظت فنی اداره کل بازرسی وزارت کار و امور اجتماعی با وظایف مشخص تشکیل گردیده که درمواد قانونی 97 ، 98 ، 99 ، 100 ، 101 ، 102 ، 103 ، 104 و 105 در مورد وظایف و اختیارات بازرسان کار در قبال مسائل ایمنی و حفاظت فنی کارخانجات و وظایف بازرسان در کارگاه های تحت نظارت آنان توضیحات تکمیلی ارائه می دهند. در ماده 93 چگونگی تشکیل و وظایف کمیته‌های حفاظت آمده است. لازم به ذکر است که متن قوانین مربوط به هر قسمت به تفصیل در صفحات بعد آمده است.

- ایمنی عمومی شامل موضوعات زیر می باشد:

1- مدیریت و نقش آن در ایمنی و بهداشت کار

2- کمیته ایمنی و بهداشت کار

3- آموزش ایمنی و بهداشت کار

4- کاربرد رنگ، نشانه ها (علائم) برچسب‌ها و اعلانات در ایمنی و بهداشت کار

5- نظم، انضباط و نظافت کارگاهی و نقش آن در ایمنی و بهداشت کار

6- کاربرد استانداردها در ایمنی و بهداشت کار.

- مدیریت و نقش آن در ایمنی و  بهداشت کار:

ساختار مدیریتی به لحاظ این که از سطح علمی بالاتر، برنامه ریزی دقیق، حسابمند و آینده‌نگرتر و همچنین نظم و انضباط و بر اثر بیشتری نسبت به ساختار دیالتی برخوردار است برای هر سازمان وسیع و یا هر بخش مستقل از یک سازمان، مناسبتر و کارایی بالاتر دارد. همکاری نزدیک مدیریت کل با مدیریت ایمنی و بهداشت پیامدهای سودمندی را به همراه دارد که عبارتند از:

1- شناخت صحیح مدیریت از بهداشت و ایمنی کار و تأثیر آن در کار.

2- شناخت، ارزیابی، نظارت و عملکرد علمی و سازمان یافته مسائل بهداشت و ایمنی کار.

3- عدم وقفه در ارسال طرحهای فوریتی و پیشنهادی در مورد مسائل بهداشتی و لزوم دخالت مدیریت در آنها.

4- عدم شبهه افکنی در لزوم انجام طرح به وسیله افراد و بدون تخصص در زمینه بهداشت و ایمنی کار.

5- عملکرد صحیح، به موقع در جهت اجرای طرح ها و خرید وسایل و مواد مناسب بهداشتی و ایمنی.

6- کاهش هزینه به دلیل عملکرد مناسب و به موقع در مورد مسائل بهداشت و ایمنی.

- ساختار مدیریتی برای مدیریت درون سازمان مرکز بهداشت و ایمنی کارخانه نیز پیامدهایی را به دنبال خواهد داشت که از آن جمله:

1- نظم، انضباط و سازمان یافتگی در امور بهداشت و ایمنی

2- تخصصی و علمی شدن مطالعات و فعالیتها

3- نظارت قاطعانه بر حسن اجرای اصول بهداشتی و ایمنی

4- برنامه ریزی دقیق و بلندمدت جهت شناسایی، ارزیابی و نظارت بر مسائل بهداشتی و ایمنی

- وظایف مدیریت (کارفرما) در امر بهداشت و ایمنی کار:

اولین وظیفه هر مدیر یا کارفرما ابراز علاقه قلبی به امور بهداشتی و ایمنی می‌باشد و این بدان معناست که اولین همکاری هر مدیر با مرکز بهداشت و ایمنی کار علاقه مندی نسبت به اصول بهداشت و ایمنی است. پس از آن بایستی با انجام وظایف خود علاقه مندی قلبی را به علاقه مندی عملی تبدیل نماید.

قانون کار با هدف تولید بهینه و حفظ و صیانت از نیروی انسانی در ماده 91 وظایف کارفرمایان چنین عنوان می نماید:

1- ارائه خدمات بهداشتی و ایمنی: تأمین بهداشت محیط کار و محیط های جانبی، ایجاد اماکن و شرایط بهداشتی خارج از محیط کار، حمام، رخت‌کن، مواد بهداشتی مناسب، انجام معاینات قبل از استخدام و دوره‌ای تأمین ایمنی در برابر عوامل حادثه ساز. تأمین هزینه جهت درمان ناشی از عوارض و بیماری‌ها و حوادث ناشی از کار و تأمین غرامت جهت هر گونه از کار افتادگی دائم و موقت، جراحات و نقایص در اثر بیماری ها و حوادث ناشی از کار تأمین هزینه‌های خرید و وسایل حفاظت فردی مناسب.

2- آموزش: برگزاری دوره‌ها و همایش های آموزشی، نمایش فیلمهای آموزشی تهیه برچسب و اعلانات آموزشی.

3- نظارت: کمک به تشکیل کمیته ایمنی و بهداشت کار اتخاذ و روشهای تشویقی و تنبیهی مناسب و الزام افراد جهت رعایت اصول بهداشت و ایمنی.

- بخش اجرایی خدماتی بهداشت حرفه ای:

طبق مواد قانونی مربوط به کلیات حفاظت فنی و بهداشت حرفه ای کارفرما ملزم به اجرای برنامه های ایمنی و حفاظت فنی به عنوان یکی از برنامه های خدمات بهداشت حرفه ای در صنعت تحت نظارت خودی باشد و نیز در این راستا کارفرما باید از افراد متخصص در زمینه ایمنی و حفاظت فنی استفاده کند. (ماده 93)

- کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار:

طبق ماده 93 قانون کار به منظور جلب مشارکت کارگردان و نظارت بر حسن اجرای مقررات حفاظتی و بهداشت در محیط کار و پیشگیری از حوادث بیماری‌ها در کارگاههایی که وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ضروری تشخیص دهند کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار تشکیل خواهد شد.

کمیته مذکور از افراد متخصص در زمینه حفاظت فنی و بهداشت حرفه‌ای و امور فنی کارگاه تشکیل می شود و از بین اعضاء 2 نفر شخص واجد شرایطی که مورد تأیید وزارتخانه های کار و امور اجتماعی و بهداشت درمان و آموزش پزشکی باشند تعیین می گردند. که وظیفه‌شان برقراری ارتباط و میان کمیته مذکور و وزارت کار در امور اجتماعی و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی می باشند.

- طبق ماده 2 آیین نامه های کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار کارگاه‌هایی که دارای 25 نفر کارگر باشند کارفرما مکلف است کمیته ای به نام کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار در کارگاه با اعضاء ذیل تشکیل دهند:

1- کارفرما یا نماینده تام‌الاختیار او

2- نماینده شورای اسلامی کار یا نماینده کارگران کارگاه

3- مدیر فنی و در صورت نبودن او یکی از سر استاد کاران کارگاه

4- مسئول حفاظت فنی

5- مسئول بهداشت حرفه ای

طبق ماده 3 آیین نامه های حفاظت فنی و بهداشت کار در کارگاه‌هایی که کمتر از 25 نفر کارگاه دارند و نوع کار آنها ایجاب می نماید با نظر مشترک و هماهنگ بازرسی کار و کارشناسی بهداشت حرفه ای محل، کارفرما مکلف به تشکیل کمیته مذکور خواهند بود.

طبق ماده 4 آیین نامه حفاظت فنی و بهداشت کار جلسات کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار باید لااقل هر ماه یکبار تشکیل گردد و در اولین جلسه خود نسبت به انتخاب یک نفر دبیر از میان اعضاء کمیته اقدام نمایند. تعیین زمان تشکیل جلسات و تنظیم صورتحساب کمیته بعهده دبیر جلسه خواهد بود.

طبق ماده 5 آیین نامه های حفاظت فنی و بهداشت کار وظایف کمیته فنی و بهداشت کار به شرح زیر است:

1. طرح مسائل و مشکلات حفاظتی و بهداشتی در جلسات کمیته و ارائه پیشنهادات لازم به کارفرما جهت رفع نواقص و سالم‌سازی محیط کار
2. انعکاس کلیه ایرادات و نواقص حفاظتی و بهداشتی و پیشنهادات لازم جهت رفع آنها به کارفرما کارگاه.
3. همکاری و تشریک مساعی با کارشناسان بهداشت حرفه ای و بازرسان کار جهت اجرای مقررات حفاظتی و بهداشت کار.
4. توجه و آشناسازی کارگردان نسبت به رعایت مقررات و موازین بهداشت و حفاظت در محیط کار.
5. پیشنهاد به کارفرما جهت تشویق کارگر اینکه در امر حفاظت فنی و بهداشت کار علاقه دارند.
6. همکاری با کارفرما در تهیه دستورالعملهای انجام کار سالم و بدون خطر و استفاده از تجهیزات حفاظتی.
7. پیگیری برای تهیه صورتجلسه کمیته و تهیه فرمهای حوادث و بیماریهای ناشی از کار.

8 . پیگیری برای انجام معاینات قبل از استخدام ادواری برای پیشگیری از بیماریهای ناشی از کار و ارائه نتایج.

1. اعلام موارد مشکوک به بیماریهای حرفه ای از طریق کارفرما به مرکز بهداشت مربوط و همکاری در تعیین شغل مناسب برای کارگر اینکه به تشخیص شورای پزشکی به بیماریهای حرفه ای مبتلا شده اند (تبصره 1 ماده 92 قانون کار)
2. جمع آوری اطلاعات از نقطه نظر مسائل حفاظتی و بهداشتی و تکمیل فرم صورت نواقص موجود در کارگاه.

11 . بازدید و معاینه ابراز کار، وسایل حفاظتی و بهداشتی در محیط کار و نظارت بر حسن استفاده از آن.

1. ثبت بیماریهای ناشی از کار و آمار حوادث و تعیین ضرایب تکرار و شدت حوادث.
2. نظارت بر ترسیم نمودار میزان حوادث و بیماریهای حرفه ای و همچنین نصب پوسترهای آموزشی و بهداشتی و حفاظتی در محیط کار.

14 . اعلام کانونهای ایجاد خطرات حفاظتی و بهداشتی در کارگاه.

1. نظارت بر نظم و ترتیب و آرایش مواد اولیه و محصولات و استقرار ماشین آلات و ابزار کار به نحو صحیح و ایمن و همچنین تطابق صحیح کار و کارگر در محیط کار.
2. تعیین خط مشی روشن و منطبق با موازین حفاظتی و بهداشتی بر حسب شرایط اختصاصی به کارگاه جهت حفظ و ارتقاء سطح بهداشت و ایمنی محیط کار و پیشگیری از ایجاد حادثه و بیماریهای شغلی.
3. تهیه و تصویب و صدور دستورالعملهای اجرایی حفاظتی و بهداشت جهت اعمال در داخل کارگاه در مورد پیشگیری از ایجاد عوارض و بیماریهای شغلی ناشی از عوامل فیزیکی، شیمیایی، ارگونومیکی، بیولوژیکی و روانی.

- کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار در کارخانه شوگا:

این کمیته شامل 5 نفر اصلی و چند نفر دعوت شده با توجه به موضوع مورد بحث می باشد که جلسات آن هر 2 ماه یکبار تشکیل می شود که کارفرما مدیر کارخانه و در صورت نبودن مدیر کارخانه مدیر امور اداری مسئول آن می‌باشد مسئول بهداشت حرفه ای یک نفر کارشناس بهداشت حرفه ای که به صورت مشاور فقط 2 روز در هفته در شرکت حضور دارد مسئول ایمنی شرکت و پزشک شرکت نیز از اعضای این کمیته می باشند نماینده کارکنان سرپرست تعمیرات تولید با مدرک فوق دیپلم می باشد، نمایند. شورا که مسئول فنی نیز می باشد از پرسنل IS می باشد. در این کمیته به کارهای جزیی پرداخته نمی شود. فقط مسائل و مشکلات به صورت کلی مطرح شده و هماهنگی‌های لازم و تقسیم کار بین اعضاء مشخص می شود.

از زمان تشکیل این کمیته علیرغم ضعفهای آن که بعداً به آن اشاره خواهد شد آمار حوادث این کارخانه کاهش محسوسی داشته و به کاهش غیبت و روزهای از دست رفته و بهره وری کار کمک نموده است و مدیران دیدشان نسبت به مسائل بهداشتی و حفاظتی کارگران و کلیه پرسنل بازتر شده و به اهمیت ایمنی و حفاظت و بهداشت کار تا حدودی پی برده اند.

- ارزیابی کمیته حفاظت شرکت شوگا و  توصیه ها و موارد قانونی:

طبق ماده 2 آیین نامه کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار کارگاه‌های دارای 25 نفر کارگر باید کمیته حفاظت را تشکیل دهند و طبق ماده 4 همین آیین نامه باید لااقل هر ماه یکبار تشکیل گردد که در این کارخانه هر 2 ماه یکبار تشکیل می‌گردد. با توجه به سختی کار و تعداد کارگران این کارخانه بهتر است یک نفر کارشناس ثابت برای مسائل بهداشت حرفه ای استخدام شود تا با صرف زمان بیشتری به ارزیابی مسائل و مشکلات این شرکت بپردازد.

طبق تبصرة 1 ماده 93 ، 2 نفر از اشخاص واجد شرایط جهت برقراری ارتباط میان کمیته مذکور با کارفرما و وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی انتخاب شوند که این مورد اصلاً رعایت  نمی شود و یکی از ضعفهای عمده این کارخانه برقراری ارتباط بین کمیته مذکور و مدیران و عدم توجه خاص مدیران به این مسائل می باشد.

- نظم و نظافت کارگاهی[2]:

نظم و نظافت کارگاهی ساخته و پرداخته مدیریت صنعتی ژاپن بوده است که فعالیت در محیط کار را اساس S7 پایه ریزی نموده اند که عبارتند از:

1- سوا کردن ضروریات Sort (Seiri)

2- سروسامان دادن و مرتب کردن Organize (Seition)

3- سپیدی و پاکیزگی محیط کار Clean (Seiso)

4- سلامتی و ایمنی Health and Safety (Seiketsu)

5- سازمان یافتگی و انضباط Tidy and Discipline (Shit suke)

6- سخت کوشی و کار با تمام نیرو (Hard working (Shikkari Yaru))

7- سماجت در انجام کار خوب Urge Repratelly (Shukknh)

البته 2 مورد آخر تنها در کشور ژاپن اجراء شده است و مخصوص این کشور است ولی در کشورهای صنعتی و تعدادی از کشورهایی که در حال صنعتی شدن هستند و همچنین در ایران تنها 5 مورد اول به اجرا درآمده است که در این کشورها به  Fives یاد می شود.

- توصیه ها و  پیشنهادات و موارد قانونی در مورد اجرای S5 در شرکت شوگا:

مهندسی عوامل انسانی(ارگونومی) - تحقیق تاریخچه علم ارگونومی و علل پیدایش این علم، علل اهمیت آن و حیطه و گسنره علم در زندگی روزمر

اختصاصی از کوشا فایل مهندسی عوامل انسانی(ارگونومی) - تحقیق تاریخچه علم ارگونومی و علل پیدایش این علم، علل اهمیت آن و حیطه و گسنره علم در زندگی روزمره دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

دانلود پایان نامه مداخله ارگونومی در ایران خودرو

اختصاصی از کوشا فایل دانلود پایان نامه مداخله ارگونومی در ایران خودرو دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

مداخله ارگونومی در ایران خودرو

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:57

فهرست مطالب :

مقدمه ....................................... 1

مداخله ارگونومی در کشور های در حال توسعه .... 3

انتفال تکنولوژی و ارگونومی................... 6

کارهای آموزشی – پژوهشی در ایران .............. 9

مداخله ارگونومی در صنعت ..................... 10

بررسـی ارگونومی درایران...................... 13

مداخله ارگونومی در بزرگترین شرکت خودروسازی ایران    16

• معرفی روشها و بیان تجربیات ................ 16
• مقدمه و اهداف ............................ 16
• مواد و روش ها ............................. 19
• بحث ....................................... 27
• مقدمه ..................................... 31
• وضعیت موجود در شرکت ....................... 36
• روش انجام کار ............................. 37
• نتیجه گیری................................. 38
• مقدمه و اهداف ............................. 44
• روش انجام کار.............................. 45
• مواد و روش ها ............................. 51
• نتایج ..................................... 52
• بحث ....................................... 53

بررسی علل غیبت از کار در شرکت ایران خودرو .. 31

طرح کنترل آلودگی صوتی در خطوط صافکاری سالن بدنه سازی شرکت ایران
خودرو......................... 43

طرح بهینه سازی ایستگاه های کار .............. 49

پیشنهادات ................................... 55

و درآخر ..................................... 56

منابع ....................................... 59

چکیده :

از زمان پیدایش علم فاکتورهای انسانی تاکنون سه دوره متفاوت در حیات آن قابل تمایز می باشد. دوره اول که برخی آن را عصر «نسل اول» این علم محسوب می دارند، تقریبأ مقارن با سال های 1945 تا1960 است. در این دوره کوشش بنیان گذاران علم فاکتورهای انسانی (و در آن زمان روانشنا سی مهندسی) منحصرأ معطوف و مصروف طراحی و بهبود ایستگاههای کار تعبیه شده در سلاح های مختلف مثل هواپیما، تانک، کشتی و غیره، طراحی مشاغل و عمدتأ کارهای یدی و بدنی، بهبود نمودارها و آلات و ادوات کنترل ماشین مثل اهرم، کلید و غیره و بطور کلی تسهیل روابط تعاملی انسان- ماشین در موارد بسیار اختصاصی، جزئی و در سطح «خرد» متمرکز شد.

در فاصله سال های 1980 - 1960 که در حقیقت «دوره دوم» حیات علم فاکتورهای انسانی است به لحاظ رواج استفاده از کامپیوتر در سطح جامعه و نیز افزایش میزان مشاغلی که بیشتر نیازمند کار فکری بوده تا فعالیت یدی و بدنی، این علم با اولین مرحله تکاملی خود مواجه شد. در مقطع زمانی مذکور محققان این رشته بیشتر توجه خود را معطوف به مطالعه بر روی نحوه کسب و پردازش اطلاعات از جانب انسان کردند. در این دوره علم فاکتورهای انسانی مقولاتی در ارتباط با ظرفیت و قابلیت حواس شنوایی و بینایی جهت پذیرش و جذب و ضبط علایم و اطلاعات، طرز کار سیستم حافظه، توجه، ادراک، کارفکری تصمیم گیری و غیره را مدنظر قرار داد. این دوره را که مصادف با پرتاب سفینه های با سرنشین به فضا توسط سازمان هوانوردی و فضایی امریکا (NASA) بود را می توان دوره شکوفایی و باروری علم فاکتورهای انسانی محسوب کرد که ما حصل آن تالیف و تدوین مهم ترین کتب و مراجع این علم می باشد. البته لازم به یادآوری است که یکی از مهم ترین حوادث در حیات علم فاکتورهای انسانی در اواخر این دوره، یعنی در سال 1979 ، به وقوع پیوست و آن حادثه ای در نیروگاه اتمی «تری مایل آیلند» واقع در ایالت پنسیلونیا در ایالات متحده امریکا بود. علت العلل این حادثه که منجر به تعطیل همیشگی یکی از را کتورهای این نیروگاه و تخلیه موقت بیش از 140000 تن سکنه اطراف آن و میلیاردها دلار ضرر و زیان شد، همانا سر در گمی و اشتباه کارکنان اطاق کنترل عنوان شد. علت آن نیز به نوبه خود عدم ملحوظ داشتن ملاحظات اولیه فاکتورهای انسانی در طراحی اطاق کنترل ذکر شد و این امر در تمام گزارشات و تحقیقات بعدی به عنوان مهمترین نقص «فنی»این نیروگاه تشخیص داده شد. در هر صورت این واقعه نقطه عطفی در تاریخ علم فاکتورهای انسانی محسوب می شود، زیرا که موجب آشنایی مقامات کشوری و افکار عمومی در امریکا با اثرات حیاتی توجه به ملاحظات این علم در بهره برداری سالم و صحیح از تکنولوژی گردید.

در حقیقت از این زمان بود که علم مزبور به طور جدی به عنوان علمی موثر برای «پیشگیری» حوادث صنعتی با آسیب های جانی و مالی شناخته و مورد استفاده قرار گرفت . دوره سوم یا به عبارت دیگر «نسل سوم» علم فاکتورهای انسانی در آغاز دهه هشتاد (میلادی) آغاز شد.در این زمان تدریجا این اندیشه متبلور شد که در رابطه انسان با ماشین، نه تنها باید به بررسی تعامل این دو عامل در سطح بررسی ایستگاه های کاری و توانائی های روانی انسان ها پرداخت، بلکه در سطوح دیگر، از جمله آموزش و تحلیل عملکرد انسانها در حوزه ای فراخ تر و فراتر از محیط کاری درون اتاق کنترل و یا کابین خلبان را باید مورد بررسی قرار داد (علت تحت توجه قرار گرفتن این مقولات که شاید به ظاهر دور از عرصه های محیط کاری قلمداد شوند، همانا تاثیر مستقیم و نهایی آنها بر رفتار و عملکرد انسان اپراتور در حال انجام کار می باشد.) بدین ترتیب قلمروی «کلان» علم فاکتورهای انسانی متولد شد و مقولاتی از قبیل تاثیر تکنولوژی روی سازمان و مدیرت واحدهای صنعتی، نیازهای خاص سازمانی و اداری یک تکنولوژی مخصوص، نقش ساختار سازمانی در عملکرد و ایمنی یک تکنولوژی، تاثیر فرهنگ نهادی و سازمانی بر روی کارایی، کیفیت تولید و ایمنی و بالاخره اثرات فرهنگ جامه بر روی کاردهی و عملکرد کل سیستم متشکل از مورد مطالعه قرار گرفت.

مداخله ارگونومی در کشورهای در حال توسعه صنعتی

ارگونومی و کشورهای در حال توسعه صنعتی:

    در طول یک قرن گذشته توسعه صنعتی به مقدار بسیار زیادی به توسعه اقتصادی کشورها وپیشرفت اجتماعی در دنیا کمک کرده است. در این مقوله سهم کشورهای توسعه یافته صنعتی از سهم کشورهای در حال توسعه صنعتی به مراتب بیشتر بوده است تا آنجا که در حال حاضر یک وضعیت بسیار ناعادلانه در این دهکده جهانی حکم فرماست.

    از زمان جنگ جهانی دوم، صنایع به مقدار زیادی در جهت چند ملیتی و جهانی شدن پیش رفته اند. در حال حاضر سرمایه گذاری خارجی بطور متوسط بیش از 60 در صد کل سهم سرمایه گذاری در کشورهای در حال توسعه صنعتی را تشکیل می دهد.این پیشرفت سریع جهانی شدن صنعت و انتقال تکنولوژی از کشورهای صاحب صنعت به کشورهای در حالت توسعه صنعتی همیشه نتایج مثبت نداشته است. انتقال سریع تکنولوژی و پیشرفت صنعتی در کشورهای در حال توسعه صنعتی فشارهای زیاد جسمی و روحی بر طبقه کارگر و گروههای فعال این کشورها وارد نموده است و در بسیاری از موارد مشکلات اجتماعی و زیست محیطی ایجاد نموده است.

    در کشورهای پیشرفته صنعتی کار برد علم ارگونومی به کاهش فشارهای کار و ایمنی نمودن محیط کار و در نتیجه افزایش بهره وری کار کمک نموده است. امروز علم ارگونومی در این کشورها به عنوان هماهنگ کننده و ایجاد توازن ما بین عوامل مختلف و درگیر سیستم های صنعتی و خدماتی جهت ایجاد توسعه پایدار و افزایش بهره وری و حفظ سلامت و رضایت افراد در گیر بکار گرفته می شود.

    متاسفانه در کشورهای در حال توسعه صنعتی به علت عدم آگاهی، نبودن مقررات ایمنی، بهداشت و ارگونومی، نبودن سازمان های اجرایی متعهد و عدم علاقمندی و توجه کارفرمایان و سازمان های کارگری به این اصول مشکلات زیادی محیط های کاری این کشورها را در برگرفته ودر نتیجه بهره وری سیستم ها و کیفیت محصول این کشورها قابل رقابت با کشورهای پیشرفته صنعتی نیست.

    عدم رعایت اصول ارگونومی در برنامه ریزی توسعه موجب زیان های بسیاری در کشورهای در حال توسعه صنعتی شده است. اتفاقات ناهنجار بوپال در کشور هندوستان مثالی است از صدها نمونه نا موفق توسعه صنعتی در کشورهای در حال توسعه در مورد بوپال، قرار دادن محل کارخانه در کنار منازل مسکونی مردم و رعایت نکردن اصول ارگونومی در انتقال تکنولوژی دلیل اصلی این حادثه بوده است.

    مورد دیگر که در رابطه با توسعه صنعتی و ارگونومی مورد اهمیت است توجه به فرهنگ ایمنی در محل های کاری است. کمبود فرهنگ ایمنی در میان کارگران و مدیران صنایع و عدم تعهد به این اصول همراه با ضعف منابع انسانی و مالی از دلایل دیگر عدم توجه به اصول ارگونومی در مراکز کاری این کشورهاست.

    کمبود دانش عمومی و گذر سریع از فرهنگ کشاورزی -روستایی به صنعتی- شهری باعث عدم جدی گرفتن این اصول در صنایع کشورهای در حال توسعه صنعتی شده است . این نادیده گرفتن ها در صنایع کوچک که بخش بزرگی از فعالیت های اقتصادی را در این کشورها شامل می گردد بیشتر است. صنایع کوچک معمولأ شامل بازبینی های دوره ای موسسات دولتی مسئول قرار نمی گیرند. کمبود سرمایه و دانش نیز در این صنایع کوچک باعث افزایش مشکلات و عدم توجه به اصول ایمنی- ارگونومی است از عوامل دیگری که در کشورهای در حال توسعه صنعتی باعث کاهش سلامت و بهره وری نیروی انسانی است، پایین بودن بهداشت عمومی، تغذیه ناکافی، عدم توجه دولت ها به نیازمندی های اولیه مردم و کمبود در آمد افراد و دیگر مشکلات اقتصادی -اجتماعی است که به ویژه گروه کارگری با آن در گیر است.

انتقال تکنولوژی و ارگونومی:

    کشورهای در حال توسعه صنعتی انتقال تکنولوژی را به عنوان سریع ترین راه پیشرفت اقتصادی و در نهایت بهبود کیفیت زندگی مردم میدانند. تنها به علت مجموعه عوامل پیچیده فرهنگی – اجتماعی – زیر بنائی – اقتصادی – صنعتی و انسانی این سیاست همیشه منجر به بهبود اقتصاد و افزایش کیفیت زندگی اکثریت مردم نشده است.

    اکنون بسیاری از کشورهای در حال توسعه به علت توسعه شتاب زده صنعتی و بی توجهی به اصول ارگونومی در وضعیتی به مراتب بدتر از قبل از توسعه صنعتی خویش قرار دارند.

    از طرف دیگر شواهد متعددی نشان دهنده آنست که انتقال تکنولوژی به کشورهای در حال توسعه صنعتی برای برخی از صنایع فرار از مقررات ایمنی- ارگونومی در کشورهای صنعتی است. علاوه براین برخی از کشورهای در حال توسعه صنعتی بخاطر ایجاد شغل و با بی توجهی به سلامت انسان ها و بی ارزش شناختن رفاه جامعه تن به وارد کردن صنایع نامتناسب و یا چشم پوشی از اصول ارگونومی می کند.

    افزایش موقت و کوتاه مدت سوددهی براساس کاهش هزینه های ضروری موقعی امکان پذیر است که نه مقررات دولتی وجود داشته باشد، نه آگاهی عمومی و نه مدیریت مسئول و آینده نگر. متاسفانه در بسیاری موارد توجه به سوددهی کوتاه مدت و نادیده گرفتن اصول یک توسعه پایدار باعث مشکلات زیاد اجتماعی – اقتصادی شده و در نتیجه به افزایش فاصله مابین کشورهای پیشرفته و در حال توسعه صنعتی در عرصه رقابت جهانی منجر شده است.

مداخله ارگونومی در کشورهای در حال توسعه صنعتی:

    انتقال تکنولوژی نامناسب که قابل تطابق با شرایط محلی نباشد و عدم توجه به اصول ارگونومی در برنامه توسعه صنعتی را باید بع عنوان عوامل مهم عقب افتادگی در کشورهای در حال توسعه صنعتی دانست. این عدم توجه موجب ایجاد یک دوره باطل بیکاری، بدی سلامت، نرخ بالای تصادفات، انگیزه پائین ، افزایش فشارهای جسمی – روانی و کاهش بهره وری در محیط های صنعتی خدماتی شده است. هدف از کاربرد ارگونومی شکستن این دور باطل و ایجاد محیط کاری سالم، ایمن و بهره ور است. هدف ایجاد سیستم هایی است که تمام اعضای متشکله آن (شامل انسان- تکنولوژی – محیط فیزیکی و سازمانی) در هماهنگی کامل جهت بهینه سازی و افزایش کمی و کیفی بازده سیستم بکار گرفته شوند.

    متاسفانه منافع کاربرد ارگونومی در سیستم های صنعتی و خدماتی هنوز بخوبی برای مردم کشورهای در حال توسعه صنعتی تفهیم نشده است. دلایل این عدم موفقیت را می توان در سه عامل اصلی زیر جستجو کرد .

• کمبود دانش و آگاهی عمومی در مورد سهم ارگونومی در بهبود سلامت، رضایت و بهره وری انسان.
• عدم تعهد کارفرمایان و عدم در خواست اتحادیه های کارگری و کارگران و بی توجهی سازمان های مسئول دولتی به ارگونومی و کاربرد آن.
• کمبود علاقه ارگونومیست های کشورهای پیشرفته صنعتی به مسایل و مشکلات کشورهای در حال توسعه صنعتی.

ارگونومی در کشورهای پیشرفته صنعتی از بعد از جنگ جهانی دوم به عنوان یک

علم متولد شده و بیشتر کارهای پژوهشی و آموزشی در این کشورها انجام می شود و به همین خاطر ارگونومی در کشورهای در حال توسعه صنعتی بسیار جوان و در موارد زیادی ناشناخته است.

    اما کشورهای در حال توسعه صنعتی حدود 140 کشور از 191 کشور سازمان ملل متحد را تشکیل می دهند و جمعیت آنها شامل سه چهارم کل جمعیت جهان است. در مقایسه با کشورهای پیشرفته صنعتی، کشورهای در حال توسعه نیازمند بیشتر کاربرد ارگونومی می باشند، زیرا این کشورها دارای مشکلات و مسایل بسیار زیادتری در محیط های کاری خود می باشند مسایل و مشکلات در محیط های کار کشورهای در حال توسعه صنعتی متفاوت از کشورهای پیشرفته صنعتی است. دلیل این امر تفاوت بسیار مابین کلیه فاکتور های تشکیل دهنده سیستم های کاری این دو است . شرایط محیط کار، توانایی های نیروی انسانی، نوع مدیریت و سازمان، سطح تکنولوژی مورد استفاده، عوامل فرهنگی و اجتماعی در این سیستمها متفاوت است. به همین خاطر کشورهای در حال توسعه صنعتی نیازمند روش های ارگونومی متناسب با شرایط خاص خود هستند. اما بعلت کمبود دسترسی به منابع و دانش ارگونومی در این کشورها آنها نیازمند کمک و همکاری علمی و علمی با کشورهای صاحب این دانش هستند. این همکاری البته منافع دو طرفه برای هر دوی گروههای در گیر در بر خواهد داشت. مهمترین کمک به کشورهای در حال توسعه صنعتی همکاری در بخش آموزشی است.

    تعلیم و تربیت ضرورت کلیدی برای افزایش صلاحیت و کار آئی مردم جهت کاربرد اصول ارگونومی در محیط های کاری است. آموزش ارگونومی باید منجر به ایجاد یک پروسه اجرایی در محیط های کار بشود. هدف از آموزش ارگونومی ایجاد آگاهی و دانش در میان کارگران در زمینه شناخت خطرهای محل کار، ارزیابی و سنجش شرایط محیط کار، ارائه راه حل های قابل اجرا، اجرا و بهبود شرایط محیط کار بوسیله مشارکت همه افراد درگیر است. بنابراین آموزش ارگونومی باید منطبق با نیازمندی ها، فرهنگ و سطح تکنولوژی و دانش افراد باشد تا افراد بتوانند با استفاده از امکانات موجودشان مسائل خود را ارزیابی و مرتفع نمایند.

کارهای آموزشی پژوهشی در ایران:

خوشبختانه ایران نسبت به سایر کشورهای در حال توسعه صنعتی در زمینه

دانش ارگونومی مقام نسبتا بالائی دارد. ما خوشبختانه تعداد زیادی ارگونومیست صاحب نام در جهان داریم که ظرفیت بالا و موثری برای ارتقاء دانش ارگونومی در کشور ما هستند.

    خوشبختانه ارگونومی در چندین دانشگاه تدریس می شود و علاقمندی به این رشته بخصوص پس از تشکیل انجمن ارگونومی در ایران بسیار رو به افزایش است. در زمینه کاربرد ارگونومی در صنعت نیز ایران دارای مقام بالایی نسبت به بسیاری از کشورهای در حال توسعه صنعتی است. ارگونومی از سال 1993 بصورت جدی در داخل صنعت ایران بکار گرفته شد. فعالیت های مرکز ارگونومی کشورهای در حال توسعه در ایران از تاریخ 1995 یعنی ده سال پیش در ایران آغاز گردید.در این مدت بیش از 485 نفر از مدیران صنایع، کارمندان دانشگاهی و کارمندان سازمان های دولتی در کارگاه های آموزش مقدماتی ارگونومی گرفته اند. در دانشگاه لولیا 9 نفر دختر و پسر ایرانی موفق به اخذ فوق لیسانس ارگونومی شده اند و چهار دانشجوی ایرانی مشغول پژوهش در زمینه های مختلف ارگونومی در ایران برای دوره دکترا هستند . علاوه براین با همکاری

CEDC دو دوره آموزشی دانشگاهی در دست آمادگی است تا در مراکز آموزشی ایران ارائه شوند.

مداخله ارگونومی در صنعت:

     فلسفه مداخله ارگونومی در صنعت بر پایه این اصل بنا شده است که بهبود شرایط کار منجر به صرفه جویی در هزینه های جاری، بهبهود بهره وری و افزایش کیفیت محصول میگردد.

برای اجرای موفق پروژه ارگونومی در صنعت توجه و اجرای مجموع روش های نامبرده در زیر    ضروری است:

1-مشارکت کلیه افراد و گروههای در گیر در کلیه مراحل مداخله ارگونومی از آغاز پروژه تا اتمام پروژه   Participation

2- کارگروهی متشکل از مهارت های مختلف Team working

3-استفاده بهینه از کلیه منابع و امکانات موجود در صنعت Resource utilization

• تقدم به راه‌حل‌ها وبهینه‌سازی‌های کم‌خرج و یا بدون‌خرج low cost-no cost solutions
• ایجاد یک فرآیند آموختن دانش Learning proces
• تاکید بر ایجاد فرآیند مداخله ارگونومی در صنعت ‌و نه اجرای چند مورد خاص Process Oriented
• نقش متخصص ارگونومی به عنوان تسهیل کننده و مشاور علمی Facilitator
• ایجاد فرهنگ ارگونومی در صنعت و آگاه ساختن کلیه کارمندان و کارگران از اهداف پروژه

برای اینکه بتوان روش های نامبرده در بالا را بخوبی انجام داد، آماده ساختن سازمان و ایجاد اقدامات نامبرده در زیر ضروری است.

• حمایت مدیریت صنعت از پروژه ارگونومی و اعلام آن در سطح صنعت
• ایجاد یک نظام مدیریتی فعال در داخل صنعت برای راهبری پروژه ارگونومی
• تشکیل گروه های فعال کاری برای اجرای پروژه ارگونومی
• پشتیبانی علمی از گروه های فعال و افراد در گیر پروژه توسط مشاور علمی پروژه
• ایجاد یک شبکه ارتباطی فعال و کار آمد در داخل صنعت
• استفاده از روش های استاندارد برای طراحی پروژه های ارگونومی در داخل گروههای کاری و ارتباطات مانند LFA
• ایجاد یک شبکه باز خورد که مورد قبول گروه های کاری باشدFeed back system
• ایجاد یک سیستم پاداش مورد قبول افراد برای کارهای خوب انجام شدهReward system
• ثبت کلیه فعالیت های انجام شدهDocumentation
• ایجاد یک سیستم ارزیابی فعالیت های انجام شده

تجربه مداخله ارگونومی در کشورهای در حال توسعه صنعتی و بافرهنگ های

متفاوت و بخصوص در ایران نشان داده است که در گیری کارمندان در فعالیت های ارگونومیکی و مشارکت آنها در گروههای کاری ارگونومی منجر به ایجاد یک فضای مثبت و خلاق در داخل صنعت گردیده است.

    در این مقوله آموزش و آگاه سازی کارمندان به دانش ارگونومی معمولا حاصلی فراتر از ایجاد مهارت در زمینه خاص ارگونومی در افراد داشته است و منجر به نتایج سینرژی بیشتری برای صنعت شده است.

    تجربه نشان داده است که بخصوص در کشورهای در حال توسعه صنعتی که فرهنگ سنتی قوی تر است توجه به فرهنگ ملی و فرهنگ خاص صنعت برای پیروزی پروژه ارگونومی و گرفتن نتیجه خوب از کار ضروری است. در این رابطه باید توجه خاص به نیازمندی ها و خواسته های گروه های مختلف ذی نفع داشت.

و...

NikoFile