دانلود مقاله دیدگاه های فنی و بهره برداری در کاربرد کابل خود نگهدار هوایی

اختصاصی از کوشا فایل دانلود مقاله دیدگاه های فنی و بهره برداری در کاربرد کابل خود نگهدار هوایی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

 دانلود مقاله دیدگاه های فنی و بهره برداری در کاربرد کابل خود نگهدار هوایی  با فرمت pdf تعدادصفحات 79

کارآموزی بهره برداری از سیستم برق دزفول

اختصاصی از کوشا فایل کارآموزی بهره برداری از سیستم برق دزفول دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

تعداد صفحات : 70
فرمت فایل : word (قابل ویرایش)
فهرست مطالب :
مقدمه :
1-1 تاریخچه سازمان :
1-2 موقعیت استان خوزستان :
1-3 موقعیت شهرستان دزفول :
2-1 طراحی :
2-3 نظارت
3-1 قسمت اتفاقات برق
رله فوق جریان:
1- قورباغه :
3- هات استیک :
3-2 روشنائی
پایه تلسکپی
3-3 قسمت نصب و تعمیر کنتور
کنتور تک فاز معمولی:
کنتور سه فاز معمولی:
کنتور دیماند:
4-1 تعریف ترانس
4-2 انواع
4-3 ساختمان
4-4 شرح برخی از تجهیزات جنبی ترانسفورماتور
مخزن روغن :
منبع انبساط روغن (کنسرواتور) :
ترمومتر :
مقره ها جرقه گیرها :
4-6 ترانسفورماتورهای سه فازه توزیع
4-7 انواع هسته ها و سیم پیچ های ترانس های
توزیع
ترانس های کره ای
ترانس های ترکیه ای
ترانس های فرانسوی
4-12 شناسایی سطح ولتاژ و کشور سازنده ترانس
4-13 توضیحاتی در مورد روغن ترانس ها
4-14توضیحاتی در رابطه با تعمیر ترانس
دستگاه تست عایق روغن :
مقدمه :
دورة کارآموزی که به عنوان 2واحد عملی برای دانشجویان دورة کاردانی در نظر گرفته شده است ، این فرصت رابه دانشجو می دهد تا ارتباطی مناسب بین آموخته های تئوری و دانش خود و محیط کار وصنعت پیدا کند و آموخته های خود را که در طی سالهای تحصیل به دست آورده و گردآوری کرده است در محیط کار مورد ارزشیابی قرار دهد و آنها را با اطلاعات جدیدی که در این دوره به دست می آورد مقایسه کند.
همچنین کارآموزی این مزیت رابرای دانشجو دارد که با محیطی که در آینده ای نزدیک می خواهد در آنجا ویا جائی مشابه به آن مشغول به کار شود آشنا می شود ودر آنجا با مشکلات و مسائل علمی رشته مورد تحصیلش در واحد صنعتی آشنا می شود.
در ادامه از مسئولین محترم ادارة توزیع نیروی برق ناحیه شمال خوزستان و ازتمام کسانی که با همکاری و مساعدت خود در طول مدت کارآموزی مرا یاری نموده اند و همچنین استاد بزرگوار جناب آقای مهندس امامداد کمال تشکر و قدردانی را
می نمایم.
1-1 تاریخچه سازمان :
تاریخ استفاده از صنعت برق در خوزستان به سال های اکتشاف و اولین حوزه های نفت در مسجد سلیمان بر می گردد که پس ازآن با تاسیس پالایشگاه آبادان در سال 1308شمسی شهر آبادان بر قرار گردید. بعد از آن طی سال های 1312 تا1316 محدوده ای از شهر اهواز از طریق چند مولد دیزلی 250کیلو واتی توسط یک شرکت خصوصی و پس از آن با نصب یک مولد 500کیلو واتی در محل ریسندگی شوش برقرار گردید. بعد از آن شهرهای خرمشهر، دزفول و اندیمشک به تدریج از طریق بخش خصوصی به صورت محدود تأمین برق شدند به لحاظ شرایط اقلیمی و موقعیت طبیعی مناسب استان خوزستان و ضرورت بهره برداری از منابع غنی و عظیم آب و خاک در سال 1366 جهت اجرای طرح های جامع عمران خوزستان مؤسسه عمران Khosestan Development Resoure(KDS) ایجاد شد.
در سال 1337یک خط به طول 13کیلومتر بین اهواز و آبادان احداث شد و مازاد برق پالایشگاه آبادان رابه اهواز منتقل نمود.
در همین سال قرار داد احداث سد مخزنی دز به امضاء رسید و عملیات ساختمانی آن از سال 1338آغاز شد و همزمان باآن احداث طرح های شبکه انتقال و توزیع برق شروع گردید. در اوایل سال1339طبق قانونی که از مجلس وقت گذشت سازمان آب و برق خوزستان به عنوان اولین سازمان مدرن عمرانی در کشور تأسیس و شروع به کار نمود. در حال حاضر سازمان آب وبرق مسئولیت تولید، انتقال و توزیع برق را در سطح پراکنده در استان خوزستان و کهکیلویه و بویراحمد در مساحت حدود 80992 کیلومتر مربع را برعهده دارد.
در نیمه دوم سال 1371در اجرای سیاست عدم تمرکز و ایجاد شرکت های مستقل در زمینه های تولید و بهره برداری و نگهداری و تعمیرات و نوسازی نیروگاه ها و سدها، چهار شرکت تولید نیروی برق شامل سد دز، سد شهید عباسپور، نیروگاه حرارتی رامین و نیروگاه حرارتی گازی زرگان تحت نظارت مستقیم سازمان فعالیت می نمایند و در زمینه توزیع با شروع فعالیت دو شرکت توزیع نیروی برق در استان خوزستان و کهکیلویه و بویراحمد عملاً بهره برداری از شبکه های توزیع برق به عهده دو شرکت فوق الذکر با نظارت مستقیم واحد برق سازمان آب و برق خوزستان قرار گرفت ودر اواخر سال 1375با جدا شدن شرکت توزیع نیروی برق خوزستان سه شرکت نامبرده مسئولیت توزیع نیروی برق در استان های خوزستان و کهکیلویه و بویراحمد را عهده دار شدند.
1-2 موقعیت استان خوزستان :
استان خوزستان در جنوب غربی ایران واقع در 47درجه و 42دقیقه تا50درجه و39دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و29درجه و58دقیقه تا32درجه و 58 دقیقه درجه شمالی از خط استوا قرار دارد. از شمال به استان لرستان ، از شمال شرقی به استان اصفهان ، از شمال غربی به استان ایلام و ازطرف شرق و جنوب شرقی به استان های چهارمحال بختیاری و کهکیلویه و بویراحمد از جنوب به خلیج فارس واز مغرب به کشور عراق محدود می باشد.
طبق آخرین آمارگیری استان خوزستان 3746772 نفر جمعیت دارد که 64% آن شهری و35% آن روستایی می باشند. این استان دارای 16شهرستان و34شهر و36بخش و112دهستان و 6433روستای مسکونی می باشد.
1-3 موقعیت شهرستان دزفول :
شهرستان دزفول به مساحت 4515کیلومتر مربع در شمال استان خوزستان واقع گردیده است. این شهرستان از شمال شرق به استان لرستان، از شمال و شمال غرب به شهرستان اندیمشک، از غرب به شهرستان شوش، از جنوب به شهرهای شوشتر و مسجدسلیمان و استان چهارمحال بختیاری محدود گردیده است.
شهرستان دزفول به 5 بخش(مرکزی و شهر سردشت، شهرصفی آباد، شهر میان رود و شهردزآب)تقسیم شده است. جمعیت این شهرستان طبق آخرین سرشماری آمار سال 1370بالغ بر291676 نفر می باشد که ازاین تعداد 181606 نفر در مناطق شهری و 110070 نفر در مناطق روستایی سکونت دارند. تراکم نسبی جمعیت حدود 640کیلومتر مربع و رشد جمعیت 61/2 درصد می باشد. شهر دزفول مرکز شهرستان بوده که ارتفاع متوسط آن 143 متر از سطح دریا و وسعت آن 6/19 کیلومتر مربع است.

بررسی خوردگی در کندانسورهای نیروگاهی و تاثیر آن در بهره برداری از نیروگاه

اختصاصی از کوشا فایل بررسی خوردگی در کندانسورهای نیروگاهی و تاثیر آن در بهره برداری از نیروگاه دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

بررسی خوردگی در کندانسورهای نیروگاهی و تاثیر آن در بهره برداری از نیروگاه

93 صفحه در قالب word

فهرست

فصل اول-عملکرد کندانسور ،شرایط کاری ،مواد و آلیاژهای بکار رفته در آن                     ..1

1-1- تعریف و دلایل لزوم کندانسور در نیروگاه                                                                  .1

1-2- انواع سیستم خنک کننده                                                                                     ..3

1-3- انواع کندانسور                                                                                                   ..4

     1-3-1- کندانسورهای تماس مستقیم                                                                     .5

     1-3-2- کندانسورهای سطحی یا تماس غیر مستقیم                                                .9

          1-3-2-1- کندانسورهای تماس غیر مستقیم خنک کننده با هوا                           .9

          1-3-2-2-کندانسورهای سطحی آب وبخار                                                         ..10

1-4- شرایط کاری آب وبخار                                                                                          .12

    1-4-1- شرایط کاری سمت آب                                                                                 12

        1-4-1-1- اکسیژن                                                                                             ..13

        1-4-1-2- گاز کربنیک                                                                                       ..14

        1-4-1-3- گاز کلر                                                                                             ..14   

        1-4-1-5- نمکهای محلول                                                                                 .15

        1-4-1-6- میکرو ارگانیسمها                                                                              .15

    1-4-2- شرایط کاری سمت بخار                                                                              .16

        1-4-2-1- اکسیژن                                                                                             .16

        1-4-2-2- آمونیاک                                                                                          ..17

        1-4-2-3- رسانایی یا هدایت الکتریکی                                                               18

1-5- آلیاژها و مواد بکار رفته در کندانسورهای سطحی آب و بخار                                 ..18

فصل دوم- انواع خوردگی در کندانسورهای سطحی                                                         .25

2-1- خوردگی سایشی                                                                                                   25

    2-1-1- حمله ورودی                                                                                                .26

    2-1-2- خوردگی سایشی بوسیله جاگیری اجسام خارجی                                             .28

    2-1-3- خردگی سایشی موضعی بوسیله ارتعاش مواد خارجی                                    30

    2-1-4- سایندگی ماسه                                                                                          .31

        2-1-4-1- اثر مقدار ماسه بر خورگی برنج آلومینیوم در آب دریا                           33

..34NaCl 3%        2-1-4-2- اثر قطر ماسه بر میزان خوردگی برنج آلومینیوم در محلول

        2-1-4-3- اثر مقدار آهن آلیاژی بر مقاومت سایندگی ماسه در آب دریا            35

    2-1-5- تصادم                                                                                                      36

2-2- خوردگی گالوانیک                                                                                             ..36

2-3- خوردگی حفره‌ای و شکافی                                                                                 .38

    2-3-1- عوامل موثر بر خوردگی حفره ای                                                                  40

        2-3-1-1- اثر ترکیب آلیاژ ها                                                                              40

        2-3-1-3- اثر سولفید                                                                                       42

        2-3-1-4- اثر سرعت جریان                                                                              43

        2-3-1-5- اثر کلر                                                                                             .46

2-4- آلیاژ زدایی یا جدایش انتخابی                                                                           .47

2-5- خوردگی تنشی                                                                                                   48

2-6- خوردگی میکروبی                                                                                             ..48

2-7- خوردگی سمت بخار                                                                                          ..49

فصل سوم- روشهای پیشگیری از خوردگی ، روشهای نشت یابی و تمییز کاری در

کندانسور های سطحی                                                                                                ..51

3-1- کنترل شیمیایی آب خنک کن                                                                           ..53

    3-1-1- کنترل رسوب                                                                                             .53

    3-1-3- بازدارنده ها                                                                                             .54

        3-1-3-1- بازدارنده های بر پایه فسفات                                                            55

        3-1-3-2- بازدارنده بر پایه روی                                                                        .57

        3-1-3-3- بازدارنده پلی فسفات/روی                                                               58

        3-1-3-4- بازدارنده مرکایتوبنزو تبازول                                                            .58

        3-1-3-5- بازدارنده سولفات آهن                                                                     59

3-2- حفاظت کاتدی                                                                                                   59

3-3- رنگ و پوشش                                                                                                   .61

3-4- انتخاب آلیاژ مناسب                                                                                       ..62

3-5- روشهای نشت یابی                                                                                          .63

    3-5-1- تایین رسانایی                                                                                          .65

    3-5-2- اندازه گیری اکسیژن                                                                                 .65

3-6- روشهای تعیین محل نشتی                                                                              .66

3-7- روشهای تمییزکاری کندانسور                                                                           ..68

    3-7-1- تمییزکاری سمت آب                                                                              .68

    3-7-2- تمییزکاری سمت بخار                                                                              .71

فصل چهارم- تاثیر خوردگی کندانسور در بهره برداری نیروگاه های کشور                        ..74

4-1- مشکلات خوردگی کندانسور در نیروگاه های کشور                                                74

    4-1-1- نیروگاه بندر عباس (آب خنک کن : دریا)                                                      75

    4-1-2- نیروگاه تبریز (آب خنک کن : چاه)                                                               76

    4-1-3- نیروگاه رامین (آب خنک کن : رودخانه)                                                      .81

4-2- تاثیر خورگی و نشتی کندانسور بر روی قسمتهای دیگر                                          84

4-3- خسارتهای اقتصادی                                                                                          86

مراجع                                                                                                                           91

چکیده

کندانسور یکی از قسمتهای مهم نیروگاه است که نشتی آن باعث ورودآب خنک کن آلوده به قسمت آب سیکل می شود، که در نهایت خسارت های فراوانی به بویلر، توربین و دیگر اجزاء نیروگاه وارد می شود

نشتی های بوجودآمده معمولاً در اثر خوردگی های سمت بخار یا سمت آب است که سهم سمت آب بیشتر است. از جمله خوردگی های سمت آب،خوردگی سایشی در ابتدا و انتهای ورودی و خروجی آب لوله، خوردگی های گالوانیک درمحل اتصال لوله به تیوب شیت، خوردگی حفره ای و شیاری در امتداد لوله ها ، خوردگی تنشی (SCC) در سمت بخار و درمحل رولینگ انتهای لوله ها را می توان نام برد.

اعمال بازدارنده های خوردگی ، استفاده از پوشش های رنگ و لاستیک درون جعبه آب، استفاده از اینسرت های پلاستیکی در ورودی و خروجی لوله آب و اعمال حفاظت کاتدی و نیز ملاحظات بهره‌برداری صحیح از واحد و انجام اسید شویی های به موقع و مناسب، آگاهی از وقوع نشتی و پیدا کردن محل دقیق نشتی ها با استفاده از روشهای مختلف، تمیزکاری لوله های رسوب گرفته با استفاده از سیستم گلوله های اسفنجی و ... مهمترین روشهای پیشگیری از نشتی به شمار می رود.

فصل اول

عملکرد کندانسور ، شرایط کاری ، مواد و آلیاژهای بکار رفته در آن

 چگالنده ها دستگاه هایی هستندکه جهت تقطیر بخار بکار می روند به طوری که عمل تقطیر با گرفتن گرمای نهان بخار توسط سیال خنک کننده، که آب یا هوا می‌باشد انجام می‌گیرد. کندانسورها به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌شوند.این تقسیم بندی ها بر حسب نوع تماس بخار و سیال خنک کننده و نیز بر حسب جهت جریان های بخار و سیال خنک کننده می باشد. انتخاب نوع کندانسور نیز بر حسب مقتضای موردمصرف صنعتی، نیروگاهی و محل بکارگیری آن صورت می گیرد.

در این فصل لزوم کندانسور در نیروگاه ، شرایط کاری ، مواد و آلیاژهای بکار رفته مورد بررسی قرار گرفته است.

1-1-تعریف ودلایل لزوم کندانسور در نیروگاه

کندانسور بزرگترین مبدل حرارتی نیروگاه است که عمل تقطیر بخار خروجی از قسمت فشار پایین توربین بخار را انجام می دهد. این عمل در شرایط اشباع و با گرفتن حرارت نهان (نامحسوس) بخار توسط سیال خنک کننده انجام می پذیرد. شکل (1-1) نشان دهنده موقعیت کندانسور در نیروگاه می باشد.

کندانسورهای نیروگاهی به نحوی طراحی می شوند که پاسخگوی نیازهای بیان شده در ذیل گردند :

الف- به عنوان منبع سرد موردنیاز موتور حرارتی (نیروگاه)

ب- جهت افزایش راندمان حرارتی نیروگاه

ج- جهت تقطیر بخار خروجی توربین و نگهداری آب تغذیه بطور ناخالص         

د- جهت هوازدایی از آب چگالیده شده و آب اضافی در هر سیکل توربین         

و – جهت جمع آوری درین های حرارتی ، آب تغذیه جبرانی ، درین های بخار،  درین های اضطراری و راه اندازی

1-2-انواع سیستم خنک کننده

بعد از تقطیر بخار درکندانسور توسط آب خنک کننده، سیستمی مورد نیازمی باشد که بتوان سیال خنک کننده را خنک کرد  و برای تقطیر مجدد بخار به کندانسور وارد نمود که به این سیستم ، سیستم خنک کن می گویند. انواع سیستم خنک کن در جدول (1-1) دسته بندی شده است.  

ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است

متن کامل را می توانید در ادامه دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن برای نمونه در این صفحه درج شده است ولی در فایل دانلودی متن کامل همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است

دانلود پایان نامه سیستم های کنترل بینا،ماشین بینایی و تصویر برداری دیجیتالی

اختصاصی از کوشا فایل دانلود پایان نامه سیستم های کنترل بینا،ماشین بینایی و تصویر برداری دیجیتالی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

صل اول:آشنایی با ماشین بینایی و تصویر برداری دیجیتالی
۱-۱کلیات
۲-۱-بینایی واتوماسیون کارخانه
۳-۱ سرعت واکنش
۴-۱ واکنش طیف موج
۵-۱مقایسه بینایی انسان و ماشین بینایی
۶-۱ سیستم بینایی چیست ؟
۷-۱مفاهیم اولیه پردازش تصویر
۸-۱ هیستو گرام
۹-۱سیستم های رنگی CMYB , RGB
فصل دوم
میکروکنترلر ۸۰۵۱٫
۱-۲ مقدمه
۲-۲واحد پردازش مرکزی
۳-۲حافظه نیمه رسانا:RAM وROM.
۴-۲ابزارهای کنترل/نظارت
۵-۲مقایسه ریز پردازنده ها با میکروکنترلرها
۶-۲ مفاهیم جدید
۷-۲ مزیت ها و معایب:یک مثال طراحی
۸-۲ خلاصه سخت افزار
حافظه کد روی تراشه
۹-۲  سازمان حافظه
۱۰-۲ خلاصه دستورالعمل ها
Memory.
فصل سوم
۱-۳موتور پله ای و مشخصه های اساسی آن
۲-۳ تاریخچه ابتدایی موتورهای پله ای
۳- ۳ پیشرفت سریع در دهه ۱۹۷۰
۴-۳مینیاتوری شدن بعلت پیشرفت در مغناطیس و تکنولوژی کاربردی آن
۵-۳طرح کلی موتورهای پله ای مدرن
فصل چهارم:نمونه عملی از یک ربات مسیر یاب ساده
۱-۴ مقدمه
۲-۴ مکانیک ربات
۳-۴ سخت افزار
۴-۴ نرم افزار
۵-۴ نوشتن برنامه ربات مسیریاب
۶-۴ برنامه
۷-۴ توضیح برنامه
منابع

شامل 138 صفحه فایل word

گزارش کارآموزی نقشه برداری

اختصاصی از کوشا فایل گزارش کارآموزی نقشه برداری دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

دانلود گزارش کارآموزی  رشته معماری نقشه برداری بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 50

گزارش کارآموزی آماده,دانلود کارآموزی,گزارش کارآموزی,گزارش کارورزی

این پروژه کارآموزی بسیار دقیق و کامل طراحی شده و جهت ارائه واحد درسی کارآموزی میباشد

مقدمه

به طور کلی نقشه برداری را می¬توان علم تهیه و پیاده کردن نقشه دانست . اما به دلیل گستردگی زیاد این علم در دنیای امروز تعریف بالا را نمی توان جامع دانست . کنترل کارهای اجرایی و تعیین میزان نشست ساختمانهادر عملیات ساختمانی و مونتاژ واحدهای تولیدی و صنعتی ، طرحهای مربوط به تسطیح اراضی در شهرسازی و کشاورزی ، و کنترل دایمی انحراف سدها از نظر فشار آب در تاسیسات آبی انتقال نقاط و امتدادها در معادن و راههای زیرزمینی ، بررسی تغییرات پوسته زمین در زمین شناسی وژئو فیزیک ، تعیین میزان عمق آب و تهیه نقشه های دریانوردی در کشتیرانی و بندر سازی ، تهیه نقشه های دریا نوردی در کشتیرانی و بندر سازی ، تهیه نقشه ابنیه و آثار تاریخی در باستان شناسی پیکره های دیگری از دامنه فعالیتهای علم نقشه برداری را تشکیل می دهد . به طور کلی نقشه برداری را می¬توان علم تهیه و پیاده کردن نقشه دانست . اما به دلیل گستردگی زیاد این علم در دنیای امروز تعریف بالا را نمی توان جامع دانست . کنترل کارهای اجرایی و تعیین میزان نشست ساختمانهادر عملیات ساختمانی و مونتاژ واحدهای تولیدی و صنعتی ، طرحهای مربوط به تسطیح اراضی در شهرسازی و کشاورزی ، و کنترل دایمی انحراف سدها از نظر فشار آب در تاسیسات آبی انتقال نقاط و امتدادها در معادن و راههای زیرزمینی ، بررسی تغییرات پوسته زمین در زمین شناسی وژئو فیزیک ، تعیین میزان عمق آب و تهیه نقشه های دریانوردی در کشتیرانی و بندر سازی ، تهیه نقشه های دریا نوردی در کشتیرانی و بندر سازی ، تهیه نقشه ابنیه و آثار تاریخی در باستان شناسی پیکره های دیگری از دامنه فعالیتهای علم نقشه برداری را تشکیل می دهد .               مقدمه وتاریخچه نقشه برداری  1 - مقدمه : اندازه گیری طول وزاویه اساس اکثر عملیات نقشه برداری را تشکیل می دهد اندازه گیری مستقیم فاصله یکی از دشوارترین عملیات از نقطه نظر اجرایی است خصوصا اینکه دقت بالایی هم مورد نیاز باشد  در نتیجه روشهای مختلفی برای اندازه گیری غیر مستقیم طول ابداع شده است که یکی از آنها بکارگیری  طولابهای الکترونیکی است . امروزه عملا نوارهای متر کشی و روشهای دیگر اندازه گیری غیر مستقیم طول مانند سیر بارلاکتیک وغیره در غالب عملیات نقشه برداری جای خودرا به طولیا بهای  الکترونیکی داده اند همان گونه که با ساخت نوارهای فلزی متر کشی زنجیرهای مساحتی و واحدهای مربوطه وقواعد استفاده از آنها رفته رفته منسوخ شدند با پیدایش طولیا بهای الکترونیکی نیز سر نوشتی مشابه برای نوارهای مترکشی رقم خورد. با پیشرفت علوم الکترونیکی تجهیزات نقشه برداری نیز چهره کاملا جدیدی پیدا کردند اما ارمغان تکنولوژی نوین بیش از آنکه بر اندازه گیری زاویه اثر بگذارد بطور فاحشی نحوه اندازه گیری طول را دگرگون کرد. روند پیشرفت فنی تجهیزات نقشه برداری با ساخت طولیابهای الکترونیکی پایان نیافت بلکه با ساخت طولیابهای نسبتا کوچک امکان الحاق آنها به تئودولیتهای اپتیکس و الکترونیکی فراهم آمد.محصول جدید را که توتال استیشن می نامند بتدریج در حال جایگزینی طولیابهای منفرد است با روند موجود یعنی با عرضه روبه تزاید سیستمهای تعیین موقیت جغرافیایی (جی پی اس) از یک سو و ساخت توتال  استیشن ها از سوی دیگر خط تولید اکثر طولیابهای مستقل ومنفرد روبه تعطیلی دارد. تکنولوژی ساخت طولیابهای الکترونیکی در انحصار کشورهای پیشرفته صنعتی قرار دارد واز اینرو بنابه علل اقتصادی وفنی تولید اینگونه تجهیزات در اکثر کشورهای دیگر مقرون به صرفه نیست در حال حاضر کشورهای ایالات متحده آمریکا ژاپن سوئد سوئیس آلمان فرانسه بریتالیا وآفریقای جنوبی وروسیه عمده ترین سازندگان طولیابهای الکترونیک هستند با  افزایش لوح رقابتهای تجاری چندی است شرکتهای مشهور اقدام به انتقال کارخانجات خود به چین کرده اند به این ترتیب چین نیز به جرگه تولید کنندگان طولیابهای الکترونیکی پیوسته است .    2- طبقه بندی طولیابها : طولیابها را می توان به روشهای مختلف طبقه بندی کرد یکی از این راها میتوانند براساس طول موجی باشد که آنها ارسال ودریافت میکنند به این ترتیب این طولیابها دردو دسته بزرگ قرار می گیرند : الف- طولیابهای الکترواپتیکی :به آندسته از دستگاههای اطلاق می شود که نور با محدوده مادون قرمز مجاور نور مرئی ویا لیزر استفاده میکنند . ب- طولیابهای میکروویو (ورادیویی):به آندسته از دستگاهها اطلاق می شود که از امواج رادیویی و مایکرو وویو (با فرکانسهای بمراتب پائینتر نسبت به دسته اول ) استفاده میکنند .راه دیگر دسته بندی طولیابها برپایه برد موثر آنهاست براین اساس میتوان آنها را در دو گروه بزرگ طبقه بندی کرد. الف) کوتاه برد : دستگاههای این دسته بردی حداکثر 5کیلومتر دارند وعموما اندازه آنها در حدی است که می توان آنها برروی یک تئوولیت نصب کرد محدوده فرکانسی آنها در محدوده مادون قرمز و نور مرئی قرار می گیرد اکثر کاربرد این دستگاه ها در کارهای نقشه برداری موضعی است . ب ) متوسط / دوریرد : حداکثر برد این دستگاه ها قریب به 100 کیلومتر می رسد ولی برد عملیاتی آنها در حد 40-50 کیلومتر قراردارد معمولا حجیم و سنگین هستند وبیشتر برای عملیات ژنودری آبنکاری و اقیانوس نگاری ویا ناویری دریایی هوائی استفاده می شود سیستم های که از لیزر استفاده می کنند اگرچه در طبقه بندی قبل در میان سیستم های الکترو اپتیکی قرار گرفتند لیکن نظر به برد آنها دراین نوع طبقه بندی در کنار سیستم های میکروویو قرار می گیرند .  3- تاریخچه  : تسلادر سال 1889 استفاده از بازتاب امواج میکروویو را جهت اندازه گیری طول پیش بینی کرده بود نخستین ثبت اختراع در طولیاب با کاربرد امواج الکترو مغناطیسی در سال 1923 توسط نوری انجام گرفت نخستین طولیاب مایکروویو که براساس اصول تداخل کار می کرد در سال 1926 سه دانشمند روسی بنامهای شگولف برورشکو وریلر در ننینگراد ساخته شد. فاصله یابی الکترونیکی غیر نقشه برداری در اوایل دهه 1930میلادی ابداع وبطور عملی برای نخستین بار در طول جنگ جهانی دوم توسط نیروهای نظامی آلمان و بریتانیا با کمک امواج رادار انجام می گرفت نحوه اندازه گیری فاصله به این ترتیب بود که امواج رادیویی پس از برخورد با بدنه فلزی هواپیما به فرستنده باز می گشت وبرمبنای جهت آنتن وزمان رفت وبرگشت موج امکان تعیین فاصله جهت حرکت و سرعت تقریبی هواپیمای مورد نظر میسر می شد دقت حاصله اگر چه برای رهگیری هوایی وامور نظامی کفایت   می کرد اما درحد دقتهای مورد عملیات نقشه برداری نبود . همانطور که درقسمت عنوان شد دستگاهای طولیاب الکترونیکی دردو دسته بزرگ دستگاههای الکترواپتیکی  و مایکروویو / رادیویی طبقه بندی می شوند لذا از نقطه نظر تاریخی نیز تحولات انجام گرفته در این دودسته بطور جداگانه بررسی می شود با توجه به تقدم و تاخر زمانی ابتدا تاریخچه سیستم های الکترواپتیکی ذکر می شوند.  در زمینه طولیابهای با کاربرد نقشه برداری در سال 1936سه دانشمند روسی بنامهای لبدیف، بالا کوف و وافیادی از انسستیتو اپتیک اتحاد جماهیر شوروی مدعی ساخت نخستین طولیاب الکترواپتیکی دنیا شدند در پی آن در سال 1940هوتل آلمانی مقاله ای را منتشر کرد که در آن ازیک سلول کر دوبخش ارسال و یک فوتولوله دربخش دریافت استفاده شده بود این مقاله موجب شد تا دانشمند سوئدی اریک برگشترند برانگیخته شود تا براساس این مقاله آزمایشی رادر زمینه اندازه گیری سرعت نور انجام دهد دستگاه ساخته اودر سال 1943 تکمیل شد و ژئودیمتر نام گرفت. درآن زمان تعیین دقیق سرعت نور مورد توجه بسیاری از دانشمندان بود ودر وهله اول تصور نمی شد این وسیله کاربردی در نقشه برداری اما در سال 1937 برگ اشترند به کمک شرکت آگا ساخته اش را بصورت یک محصول تجاری بعنوان نخستین طولیاب تجاری جهان با نام ان اس ام 2 به بازار فروش ارائه کرد این دستگاه با استفاده از نور مرئی قادر بود فواصل تا40کیلومتر را (فقط در شب ها ) اندازه گیری کند از آن به بعد شرکت آگا – ژئودیمتر همواره با ساخت دستگاههای جدیدتر در ردیف شرکتهای معتبر سازنده تجهیزات الکترونیکی نقشه برداری قرار داشته است. رخداد مهم دیگر در زمینه دستگاههای الکترواپتیکی در سال 1954 اتفاق افتاد وآن کشف تکنیک هترودین بود که امکان تعیین اختلاف زاویه فاز را تحت فرکانسهای پائینتر مممکن ساخت نخستین دستگاهی که از این روش استفاده کرد دستگاه ژئودیمتر مدل 16بود سیستمهای لیزری ازسال 1968 اندک اندک در میان طولیابهای الکترواپتیکی ظاهر شدند و نخستین آنها ژئودیمتر مدل 8بابرد 60کیلومتر بود. اما نخستین طولیاب ساخته شده براساس استفاده از امواج مایکروویو و اندازه گیری اختلاف فاز توسط دکتر وادلی در سال 1954ساخته شد . تا آن زمان برای حصول دقت وبرد بالای سیستمهای الکترواپتیکی اندازه گیری طول می بایست الزاما در شب انجام می گرفت که با استفاده از امواج مایکروویو این اشکال مرتفع شد. در سال 1957 دکتر وادلی ساخته اش رادر آفریقای جنوبی بصورت تجاری با نام تئورومتر عرضه کرد که بلافاصله جهت شبکه درجه یک ژئودزی استرالیا بکار گرفته شد این ساخته با استفاده از امواج نامرئی مایکروویو به بردی معادل 80کیلومتر دست یافته شرایط محیطی از قبیل شب وروز وحتی به تاثیر اندک و یا حداقل اثر قابل محاسبه ای داشت تئورومترها  کاربردی وسیع در عملیات ژئودزی یافتند وبعد از مدتی به همین سبب به هر طولیاب الکترونیکی که از امواج مایکروویو استفاده می کرد به اشتباه تئورومتر نام می دادند حتی اگر ساخت شرکت دیگری مانند زیمنس بود باید توجه داشت که تئورومتر تنها یک نام تجاری است.  در اواخر دهه 1960استفاده از لیزر در محدوده امواج مایکروویو نیز عملی شد وبا پیشرفت فنون الکترونیکی امکان ساخت طولیابهای جمع و جورتری مانند سی ای 1000 ساخت شرکت تلورومتر فراهم شد . شوق نقشه بردارها در نتیجه امکان اندازه گیری مستقیم فواصل طولانی و رهائی از کار توانفرسای کشیدن  نوارهای مترکشی و تمهیدات دست و پاگیر حصول  دقتهای مورد نیاز بسیار زیاد بود لذا این امر باعث  شد تا در روزهای اولیه طولیابهای  الکترونیکی به خستگی ناشی از محاسبات عدیده برای استخراج مقدار طول از میان انبوهی از اعداد مشاهداتی توجه چندانی نشود اما بزودی نیاز به افزایش دقت و فزونی سرعت اندازه گیری و حذف روشهای مطول محاسبه طول به امری اجتناب ناپذیر جلوه گر شد و کار تا آنجا پیش رفت که امروزه اغلب دستگاهها تنها با زدن یک کلید طول تصحیح شده را به دست می دهند . در اواسط دهه 1960 میلادی تکنولوژی ساخت نیمه هادیها ودر پی ساخت آن ساخت مدارهای مجتمع یا (آی سی )ها باعث شد تا شرکتها موفق به تولید انبوه طولیابهای کوچک الکترونیک شوند. به این ترتیب دستگاههائی که تنها کاربردی محدود در زمینه ژئودزی داشتند وفقط توسط کاربران ماهر قابل استفاده بودند کاربردی وسیع وعام تر یافتند دیگر نتیجه موج نوین الکترونیک این بود که تعداد سازندگان طولیابهای الکترونیک که زمانی از تعداد انگشتان یک دست فراتر نمیرفت به یکباره به بیش از دهها  شرکت افزایش یابد در فصول بعد ضمن آشنایی با تعداد بیشتری از دستگاههای طولیاب الکترونیکی تاریخچه هریک به تفصیل ذکر خواهد شد .  4 ـ اصول اولیه کار طولیابها : گرچه برای درک اصولی و عمیق کارکرد یک طولیاب باید اطلاعاتی در زمینه فیزیـــــــک الکترونیک، مخابرات و... داشت لیکن آگاهی از اصول کار دستگاههای طولیاب بشکـــلی کلی حتی با دانش علم و دروس دبیرستانی میسر است لذا قبل از آنکه اساس اصلی ترین روش های اندازه گیری طول یعنی روش اندازه گیری اختلاف فاز و روش پالس میان جزئیات مبهم بماند در قدم اول این روشها مورد توجه قرار می گیرند طبیعی است با آشنائی بیشتر با مباحث فصول بعدی ایده های خام اولیه کامل و کاملتر شده و علت وجودی هر جزء طولیاب بهتر دانست  همانطور که در دروس اولیه نقشه برداری گفته شده طولیاب موجی را ارسال می کند و پس از بازتاب آنرا دریافت می کند در برخی از دستگاهها این موج توسط دستگاهی مشابه دریافت و پس از تقویت باز پس فرستاده می شود (دستگاههای تلورومتر ) به عبارت دیگر برای اندازه گیری نیاز به دو دستگاه وجود دارد در دسته دیگر موج ارسالی توسط یک مانع  مانند آینه بازتاب کننده یا رفلکتور (در دستگاههای مادون قرمز ) ویا سطح یک جسم (برخی از دستگاههای لیزری ) به دستگاه باز می گردد با نخستین فرمول دانش فیزیک در زمینه سرعت یکنواخت با در دست داشتن سرعت امواج وزمان طی مسیر میتوان طول را بدست آورد البته باید توجه داشت چون موج  مسیر مورد نیاز اندازه گیری را یکبار هنگام ارسال و یکبار هنگام بازگشت پیمود طول بدست آمده راباید بر2تقسیم کرد.  گرچه در کل این تغییر میتواند قابل قبول باشد لیکن در بررسی جزئیات امر در   می یابیم که این گونه برداشت تنها در مورد بخش کوچکی از طولیابها یعنی طولیابهای مبتنی یر روش پالس صحیح است و تعمیم آن اشتباهی بزرگ است زیرا اصولا در اکثر طولیابها بهیچ وجه اندازه گیری زمان رفت وبرگشت بطور مستقیم انجام نمی گیرد علت اصلی این کار وابستگی شدید اندازه گیری زمان است برای وقوف کامل ازاین واقعیت مثال زیرا مورد بررسی قرار می دهیم . مثال 1- سرعت امواج مادون قرمز در یک دستگاه طولیاب 3×108 متر برثانیه است: الف- مطلوب است خطای طول اگر دقت اندازه گیری زمان 10ثانیه باشد . ب- مطلوب است دقت اندازه گیری در صورتیکه دقتی در حد یک متر لازم باشد . پاسخ الف)     dx=ndt        dx=3310310=33102m!!    پاسخ ب)        dt = dx/ n =1/3310≈10-8 sec                           جالب است بدانیم تنها ساعتهای اتمی با ابعاد قابل توجه دارای دقتهای چنین هستند در عمل نیز آندسته از طولیابهاکه از اندازه گیری زمان استفاده می کنند بطورغیر مستقیم زمان واز طریق شمارش پالس زمان را بدست می آورند این روش را روشی پالسی  تعیین فاصله می نامند روش دیگر روش اختلاف فاز است که اکثر طولیابهای امروزی از این روش استفاده می کنند ودر ادامه به آن پرداخته می شود.  بطور کلی با توجه به رابطه طول موج وفاصله مورد اندازه گیری میتوان نوشت: D=nl+Pλ که در آن D طول مورد نظر اندازه گیری X طول موج n مضارب صحیح طول موجود در D وP جزء کسری طول موج است در عمل طولیابها با استفاده ازمدارات الکترونیکی خود قادر به اندازه گیری مقدار P هستند ولی مقدار n بصورت مبهم باقی می ماند لذا تنها بکمک یک موج نمی توان هدو مجهول  Dوn را بدست آورد دستگاههای طولیاب راههای مختلفی را برای بدست آوردن طول و حصول مجازی مقدار مبهم n (به تعبیری رفع ابهام) اتخاذ می کنند یکی از این معمول ترین راهها استفاده از چند موج (2-6فرکانس ) است . اصطلاحا مقدار P را اختلاف زاویه فاز موج می گویند ومقدار آن بستگی به اختلاف زاویه فاز موج ارسالی وبرگشتی دارد مفهوم فیزیکی و توضیحات بیشتر درمورد مفهوم زاویه فاز در فصل بعد خواهد آمد در عمل رابطه اساسی طولیابی را بصورت زیر مورد استفاده قرار می دهند . معادله 1-1                                                                                            S=  ½(nl+φλ/360)  مثال 2- یکی از طولیابهای ساخته شرکت هیولت پاکارد از 4فرکانس استفاده می کنند با توجه به جدول زیر فاصله اندازه گیری شده بدست آمده است .  فرکانس    اختلاف فازφ    طول موج(متر)    1/2(φl/360) 14.989625MHz    257°    20    7.139 1.4989625MHz    62°    200    17 149.89625KHz    150°    2000    416 14.989625KHz    123°    20,000    3416       طول نهایی:139ر3417    مروری بر نقشه برداری زیر زمینی نقشه برداری زیر زمینی که در غرب آن را با کلمه لاتین UNDER ground surveying می‌شناسند، شاخه ای از رشته مهندسی نقشه برداری است که شامل طراحی تونل، عملیاتهای اجرا و هدایت حفاری و بلاخره برداشت فضاهای موجود طبیعی و مصنوعی زیر زمین به منظور تهیه نقشه از آنها با توجه به شرایط خاص نقشه برداری در زیر زمین می باشد.  نقشه برداری زیر زمینی: نقشه برداری زیر زمینی که در غرب آن را با کلمه لاتین UNDER ground surveying می‌شناسند، شاخه ای از رشته مهندسی نقشه برداری است که شامل طراحی تونل، عملیاتهای اجرا و هدایت حفاری و بلاخره برداشت فضاهای موجود طبیعی و مصنوعی زیر زمین به منظور تهیه نقشه از آنها با توجه به شرایط خاص نقشه برداری در زیر زمین می باشد. در اهمیت نقشه برداری و پیشرفتهای آن می توان به ایجاد تونل زمینی در زیر دریایی دانش که ارتباط بین پاریس و لندن را بر قرار کند اشاره کرد.  کلا نقشه برداری زیر زمینی شامل موارد زیر می باشد: 1 طراحی (deign) در مرحله شروع پروژه  2 اجرای عملیات حفاری (unearth control) هدایت تونل را بر عهده دارد. 3 تهیه نقشه  از زیر زمین  اصطلاحات نقشه برداری زیر زمینی:  ۱ زیر زمین (UNDER ground): در اصطلاح عام به عوارض قابل دسترسی و یا طبیعی در داخل زمین می گویند.  2 معدن (MINE): مجموعه تاسیسات زمینی و دانالهای زیر زمین که به منظور هدف خاصی احداث شده را معدن گویند. اصطلاحا به محل تجمع مواد معدنی نیز معدن می گویند.  ۳ گالری( Gallery ): به دانالهای افقی زیر زمینی که از یک طرف به منظور خاصی مسدود است و خود یکی از راههای ورود به زیر زمین به شمار می رود گالری می گویند که به سه نوع (اکتشافی، آماده سازی، اصلی و فرعی )وجود دارد. 4 تونل (tunnel ): دالان عبوری عریضی است که از دو طرف باز می شود و به انواع (افقی، مایل، مارپیچ، موجود می باشد.  5 چاه (shaft): گالری قائمی که از راههای ورود به زیر زمین به شمار می رود و مقطع آن ممکن است دایره که در اروپا و آسیا مرسوم است )و یا مستطیل که در آمریکا مرسوم است باشد.  ۶ رمپ (Ramp):رمپ یا شیب گذر، تونل شیب داری است که برای اتصال بین طبقات مختلف معدن به کار می رود اصطلاحا به آن بالارو یا پایین رو (دوبل ) نیز می گویند.  7 گمانه (soundage): عبارت است از چاه کم قطر و عمیقی که برای نمونه برداری از لایه های زمین و جهت دادن به امتداد حفاری از آن استفاده می شود و در نوع (اکتشافی، و راهنما) موجود می باشد.  ۸ حفاری: پیشروی در امر گود برداری زیر زمین که به وسیله ماشینهای حفاری و یا اکتشافی انجام می شود را گویند.   شرایط خاص نقشه برداری در زیر زمین:   ۱ تاریکی و عدم نور کافی و محدودیت در استفاده از وسایل روشنایی برای معادنی که گازهای اشتعال‌زا تولید می کنند.  2 محدودیت فضا و در نتیجه محدود شدن کنترلهای نقشه برداری و کم شدن درجه آزادی و دقت کار  ۳ امکان تخریب و ریزش تونل در صورت عدم پوسته گیری در زیر زمین 4امکان سقوط در چاه و یا فرو رفتن در زمینهای سست  5 وجود گازهای خفه کننده ناشی از مواد معدنی  6 ورود آبهای سطح الارضی به زیرزمین 7 اختلالات مغناطیسی ناشی از مواد آهنی در زیر زمین و مشکلات کار با قطب نما  8 وجود جریانات هوا در داخل تونل و به هم زدن تعادل شاقولهای آویزان در تونل  9 تکانها و لرزشهای زیر زمینی ناشی از عملیات حفاری ( آتش کاری) و مشکل به هم خوردن تراز دستگاههای نقشه برداری و جا به جا شدن ایستگاهها  10 کار نکردن دستگاههای مخابراتی مثل بی سیم و مبایل و همچنین گیرنده های GPS در زیر زمین  11 سختی کار    نکات ایمنی در تونل و زیر زمین:  1 قبل از ورود نکات ایمنی مربوط به این زیر زمین را از بخش حفاظت و ایمنی معدن تهیه و به خاطر بسپاریم  2 وسایل حفاظتی همراه فرد بوده و نحوه استفاده از آنها به فرد آموزش داده شود (کلاه ایمنی، چراغ روشنایی، لباس کار، چکمه و… )  3 برای کار در هر قسمت معدن ابتدا وضعیت آن را بررسی کرده و قسمتی پیدا کردن موقعیت آن را از روی نقشه نکات حفاظتی برای آن بررسی شود. 4 بودن هماهنگی مسئول معدن و مسئول عملیات نقشه برداری در قسمتهای مختلف تونل حرکت نکنیم. 5 قبل از ورود به زیر زمین برنامه کار خود را از نظر زمانی و مکانی به مسئول معدن اطلاع دهیم.  6 در وسط ریلها حرکت نکنیم. 7 از بردن وسایل آتشزا به تونل جدا" خودداری کنیم.  8به خاطر سپردن مسیری که در آن حرکت کرده و رفته ایم. 9 نگهداری و مواظبت از وسایل نقشه برداری در زیر زمین.  10 هنگام حرکت در تونل مواظب وسایل آویزان از سقف، از جمله شاقولها باشیم.  11 از ضربه زدن بی مورد به وسیله چکش به دیوارها و یا سقف تونلها جدا خودداری کنیم.  12 چراغ روشنایی را در مسیر کار دیگران قرار نداده و آن را در چشم دیگران نیا ندازیم. 13 در صورت مواجه شدن با تاریکی مطلق نهایت دقت را برای بازگشت به محل روشنایی داشته باشیم.  14از شوخی کردن با همکاران در گزنکها و شیبهای تند بپرهیزیم.  روشهای کلی نقشه برداری زیر زمینی:  1 روشهای نقشه برداری زمینی و ژئودزی که در ۹۰ درصد پروژه ها از این روش استفاده می شود. 2 روشهای فتوگرامتری( برد کوتاه ) که در مقطع برداری و کارهای دقیق از آن استفاده می شود.  3 روشهای هیدروگرافی: برای معادن و تونلهای آبی که امکان نقشه برداری زمینی وجود ندارد.  مراحل طراحی پروژه های زیر زمینی:  1-    اکتشاف مقدماتی (مطالعه اولیه): برای پروژه های معدنی بوسیله سطحی و نیمه عمیق. برای پروژه های عمرانی بوسیله گمانه زنی و تشخیص جنس لایه های زمینی  2-  ایجاد شبکه ژئودتیک در منطقه مورد نیاز: نقاط، تمام منطقه مورد نظر را بپوشاند  شکل هندسی متناسب باشد. یعنی شبکه، استحکام کافی داشته باشد.  مختصاتها با دقت بسیار زیاد محاسبه شوند.  3- تهیه نقشه های مورد نیاز جهت طراحی تونل  4- طراحی پروژه مورد نظر طراحی اجرای عملیات حفاری: 1-    پیاده کردن دقیق نقاط دهانه و چاهها و مشخص کردن سینه کار و ابعاد مقطع حفاری در محل این نقاط بوسیله روشهای دقیق از جمله تقاطع. 2-     هدایت چند متر اولیه حفاری (تراشه تونل ) بوسیله جهت یابی مغناطیسی و تئودولیت 3-    انتقال حداقل ۲ نقطه کنترل مسطحاتی و ارتفاعی به داخل تونل 4-     کنترل توام راستا و شیب تونل در ادامه حفاری بوسیله نقاط کنترل و دستگاههای نقشه برداری بوسیله مشخص کردن سینه های کار  5-    کنترل مقطع تونل در فواصل مشخصی از نقاط زیر زمین.  طراحی کلی تهیه نقشه از زیر زمین:  1- شناسایی نقاط ثابت شبکه های ژئودتیک روی زمین نزدیک به دهانه تونلها و چاهها راههای ورود به زیر زمین 2-     پیاده کردن نقطه دهانه تونل به روش تقاطع و تعیین دقت مختصات آن از مختصات نقاط ثابت شبکه  3-  انتخاب نقاط تحت الارضی تونلها و گالریها در محلهای مناسب (نقاط اصلی و رفرانس سقفی یا کفی) 4-انجام پیمایش جهت انتقال مختصات از نقاط ثابت سطح الارضی به نقاط (ایستگاههای ) تحت الارض. 5- انجام تراز یابی نقاط تحت الارضی جهت تهیه پروفیلهای طولی کف و سقف و یا انجام برداشت های مربوط به مقطع برداری و تهیه مقطع تونل  6- انجام برداشتهای لازم از ایستگاههای زیر زمینی جهت تهیه نقشه های مورد درخواست از زیر زمین. ایستگاه گذاری در زیر زمین: باید بیشتر دقت کرد که در زیر زمین ایستگاه گذاری هدف دار بوده و دو ایستگاه به هم دیگر دید داشته و ایستگاه گذاری در محلهای مستحکم و بدون حرکت قرار گیرد. ایستگاه گذاری طوری باشد که زوایای پیمایش زیر زمین به ۱۸۰درجه نزدیک نشود. به علت زیاد بودن خطای انکسار نور روی محور تونل (Center Line ) حتی الامکان نقاط در کناره های تونل انتخاب شود. در نظر گرفتن این نکته ضروری است که امکان استقرار دوربین در ایستگاه وجود داشته باشد. همچنین موانع دید را باید در نظر داشت تا امکان برداشت جزئیات به راحتی میسر باشد. انواع ایستگاه در زیر زمین عبارت است از:  ایستگاه سقفی، ایستگاه کفی، ایستگاه دیواری و کشوئی. عملیات نقشه برداری مسیر          مقدمه: در گل پیاده کردن مسیر بر روی زمین از انجام چندین مرحله ی عملیاتی صورت میگیردکه شامل: عملیات های ترازیابی .طول یابی.قرائت زوایا.پیمایش.پیاده کردن قوس .برداشت پروفیل های عرضی وطولی است. برای اجرای ساختمانهای خطی (راه آهن ولوله کشی آب وفاضلاب وخطوط انتقال نیرو ومانند اینها)ابتدا لازم است در مورد مسیر انتخبی مطالعات کلی صورت گیرد مدارک و نقشه های لازم تهیه شود سپس به کمک این نقشه ها و با در نظر گرفتن شرایط و جهات مختلف طرح مسیر تهیه و پیاده شود .در تمام این موارد (مخصوصا در راهای ارتباطی )نقشه برداری وظیفه ای حساس و چشمگیر است.     .  ترازیابی: مقصود ازترازیابی یا نیولمان تعیین اختلاف ارتفاع بین دو یا چند نقطه( نسبت به هم یا نسبت به یک سطح مبنای معین )است با استفاده از دستگاه های مختلف و با روش های گوناگون صورت میگیرد. ترازیابی بیشتر توسط دوربین هایی به نام نیوو صورت میگرد این نوع دوربین ها گه جز ساده ترین دوربین های نقشه برداری است برای برداشت اختلاف ارتفاع بین سطح زمین و سطح  زئوئید است .  روش کار بدین صورت است که بعد از میخ کوبی شدن نقاط اصلی برای بدست آوردن اختلاف ارتفاع نقاط و ارتفاع هر نقطه ما بین هر دو نقطه به نسبت دقت مورد نظر بک سایدها و فور ساید هایی برداشت می شود که با کسر کردن مجموع بکساید ها از فورسایدها اختلاف ارتفاع دو نقطه بدست می آید.این کار توسط سه نفر انجام شد که دو نفرکار نگه داشتن  شاخص و بک نفر هم قرائت دوربین را بر عهده داشت.