فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:168
پایان‌نامه جهت دریافت درجه کارشناسی‌ارشد رشته زبان و ادبیات عربی(M. A)
فهرست مطالب:
عنوان شماره صفحه
چکیده 1
مقدمه 2
فصل اوّل کلیّات تحقیق
1-1-0بیان مساله 5
1-2-0اهداف تحقیق 5
1-3-0فرضیه تحقیق 6
1-4. روش کار و تحقیق 6
1-5 -0 پیشینه تحقیق 6
فصل دوم بررسی اوضاع سیاسی، اجتماعی اقتصادی، فرهنگی و ادبی عصر جبران و می‌زیاده
2-1. اوضاع سیاسی لبنان در عصر جبران و می 8
2-02اوضاع اجتماعی و اقتصادی لبنان در عصر جبران و می 10
2-03 اوضاع ادبی لبنان در قرن نوزدهم 12
2-3-1 انجمن‌های ادبی 14
2-04اوضاع فرهنگی، علمی لبنان در عصر جبران و می 14
2-4-1انواع مدارس در شام 16
فصل سوم سیری در زندگی، آثار و اندیشه‌ی جبران خلیل جبران و می‌زیاده
3-1-1تولد و خانواده 19
3-1-2تحصیل 20
3-1-3 وفات 22
3-1-4 عوامل موثر در شکل‌گیری اندیشه‌های جبران خلیل جبران 22
3-1-5 ادبیات مهجر 27
3-1-5-1 علل و عوامل شکل‌گیری ادبیات مهجر 28
3-1-5-2 گرایشهای ادبی مهجر 28
3-1-6 سبک جبران 29
3-1-7 جبران و رمانتیسم 31
3-1-8 جبران و رمزگرایی(سمبولیسم) 33
3-1-9آثار و تألیفات ادبی جبران خلیل جبران 34
3-2-1 تولد 38
3-2-2خانواده 39
3-2-3تحصیل 40
3-2-4مهاجرت به مصر 41
3-2-5. شخصیت می 43
3-2-6. زندگی عاطفی می و علاقه اش به جبران 44
3-2-7. حوادث ناگوار 44
3-2-8. بازگشت به زندگی 46
3-2-9. سرانجام می 47
3-2-10. فعالیت‌های بارز ادبی- اجتماعی می‌زیاده 49
3-2-10-1. مبارزات برای نهضت و بیداری زنان 49
3-2-10-2. همایش ادبی زبان 50
3-2-11. آثار می 54
3-2-11-1. شعر 54
3-2-11-2. نثر 55
3-2-11-3. آثار گمشده‌ی او 49
فصل چهارم بررسی دین و پلورالیزم
4-01 منظور ازپلورالیسم دینی 61
4-02تامل در باب خداوند 62
4-2-1در جستجوی حقیقت غایی 62
4-3-0هویت و چیستی دین 62
4-4- 0 شیوه تحقیق و ارزیابی در عقاید دینی 65
4- 5- 0 وحدت دین و تکثرشرایع 66
4-06چیستی پلورالیسم 68
4-7. پیشینه‌ی پلورالیسم دینی 69
4-7-1. انحصارگرایی 70
4-7-2. شمول‌گرایی 70
4-7-3- 0 کثرت‌گرایی 71
4-8-0 اسلام مطلق در برابر خداوند 72
4-9. تساهل و تسامح در قرآن کریم و سیره‌ی معصومین 73
4-9-1. قرآن و بردباری مذهبی و اجتماعی 73
4-9-2سیره پیامبر 75
4-9-3 سیره امام علی(ع) 77
فصل پنجم بررسی و مقایسه‌ی تکثر‌گرایی دینی در آثار و اندیشه‌ی می‌زیاده و جبران
5-1-1 دین 79
5-1-2. وحدت و یگانگی 85
5-1-3 کمال 89
5-1-4 جبران وتقابل با انحصارگرایی 92
5-1-5. حقیقت یابی در چهار چوب تساهل و تسامح 94
5-1-6. جبران و تکثر‌گرایی 97
5-1-7 تکثرگرایی‌گرایی دینی تا اتحاد ادیان 98
5-2-1. پلورالیزم یا کثرت‌گرایی دینی در اندیشه می‌زیاده 101
5-2-2. موضع‌گیری او درباره اختلافات مذهبی و قومی 101
5-2-3 0 اندیشه دینی می‌زیاده 104
5-2-3-1 0 نظریه می‌زیاده درباره حقیقت دین و غایت زندگی 104
5-2-4. نظر و اندیشه می‌درباره شرق و میراث شرق برای دوری از اختلافات 107
5-2-4-1 افتخار به شرق و فرهنگ و ادب آن 107
5-2-5. شکوه اسلام از زبان مَی 113
5-3-1. عقاید دینی جبران و می 115
5-3-2. حقیقت نماز از دیدگاه جبران و مَی 116
5-3-3. تأثیر‌پذیری از قرآن 119
5-3-4. پلورالیسم در اندیشه‌ی جبران و می 122
5-3-4-1.جبران...........................................................................................................................122
5 -3-4-2.پلورالیزم در اندیشه ی می در مقایسه با جبران.............................................................127
5-3-4-2-1. دعوت مسلمانان و مسیحیان به برادری......................................................................130
ملخص البحث 132
نتیجهگیری و پیشنهادات 135
فهرست منابع و مآخذ 137
فهرست اعلام 142
چکیده به زبان انگلیسی II
چکیده
دین به عنوان یکی از ابتدایی‌‌ترین و اصیل‌‌ترین نیاز فطری انسان همیشه در طول تاریخ با تحولات و تقریرات متفاوت مواجه بوده است. جریان پلورالیسم دینی(تساهل دینی) در میان ادیبان عربی در اثنای قرن نوزدهم و بیستم واکنشی به تفاوت دینی این ادیبان در دوره عثمانی و فشارهای آن حکومت بر مسیحیان لبنان و سوریه بود. در این میان نویسندگان وادیبان مسیحی چون ناصیف یازجی وبطرس بستانی و دیگران تلاش کردند که از عوامل پراکندگی و دشمنی میان مسلمانان ومسیحیان بپرهیزند و بیشتر به روی وجوه مشترک ادیان و همکاری آنها تکیه کنند. جبران خلیل جبران در ششم ژانویه 1883 از مادر فرزانه و مهربان به نام «کامل رحمت » که کشیش زاده‌ایی مارونی و پدری تند خو و دائم الخمر در روستای «بشری» واقع در لبنان متولد شد. جبران در یک خانواده‌ی مسیحی به دنیا آمد بنابراین وی مسیحی است. و گرایشهای دینی در او وجود داشت و از کودکی به کلیسا می‌رفت و به مسیح عشق می‌ورزید. با این وجود از تعصبات دینی در آثار او خبری نیست. او در حقیقت یک پلورالیست دینی است. گویی حق را منحصر به یک آیین خاص نمی‌داند بلکه حق را جاری و ساری در همه‌ی ادیان می‌بیند.
می‌زیاده در سال 1885 از پدری مارونی مذهب و مادری ارتدکس که هر دو‌ی آنها أهل لبنان بودند به دنیا آمده وی با تحصیل در مدرسه راهبان الیوسفیات الناصره و سپس دیر عین طوره لبنان دارای شخصیتی مذهبی بود. او سالها بعد با حضور در محافل ادبی مصر با بزرگان ادبیات عربی آشنا شد. غنای ادبی و دانش مذهبی اش او را به شخصیتی منادی همزیستی مسالمت‌آمیز انسانها در کشور‌های اسلامی و به طور کل در شرق با وجود اختلاف در مذهب و ادیان تبدیل کرد. بنابراین هر دوادیب مورد نظر را میتوان پلورالیست نامید با این تفاوت که اندیشه ی پلورالیسم دینی می زیاده ملموستر و واقع بینانه تر از جبران خلیل جبران میباشد.رساله‌ی حاضر بر آن است تا اندیشه‌های دو ادیب پلورالیست عرب زبان را در زمینه همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان در کنار هم را بررسی نماید. مرجع این بررسی‌ها کتابها و آثار جبران و می و آنچه که دیگران درباره آنها نقل کرده‌اند میباشد.
کلید‌واژه:جبران، مَی‌زیاده، پلورالیزم دینی، تسامح، دین، شرق.
مقدمه
اصطلاح پلورالیزم را اولین بار لوتسه،در سال 1841م. در کتاب خود مابعدالطبیعه وارد فلسفه کرد، با این همه اصطلاح مذکور در فلسفه دین به معنای تأیید حقانیت ادیان مختلف به کار رفته است. برخی، یانیس مسکینوس،اسقف اعظم کلیسای ارتدکس را نخستین کسی می‌دانند که به پلورالیسم دینی پرداخته و ایده دیالوگ را درا‌ند اخته برخی نیز یوحنای دمشقی را که رساله‌ای در این باره نوشته نخستین مطرح کننده این بحث دانسته‌اند.
شکل‌گیری پلورالیسم به صورت کنونیش را چنین میتوان تبیین کرد که نهضت اصلاح دینی به رهبری مارتین لوتر و جان کالوین،موجی از تجدید نظر در جایگاه کلیسا ایجاد کرد که «رفورمیسم» نام گرفت و سر انجام با ظهور شلایر ماخر، به تدوین الهیات لیبرال انجامید. این تفکر، جوهر اصلی مسیحیت را تفسیری تازه کرد. در قرن نوزدهم، لیبرالیسم کلامی به رهبری شلایر ماخر به نام حد وسط سنت‌گرایی و نوخواهی و با نام«الهیات اعتدالی» مطرح گردید.
شلایرماخر،ضمن پذیرش دانش علمی تکامل به جای الهیات طبیعی و وحیانی،تجربه دینی و عرفانی را پذیرا شد. او معتقد بود نباید برای عیسی شأن و منزلت او متناسب نباشد. خاستگاه پلورالیسم دینی به شلایر ماخر و الهیات لیبرال می‌رسد. پلورالیسم دینی در جهان مسیحیت، واکنشی به انحصارگرایی در صدق و نجات در کلام مسیحی بود. نظریه‌های دیگری نیز در باره‌ی شکل‌گیری پلورالیسم مطرح است.
جان هیک پلورالیزم دینی را در مقابل نظریه‌های انحصارگرایی و شمول‌گرایی در افکند. خاورمیانه وبه طور خاص کشور‌های لبنان، فلسطین ومصر به دلیل وجود فرقه‌ها، مذاهب و ادیان متفاوت در کنار هم همیشه محل بروز اختلافات مذهبی و قومی بوده است. اقلیتهای مذهبی این سرزمین پس از تحمل ظلم وستم امپراطوری عثمانی در پی راهی برای کنار زدن اختلافات و رسیدن به نقاطی مشترک برای برخورداری از حق انسانی و زندگی بدور از تحقیر و تبعیض دوره عثمانی بودند. آنچه در شام آن روزگار، مایه پراکندگی مسلمانان و مسیحیان عرب می‌شد دین وسیاست بود و آنچه ایشان را به هم نزدیک می‌کرد، فرهنگ و ادب عربی و قومیت عربیشان بود. بدین سان نخستین کسانی که برای بیدار کردن وجدان قومی عرب و پر رنگ کردن مشترکات قومی و عربی کوشیدند از میان مسیحیان عرب برخاستند. مردانی چون ناصیف یازجی وبطرس بستانی ارسلان دمشقیه و بسیار کسان دیگر به احیای زبان عربی و توجه به میراث شرق و همزیستی مسالمت آمیز بدور از اختلافات مذهبی، در میان عرب زبانان همت گماشتند. این اندیشه در میان ادبا و شعرای قرن بیستم نیز بازتاب ویژه‌ای داشت که میتوان آنرا در آثار و اندیشه دو ادیب لبنانی الأصل یعنی جبران خلیل جبران و ماری الیاس زیاده معروف به می‌زیاده نیز یافت. جبران در ششم ژانویه 1883، از مادر فرزانه و مهربان به نام «کامل رحمت» که کشیش زاده‌ایی مارونی بود بود و پدری تند خو و دائم الخمر در روستای «بشری» واقع در لبنان متولد شد و در سن یازده سالگی به همراه مادر و برادر ناتنی بزرگترش وخواهران جوانش به آمریکا کرد جایی که مهاجران را بدون در نظر گرفتن مذهب و ملیت می‌پذیرفتند. جبران در حقیقت بیشتر عمر گرانبهایش به دور از سرزمین مادریش سپری نموده اندیشه‌ی تکثر‌گرایی در جبران به حدی پررنگ است که گاهی بسیاری از ادیان جهان را همتای هم می‌داند او در این نوع اندیشه‌ی خود گروه یا فرقه‌ی خاصی را مورد خطاب قرار نداده، بلکه می‌خواسته فراتر از شریعت‌ها و اختلافات مذهبی همه‌ی بشریت را به سمت و سوی حقیقت راستین که همان ذات احدیت است سوق دهد. می‌نیز دختری تیز هوش و فرهیخته با اعتقادات و اندیشه‌های مذهبی قوی و استوار بود، از پدری مارونی و مادری ارتدکس در فلسطین به دنیا آمده و سالها در مدارس دینی ناصره فلسطین و دیر عین طوره لبنان تحصیل کرده وسپس با تلاش وجدیت تمام به نه زبان زنده دنیا تسلط یافته بود، مبارزات و سخنرانی‌ها و مقالات گوناگونش مردم را به بیداری و دست کشیدن از اختلافات مذهبی و زیستن در کنار هم در سایه شرقی بودن و عربیت خود فرا می‌خواند. در این رساله به بررسی نظریه پلورالیسم یا تسامح دینی، در اندیشه می‌زیاده و جبران خلیل و همچنین مقایسه آنها با یکدیگر و بطوری کلی بررسی شباهتها و تفاوتها‌ی این دو ادیب، موضع‌گیری آنها در باره اختلافات مذهبی، اندیشه‌ی دینی جبران و مَی، دیدگاه آنها در باره‌ی حقیقت دین، و اندیشه می‌درباره برتری شرق وتوانایی و میراث شرق، تاثیر همایش او در تساهل دینی و نزدیکی مردم خواهیم پرداخت.