کارخانه رب جام چین (سهامی خاص)
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:89
پایان نامه کارشناسی
رشته صنایع غذایی
چکیده :
تغذیه به عنوان مهمترین انگیزه تحرک و فعالیت انسان در رویارویی با عوامل طبیعی ، در طول قرون همواره مطرح بوده است . در حقیقت ابتدایی ترین نیاز های انسان ، نیاز های مادی و معیشتی اوست . حتی در کتاب اسمانی قرآن کریم در بحث از نیاز های انسان برای سیر ، این حقیقت را بیان کرده است در سوره مبارکه قریش آیه 4 می فرماید : اوست خدایی که آنان ( انسان ) را از نظر معیشت تامین کرد و از ترش امانشان داد . معیشت انسان ، تدارک نخستین گام ها در مسیر حرکت است که بدون آنها و فارغ از اندیشه و تلاش در جهت عدالت اجتماعی ، مقدمه لازم به منظور سیر او فراهم نمی شود ، در روند تکاملی انسان و دستیابی وی به عالیترین ابزار زندگی و بهبود شرایط عمومی زیست ف کاهش مرگ و میر و افزایش جمعیت کره خاکی ، مسئه تامین غذا و عدم تعادل توزیع و مصرف آن را به عنوان پر مخاطره ترین موضوعات جوامع بشری در آورده است ، امروزه استقلال سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی جوامع انسانی منهای تامین امنیت غذایی مفهومی ندارد .
بدین لحاظ تلاش در جهت بهره وری کامل از منابع بالقوه ارتقای تکنولوژی ، جلوگیری از ضایعات و بر قراری امنیت غذایی به صورت یک نهضت عمومی در آمده است همانطوری که در خیلی از ممالک دنیا دیده می شود در مملکت ما هم تولید مودا غذایی ، موازی با ازدیاد جمعیت افزایش نمی یابد و همین ار ، یکی از نگرانی های جامعه را تشکیل می دهد ، حقیقت تکان دهنده این است که حداقل 000/000/730 نفر از جمعیت 6/5 نفری جهان از سوی تغذیه رنج می برند و از کالری و فاکتور های غذایی لازم برای یک زندگی فعال برخوردار نیستند . این رقم حدود یک پنجم افراد کشور های جهان سوم و یک هشتم کل جمعیت دنیا را تشکیل می دهد . دردناک ترین این که سالانه هزاران نفر از جمعیت جهان به علت گرسنگی از بین می روند که بیشتر آنها زیر 5 سال تشکیل می دهند . محدودیت منابع غذایی و مهمتر از آن انحصار و تولید غذای جهانی در نزد تعداد محدودی از کشور های بزرگ و توزیع نا متعادل آن تراژدی غم انگیز فقر و گرسنگی را در دنیا به وجو آورده است . به رقم افزایش 000/250 نفر به جمعیت دنیا در هر روز ، نه تنها به وسعت زمین های کشاورزی به عنوان منابع اصلی تولید اضافه نمی شود ، بلکه در اثر توسعه مناطق شهری و مراکز صنعتی و نهایتاً فرسایش خاک بخش عمده ای زمین های کشاورزی غیر قابل استفاده و از دسترس خارج می شوند . اما کاربردی تکنولوژیک بهره وری بهینه از منابع تولید ، کاهش ضایعات محصولات دامی و زراعی و بهبود روش های تبدیل و نگه داری تنها امید بشر برای رشد و توسعه قلمداد می گردد .
در چرخه تولیدات کشاورزی صنایع غذایی به عنوان محور اساسی تامین احتیاجات غذایی بشر از اهمیت فوق العاده برخوردار می باشد .
بسیاری از متخصصان مواد غذایی در صدد توسعه منابع پروتئینی ارزان قیمت و لذیذ برای تکمیل رژیم های غذایی افراد کم درآمد و به خصوص کودکانی که دارای کمبود های پروتئینی پیشرفته هستند بر آمده اند .
در هندوستان محصو لبنی غنی از پروتئین موسوم به میلتون ساخته شده است ، متخصصان بعضی از شرکت های نفتی از رشد و تکثیر میکروارگانیسم ها روی ضایعات نفتی ، مواد پروتئینی را تولید کرده اند .
دیگر زمینه های فعالیت صنایع غذایی تولید محصولات غذایی نیروهای نظامی و فضانوردان است . از ویژگی های چنین غذاهایی ، ایجاد کالری زیاد ، تراکم ، حلالیت در آب ، مقاومت در مقابل تغییرات درجه هوا ، قابلیت بسته بندی و سبک بودن را می توان برشمرد .
از فعالیت های دیگر این رشته می توان از تولید مواد غذایی مشابه گوشت از لوبیای سویا ( لوبیای روغنی ) نام برد . محصول فوق به هیچ وجه از گوشت طبیعی قابل تمیز نیست . امروزه محصولات مشابه گوشتی برای گیاه خواران ، بیماران با رژیم غذایی محصول که باید میزان چربی محدودی مصرف نمایند و نیز برای سایر مصارف غذایی به طور صنعتی تولید می شود . با افزودن کلرور کلسیم به شیره سویا می توان از آن دلمه تهیه نمود و بعد از برش آن را با روغن سوخاری کرده ، به صورت غذایی مقوی مورد استفاده قرار داد .
متخصصان صنایع غذایی در ایجاد توسعه غذاهای کارخانه ای و شبه غذاها تبحر زیادی به دست آورده اند . به طوری که اینگونه محصولان قابلیت رقابت با انواع طبیعی آن دارا هستند . از انواع دیگر شبه غذا ها ، تخم مرغ سنتیک را می توان نامبرد از دیگر فعالیت های این رشته ایجاد کارخانه های متحرک و شناور است . از دلایل عمده رونق اینگونه کارخانجات جلوگیری از فساد باکتریایی و به حداق رساندن ضایعات پروتئین و چربی فرآورده های دریایی است . در غیر این صورت از طول مدت صید و باقی ماندن کشتی در دریا کاسته خواهد شد،چنین کارخانه هایی به مدت 2 ماه یا بیشتر در دریا باقی می مانند.
انجماد سریع مواد غذایی با ازت مایع و سایر مایعات سرما زا از فعالیت های دیگر صنایع غذایی است . صنایع غذایی در جلوگیری از شیوع مسمومیت های غذایی با به کار گیری روش های نگهداری ، سهم به سزایی ایفا کرده است ، تولید میلیارد ها قوطی ، شیشه و بسته های مواد غذایی در سال بدون هیچ گونه عارضه مسمومیتی ، امروزه نقش مهم این صنعت را در دنیا به نمایش می گذارد . با استفاده از مواد ترد کننده آنزیمها ، فرآورده های گوشتی بافت مطبوع تری می یابند . این روش ، توسعه بیشتری یافته و با تزریق آنزیمهای پروتئولیک به داخ رگ حیوان قبل از کشتار ، عمل ترد کردن به طور یکنواخت انجام میگیرد . در بعی از کشور ها با تزریق هورمون ، رشد حیوان راتسریع کرده ، از هزینه های پروش دام کاسته اند . در حال حاضر در بسیاری از کشور ها برای کنترل اتوماتیک کارخانه های تولید نان بستنی سازی ، سوسیس و کالباس از کامپیوتر استفاده می شود .
ارزیابی آلودگی مواد غذایی به مواد شیمیایی و خطرات ناشی از آن از دیگر موارد مهم وظیفه متخصصان رشته صنایع غذایی است .
با بیان موراد فوق ، جهت یابی این علم و زمینه وسیع فعالیت آن به طور خلاصه مشخص شد. در این مرحله از حرکت جامعه که ملت انقابی ایران کمر به قطع وابستگی اقتصادی و پیمودن راه استقلال بسته اند با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی کشورمان و تنوع محصولات کشاورزی ، بهترین روش ، برنامه ریزی صحیح در پیشبرد کشاورزی ، دامداری ، آبزیان و همگام آن بسط و توسعه روش های نوین نگهداری و فرآیند به منظور جلوگیری از ضایعات و قابلیت تبدیل آنها به فرآورده های با ارزش می باشد . در این راستا اشنایی با انواع فرآورده های دامی و دریایی خاص و ترکیبات ، تکنولوژی و نگهداری آنها برای هنرجویان رشته صنایع غذایی و کسانی که در این رشته مشغول فعالیت می باشند ، لازم و ضروری به نظر می رسد .
تاریخچه کارخانه
کارخانه رب جام چین(سهامی خاص) واقع در کیلومتر
پانزده جاده تربت جام- مشهد با نام تجاری داودی در سال 1379تاًسیس شده است. این کارخانه فقط دارای چند خط تولید رب گوجه فرنگی بوده وقوطی رب را درسایزهای یک ونیم کیلویی و75 گرمی تولیدمی کندو ظرفیت تولید سالانه آن 60 هزار تن می باشد..حمل گوجه فرنگی از زمین کشاورزی تا کارخانه توسط کشاورز انجام می گیردوخود آن شخص، گوجه را ازماشین داخل حوضچه تخلیه می نماید.ازهر5-4 تن گوجه ورودی به کارخانه 50 کیلوی آن ضایعات می باشد. تجهیزات ودستگاهها با نیروی الکترو موتور کار کرده وتعدادکارگران دائمی در این کارخانه 20 نفر ودر فصل کاربه 60 نفر بوده وسطح سواد80% آنها دیپلم میباشد.هزینه خرید هر کیلو گوجه فرنگی70 تا75 تومان بوده وقیمت تمام شده محصول )رب(یک کیلویی ونیم کیلویی برای کارخانه به ترتیب500 و300 تومان میباشد.برای خرید رب ازکارخانه مشتریهاوفروشنده های رب با کارخانه تماس گرفته وبا مراجعه به آنجا محصول را خریده، درون انبار قرار داده وبه فروش می رسانند.آب مصرفی ومورد نیاز کارخانه ازچاه تأمین می شود ومیزان مصرف آن 30 لیتردرثانیه و250متر مکعب درشبانه روزمیباشد وبرق موردنیاز آن ازبرق شهر ومیزان مصرف آن h/kw150 می باشدوهمچنین کارخانه گازکشی است. گلوگاهها ونقاط ایجاد وقفه درخط تولید خط سورتینگ ، شستشوی دستگاهها وخط قوطی (قسمت فیلرودربندی)که دارای بیشترین ضایعات میباشد، به این خاطرکه دستگاه فیلر قدیمی وازکیفیت پائینی برخوردار است وایجاد مشکلات دمایی می کند.
و...
GIS
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:63
به همراه عکس های کامل
فهرست مطالب :
تاریخچه و تکامل GIS
مقدمه_GIS چیست؟
مدلهای داده های مکانی
ورودی و خروجی داده ها
ورودی داده ها
اهداف یک سیستم اطلاعات جغرافیایی
کاربردهای مختلف GIS
بطور کلی کاربردهای GIS در زمین شناسی را می توان به شرح زیر عنوان نمود
مؤلفه های GIS
کاربردهای GIS در زمین شناسی را می توان به شرح زیر عنوان نمود
خروجی داده ها_مراحل ایجاد و برپاییGIS درقالب پروژه
کاربردهای GIS در تهیه نقشه های حوادث و بلایای طبیعی
کاربردهای GIS در نقشه های مکان یابی (Siteselection)
کاربردهای مختلف GIS فراوری های متنوع زمین شناسی
کاربرد های مختلف gis (محیط زیست)
کاربردهای مختلف gis (کشاورزی و برنامه ریزی برای کاربری اراضی)
کاربردهای مختلف gis( جنگلداری و مدیریت حیات وحش)
کاربردهای مختلف gis( تصویر IKONOS از پارک جنگلی سرخه حصارهمراه باسیستم گسلی موجوددرآن)
کاربردهای مختلف gis(تصویر IKONOS از شمال تهران(پارک جمشیدیه- تجریش- دربند) همراه باسیستمهای گسلی )
کاربرد های مختلف gis ( منابع آب و آبخیزداری)
کاربرد های مختلف gis( کاربرد های شهری)
کاربرد های مختلف gis( تجارت)
کاربرد های مختلف gis( صنعت حمل و نقل، ارتباطات)
کاربرد های مختلف gis( سازمانها-سرویسهای اضطراری- نظامی-تعلیم و تربیت)
مراحل برپایی و اجرای یک پروژه معدنی در محیط GIS
ترکیب و تلفیق لایه های اطلاعاتی
نرم افزارها وسخت افزارهای موجود در یک سیستم اطلاعات جفرافیایی
ادغام تکنولوژی ها
GIS , GPS & RS- ترکیب فتوگرامتری رقومی و GIS
سیستم های مدیریت پایگاه داده ها
منابع خطا در سیستم های اطلاعات جغرافیایی
محاسن یک سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)
معایب یک سیستم اطلاعات جغرافیایی_سیستم تصویری نقشه (Map projection)
خصوصیات اساسی یک سیستم تصویر مناسب و استاندارد
بر این اساس سیستم های تصویری مناسب با شکل کشورها طراحی شده است
مختصات جغرافیایی_مختصات صفحه ای
تغییر شکل های هندسی_شکل زمین_سیستم های قابل گسترش و توسعه
شکل فوق سه نوع اصلی سطوح قابل گسترش (صفحه ای،مخروطی و استوانه ای)را نشان می دهد
چکیده :
برای اولین بار در اواسط دهه 1960 در ایالات متحده کار بر روی اولین سیستم اطلاعات جغرافیایی آغاز شد. در این سیستم ها عکس های هوایی، اطلاعات کشاورزی، جنگلداری، خاک ، زمین شناسی و نقشه های مربوطه مورد استفاده قرار گرفتند. در دهه 1970 با پیشرفت علم و امکان دسترسی به فناوری های کامپیوتری و تکنولوژیهای لازم برای کار با داده های مکانی، سیستم اطلاعات جغرافیایی یا (GIS)، برای فراهم آوردن قدرت تجزیه و تحلیل حجم های بزرگ داده های جغرافیایی شکل گرفت. در دهه های اخیر به سبب گسترش تکنولوژی های کامپیوتری،سیستم های اطلاعات جغرافیایی امکان نگهداری به روز داده های زمین مرجع و نیز امکان ترکیب مجموعه داده های مختلف را به طور مؤثر فراهم ساخته اند. امروزه GIS برای تحقیق و بررسی های علمی، مدیریت منابع و ذخایر و همچنین برنامه ریزی های توسعه ای به کار گرفته می شود.
GIS چیست؟
سیستم اطلاعات جغرافیایی(Geographic Information Systems) یا GIS یک سیستم کامپیوتری برای مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات مکانی بوده که قابلیت جمع آوری، ذخیره، تجزیه وتحلیل و نمایش اطلاعات جغرافیایی (مکانی) را دارد.
داده هادریک (GIS) بر اساس موقعیتشان نشان داده می شوند.
تکنولوژی GIS با جمع آوری و تلفیق اطلاعات پایگاه داده های معمولی، به وسیله تصویر سازی و استفاده از آنالیز های جغرافیایی، اطلاعاتی را برای تهیه نقشه ها فراهم می سازد. این اطلاعات به منظور واضح تر جلوه دادن رویدادها ، پیش بینی نتایج و تهیه نقشه ها به کار گرفته می شوند.
دریک سیستم اطلاعات جغرافیایی واژه جغرافیایی یا(Geographic) عبارت است از موقعیت موضوع های داده ها، برحسب مختصات جغرافیایی (طول و عرض).
واژه (Information) یا اطلاعات نشان می دهد که داده ها در GIS برای ارائه دانسته های مفید، نه تنها به صورت نقشه ها و تصاویر رنگی بلکه بصورت گرافیک های آماری، جداول و پاسخ های نمایشی متنوعی به منظور جستجوهای عملی سازماندهی می شوند.
واژه(System) یا سیستم نیز نشان دهنده این است که GIS از چندین قسمت متصل و وابسته به یکدیگر برای کارکرد های گوناگون، ساخته شده است.
مؤلفه های GIS:
یک سیستم GIS شامل یک بسته کامپیوتری (شامل سخت افزار و نرم افزار) از برنامه های رایانه ای با یک واسطه کاربر می باشد که دست یابی به عملیات واهداف ویژه ای را فراهم می سازد. مؤلفه های چنین سیستمی به ترتیب عبارتند از: کاربران، سخت افزارها، نرم افزارها، اطلاعات و روش ها.
مولفه های یک سیستم اطلاعات جغرافیایی
مؤلفه های چنین سیستمی به ترتیب عبارتند از:
1)کاربران (User): مهارت در انتخاب و استفاده از ابزارها دریک سیستم اطلاعات جغرافیایی وشناخت کافی از اطلاعاتی که استفاده می شوند، یکی از موارد اساسی برای موفقیت در استفاده از تکنولوژی GIS است، که این از وظایف یک کاربر می باشد.
2)سخت افزارها (Software): امروزه شبکه های GIS شامل تعدادی workstation, x-station، کامپیوترهای شخصی، چاپگرها و پلاترها می باشد که معرف مؤلفه سخت افزاریک سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشند.
3)نرم افزارها (Hardware): به منظور استفاده بهتر از یک سیستم اطلاعات جغرافیایی، استفاده از نرم افزارهای به روز و توانمند توصیه می شود.
4)اطلاعات (Data): قلب هر GIS پایگاههای اطلاعاتی آن است. در این پایگاهها به پرسش هایی از قبیل چه شکلی است؟ کجاست؟ و چگونه به دیگر اشکال مرتبط می شود، داده می شود.
5)روش ها (Methods): شیوه های صحیح به کارگیری اطلاعات درجهت رسیدن به اهداف ویژه دریک سیستم اطلاعات جغرافیایی از مهمترین مؤلفه های آن است.
و...
المانهای ساندویچ پانل
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت) + به همراه نسخه پاورپوینت
تعداد صفحه:71
چکیده :
با توجه به وسعت کشور ایران و شرایط اقلیمی متفاوت در نواحی مختلف این سرزمین لازم است روشهای ساختمان سازی متناسب با ویژگیهای خاص منطقه ای تدوین و به مورد اجرا گذاشته شود .
با توجه به وسعت کشور ایران و شرایط اقلیمی متفاوت در نواحی مختلف این سرزمین لازم است روشهای ساختمان سازی متناسب با ویژگیهای خاص منطقه ای تدوین و به مورد اجرا گذاشته شود . نظر به اینکه این کشور روی یکی از کمربندهای فعال زمین لرزه در جهان قرار دارد لذا ایجاد سازه های مقاوم و امن از اولویت خاصی برخوردار است . بررسی نیاز کشور به واحدهای مسکونی نشان می دهد که با توجه به بافت جوان نیروی انسانی هر ساله به حدود ۶۰۰۰۰۰ واحد مسکونی جدید نیاز هست که روشهای سنتی ساخت جوابگوی بخش محدودی از این نیاز می باشد .
علاوه بر نیازهای جدید ، کیفیت ضعیف ساخت باعث استهلاک سریع ساختمانهای موجود شده که این امر باعث افزایش نیاز به ساختمان سازی جدید می شود ؛ همچنین به مقوله مقاوم سازی سازه های موجود نیز باید توجه لازم مبذول گردد . با توجه به نیازهای وسیع ذکر شده و لزوم بهبود کیفیت تولید ساختمان همانطور که در غالب کشورهای بزرگ نیز متداول است باید روشهای تولید صنعتی ساختمان بطور جدی مورد توجه قرار گیرد . یکی از این فنون مطرح شده در دو دهه اخیر استفاده از صفحات ساندویچی متشکل از دو لایه بتن مسلح با شبکه جوش شده و یک لایه پلی استایرن است که در برخی طرحهای ساخت مسکن در ایران به کار گرفته شده است .
در این مقال سعی بر این بوده که بیشتر با ضوابط آئین نامه ای اجرای این نوع ساختمانها آشنا شویم و برای تکمیل بحث ، فیلم مستندی از نحوه اجرای عملـی چنین ساختمانهایی تهیـه و ضمیمه ایــن بحث کرده ایم . اگر توجه کافی به مجموعه ایـن پروژه شود متوجــه خواهیم شد کــه بعضی از بحث های آئین نامه ای بطورکامل در اجرا پیاده نمی شود که دلایل متعددی از جمله محدودیت های اجرایی و غیره دارد .
کاربرد پانلهای ساندویچی کامپوزیتی در ایران و جهان
خواص مناسب پانلهای ساندویچی کامپوزیتی، این قبیل محصولات را به عنوان گزینههای مناسب در ساختمانسازی مطرح ساخته است. طی سالهای اخیر فعالیتهای اندکی جهت تولید این پانلها در بازار ساختمان کشور مشاهده شده است. با این وجود هنوز پتانسیلهای استفاده نشدة بسیاری جهت بهکارگیری این قبیل پانلها در شهرهای بزرگ کشور که با معضل کمبود فضا روبرو هستند وجود دارد. مطلب زیر که برگرفته از مأخذ ذکر شده در انتهای مطلب میباشد، به بیان تجربه چند کشور جهان و دلایل عدم استقبال از پانلهای ساندویچی در کشور میپردازد:
اروپا و آمریکا
استفاده از دیوارهها و پانلهای ساندویچی طی سالهای گذشته در اروپا و آمریکا رشد روزافزونی یافته است. این دیوارهها که برای ساخت خانههای پیشساخته طراحی شدهاند، به دلیل داشتن مزایایی از قبیل دوام و عملکرد محیطی خوب, وزن کم, قابلیت مونتاژ سریع و افزایش راندمان انرژی در ساختمان, مورد توجه بسیاری از پیشتازان صنعت ساختمانسازی قرار گرفتهاند.
به عنوان مثال شرکت تکنولوژیهای پیشرفته ساختمان، به منظور ترویج نوآوری در صنعت ساختمان آمریکا, کمک مالی را به ارزش 1.1 میلیون دلار به 6 پروژه صنعتی اعطا کرده است. یکی از برندگان این بورسها، یک شرکت تولید کنندة پانلهای کامپوزیتی روکشدار است. این پانلها برای نصب به کمک زایدههایی در هم قفل میشوند.
طبق اظهارات این شرکت حتی اگر یک کارگر ساختمانی ناوارد به مونتاژ این پانلها گماشته شود, ساخت یک خانه 110 متر مربعی با سه اتاق خواب و دو حمام از این پانلها، بیش از یک روز طول نمیکشد. قیمت خانه ساخته شده با این مواد با احتساب کل هزینه سرویس آشپزخانه, سیم کشی، لولهکشی, سیستم گرم کننده و لوازم برقی حدود 786 و 28 دلار تخمین زده شدهاست. آزمایشات نشان داده است که این خانهها حتی میتوانند در برابر طوفان و زلزله نیز به خوبی مقاومت کنند.
هندوستان
استقبال از این نوع پانلها منحصر به کشورهای توسعهیافته نمیشود. استفاده از ساختارهای کامپوزیتی ساندویچی در بسیاری از کشورهای آسیایی همچون تایلند و هند نیز مورد توجه قرار گرفته است. در هندوستان هیئت ارزیابی و پیشبینی تکنولوژی (TIFAC) که عهدهدار اجرای طرح توسعه و گسترش کامپوزیتهای پیشرفته است، تولید و گسترش این گونه پانلهای کامپوزیتی را به صورت جدی در دستور کار خود قرار داده است.
برای تولید پانلهای ساندویچ، ابتدا الیاف طبیعی را طی فرآیند پالتروژن به شکل صفحات و روکشهای مسطح شکل میدهند و سپس به کمک یک هستة فومی یا لانهزنبوری پانلهای کامپوزیتی تولید میشوند. این پانلها در ساخت بناها، سقفهای کاذب و حتی در ساختار کرجیها نیز مورد استفاده واقع شدهاند. در کشور هند منابع فراوانی از الیاف طبیعی ارزانقیمت یافت میشود. این عامل باعث گردیده است تا هندوستان سرمایه فراوانی را صرف توسعة تکنولوژی کامپوزیتهای الیاف طبیعی در صنعت ساختمان نماید.
ایران
رشد جمعیت در ایران و افزایش نیاز برای مسکن و فضای سکونت باعث شده است تا تقاضا برای هرچه کوچکتر، سریعتر و ارزانتر ساختن بنا افزایش یابد. رواج یافتن پارتیشنها، سقفها و دیوارهای کاذب در طی چند سال اخیر، موید این ادعاست.
طی سالهای گذشته فعالیتهایی از سوی چند شرکت کوچک و بزرگ برای ساخت پانلهای ساندویچی صورت گرفته است. دیوارهای پیشساختة تولید شده توسط موسسة ساختمانسازی "سپ" در حقیقت نوعی از ساختارهای ساندویچی محسوب میشود. پانلهای ساندویچی تولید شده در این موسسه از یک هستة فومی و لایههای بتن ارمه تشکیل شده است.
همچنین ساختار دیوارههای کیوسکها درحقیقت نوعی ساختار ساندویچی با هستة شبیه به لانة زنبوری و لایههایی از جنس فایبرگلاس است. مواردی از کاربرد فایبرگلاس در ساخت دیوارهها و سقفهای کاذب را که توسط کارگاههای کوچک تولید شدهاند نیز در بازار میتوان مشاهده کرد
.دلایل عدم استقبال از پانلهای ساندویچی در کشور (ایران):
عدم حضورگستردة پانلهای ساندویچی در ساختوساز کشور ما شاید بیش از همه متاثر از عوامل زیر باشد:
الف) قیمت بالا
مهمترین دلیل این امر قیمت بالای فایبرگلاس در مقایسه با چوب و سایر مواد به کار رفته در تولید سقفها و دیوارههای کاذب است. از آنجا که هم قیمت مواد اولیه و هم هزینة ساخت پانلها (که اغلب به روش پرهزینه و کند لایه چینی دستی تهیه میشوند) بالاتر میباشند، معمولاً استفاده از مواد سنتی متداول نظیر چوب به صرفهتر است.
ب)کیفیت ناکافی
عامل دوم را در عدم یکنواختی تولیدات وکیفیت سطح نه چندان زیبای این قبیل محصولات باید جستجو نمود. به دلیل ماشینی نبودن فرآیند تولید پانلهای ساندویچی کامپوزیتی، معمولاً یکنواختی جنس محصول و کیفیت سطح مناسب قابل دستیابی نیست. از سویی بسیاری از محصولات متداول مانند صفحات چوبی یا صفحات MDF به کمک روکشهایی از جنس فرمیکا(HPL) شکل ظاهری بسیار زیبایی به دست میآورند که برای مصرفکننده بسیار جذابتر از سطح فایبرگلاس است.
ج)سرعت تولید پایین
دلیل دیگر، کندی روشهای تولید این محصولات در کشور است. بسیاری از این قبیل محصولات در کارگاههای کوچک که تکنولوژی تولید در آنها بسیار ابتدایی، کند و متکی به کارگر است تولید میشوند. بدیهی است که نرخ تولید پایین و غیرماشینی بودن فرآیند ساخت این پانلهای ساندویچی نمیتواند جوابگوی نیاز رو به گسترش بازار باشد.
د) پایین بودن سطح تکنولوژی
مجموعة این دلایل را میتوان در پایین بودن سطح تکنولوژی تولید پانلهای کامپوزیتی در ایران خلاصه نمود. بالا بردن سطح تکنولوژی واحدهای تولیدی داخلی و انجام تحقیقات کاربردی میتواند گام مهمی در جهت ارتقای این قبیل محصولات کامپوزیتی در کشور محسوب شود. گرچه هماکنون در پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران یک پروژة تحقیقاتی در زمینة توسعة کاربرد پانلهای ساندویچی ساختمانی در کشور در حال اجرا است، اما پاسخگویی به بازار گستردة کشور نیازمند صرف تحقیقات و بودجة بسیار بیشتری است.
پانلهای سه بعدی چیست و چه کاربردی دارد ؟
این پانلها یاصفحات سه بعدی تشکیل گردیده از:
1 – هسته مرکزی که معمو لا از عایق پلی استایرن یا پلی اورتان و یا عایق پشم سنگ و بضخامت های 5 تا 10 سانتیمتر میباشد .
2- دو شبکه فولادی از مفتول بضخامت 3 میلیمتر چشمه های 8×8 سانتیمتر و بفاصله 1 تا 2 سانتیمتر از هسته مرکزی قرار داشته و بوسیله تعداد زیادی مفتول قطری بهم جوش برقی شده اند .
این پانلها در کارخانه به ابعاد مورد لزوم که نوع دیواری آن معمولا 1×3متر ی و نوع سقفی آن1×3 و80/0 × 3 متری میباشد تولید و سپس به محل نصب حمل میگردد . پس از نصب از دو طرف در نوع دیواری بابتن ریز دانه ویا بتن سبک به ضخامت 3 الی 4 سانتیمتر پوشش میگردد و در نوع سقفی پس از نصب روی آن بضخامت 5 الی 7 سانتیمتر بتن ریزی میشود .
خواص پانلهای سه بعدی
خلاصه ای از خواص پانلهای سه بعدی بشرح زیر است :
1- وزن کم مقاوم در برابر زلزله
2- احتیاج به نیروی انسانی کم
3- عایق حرارتی و صوتی مناسب
4- اتصال خوب
5- حمل ونقل آسان
6- استحکام و یکپارچگی مطلوب
7- انبار داری مناسب
8- عدم نیاز به نعل درگاه
9 - سرعت در نصب
10- اشغال فضای کم درزیربنای مفید ساختمان
11- ایمنی
12- شکل پذیری مناسب
13- ایجاد تسحیلات درلوله کشی تاسیسات
14- قیمت بسیار مناسب
کلیات استفاده از پانلهای ساندویچی :
صفحات ساندویچی ( 3D ) از یک لایه پلی استایرن به ضخامت حداقل 4 سانتیمتر و دو شبکه میلگرد جوش شده در دوطرف این لایه تشکیل شده است . برای انتخاب عرض و ارتفاع پانلها استفاده از مدل 30 سانتیمتر توصیه می شود ( عرض های 90 – 120 – 150 سانتیمتر و ارتفاع 270 و 300 سانتیمتر ) ، وزن متوسط هر صفحه با اندازه 300 * 150 سانتیمتر و بدون بتن سبک بوده و به سادگی توسط یک کارگر قابل حمل و نصب می باشد و سرعت عمل در نصب نیز قابل ملاحظه است .
مقاومت صفحات در برابر آتش سوزی مناسب بوده و در جهت بهبود آن بکارگیری لایه مقاوم در برابر آتش سوزی توصیه می شود .
با توجه به وجود لایه عایق بتن ، بکارگیری این صفحات علاوه بر بهبود خاصیت عایق حرارتی و صوتی بودن دیوارها باعث سبک سازی بنا خواهد شد که جدا از کاهش حجم مصالح مصرفی باعث کاهش جرم ساختمان خواهد شد .
استفاده از این صفحات در پارکینگ ساختمانها ایجاد محدودیت نموده و لذا در شرایط لزوم تأمین پارکینگ در طبقات زیرین ساختمانها ، بکارگیری سیستم ترکیبی متشکل از اسکلت فلزی با بتن آرمه و صفحات ساندویچی به عنوان عامل جداکننده مورد توجه می باشد .
با توجه به اطلاعات بدست آمده از کشورهای اروپایی ، غالب ساختمانهای اجرا شده به این روش در حد یک یا دو طبقه بوده است . لذا طرح و اجرای ساختمانها با تعداد طبقات بیشتر نیاز به مطالعات ویژه داشته و در اینصورت مطالعات مهندس طراح باید پاسخگوی شرایط آئین نامه های معتبر باشد
. * * * مزایای استفاده از پانلهای ساندویچی * * *
۱ - سبکی دیوارهای ساخته شده از پانلهای ساندویچی در مقایسه با دیگر مصالح
۲ - سرعت حمل و نقل و سهولت نصب و اجرای پانلهای ساندویچی در ارتفاع
۳ - مقاومت زیاد در برابر نیروهای برشی ناشی از زلزله
۴ - عایق در مقابل حرارت ، برودت ، رطوبت و صدا
۵ - مقاوم در برابر آتش سوزی بعلت وجود قشرهای بتونی طرفین پانل ساندویچی
۶ - نفوذناپذیری ساختمان در مقابل حشرات
۷ - امکان حمل و بکارگیری پانلهای ساندویچی در مناطق صعب العبور جهت احداث ساختمان بدون نیاز به کارگران متخصص
۸ - دستیابی به فضای مفید بیشتر بعلت ضخامت ناچیز دیوارهای پانل ساندویچی
۹ - آزادی عمل در اجرای طرحهای متنوع به علت انعطاف پذیری قطعات پیش ساخته پانلهای ساندویچی
۱۰ - صرفه جویی در هزینه پی سازی و اسکلت ساختمانهای بلندمرتبه بدلیل وزن اندک قطعات سقف و دیوار پانلهای ساندویچی
۱۱ - صرفه جویی در هزینه تهویه مطبوع ساختمان در تابستان و یا زمستان بدلیل جلوگیری از تبادل حرارت و یا برودت و در نتیجه صرف انرژی کمتر
۱۲ - افزایش عمر مفید ساختمان و دستگاههای تأسیساتی آن
۱۳ - عدم نفوذ نسبی آلودگی صوتی و ایجاد آرامش برای ساکنین ساختمان در شهرهای بزرگ
۱۴ - بازگشت سرمایه گذاری در امور ساختمان سازی در کوتاهترین زمان
۱۵ - عبور دادن لوله های آب و فاضلاب و برق و تلفن به سادگی از زیر شبکه پانل و نصب چهارچوب دربها و کلاف فلزی پنجره ها قبل از بتن پاشی و کلاً اجرای تأسیسات ساختمان با کمترین هزینه
۱۶ - عدم نیاز به کنده کاری و تخریب تأسیساتی دیوارها و سقف و در نتیجه عدم ایجاد نخاله های انباشته که صرفه جویی در هزینه و وقت را بدنبال دارد .
۱۷ - پس از بتن پاشی طرفین پانلها با ضخامت حداقل 3 سانتیمتر ، پانلها بی نیاز از ملات گچ و خاک میباشد و با اجرای پلاستر گچ ( سفیدکاری ) ، دیوارها و سقف آماده برای نقاشی خواهد بود .
۱۸ - حذف نعل درگاه در سیستم پیشرفته پانلهای ساندویچی .
۱۹ - حمل و نقل پانلهای ساندویچی با هزینه اندک صورت می گیرد . بطور مثال یکدستگاه تریلر قادر است حدود 1000 متر مربع پانل سانویچی را حمل کند .
۲۰ - استفاده از دیوار و سقف پانلهای ساندویچی در ساختمان سازی ، بهره وری مناسب آهن آلات مصرفی را موجب میگردد . بطور مثال باصرف 17 کیلوگرم در متر مربع فولاد بصورت مفتول و میلگرد می توان یک واحد مسکونی یک طبقه را بنا کرد .
بخش اول :
ضوابط بارگذاری ، تحلیل ، طراحی و مصالح
1-1- گستره
1-2- مشخصات مصالح
1-2-1- شبکه جوش شده و مفتولهای قطری
1-2-2- لایه عایق میانی
1-2-3- بتن پاشیدنی
1-3- بارگذاری و تحلیل
1-4- طراحی ساختاری ( سازه ای )
1-4-1- کلیات
1-4-2- مقاومت خمشی
1-4-3- مقاومت برشی
1-4-4- مقاومت در خمش و بار محوری همزمان
1-4-5- چگونگی فولادگذاری ، قرارگیری مفتولها و پوشش بتن
1-4-6- بازشوها
1-4-7- معیارهای تحلیل و طراحی در برابر آثار زمین لرزه
1-1- گستره
ضوابط این مجموعه معیارها ، صفحات ساندویچی ( 3D ) و سازه های متشکل از این صفحات را در بر می گیرد .
صفحات ساندویچی پیش ساخته که از این به بعد صفحه نامیده می شود از دو لایه شبکه فولادی جوش شده تشکیل شده است که در بین آنها یک لایه عایق از نوع پلی استایرن قرار گرفته و توسط اعضای قطری به یکدیگر متصل شده اند . مقاومت و انسجام این صفحات بوسیله مفتولهای قطری جوش شده به شبکه دو طرف تأمین می شود .
این صفحات پس از بتن پاشی یا بتن ریزی بعنوان دیوارهای باربر داخلی و خارجی ساختمان مورد استفاده قــرار می گیرند . سازه متشکل از صفحات ساندویــچی به سازه هایی اطلاق می شود که کلیه بارهای ثقلی و جانبی وارد بر آن توسط صفحات تحمل می شود . از این صفحات می توان بعنوان تیغه های غیر باربر الحاقی به سایر اجزای باربر نیز طبق ضوابط مربوط به دیوارهای جداکننده استفاده نمود .
و...
فاضلاب
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:159
چکیده :
فصل اول -کلیات
1-1-تاریخچة تصفیة فاضلاب
نخست از حدود یک صد سال پیش که رابطة بین اثر باکتریها ومیکروبهای بیماری زا در شیوع و واگیری بیماریها آشکار گشت،انسان به فکر پاکسازی آبهای آلوده افتاد.به عبارت دیگر فن تصفیة آب وفاضلاب در روند امروزی خود بیشتر در اثر پیشرفت علم پزشکی وزیست شناسی(پیداش نظریة وپاستور در نیمة دوم قرن نوزدهم در زمینة بهداشت عمومی)بوجود آمده است.
پرداختن وتوجه به این فن از آنجا آغاز شدکه بتدریج برای جلوگیری از آلوده شدن منابع طبیعی آب وبویژه رودخانه ها،ورود فاضلاب به این منابع ممنوع اعلام گردید.لذا این جلوگیری ملزم به تصفیة فاضلاب وتکامل روشهای آن بود.
با گذشت زمان وخصوصاً پس از جنگ جهانی دوم،بر اثر توسعة شهرها وصنایع،خطر آلودگی محیط زیست ودر نتیجه نیاز به تصفیة فاضلاب با شدت بی سابقه ای افزایش یافت وهمراه با آن روشهای متعددی جهت تصفیة فاضلاب پیشنهاد وبه کار گرفته شد.
در تکامل فن تصفیة فاضلاب از نظر زمانی،روشهای طبیعی تصفیه جزو قدیمی ترین روشهائی هستند که برای تصفیه بکار گرفته شده اند.خصوصاً استفاده از فاضلاب برای آبیاری در کشاورزی بعلت خاصیت کودی آن از یکصد سال پیش تا به حال در کشورهای اروپائی متداول بوده است.
در ایران نیز از گذشته های بسیار دور از لجن بدست آمده از چاه های جذب کنندة فاضلاب به عنوان کود کشاورزی استفاده می شده است.ولی در تمام این روشها بیشتر تکیه بر بازیابی از مواد کودی فاضلاب بوده است ونه تصفیة فاضلاب.ولی در کشورهای اروپائی و پیشرفته از دهها سال پیش تاکنون دریاچه های تثبیت وتصفیة فاضلاب مورد استفاده قرار گرفته اند.
همچنین عدم امکان فراهم آوردن سطوح وسیع وکافی جهت دفع زمینی فاضلاب تصفیه نشده(پخش فاضلاب در زمین )،خصوصاً برای شهرهای بزرگ،منجر به استفاده از روشهای موثرتری در تصفیة فاضلاب شد.
1-2-اهداف تصفیة فاضلاب
همة جوامع،هم بصورت جامد وهم بصورت مایع،فضولات تولید می نماید.بخش مایع این فضولات،فاضلاب است که اساساً همان آب مصرفی جامعه استکه در اثر کاربردهای گوناگون آلوده شده است.
فاضلاب را می توان ترکیبی از مایع یا فضولاتی دانست که توسط آب از مناطق مسکونی،اداری وتاسیسات تجاری وصنعتی حمل شده وبر حسب مورد،با آبهای زیر زمینی،آبهای سطحی و سیلابها وبطورکلی با منابع آب آمیخته شده است.
اگر فاضلاب تصفیه نشده انباشته شود،تجزیة مواد آلی آن ممکن است منجر به تولید مقدار زیادی گازهای بد بو گردد.علاوه برآن،فاضلاب تصفیه نشده حاوی میکروارگانیسم های بیماری زای فراوانی است که در دستگاه گوارش انسان زندگی می کنند ویا در برخی فضولات صنعتی موجودند.
فاضلاب شامل مواد مغذی نیز می باشد که می تواند سبب تحریک رشد گیاهان آبزی شده وهمچنین امکان دارد شامل ترکیبات سمی نیز باشد،لذا انتقال سریع وبدون دردسر فاضلاب از منابع تولید وسپس تصفیة آن ودفع آن نه تنها مطلوب است بلکه ضروری نیز می باشد.
با توجه به مطالب بیان شده وضرورت تصفیه ودفع فاضلاب،در تصفیة فاضلاب اهداف کلی زیر مد نظر می باشد:
1-تامین شرایط بهداشتی برای زندگی مردم:
فاضلابهای شهری همیشه دارای میکروبهای گوناگون هستند که قسمتی از آنها بیماری زا می باشد.پس ورود فاضلاب به محیط زیست ومنابع طبیعی آب سبب آلوده شدن این بیماریها به میکروبهای بیماری زا شده که موجب گسترش وشیوع این بیماریها بین مردم خواهد شد.
2-پاک نگه داری محیط زیست:
ورود فاضلاب تصفیه نشده به محیط زیست موجب آلودگی این محیط شده که علاوه بر خطرات مستقیمی که برای بهداشت مردم دارد،نتایج دیگری همچون ایجاد مناظر زشت،بوهای نامطبوع وناخوشایند وتولید حشراتی که وسیله ای برای جابه جا شدن میکروبهای بیماری زا وآلوده شدن محیط زیست با این میکروبها می باشند.
3-بازیابی فاضلاب:
با توجه به اینکه مقدار نمک های معدنی محلول در فاضلاب بمراتب کمتر از آب دریاهای آزاد می باشد و فاضلاب جزو آبهای شیرین ولی آلوده محسوب می شود،لذا استفاده دوباره از فاضلاب تصفیه شده بجای آب شیرین جهت آبیاری کشاورزی بمراتب ارزانتر از شیرین سازی آب دریاهای شور می باشد.
این مسئله خصوصاً در ایران که در اکثر نقاط آن مردم با کمبود آب شیرین مواجه هستند،می تواند در مصرف آب شیرین مورد استفاده در آبیاری کشاورزی صرفه جویی نماید.
همچنین بعلت وجود مواد کودی در فاضلاب تصفیه شده،می تواند منبع غذائی خوبی برای گیاهان وتقویت زمینهای کشاورزی گردد.
1-3-مراحل تصفیة فاضلاب
منظور از مراحل تصفیة فاضلاب،مراحل تصفیة فاضلاب در تصفیه خانه می باشد.که به تفصیل در فصل ششم به آن می پردازیم.تصفیة طبیعی فاضلاب نیز امکان پذیر است که در آن بدون دخالت انسان وفن آوری،تصفیه بصورت خود بخودی انجام می شود. تصفیة طبیعی بطور جداگانه در فصل پنجم شرح داده می شود.
چنانچه بیان شد،ایجاد وتشکیل فاضلاب در تمامی جوامع،چه توسعه یافته وچه در حال توسعه،امری است اجتناب ناپذیر وحتمی همچنین انتقال،تصفیه ودفع فاضلاب نیز امری است مطلوب وضروری.پس تصفیه یا پالایش فاضلاب بایستی در تمامی نقاط دنیا صورت پذیرد،هر چند نوع روش وتعداد مراحل تصفیة فاضلاب بسته به نوع فاضلاب،امکانات موجود و000 متفاوت است.
پالایش وتصفیة فاضلاب را معمولاً در سه مرحله کلی تقسیم می کنند:
مرحلة اول-تصفیة مکانیکی(فیزیکی)(1)
مرحلة اول تصفیة فاضلاب،تصفیة مکانیکی یا تصفیة فیزیکی می باشد.تصفیة مکانیکی عبارتست از سلسه فرآیندهائی که در طی آنها تنها از خواص مکانیکی وفیزیکی برای جداسازی مواد خارجی معلق در فاضلاب استفاده می شود.از قبیل:آشغالگیری،ته نشینی مواد معلق.
بدین مرحله،مرحلة مقدماتی تصفیة فاضلاب نیز گفته می شود.
مرحلة دوم –تصفیة زیستی(بیولوژیکی):(1)
مرحلة دوم تصفیة فاضلاب،تصفیة زیستی یا بیولوژیکی می باشد.تصفیة زیستی عبارتست از مجموعه فرآیندهائی که در طی آنها از خواص میکروارگانیسمها برای تبدیل مواد آلی محلول وکلوئیدی موجود در فاضلاب به مواد معدنی وپایدار استفاده می شود.از قبیل:هوادهی واستفاده از باکتریهای گوناگون موجود در فاضلاب برای تصفیة آن.
بدین مرحله،مرحلة ثانوی تصفیة فاضلاب نیز گفته می شود.
مرحلة سوم –تصفیة تکمیلی(پیشرفته):
مرحلة سوم تصفیة فاضلاب شامل زلال سازی وتصفیه های تکمیلی است.که تاسیسات آن گران قیمت وپر هزینه می باشند.از قبیل:عمل نیترات سازی (2) و نیترات زدایی (3)استخرهای ته نشینی نهائی و000
بدین مرحله،مرحلة نهائی تصفیة فاضلاب نیز گفته می شود.
در صورتیکه تمامی مراحل بالا به خوبی انجام شود وهمچنین تاسیسات تصفیه خانه بدرستی کار کنند،می توان آلودگی فاضلاب را 9 0 تا9 6 درصد کاهش داد واین کاهش آلودگی برای برقراری ضوابط لازم جهت دفع فاضلاب به منبع های طبیعی آب وحفظ بهداشت وپاک نگهداری محیط زیست کافی است.
در شکل(1-1) تصفیة خانه فاضلاب شهری نشان داده شده است.
شکل (1-1) – مراحل کلی یک تصفیه خانه فاضلاب
ز-مشخصات محل از نظر نوع خاک،زمین شناسی،آبهای سطحی وزیر زمینی وشیب زمین به منظور به حداقل رساندن نیاز به تلمبه زنی.
ح-دسترسی به آبهای پذیرنده(رودخانه ها،نهرها،کانالهای آب سطحی وغیره)
ط-سازگاری فرآیند تصفیة فاضلاب با کاربرد اراضی مجاور تصفیه خانه در حال وآینده(شامل سروصدا،بوهای احتمالی،کیفیت هوا وسایر شرایط زیست محیطی)وروشهای پیش بینی شده برای تصفیه ودفع لجن.
ی-وضع زمین از نظراستملاک.
ک-دسترسی به محل تامین انرژی.
1-4-2-طراحی
1-4-2-1-نوع تصفیه:
در انتخاب نوع فرآیند تصفیه باید کلیة عوامل ونکات موثر از جمله موارد زیر در نظر گرفته شود:
الف-مشخصات کلی وکیفی فاضلاب ورودی.
ب-ضوابط واستانداردهای تخلیة فاضلاب در حال وآینده.
ج-موقعیت ووضع توپوگرافی محل تصفیه خانه.
د-اثرات شرایط اقلیمی،قابلیت وموجودیت زمین.
ه-پیش بینی جا برای توسعة آینده تصفیه خانه.
و-اثرات فاضلابهای صنعتی که پیش بینی می شود همراه با فاضلاب شهری به تصفیه خانه برسد.
ز-دفع نهائی لجن.
ح-هزینه های سرمایه ای.
ط-هزینه های بهره برداری ونگهداری تاسیسات شامل هزینة انرژی مورد نیاز.
ی-پیچیدگی فرآیند با توجه به امکانات پرسنلی وفن بهره برداری.
ک-اثرات محیطی ناشی از احداث تصفیه خانه در استفاده از اراضی مجاور در حال وآینده.
1-4-2-2-تعیین مقدار جریان فاضلاب شهری :
در مناطقی که تاسیسات تصفیة فاضلاب وجود دارد،هیدرولیکی مربوط به اصلاح یا توسعة تاسیسات باید بر مبنای مقدار ومشخصات واقعی فاضلاب در هر دو شرایط بارانی وغیر بارانی انجام شود.نمونه برداری وتهیة نمونه موجود باید به نحو صحیح انجام شود تا نشان دهندة مشخصات واقعی فاضلاب باشد.
برای تعیین مقدار جریانهای مشروح زیر،توصیه می شود اندازه گیریها وآمار حداقل یکساله ملاک عمل قرار گیرد:
الف-جریان متوسط روزانه-از طریق گرفتن میانگین جریانها در مدت یکسال،بدون احتساب آب باران.
ب-حداقل جریان روزانه-از طریق اندازه گیری 24 ساعته در مواقع غیر بارانی که مقدار نشتاب وآبهای نفوذی کم است(نشتاب و آبهای نفوذی که عبارتست از کلیة آبهای اضافی که به هر دلیل به داخل فاضلابرو ها نفوذ می نماید.مهمترین منابع نفوذ آبهای اضافی عبارتند از:نشتاب آب زیر زمینی از اتصالات فاضلابروها ودیوارة آدم روها-آبهای نفوذی ناشی از بارندگی بام ومحوطة ساختمانها از راه اتصلات غیر مجاز وآبهای سطحی از دریچة آدم روها)
ج-حداکثر جریان روزانه در مواقع بارانی-از طریق اندازه گیریهای 2 4 ساعته در طول یکسال در مواقعی که بر اثر بارندگی،مقدار نشتاب وآبهای نفوذی زیاد است.
د-جریان بعد از بارندگی-از طریق اندازه گیریهای روزانه به مدت هفت روز بلافاصله بعد از قطع هر بارندگی طی یکسال.
ه-حداکثر جریان ساعتی.
و-جریانهای فاضلابهای صنعتی-از طریق اندازه گیری جریان فاضلاب صنعتی با آمار مصارف آب صنایعی که فاضلاب خود را به شبکة جمع آوری فاضلاب تخلیه می کنند.
1-4-2-3-جزئیات تصفیه خانه فاضلاب شهری:
در تصفیه خانه های فاضلاب شهری بایستی جزئیات زیر مد نظر باشد:
الف-نصب تجهیزات مکانیکی:
توصیه می شود نصب وراه اندازی آزمایشی تجهیزات مکانیکی عمده با نظارت نمایندة کارخانة سازنده انجام شود.
ب-تاسیسات کنارگذار:
تاسیسات کنار گذار ولوله کشی های مربوط باید به نحوی استقرار یابندکه بتوان هر یک از واحد های تصفیه را مستقلاً از مدار خارج کرد.طراحی تاسیسات کنار گذار باید به نحوی باشند که بهره برداری از تصفیه خانه در مدت تعمیرات واحدهای مورد نظر آسان بوده وکاهش کیفیت فاضلاب تصفیه شده به حداقل برسد وهمچنین پس از اتمام تعمیرات،بازگشت سریع به حالت شرایط بهره برداری،امکان پذیر باشد.
ج-تخلیة واحدها:
برای تخلیه محتویات هر واحد وانتقال آن به محل مناسبی از مدار تصفیه باید وسایل مناسب پبش بینی گردد.در طراحی سازه هایی که تحت فشار هیدرواستاتیکی آبهای زیر زمینی قرار می گیرند،باید به امکان شناور شدن سازه بر اثر تخلیه آن توجه شده وپیش بینی های لازم بعمل آید.
برای لوله هایی که احتمال گرفتگی آنها می رود،لازم است دریچه های بازدید وسایل مکانیکی تمیز کردن ویا شستشو با آب تحت فشار پیش بینی شود.
د-مصالح ساختمانی:
نظر به اینکه هیدروژن سولفید وسایر گازهای خورنده،چربیها،روغنها وترکییبات مشابه،غالباً در فاضلاب وجود دارد،در انتخاب مصالحی که در تصفیه خانة فاضلاب یکار می رود باید دقت شود.
این مطلب به خصوص در انتخاب فلزات ورنگهای بکار رفته در تجهیزات مکانیکی،لوله ها،اتصالات،پلکان،نرده،حفاظ،صفحات مشبک،پلهای فلزی و… اهمیت دارد.همچنین لازم است از تماس بین فلزات ناهمانند اجتناب شود تا خوردگی گالوانیک به حداقل برسد.
و...
فراورده های نفتی
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:193
چکیده :
نفت خام مایعی است غلیظ به رنگ سیاه یا قهوهای تیره که اساساً از هیدروکربنها تشکیل شده است. در مورد منشاء نفت به دو نظریهء معدنی و آلی میرسیم. نظریهء منشاء معدنی نفت: که در سال 1886 توسط برتلو داده شد اینک رد شده است. همچنین در سالهای 1889( مندلیوف) نظریهء برتلو را تایید کرد و پس از ان در سال1901 سا باتیه و ساندرنس نظریهء منشاء معدنی بودن نفت را تایید کردند
نظریهء منشاء آلی:
امروزه میتوان گفت که نظریهء منشاءآلی نفت برای نفت خام سبک به هر نظریه دیگری قابل قبول تر است این نظریه به دلایل زیر متکی است:
1- نفت خام همیشه در لایهای رسوبی یافت میشود که همواره مقدار زیادی از مواد آلی نیز در این لایها وجود دارند.
2- نفت خام محتوی ماده ای به نام پور فیرین میباشد. این ماده فقط در عامل سرخی خون (هِمین) حیوانات و نیز در سبزینهء گیاهان وجود دارد.
3- اکثر نفتهای خام خاصیت چر خش سطح پلاریزاسیون نور را دارند. این خاصیت مربوط به وجود کلسترول است با منشاء حیوانی یا گیاهی.
به نظر میرسد که موجودات بسیار کوچک و بیشماری که در دریاها و مردابها زندگی میکنندو پلانگتون (فیتو پلانگتون و زئوپلانگتونها) نامیده میشوند منشاء آلی نفت میباشند. توزیع پلانکتونها در سطح دریا یکنواخت نیست. این موجودات در قسمت بالای آب دریا (عمق 50 تا 100 متری) که اشعهء خورشید نفوذ میکند و نیز در مجاورت سواحل متمرکزند. تولید مثل این موجودات بسیار زیاد است و پس از نابودی در کف دریا سوب میدهند. البته پلانکتونها تنها منبع مواد آلی نیستند. آب رود خانههایی که به دریا میریزند حاوی مقداری مواد هیو میک است که ترکیبشان نزدیک به هیدرو کربنها است.
نفت خام
بسیاری از دانشمندان عقیده دارند که نفت از باقیمانده موجودات ریز و گیاهانی که صدها میلیون سال پیش در دریاها میزیسته اند به وجود آمده است. زمانی که آنان مرده اند، بدن آنان در کف دریا، بین رسوبات دریا محصور شده است. بعد از میلیونها سال، گرما و فشار آنها را به نفت و گاز تبدیل کرده است. نفت و گاز معمولاً همراه با هم در پوسته زمین یافت میشوند و برای به دست آوردن آنها نیاز به حفاری در پوسته زمین است. در نمودار زیر دوره زمانی شکل گیری نفت خام نمایش داده شده است.
نفت خام و گاز در اعماق زمین، بین چین خوردگیها و سنگهایی که دارای خلل و فرج است یافت میشود. اما ترکیبات نفت خام چیست؟ نفت خام مخلوطی از هیدروکربنهای مختلف است از هیدروکربنهای سبک C1 تا هیدروکربنهای سنگین. همچنین شامل بعضی از نمکها، فلزات و غیره میباشد. اگر هر هیدروکربن را به وسیله یک توپ با اندازه مشخص نشان دهیم، شکل زیر بیانگر ترکیبات نفت خام است:
همانطور که در شکل مشخص است، نفت خام مشتمل بر انواع هیدروکربنها میباشد. به علاوه ترکیبات دیگری به رنگهای آبی و زرد نیز دیده میشود که نمکها و سایر ناخالصیها میباشند.
مواد آلی موجود در رسوبها حاوی 15-30% اکسیژن و 10-7% هیدروژن میباشند در حالی که مواد نفتی حد اکثر 4% اکسیژن و15-11% هیدروژن دارند. بنا بر این تبدیل مواد آلی به هیدرو کربنها یک پدیده احیا است که به کمک باکتریهای غیر هوازی مو جود در اعماق آبها صورت میگرد. بدین ترتیب مواد آلی طی یک رشته واکنشهای فساد- تجزیه مولکولی- تراکم وپلیمری شدن به ماده هیدرو کربنی بیار غلیظ به نام کروژن تبدیل میشود. مجموعه این تغییر وتبدیلها را دگرگونی دیا ژنتیک مینامند. این دگر گونی از لایههای یک متری آغاز شده و تا اعماق هزار کیلو متری ادامه میابد و مدت ان نیز 5 تا 10 هزار سال است.
با ادامه رسوب گزاری عمق لایهها نیز زیاد میشود و در نتیجه فشار ودما افزایش میابد. تحت چنین شرایطی
t>100c, p>1000atm کروژن در اثر تجزیه حرارتی به هیدرو کربنهای مایع سبکتر تبدیل میگردد وبا ادامه رسوب گذاری، مقداری از این هیدرو کربنها در اثر شکست تبدیل به هیدرو کربنهای سبک و گاز متان میشوند.
شکوفایی فصلی یا سالیانه جلبکهای پلانکتونیک، غالبا به عنوان بوجود آورنده لامیناسیون ریتمیک در نظر گرفته میشود. همانند تشکیل زغال، شرایط هوازی برای ممانعت از اکسیداسیون مواد آلی و احیا تجزیه باکتریائی مورد نیاز است. بنابراین بیشتر شیلهای نفتی در تودههای آبی لایهلایه در جایی که آبهای سطحی اکسیژندار اجازه رشد پلانکتونها و آبهای احیایی کف اجازه حفظ شدن مواد آلی را میدهد، تشکیل میشوند.
کروژنها مواد آلی رسوبی شکنندهای هستند که در حلالهای مواد آلی غیرمحلول هستند و دارای ساختمان پلمری میباشند. مواد آلی شکنندهای که در حلالهای آلی محلول باشند، بیتومن نامیده میشوند. ولی کروژنها را میتوان توسط اسیدهایی مانند HCL و HF از سنگهای رسوبی باز پس گرفت. همچنین ممکن است توسط روش دانسیته و استفاده از مایعات سنگین بتوان کروژن را جدا ساخت. چون کروژن نسبت به کانیهای دیگر سبک بوده و وزن مخصوص کمتری دارد.
روشهای مطالعه کروژن
تمرکز کروژن بوجود آمده را میتوان با میکروسکوپهای با نور عبوری یا انعکاسی مورد بررسی قرار داد و هویت بیولوژیکی و منشا و نحوه بوجود آمدن اولیه آنها را مطالعه نمود. همچنین با استفاده از میکروسکوپهای با نور ماورای بنفش و مشاهده کردن رنگهای فلورسانس، اجزا اصلی تشکیل دهنده کروژنها را مشخص ساخت و از اسپکتروسکوپهای مادون قرمز نیز جهت بررسی ترکیب شیمیایی و ساختمانی کروژنها کمک گرفت.
تجزیه کروژن
مولکولهای بزرگ و پیچیده کروژن به سختی قابل تجزیه بوده ولی در اثرحرارت دادن در اتمسفر به ذرات کوچکتری شکسته میشوند که بعدا آنها را میتوان توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی و اسپکترومترهای جرمی تجزیه نمود.
تغییرشکل کروژنهای مدفون در اثر افزایش حرارت
تبدیل کروژنها به نفت و گاز فرایندی است که به درجه حرارت بالایی نیازمند است. برای شروع تبدیل مواد حیوانی و گیاهی آلی به هیدروکربنها درزیرفشار 1-2 کیلومتر رسوب، حرارتی درحدود 70-50 درجه سانتیگراد لازم است. درجه حرارت نهایی برای این تبدیل که بلوغ یا مچوراسیطون نامیده میشود. حتی به بیش از 150 درجه سانتیگراد میرسد. لازم به ذکر است که در نواحی با گرادیان زمین گرمایی بیشتر، به عنوان مثال نواحی با جریان حرارتی بالا، امکان دارد مواد آلی درعمق کمتری به درجه بلوغ (مچوریتی) برسند.
تاثیر فشار بر ساختمان کروژنها
با افزایش حرارت در اثر افزایش بار رسوبی فوقانی عاملهای باندی C- C مولکولهای آلی موجود در کروژن شکسته میشوند و گاز نیز در این مرحله تشکیل میشود. بنابراین با بالا رفتن حرارت همگام با افزایش فشار، باندهای C- C بیشتری در کروژن و مولکولهای هیدروکربنی که قبلا تشکیل شده بودند، شکسته میشود. این شکستگی راهنمایی برای تشکیل هیدروکربنهای سبک تر، از زنجیرههای هیدروکربنی طویل و از کروژن است. جدا شدن متان و دیگر هیدروکربنها سبب میشود که کروژن باقیمانده نسبتا از کربن غنی شود. زیرا در آغاز، کروژنهای تیپ 1و 2 نسبت H/C برابر 1. 7 و 1. 3 دارند.
دیاژنز کروژن
شروع دیاژنز با درجه حرارت 70-60 صورت میگیرد و ازدیاد درجه حرارت تا زمانی که نسبت H/C=0 6 و نسبت O/C=0.1 باشد تا حدود 150 درجه سانتیگراد ادامه مییابد. در درجه حرارتهای بیشتر تمام زنجیرههای هیدروکربنی طویل تقریبا شکسته میشوند و بنابراین باقیمانده آن بطور کلی تنها از گاز متان (گازخشک) میباشد و ترکیب کروژن تدریجا به سمت کربن خالص میل خواهدکرد. (H/C=0).
محاسبه مچوریتی
محاسبه مچوریتی (به بلوغ رسیدن) سنگ مادر برای پیشگویی اینکه چه سنگهای مادری برای توید نفت بقدر کافی رسیده هستند و همچنین جهت محاسبه کامپیوتری و طرح ریزی بکار میرود که اینها یک قسمت مهم از آنالیز حوضه برای اکتشافات نفت میباشند و مهمترین بهره از این محاسبات تعیین تاریخچه فرونشینی است که از ثبت چینه شناسی و تخمین گرادیان زمین گرمایی مشتق میشود. بنابراین تاریخچه فرونشینی تابعی از زمان زمین شناسی میباشد.
انواع کروژن
بطور کلی سه نوع کروژن قابل تشخیص است. وجه تمایز این سه نوع کروژن به نوع ماده آلی تشکیل دهنده و ترکیب شیمیایی آن بستگی دارد.
کروژن نوع اول:
این نوع کروژن دارای منشا جلبکی بوده و نسبت هیدروژن به کربن موجود در آن از سایر کروژنها بیشتر میباشد نسبت هیدروژن به کربن حدود 2/1 تا 1. 7 است.
کروژن نوع دوم یا لیپتینیکها نوع حد واسط کروژن محسوب میشود. نسبیت هیدروژن به کربن نوع دوم، بیش از 1 میباشد. قطعات سر شده جلبکی و مواد مشتق شده از فیتو پلانکتونها و زئوپلانکتونها متشکلین اصلی (کروژن ساپروپل) کروژن نوع دوم است.
کروژن نوع سوم یا هومیک دارای نسبت هیدروژن به کربن کمتر از 84 % میباشد. کروژن نوع سوم از لیگنیت و قطعات چوبی گیاهان که در خشکی تولید میشود به وجود میآید.
مراحل تشکیل کروژن
مواد آلی راسب شده در حوضههای رسوبی با گذشت زمان در لابهلای رسوبات دفن میشود. ازدیاد عمق دفنشدگی با افزایش فشار و دمای محیط ارتباط مستقیم دارد. تیسوت (1977) تحولات مواد آلی در مقابل افزایش عمق را تحت سه مرحله به شرح زیر تشریح میکند:
مرحله دیاژنز
تحولات مواد آلی در مرحله دیاژنز در بخشهای کم عمقتر زیر زمین و تحت دما و فشار متعارف انجام میشود. این تحولات شامل تخریب بیولوژیکی توسط باکتریها و فعل و انفعالات غیر حیاتی میباشد. متان، دیاکسید کربن و آب از ماده آلی جدا شده و مابقی به صورت ترکیب پیچیده هیدروکربوری تحت عنوان کروژن باقی میماند. در مرحله دیاژنز محتویات اکسیژن ماده آلی کاسته میشود ولی نسبت هیدروژن به کربن ماده آلی کم و بیش بدون تغییر باقی میماند.
در اوائل مرحله دیاژنز مقداری از مواد جامد از قبیل خرده فسیلها و یا کانیهای کوارتز و کربنات کلسیم و …، ابتدا حل شده بعدا از آب روزنهای اشباع گشته، سپس به همراه سولفورهای آهن - سرب و روی و مس و غیره دوباره رسوب میکنند. در این مرحله مواد آلی نیز به سوی تعادل میروند. یعنی اول در اثر فعالیت باکتریها مواد آلی متلاشی شده و بعدا همزمان با سخت شدن رسوبات (سنگ شدگی) این مواد نیز پلیمریزه شده و مولکولهای بزرگتری را تشکیل داده سپس به تعادل میرسند که در این حالت تعادل آنها را کروژن مینامند.
مرحله کاتاژنز
تحولات مواد آلی در مرحله کاتاژنز در عمق بیشتر تحت دمای زیادتر صورت میگیرد. جدایش مواد نفتی از کروژن در مرحله کاتتاژنز به وقوع میپیوندد. در ابتدا نفت و سپس گاز طبیعی از کروژن مشتق میشود. نسبت هیدروژن به کربن ماده آلی کاهش یافته ولی در مقدار اکسیژن به کربن تغییر عمدهای صورت نمیگیرد.
در این مرحله مواد آلی تغییرات زیادی پیدا میکنند و حین تغییر وضع مداوم مولکولی در کروژنها در ابتدا نفتهای سنگین، بعدا نفتهای سبک و در آخر گازهای مرطوب تولید میشوند. در آخر مرحله کاتاژنز تقریبا تمامی شاخههای زنجیری هیدروکربنها از مولکول کروژن جدا شده و مواد آلی باقیمانده در مقایسه با زغال سنگها از نظر درجه بلوغ، شبیه به آنتراسیت بوده و ضریب انعکاسی بیش از 2% دارند.
مرحله متاژنز
تحولات ماده آلی در مرحله متاژنز تحت دما و فشار بالاتر نسبت به مراحل قبلی انجام میشود. بقایای هیدروکربن بخصوص متان از ماده آلی جدا میشود. نسبت هیدروژن به کربن کاهش یافته، به نحوی که در نهایت کربن به صورت گرافیت باقی خواهد ماند. تخلخل و تراوایی سنگ در این مرحله به حد قابل چشم پوشی میرسد.
در مرحله متاژنز و متامورنیسم رسوبات در عمق بیشتر و تحت تاثیر حرارت و فشار بیش از حد قرار دارند. در این مرحله کانیهای رسی، آب خودشان را از دست داده و در نتیجه تبلور مجدد در بافت اصلی سنگ تغییرات بوجود میآید. در این مرحله کروژن باقی مانده (موادآلی باقی مانده) تبدیل به متان و کربن باقیمانده میشود. این مواد را میتوان قابل قیاس با تبدیل زغال سنگ به آنتراسیت دانست که ضریب انعکاسشان تا 4% میرسد. بالاخره در آخراین مرحله باقیمانده مواد آلی که به صورت کربن باقی مانده در آمده بود، تبدیل به گرافیت میشود.
مواد آلی تشکیل دهنده شیلهای نفتی
نوع کروژن در شیلهای نفتی
کروژن در شیلهای نفتی عمدتا از نوع I است که دارای نسبت بالای H/C و نسبت پایین O/C است و عمدتا از مواد جلبکی لیپید چربیها و اسیدهای چرب سرچشمه گرفته است، تا اینکه از کربوهیدراتها، لیگینها یا صمغها باشد. برخی از کروژنها در شیلهای نفتی، ممکن است از نوع II باشد که از خردههای گیاهان آوندی تشکیل شدهاند. برخی فلزات، نظیر وانادیوم، نیکل، اورانیوم و مولیبدنیوم در شیلهای نفتی فراوانند که با کروژن مخلوط شده یا اینکه به صورت کلات در کروژن هستند.
محیطهای رسوبی شیلهای نفتی
شیلهای نفتی، در محیطهای دریاچهای و دریایی رسوب کردهاند. شیلهای نفتی در سازند گرین ریور ائوسن حاوی دولومیت و کلسیت بیشتری بوده و به صورت لامینهها یا واروهای ریتمیک هستند. اگر چه قبلا به منشا آبهای نسبتا عمیق نسبت داده میشد، ولیکن در حال حاضر، تصور بر این است که رسوبگذاری در دریاچههای موقتی، نسبتا کم عمق که اغلب در معرض خشک شدگی قرار گرفتهاند، صورت گرفته باشد. سیکلهای کوچک مقیاس شیلهای نفتی که به طرف بالا به تبخیریها تبدیل میشود منعکس کننده گسترش مداوم یک دریاچه لایهلایه غیرشور، به یک دریاچه شور میباشد.
شیل نفتی تشکیل شده از یک گونه منفرد جلبکی در چندین افق در کربونیفر تحتانی دره میدلند در اسکاتلند دریافت میشود. این افقها، در دریاچههای آب شیرین در یک کمپلکس دلتایی که زغالهای هومیکی نیز گسترش دارند، یافت میشود. چون جلبکهای پلانکتونیک، منشا اصلی مواد آلی هستند و اینها دارای یک تاریخچه زمین شناسی طولانی هستند، لذا شیلهای نفتی در کامبرین یافت میشوند. برای مثال، شیل ناساج در میشیگان و وسیکانسین سنی در حدود 1100 میلیون سال دارد.
اهمیت شیلهای نفتی از نظر اقتصادی
در حال حاضر، توجه نسبتا زیادی به شیلهای نفتی میشود چون آنها یک منشا سوخت فسیلی هستند و ممکن است به جایگزینی ذخایر نفتی که انتظار اتمام آن میرود، کمک کند. رسوبات گستردهای از شیلهای نفتی در روسیه، چین و برزیل یافت میشود و رسوبات با عیار پایین که ممکن است از نظر اقتصادی باارزش شود در تعداد زیادی از کشورهای دیگر جهان یافت میشود. شیلهای نفتی همچنین پتانسیل سنگهای مولد نفت هستند.
علائم و شواهد مهاجرت هیدروکربورها
مهاجرت اولیه و ثانویه نفت
منظور از مهاجرت اولیه، جز بیش مواد هیدر و کربنی از سنگ منشا بصورت محلول در آب، ملکول آزاد، جذب در مواد ارگانیکی یا غیر ارگانیکی و یا تلفیقی از آنها میباشد. هیدروکربورها ضمن انتقال اولیه بایستی از سنگ منشا، آزاد شده تا بتوانند حرکت کنند. به هرحال، جدایش مواد ارگانیکی قابل حل از سنگ منشا، مکانیسم اصلی انتقال اولیه را بوجود میآورد. مقدار از این تولید در واحد حجم بسیار کم است. دما و فشار با ازدیاد عمق و دفن سنگها افزایش پیدا میکند.
این عمل سبب کاهش مقدار غلظت سنگهای قابل انعطاف شده و به نحوی که در نهایت منجر به خروج مقدار زیادی از مایع درون خلل سنگ میشود. سنگهای دانه ریز مانند رسها بیشترین فشار را متحمل میشود. مایع محتوی این سنگهای تحت فشار به طرف بالا صعود میکند. به همین دلیل افزایش فشار میتوانند سر آغاز حرکت صعودی سیالات محسوب شود. مطالعهای که بر قابلیت انحلال پذیری هیدروکربورها در آب سازند صورت گرفته حاکی از کاهش قابلیت انحلال قابلیت انحلال هیدروکربورها ضمن افزایش اندازه ملکولی آن میباشد. افزایش دما قابلیت حل هیدروکربور در آب را افزایش میدهد.
قابلیت انحلال هیدروکربورهای سنگینتر با کاهش دما کم میشود. بنابراین هیدروکربورها بر اثر کاهش دما به تدریج از محلول اشباع شده خارج میشود. این رهایی در هر سنگی که دمایی کمتر از دمای قبلی خود داشته باشد میتواند صورت گیرد. نتیجه آزاد شدن هیدروکربور، راه یابی آن به مسیر اصلی جریان است. آزاد سازی نفت، ناشی در کاهش دما، در هر حال، تنها مقدار کمی نفت از سنگهای ضخیم لایه، میتواند از آب عبور جدا شود.
مهاجرت ثانویه نفت
تمرکز مواد آلی و هیدروکربورها و یا واحد حجم سنگ بسیار محدود است و حرکت آن مواد نسبت به سنگ مخزن نیز به آهستگی صورت میگیرد. مولکولهای هیدروکربور آزاد شده و یا بخشهای کوچک نفتی در حال ورود به سنگ مخزن اصولا کوچکتر از معبر سنگ بود و استفاده از نیروی ارشمیدس، نیروی موئین، نیروی هیدرودینامیکی، تراوایی موثر و در صد اشباع آب سنگ مخزن به بخش بالاتر مخزن انتقال پیدا میکند. حرکت صعودی هیدروکربور در مخزن منوط به جابجایی دیگر ملکولهای هیدروکربور بوده با این که بوسیله جریان آب صورت میگیرد.
ورود هیدروکربور به مخزن تداوم حرکت صعودی آن را تامین میکند. نفت و گاز شناور در آب با استفاده از نیروهای ارشمیدس و هیدرودینامیکی به سمت قله تاقدیس حرکت میکند. تمرکز نفت و گاز در قله تاقدیس مقاومت آن دو را در مقابل جریان افزایش میدهد. آب به ناچار در جهت شیب جریان به حرکت خود ادامه میدهد. حضور جریان قوی آب و وجود اختلاف فشار، سبب کج شدگی سطح آب و نفت میشود. تداوم فشار هیدرودینامیکی ممکن است باعث جدایش مخازن از یکدیگر شده و تغییر کلی در تعادل مخزن را ایجاد کند. مخزن در شرایطی تشکیل میشود که نفت و گاز در جهت مخالف نیروی هیدرودینامیکی به طرف بالا حرکت کرده و در ناحیه رخسارهای، نیروی هیدرودینامیکی و نیروی موئین بر نیروی ارشمیدس غلبه کند. بطور طبیعی در ناحیه تغییر رخسارهای مقدار تخلخل و تراوایی سنگ به سمت بالا کاهش یافته است.
نفت از منافذ ریز یا معابری که بر اثر صعود نفت خام از لابهلای رسوبات آغشته به آب ایجاد شده است به سمت بالا حرکت میکند. حرکت صعود کننده نفت تا زمانی که نیروی ارشمیدس نفت خام، بر فشار موئین بین خلل برتر باشد تداوم پیدا میکند. نفت و گاز خارج شده از سنگ منشا ابتدا در مرز بین سنگ منشا و مخزن تجمع پیدا میکند. حرکت صعود کننده نفت خام و گاز به دنبال تجمع آنها و افزایش فشار جابجایی به صورت رشتههای باریک به سمت بالای سنگ مخزن آغاز میشود. تجمع هیدروکربور در سنگ مخزن پس از رسیدن هیدروکربورهای رشته مانند به بخش فوقانی سنگ مخزن شروع میشود.
ویژگیهای زمین شناسی در مهاجرت و تمرکز هیدروکربورها
این ویژگیها با توجه به شناخت نواحی هیدروکربوردار به شرح زیر است:
نقش سطح تماس آب و نفت در مهاجرت نفت
سطح تماس آب و نفت در بسیاری از مخازن کج شدگی داشته و مقدار کج شدگی از یک متر تا دو متر و یا بیشتر در کیلومتر میباشد. بطور استثنا کج شدگی سطح آب و نفت تا 250 متر در کیلومتر نیز مشاهده شده است. کج شدگی سبب جابجایی نفت و گاز از یک سوی مخزن به طرف دیگر آن میشود. این امر از نظر توسعه و استخراج چنین مخازنی حائز اهمیت میباشد. در شرایطی که جابجایی تجمع نفت بسیار شدید باشد ذخیره نفتی از موضع واقعی خود، متد حرکت میکند. به نحوی که ممکن است ضمن صفر اولین چاه آثاری از وجود مخزن در محل دیده نشود.
زمین شناسی نفت
زمین شناسی نفت از دو کلمه Petroleum Geology تشکیل شده که اصطلاح پترولِِِیوم (روغن سنگ)، دو کلمه لاتین پترا، یعنی سنگ والیوم، یا روغن را شامل میشود و Geology هم که به معنی زمین شناسی میباشد.
نفت یا پترولیوم نوعی قیر و یا بیتومین است که به صورت مجموعهای از هیدروکربورهای مختلف، به اشکال مایع و یا گاز در مخازن زیرزمینی وجود دارد. پترولیوم در شیمی و زمین شناسی، اصطلاحا به ترکیبات هیدروکربورهای اطلاق میشود که توسط چاههای نفت از داخل زمین استخراج میشوند. شکل اصلی پترولیوم در داخل مخازن به صورت گاز است که به نام گاز طبیعی نامیده میشود بخشی از پترولیوم در شرایط متعارفی (15 درجه سانتیگراد و 760 میلیمتر فشار جیوه، به صورت مایع در آمده که به آن نفت خام میگویند و بخش دیگر به همان صورت گاز باقی میماند.
اکتشاف نفت
سابقه اکتشاف نفت در ایران به حدود 4000 سال پیش میرسد. ایرانیان باستان به عنوان مواد سوختی و قیراندود کردن کشتیها، ساختمانها و پشت بامها از این مواد استفاده میکردند. نادر شاه در جنگ با سپاهیان هند قیر را آتش زد و مورد استفاده قرار داد. در بعضی از معابد ایران باستان برای افروختن آتش مقدس از گاز طبیعی استفاده شده و بر اساس یک گزارش تاریخی یک درویش در حوالی باکو چاه نفتی داشته که از فروش آن امرار معاش میکرده است.
عکسبرداری هوایی
اگر در منطقهای به وجود نفت مشکوک شوند از آنجا عکسبرداری هوایی میکنند تا پستی و بلندیهای سطح زمین را دقیقا منعکس نمایند. آنگاه عکس را به صورت فتوموزائیک درآورده و با دستگاه استریوسکوپ مورد مطالعه قرار میدهند.
نقشه برداری عملی
برای گویا کردن عکسهای هوایی نقشه برداری از محل، توسط اکیپی صورت میگیرد. فواصل و اختلاف ارتفاع با دستگاه فاصله یاب یا تئودولیت تعیین میشود و بدین ترتیب نقطه به نقطه محل مورد نظر مطالعه میشود.
نقشه کشی
اطلاعات بدست آورده را بوسیله دستگاه پانتوگراف در اندازههای بزرگتر و یا کوچکتر رسم کرده و همراه با عکسهای هوایی نقشه پانتوگرافی که پستی و بلندیهای سطح زمین را نشان میدهد رسم میکنند.
آزمایش روی نمونههای سطحی
پس از نمونه برداری، آنها را شماره گذاری کرده و در کیسههای مخصوص به آزمایشگاه میفرستند. در آنجا بر روی یک شیشه مستطیل شکلی کمی چسب کانادا قرار داده و مقداری از خرده سنگهای دانه بندی شده را روی آن میچسبانند. سپس آنها را سائیده تا ضخامت آن 0. 2 میلیمتر گردد و نور بتواند از آن عبور کند. این نمونهها را که اسلاید میگویند در زیر میکروسکوپ قرار داده تا از نظر زمین شناسی، نوع سنگ، فسیل شناسی، میکروفسیل شناسی و ساختار زمین مورد بررسی قرار گیرد.
رسم نقشه زمین شناسی
با در دست داشتن نتایجی که از روی نمونههای سطح زمین بدست آمده، عکسهای هوایی و نقشههای توپوگرافی، نقشه زمین شناسی سطح زمین را رسم میکنند. با داشتن خطوط میزان منحنی، بعد سوم یا ارتفاعات را هم روی آنها مشخص میکنند.
نقشه ساختمانی زیرزمینی
برای آگاهی نسبت به زیر زمین نیاز به روشهای غیر مستقیم است که یکی از آنها روشهای ژئوفیزیکی است. بوسیله این روشها شکل لایههای زیر زمین را مشخص کرده و میتوان تا اعماق زیادی اکتشاف غیر مستقیم نمود.
اصلاح ساختار و تقسیم فعالیتهای بخش نفت در بنگاههای اقتصادی برای رشد کارآیی و بهرهوری، تلاش در جهت توسعه میدانهای نفت و گاز، بخصوص میدانهای مشترک، تولید گاز برای افزایش جایگزینی آن با سوختهای مایع و تزریق در میادین نفتی به منظور جلوگیری از هرز رفتن ذخایر و افزایش بازیافت نهایی (تولید صیانتی) از اولویتی ویژه برخوردار است. زمینه اکتشاف هرچه بیشتر منابع نفت و گاز، به ویژه در خلیج فارس و دریای خزر فراهم آمده است که با کشف میدان عظیم نفتی آزادگان و میدان گازی تابناک، رکورد بیسابقهای در اکتشاف منابع نفت و گاز در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی به جا گذاشته شد.
مطالعه جامع مخازن نفتی و ارائه طرح مهندسی تولید بهینه از هر میدان که منجر به بازیافت بیشتر نفت شود، از مهمترین فنآوریهای بخش بالادستی نفت میباشد. در حال حاضر، از 76 میدان نفت و گاز فعال کشور بهرهبرداری میشود که بایستی اطلاعات مختلف آن بهروز شود. طی سالیان اخیر، بدلایل متعدد نظیر جنگ تحمیلی و غیره، مطالعه جدیدی به منظور بهروز نمودن مطالعات انجام شده قبلی صورت نگرفته بود. از اینرو، وزارت نفت با مشارکت شرکتهای داخلی و خارجی طرح مطالعه برخی از میادین نفتی را به منظور توسعه افزایش تولید و بازیافت نفت آغاز نموده است. در این راستا، مطالعه 28 میدان نفتی اکتشافی و فعال زیر به شرکتهای ایرانی و خارجی واگذار شده است. جدول (5-2) مشخصات میادین نفتی و گازی مورد مطالعه تا پایان سال 1381 را نشان میدهد. از میان میادین فوق، مطالعه جامع میدان نفتی منصوری (آسماری) تکمیل شده است. براساس این مطالعات، میزان نفتخام درجای این مخزن یک میلیارد بشکه بیش از نفت درجای اعلام شده قبلی است. همچنین، تا پایان سال 1381، بیش از 90 درصد مطالعه میادین مارون (بنگستان) و پارسی نیز به پایان رسیده و برآورد میشود نفت خام درجای اولیه میدان پارسی نیز به میزان 110 میلیون بشکه افزایش یابد.
علاوه بر طرحهای فوق، مطالعه 28 میدان دیگر در مناطق نفتخیز جنوب، فلات قاره و مرکزی با استفاده از مهندسین مشاور ایرانی در حال اجراست. همچنین، مطالعه 5 میدان در خشکی و 8 میدان در دریا نیز در قالب قراردادهای توسعه میادین به روش بیع متقابل در دست اجرا میباشد. جدول (6-2) اهداف تولید میادین نفتی در حال توسعه به روش بیع متقابل را نشان میدهد.
لازم به ذکر است که در فاصله سالهای 77ـ1367، آهنگ فعالیتهای اکتشافی نسبت به سالهای گذشته به تدریج سرعت گرفته و امکانات بیشتری به توسعه میادین تخصیص داده شد. جدول (7-2)، اکتشافات جدید میادین نفتی کشور در طی سالهای 81-1377 را نشان میدهد. با توجه به این جدول، در سال 1381 سه میدان جدید نفتی با ذخیره نفت در جای اولیه برابر با 6/7 میلیارد بشکه، کشف و به مجموع میادین نفتی کشور افزوده شد که حدود 5/14 درصد کل ذخایر کشف شده طی دوره 81-1377 محسوب میشود. بعد از یک سال رکود در بخش اکتشاف نفت، سال 1381 جزء بهترین سالهای اکتشافی در این بخش محسوب میگردد.
و...