فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:1292
مقدمه :
صنایع دستی به عنوان زیر مجموعه ای وسیع از هنرهای سنتی ایران، از گذشتههای دور تا به امروز جایگاه ویژه و والایی در فرهنگ بومی معنوی و در گستره هنر مقدس سرزمینمان داشته است .
صنایع دستی یک مکانیسم عالی تفکر است که در حیطه آن اهدافی معین به قصد تداوم معیشت در زندگی اقتصادی و نیز رشد و توسعه فرهنگ و دانش ملی و در نتیجه پس از برآورده شدن نیازهای بشری موجب تکامل و تعالی جامعه میشود در چهارچوب این اندیشههای عالمانه گروههای انسانی پویا شده و رکود و ایستاییها که موجب رخوت و خمودی عقل آنان میشود از بین میرود و در نتیجه انسانهایی با ویژگیهای جدید در جامعه نوین نمودار میگردند .دینامیک و پویایی جسم در جامعه تحول به وجود آورده و آن طور که خواست بشر است فرهنگ و اقتصاد پا به پای یکدیگر پیش میرود .
هنر یک مسله مادی نیست که از کسی بگیرد یا به کسی بدهد و هنرمندی یک کار ساده و بی مایه نمی باشد بلکه هنرها یادگارهای بسیار قدیمی و ره آورد و ارمغانی است از اندیشههای دور و دراز ملتها .
می توان گفت که صنایع دستی گزارشی از هویت افراد و در جمع آنها هویت مجموعه یک قوم و قبیله و در نهایت یک ملت است .بررسی این امر نیاز به دقت و پی جویی دارد به اختصار میتوان گفت که صنعت دستی هر قوم، گوشه ای از هویت یک قوم را در گذشته تاریخی اش بیان میکند . و در حضورش در دوران معاصر حلقه واسطه و رابطه بین هویت گذشته و هویت کنونی این قوم و عرضه هویت گذشته قوم یا تاریخ وی به اقوام دیگر است و در نتیجه یکی از عوامل اصلی . اساسی معرفی اقوام به یکدیگر و نشان دادن عواطف و احساسات آنها با ظرافتها و دقتها . لطفها ـ صفاها ـ مهرها و محبت هایی است که در یک قوم وجود داشته است .
جوامع مختلف با معیارهای متفاوت سنجیده میشود که یکی از آنها بازده صنعت و هنر آنها است تا آنجا که بعضیها، جوامع صنعتی را متمدن تر از دیگران میپندارند زیرا معتقدند که این گروه خلاقیت داشته و تولیدات آنها با کیفیت مطلوب عرضه میشود .
از آنجا که نوع معیشت کشورهای مختلف و جوامع گوناگون، متفاوت بوده و ارتباط مستقیم با کار و فعالیت افراد آن جامعه دارد . بنابراین باید دید که قدرت تفکر و خلاقیت و پیامدهای آن چه نقشی بر صنعتی شدن آن جامعه دارد . نکته مهم دیگر که در این زمینه قابل توجه و تامل است این است که چرا اقوامی در صنایع در مرحله عالی و پیشرفته قرار داشته و حتی مخترع ماشینهای نخستین بوده اند که ماشینهای بعدی با توجه به مکانیسم آنها ساخته شده است در کنار صنعت ماشینی آن طور که باید شاید پیشرفت نکرده اند بررسی این امر و یافتن علل و جهات آن را از لحاظ فرهنگی مهم است و شاید در کار توسعه صنعتی این قبیل کشورها نیز مفید باشد . دستبافتها بخش گسترده ای از هنر سنتی مردم ایران زمین را تشکیل میدهد و چون هر گوشه ای از این هنر ریشه در ژرفای تاریخ و تفکر و ذوق و زیبای شناختی دارد تحقیق مفصل و اساسی در آن مستلزم تلاش دسته جمعی محققان و هنرپژوهان است .
از آنجا که علی رغم فراز و فرودهای در دستبافی ایران دستبافتهای از جمله قالی بافی و ورنی بافی هنوز هم بخش مهمی از صنایع دستی کشور را تشکیل میدهند . با این همه آنچه مرا با بضاعت اندکم به بررسی کوتاه و نظری هنر و دستبافتهای سنتی ترغیب کرده است . علاقمندی بسیار به دانستن بخشی از فرهنگی است که به شایستگی ما را در جهان متمایز و مستثنی گردانیده است لذا این جانب با دیدن دستبافتها و کارهای هنری مردم ارسباران که نمونه کاملی از هنر ایرانی است و نیز علاقه ای که نسبت به هنر و صنایع دستی داشتم و تشویق و راهنمایی استادان گرامیم جناب آقای دکتر محمد صادق فربد و جناب آقای دکتر اصغر عسگری خانقاه لذا تصمیم گرفتم پایان نامه ام را صنایع دستی ارسباران انتخاب نمایم و از این طریق دانشجویان را در مسیر کار هنر مردم ارسباران قرار دهم، باشد که این گذر شتابانه فتح بابی برای جویندگان و محققان آتی گردد .
پیشگفتار
با توجه به تحولات نوین فرهنگی در جامعه امروز نیاز ایرانیان بویژه جوانان تیز بین وپرسشگر به بررسیهای جدیدی علمی و پربار درباره تاریخ پرفراز و نشیب ایران زمین و دیانت و فرهنگ و تمدن آن بیش از گذشته نمودار شده است .
صنایع دستی تجلی گاه بخش قابل ملاحظه ای از هنر و خلاقیت اقوامی است که با این صنایع سر و کار دارند . در گروههای چند گانه صنایع دستی که از دیر باز در کشورهای مختلف وجود داشته است هنوز هم وجود دارد و در ایران و در کشورهای آسیایی و اسلامی از تنوع قابل ملاحظه ای برخوردار است .
تنوع در این صنایع در هر کشور یا پهنه جغرافیایی معین، میزان کمال، دقت، ظرافت و نیز پاسخگوی جزئی یا کلی آنها به نیازها، نشان میدهد که مردم آن کشور یا ساکنان پهنه جغرافیایی مورد نظر از لحاظ خلاقیت و تکنیک در چه مرحله ای قرار داشته اند .
نگاهی گذرا به تعداد رشتهها و توجه به تنوع صنایع دستی از دیر باز برای رفع احتیاجات انسان پدید آمده و رشد و تکامل یافته است .
قابل انکار نیست که تنوع در کار دست به همان اندازه ارزشمند و دلپذیر است که یکنواختی در ساختههای ماشینی خسته کننده و ملال آور . و برای همین دست بافتهای روستایی و آنهایی که با طرح ذهنی بافته میشود هیچ وقت عین هم نیستند، بلکه متنوع هستند . در جوامع عشایری، روستایی که هنوز صنعتی نشده است کارهای دستی که جزء فعالیتهای روزانه آنهاست هم به عنوان منبع درآمد و هم پر کردن بخشی از اوقات فراغت است، این مردم با ساده ترین وسایل اولیه و در محیطی آرام ضمن اینکه ذهن و اندیشه خود را پرورش میدهند برنامه ریزی مختصری هم برای تامین مایحتاج خود در نظر دارند مردم عشایر که هنری خود را از یک محدوده و الگوی خاص خارج کرده و به دلخواه در آن تغییر به وجود میآورند و در زمان معین مکانی خاص آنچه را که دوست دارند برنامه ریزی میکنند زیرا وابستگی سازمانی ندارند به آنچه که انجام میدهند ایمان دارند آنها طبیعت را آنچنان که هست در دستبافتههای خود نمی آورند بلکه به آن صورتی که دلشان میخواهد تغییر و تحول در آن میدهند پس دستبافته ترکیبی از امال و آرزوها و عقاید هنرمندان است . با توجه به این که این صنعت میتواند بخش قابل ملاحظه ای از جمعیت جویای کار را به کار مولد و مفید و با ارزش جذب کند مطالعه فنی در خصوص بازدهی بیشتر این صنایع میتواند بخشی از مشکل جمعیت جویای کار را که آمادگی آموختن این قبیل حرف را دارند حل کند با توجه به اهمیتی که این قبیل صنایع در حال حاضر در بازارهای دنیا خصوصا کشورهای که دارای درآمد سرانه بالا هستند یافته است پیگیری این امر و سیاستگذاری در این زمینه میتواند به ایجاد روشهای بیانجامد که برای این قبیل صنایع که علی الاصول دارای ارزش افزوده قابل ملاحظه ای هستند بازارهای جهانی بیابد .
قالی بیش از همه فرآوردههای هنری در جهان رواج یافته است بسا شهرت ایران در این زمینه به روزگاران کهن بر میگردد و قالی ایران به یونان و سپس به بیزانس و پس از آن در قرون وسطی به کشورهای غربی صادر شده است . ( زکی، محمد حسن، 1377-127 )
در حال حاضر بهترین بازار برای فرشهای ایران اروپا و آمریکا است .
فرشهای ابریشمی و ورنیهای ابریشمی ارسباران از طریق ترکیه به اروپا صادر میشود صنایع دستی در کشور ما ضمن اینکه یکی از ارقام مهم صادرات است در تمامی جوامع جهانی طرفداران زیاد دارد . زیرا تمدن چندین هزار ساله ما که شامل تاریخ و فکر و ذوق و ارزشها اعتقادات ماست در این هنرها نهفته است با پیش برد صنایع دستی در کشور ضمن روحیه خلاقیت را در جوانان به پیش میبریم حرمت سنتهای اصیل خود را با نمونههای عملکردی خویش حفظ مینمائیم .
نقش و سهم صنایع دستی در توسعه اقتصادی اجتماعی کشور به باور کارشناسان و برنامه ریزان نه صرفا به جهت برایند اقتصادی آن بلکه بیشتر به لحاظ حفظ ارزشها ـ اصالتها و خاستگاه فرهنگی هنری است که میبایست مورد توجه قرار گیرد ضمن اینکه اشتغال بخش محوری و اساسی در صنایع دستی است و از این زاویه میتوان به خوبی و بدرستی کار کردی در خور برای این رشته از فعالیتها اجتماعی قائل شد . از آنجا که تعریف جامع و کاملی برای صنایع دستی نه تنها در ایران بلکه در سایر کشورها وجود ندارد لذا دایره شمول آن در همه جا ثابت نیست اصولا در جوامع گوناگون در رابطه با صنایع دستی دو برداشت وجود دارد گروهی صنایع دستی را به عنوان عاملی موثر در اقتصاد پذیرفته اند ـ گروهی دیگر آن را بخشی از امور فرهنگی میدانند و بیشتر در قالب هنرهای سنتی میپذیرند . شاید بتوان گفت صنایع دستی سفیران فرهنگی یک قوم و قبیله اند که هیچگاه از گزارش پیام خود دست نمی کشند و در هیچ زمانی نیز به عنوان عنصری نامطلوب مورد بغض و کینه قرار نمی گیرند . این صنایع در قلمرو پهناور ایران تنها به همت و کوششاستادکاران بی نام و نشان بوده که هنوز فروزنده و بالنده و زیبا باقی است . و بی گمان به مدد عشق فروتنانه و دلبستگی بی پیرایه همین هاست که خلاق و ماندگار برای همیشه در تاریخ باقی خواهد ماند هنرمندان شگفتی آفرین بی ادعا در تمام طول تاریخ کهن این سرزمین همواره صادق ترین راویان و ناقلان فرهنگ و هنر این مرز وبوم، آباد و اجدادیشان بوده اند . در این پایان نامه از نظریه کار کرد گرایی و ساختگرای استفاده شده است .
« کارکرد گرایی بر آن است که هر کدام از عناصر یک فرهنگ دارای کارکرد ویژه ای است که در کنار هم نظام اجتماعی را حفظ میکنند و ساختار یک جامعه به واسطه عمل این کارکردها معین میشود » ( رنجبر، محمود 1380،80 )
بر اساس این نظریه ساختگرایی کارکردگرایی دارای سه ویژگی است :
1ـ پدیده اجتماعی چه کارکردی دارند .
2ـ چگونه جواب گویی نیازها و حل کننده مشکلات است .
3ـ و بالاخره این پدیده اجتماعی، چگونه به یکدیگر ارتباط پیدا میکنند . (همان منبع 82 )
در این پایان نامه سعی شده به تحولات زیر پرداخته شود : 1ـ کارکرد هر کدام در گذشته چه نیازی را جواب داده و در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد . 2ـ و کدام از این صنایع دستی چه ارتباطی با همدیگر و نیز چه ارتباطی با فرهنگ و نحوه معیشت و موقعیت جغرافیایی و تاریخی دارد .
پیرامون تحقیق :
صنایع دستی یکی از با ارزش و با اهمیت ترین حوزه فعالیتهای هنری و فنی مردم و یکی از بارزترین تجلیات روح فرهنگی است تاریخ ـ فرهنگ هنر ـ صناعت ـ فنون ـ حرف و معتقدات ـ سلیقهها و ذوقها و وضعیت اقلیمی و جغرافیایی ـ خصوصیات شهری و روستایی ـ ایلی روحیات اقوام و طوایف و جنبههای بسیار زیادی از حیات مادی و معنوی فرهنگ در صنایع دستی متجلی میباشد . بنابراین معرفی درست صنایع دستی ارسباران میتواند بخش عمده ای از فرهنگ آن منطقه باشد چرا که صنایع دستی همراه با مردم حضور داشته و یکی از شیوههای درآمد اهالی بوده و با تار و پود زندگی و فرهنگ مردم در آمیخته است . همچون مخزنی انباشته از باورها ـ خاطرات ـ آداب و رسوم علائق است میتوان ادعا نمود مطالعه صنایع دستی میتواند دریچه ای گسترده و روشن را به سوی شناخت فرهنگ و رسوم مردم بگشاید و همین طور گامی موثر در ثبت و سپس حفظ سنت صنایع دستی میباشد که خطراتی چون تسلط بازار و سلیقههای متفاوت خریدارانش ـ زندگی شهر نشینی و تولیدات ماشینی اش تمایل به مشاغل شهری در میان جوانان … آنرا تهدید میکند .
تعریف موضوع تحقیق :
صنایعدستی که مترادف کلمه انگلیسی ( HANDICRAFTS ORGANIZATION) میباشد گذارشگر صنعت و هنر نیاکان و بیانگر هنر و ذوق مردم هر کشور است به ویژه صنایع دستی در کلیه کشورهایی که از این هنر صنعت برخودارند از نظر مواد اولیه و نیروهای انسانی امکان تولید دارند نوعی فعالیت اقتصادی است که منجر به تولید کالاهای جدید میشود . آمیختگی شدید این فعالیتها با سختیها . عادت و بینش سازندگان و همچنین تاثیر محسوس محیط جغرافیایی در این صنعت از جمله مسائلی است که باعث تمایز ان از فراوردههای کارخانه ای میشود زیرا بر خلاف مصنوعات کاخانه ای که در مقیاس زیاد تولید میشود تولیدات هر صنعت گر از نظر طرح و شکل و اندازه از اشیا مشابه خود کاملا متمایز است و در اکثر موارد مایه ای از فرهنگ سازندگان خود را به همراه دارد . اصطلاح صنایع دستی از نظر لغوی مفهوم و واحد ثابتی نیست و هنوز تعریفی که جامع و کامل و مورد پذیرش همه کارشناسان و سازمانهای مسئول در کشورهای مختلف باشد وضع نشده به عبارت دیگر صنایع دستی چه در بیان عادی و چه در اصطلاح فنی دارای مفاهیم متعدد است به این معنی که گاهی اوقات حاکی از نحوه ساخت کالاست . مثلاًدست ساز گاهی بازگو کننده ویژگی یک محصول دستی هنری و در مواردی نیز حکایت از منطقه جغرافیایی تولید دارد . نظیر صنایع دستی روستا .
در این قسمت به چند تعریف از بزرگان اهل فن در مورد صنایع دستی میپردازیم . علی اکبر دهخدا در لغت نامه دهخدا در تعریف صنایع دستی مینویسد آنچه با دست ساخته میشود از پارچه ـ قالی ـ ساختههای فلزی و غیره ـ مقابل صنایع دستی ماشینی .
و در لغت نامه استاد محمد معین نیز تعریفی شبیه به تعریف بالا ذکر شده است : صنایع دستی شامل صنعتهایی است که دست در آن دخیل است . مانند پارچه بافی و قالی بافی . حسن یاوری در کتاب کلیاتی درباره صنایع دستی ایران صفحه 12 مینویسد صنایع دستی به آن رشته از صنایع اطلاق میشود که تمام یا قسمتی از مراحل ساخت فراوردههای آن با دست انجام گرفته و در چهار چوب فرهنگ و بینشهای فلسفی و ذوقی انسانهای هر منطقه با توجه به میراثهای قومی آنان ساخته و پرداخته میشود اگر هنر را عینیت بخشیدن به یک احساس درونی که معمولا متاثر لز عوامل و پدیده محیطی نیز باشد تعبیر کنیم شاید نه تمام بلکه قسمتی از واقعیت را بیان داشته ایم در حقیقت هنر چیزی جز واسطه یا وسیله القاء احساسات باورها و خواستههای هنرمند در رابطه با محیط او نمی باشد که عموما در قالب شعر ـ ترانه و اهنگ . تابلو نقاشی تندیس و اشیاء گوناگون تجلی پیدا میکند .
صنایع دستی نیز تجسم همان احساسات باورها و خواستهها در قالب یک کالای دست ساخته میباشد به این ترتیب ملاحظه میشود که منبع تغذیه کننده هنر و صنایع دستی یکی بود که همانا خلاقیت و قوه ابتکار هنرمند و سازنده آن است . و از آنجا که صنایع دستی خود یک هنر است، هنر و صنایع دستی مکمل هم هستند که بدون هم معنی ندارند
اهداف تحقیق :
1ـ هدف در مرحله اول ثبت و ضبط فرهنگ سنتی و اباء و اجداد و تعهدی است که در این مورد احساس میکنم .
2ـ شناخت جامعه ای است که با توجه به پیشرفت سریع تکنولوژی کم کم صنایع دستی را کنار میگذارد و اتوماسیون جای صنایع دستی را گرفته .
3ـ شناخت جامعه ای که با وجود غنی بودن از نظر صنایع در حالیکه میتواند خودکفایی را به دنبال داشته باشد . با وجود ارزشمند بودن این صنایع مردم به دیده تحقیر به آن مینگرند .
4ـ تحلیل و شناخت و بررسی تاثیر فرهنگی صنایع دستی نزد جامعه مورد بررسی .
5 ـ باز شدن روزنه ای برای تحقیقات دیگر مردم شناسی در مورد ایلات و عشایر و نیز صنایع دستی مردم منطقه ارسباران .
6 ـ شناسایی و توجه بیشتر به نقش صنایع دستی و شیوه زندگی .
7 ـ شناسایی تاثیر متقابل معیشت و فرهنگ و محیط زیست و صنایع دستی .
8 ـ فقدان اطلاعات و پژوهشهای مدون در مورد صنایع دستی ارسباران .
اهمیت موضوع :
در سالهای اخیر به دلیل افزایش مسافرتها و تبادل اطلاعات بین فرهنگها افراد بسیاری در سراسر جهان به این نکته واقف شده اند که تا چه حد شناخت فرهنگهای دیگر ضروری است . بسیاری از مردم بر این باورند که اگر قرار است انسانها در صلح و صفا با هم زندگی کنند باید از ماهیت تفاوتهای فرهنگی که بر پایه تفاوتهای ژنتیکی و محیطی و نژادی قرار دارد و نیز از ریشههای تاریخی برخوردهای ایدئولوژیکی امروزی شناخت بهتری داشته باشند اگر شناخت بین فرهنگها بتواند موجب پیدائی تساهل و مدارا در بین مردم گردد. مردم شناسی قادر خواهد بود بیشترین کمک را به ایجاد صلح در جهان بنماید . ( محمود رنجبر ـ مردم شناسی ـ 1380 ص 17 ) . و به قول ( لوی استراوس ) مردم شناسی نامی فرانسه اهمیت مطالعه اقوام ابتدای اشنا کردن ما است با دیارهای متفاوت با سرزمینهای خودمان که در ما شک انسان شناسی بوجود میاورد . بطوریکه با مشاهده زندگی و اشنای با طرز فکر سایر ملل دید وسیع تری و جهانی تری نسبت به همه فرهنگها حتی تحول یافته ترین انها پیدا میکنیم . و بدین سان بیم مطلق انگاشتن مسائل نسبی از میان خواهد رفت . ( طبیعی، حشمت اله، 1374 – 13 ) .
فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:28
مقدمه ۲
قالی بافی ۳
گلیم بافی ۵
سوزن دوزی ۶
خامه دوزی ۹
سیاه دوزی ۹
سفال گری ۱۰
سکه دوزی ۱۳
سفال گری در کلپورگان ۱۵
نتیجه گیری ۲۶
منابع ۲۷
استان سیستان و بلوچستان دارای آب و هوای خشک و گرم است و مردم آن به دو دسته ساکن و عشایر که ایلات بلوچ را تشکیل می دهند و غیر ساکن هستند، تقسیم می شوند.
اصولاً منبع اصلی درآمد برای بلوچ های ساکن، کشاورزی و برای بلوچ های متحرک، دام پروری است که متأسفانه در سالهای اخیر به علت خشکی فراوان، کشاورزی و دامپروری تا حد بسیار زیادی افت کرده است. در نتیجه عوامل مذکور، مردم استان سیستان و بلوچستان، به ناچار به فعالیت های غیر کشاورزی روی آورده اند و سعی کرده اند با توسل به فرآورده های مذکور، زندگی خود را سرو سامان بخشند، بجز ترانه ها و نغمه ها، صنایع دستی نیز بیانگر چهره ای از زندگی مردمان بلوچ است که در رنگها و نقش های سوزندوزی بلوچ یا گلیم و قالی مفهوم می یابند.
جالب اینجاست که فعالیت های صنایع دستی به طور سنتی در استان مذکور توسط زنان انجام می شود زیرا زنان بلوچ به علت زندگی بسیار محقرانه خود چندان فعالیت خانه داری ندارند. به واسطه سنت ها و عقاید مردان، در خارج از خانه هم نمی توانند کار کنند، در نتیجه هر زن و دختر بلونچ از هفت سالگی و به بهانه تزئین لباس خود، سوزندوزی بلوچ را می آموزد و بدین ترتیب به معاش خانوانده کمک می کند، سفالسازی، قالی و گلیم بافی و حتی نمد مالی که کاری سخت و مردانه است، توسط زنان سیستان و بلوچستان انجام می شود.
مهمترین رشته های صنایع دستی رایج در استان عبارتست از:
قالی بافی، گلیم بافی، سفالگری، حصیر بافی، پرده بافی، چادر بافی، نمدمالی، خراطی و سوزندوزی بلوچ، سکه دوزی و آیینه دوزی، پریوار دوزی، توردوزی، خامه دوزی و سیاه دوزی.
شروع قالیبافی در سیستان به دو هزارسال پیش برمی گردد که اقوام سکایی در دشت زرخیز سیستان ساکن شده و به کشاورزی پرداختند و بافندگی خود را همچنان حفظ کردند. قوم مذکور در قرن پنجم ق.م. قالی و گلیم می بافتند و نمد تولید می کردند و از گورهای آنان در شمال آلتایی واقع در سیبری، قالی، گلیم و نمد به دست آمده است.
در نوشته های اوایل دوره اسلامی، سیستان دارای بهترین بافته های ابریشمی و پشمی بوده است. شهرت بافته های سیستان در آغاز دوره اسلام نشان از سابقه طولانی و درخشان قالی بافی در منطقه دارد. کشف “قالی پازیریک” نشان می دهد که این قالی توسط اقوام سکایی بافته شده است و به جرأت می توان گفت سکاها نخستین کسانی بودند که بافته هایی بسیار زیبا از خود به جای گذاشته اند.
طرحهای قالی سیستان شبیه به نقش های ترکمن است و نقش های اصیلی چون بلوچی، مددخانی، فتح اللهی و غیره که در اکثر نقاط ایران شناخته شده و در استان های کرمان، خراسان و مازندران مشتری های قدیمی دارند. طرحهای مذکور بدون داشتن طراح و نقاش، به صورت ذهنی از نسلی به نسلی دیگر منتقل شده اند.
قالی بافان سیستانی به واسطه زندگی غیر ساکن از دارهای افقی استفاده می کردند ولی در حال حاضر دارهای آنان به دارهای عمودی تغییر یافته است.
از دیگر رشته های مهم صنایع دستی که هم در سیستان و هم در بلوچستان رایج است، گلیم بافی است. گلیم بیشتر توسط زنان چادرنشین که دامدارند، بافته می شود که از پشم دامهای خود برای مواد اولیه گلیم بهره می برند.
نقشهای گلیم اکثراً سنتی و بدون طرح و الگو است و بیشتر از نقش های سوزندوزی بلوچ استفاده می شود، رنگهای مورد مصرف در مایه تیره است و رنگهای مشکی، زرشکی و قرمز و اندکی رنگ سفید یا زرد به کار می رود.
فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:45
مقدمه :
کارهای دستی
برای اکثر مردم می تواند رضایت بخش و برای بعضی هم لذّت بخش باشد ، ولی این رضایت و لذّت زمانی به پایان می رسد که اجرای کار به صورت عملی تکراری و یک محیط یکنواخت و دائمی به شیوه تکلیفی ساده و بدون هیچ گونه رقابت درآید .
وظیفه هایی که چنین ویژگیهایی دارد ، می تواند استفاده از دستگاههای مجهز به وسایل خودکار یا اتوماسیون را مد نظر قرار دهد . همچنین نیاز به تولید انبوه ، مرغوبیت کالا و کیفیت یکنواخت باعث شده که صنعت امروزه هر چه بیشتر خود را به سمت دستگاههای مجهز به وسایل خودکار کامپیوتری یا اتوماسیون کامپیوتری سوق دهد . در حال حاضـر اکثر خودکار سازهای مّولد طوری به وسیله ماشین و یا دستگاهها طراحی شده اند که بتوانند تعیین شده قبلی را که در محیط تولیدی به دقت و فقط برای یک منظور ساخته شده است انجام دهند . تغییر ناپذیری و گرانی دستگاههایی که معمولاً به نام دستگاههای اتوماسیون سخت معروف اند ، باعث شده که روبات با داشتن قابلیت تغییر پذیری در اجرای کار برای تولیدات متفاوت و ارزانتر در محیطهای مختلف به فراوانی در خطوط تولید به کار گرفته شود .
امروز می بینیم که در کشورهای پیشرفته صنعتی چگونه علم روباتیک در تکنولوژی وصنعت به طور وسیع گسترش یافته و همین امر باعث شده که این علم مورد تحقیق و بررسی بیشتری قرار گیرد و تکامل و پیشرفت زیادی در زمینه های مختلف روبات مانند حرکت شناسی یا سینماتیک ، دینامیک ، برنامه نویسی ، برنامه ریزی ، کنترل ، حس تشخیص و هوشمندی ماشین صورت گیرد.
آزادی حرکت و قابلیت تغییر پذیری روبات باعث گسترش استفاده علم و روباتیک شده است . امّا متأسفانه هنوز وقتی صحبت از طراحی و کاربرد روبات می شود ، معیاری که بتوان با آن کاربرد روبات را مورد سنجش قرار داد وجود ندارد ، غیر از خصوصیات مکانیکی مانند قابلیت تکرار کار یا حداکثر قدرت جا به جایی بار به وسیله روبات از دیگر ویژگیهای آن سرعت و شتابی است که روبات میتواند از خود ارائه دهد . با آگاهی از این نوع اطلاعات مکانیکی که تولید کننده روبات در دسترس استفاده کننده گان قرار می دهد ، هنوز مشکل بتوان کیفیت کامل کاربرد یک روبات را معلوم کرد . چون روبات سیستمی است مرکب از یک تکنولوژی که دارای عامل مکانیک و کنترل است ، در نتیجه خصوصیات حرکت شناسی و دینامیک روبات باید به خوبی طراحی شوند که به سادگی قابل کنترل باشند . طبیعی است که روبات باید از نقطه نظر کنترل نیز مورد بررسی قرار گیرد . روباتهای صنعتی مختلفی وجود دارند که می توانند در خطوط تولید متفاوت مورد استفاده قرار گیرند . سازندگان روباتهای صنعتی در امر نامگذاری روباتها تا حدودی به تعریفهای مشترک دست یافته اند که می توان آنرا به صورت زیر دسته بندی کرد :
1- روبات با کمتر از 5 درجه آزادی – بهم پیوستن خودکار (Automation Assembely )
2- روبات با 5 درجه آزادی – جا به جا کردن ( Pick and place )
3- روبات با بیشتر از 5 آزادی – کنترل مسیر و دقت ( Path & Precision control )
ریشه واژه روبات از لغت روباتا که در زبان (( چک )) به معنی کار است گرفته شده است . انجمن روبات بریتانیا (( BRA )) ربات را چنین تعریف می کند :
روبات دستگاهی است با قابلیت برنامه ریزی مجدد و طراحی ویژه که توانایی به حرکت در آوردن قطعه ، ابزار کار و یا ابزار خاص تولید را دارد تا طبق یک برنامه ریزی مشخص برای انجام کاری معین در رابطه با یک تولید خاص به کار گرفته شود .
تعریف دیگری از روبات که خیلی متداول است و امروزه کاربرد بیشتری دارد از طرف اینستیتو روبات آمریکا عنوان شده است :
روبات بازوی مکانیکی با طراحی ای ویژه و قابلیت برنامه ریزی برای انجام کارهای متفاوت است که طبق برنامه ریزی مشخصی در یه حرکت در آوردن قطعه و ابزار کار و یا ابزار تولید برای انجام کار معینی مورد استفاده قرار می گیرد.
تعریف بازوی مکانیکی :
بازوی مکانیکی ماشینی است که عملکرد آن شبیه بازوی انسان است و در جا به جا کردن جسم و یا قطعه ای از یک نقطه به نقطه دیگر به کار گرفته می شود .
1 – اتو ماسیون سخت :
اتو ماسیونی است که با استفاده از سیستمهای الکتریکی ، الکترونیکی و یا مکانیکی انجام می گیرد.
2 – اتوماسیون نرم :
اتو ماسیون نرم آن است که در کنترل کردن آن از برنامه نویسی سطح بالا ، یا سطح پایین استفاده می شود .
کیفیتهای استفاده از روبات در یک سیستم تولیدی را می توان به صورت زیر جمع بندی کرد :
1- قابلیت تغییر پذیری زیاد نسبت به اتوماسیون سخت .
2- قابلیت استفاده روبات در محیط کار خطرناک و نا مطبوع .
3- بالا بردن سطح تولید .
4- یکنواختی کیفیت تولید .
5- پر کننده خلاء کارگر با تجربه .
6- نیاز به کارگر کمتر .
به غیر از استفاده های بالا روباتهای کمی هستند که در کار بازبینـی مورد استـفاده قرار می گیرند ، مثلاً پیدا کردن نشت گاز یکی از این موارد است . در فصلهای بعدی ، این نوع روباتها و عملکردشان در نحوه بازبینی مورد بررسی قرار خواهد گرفت .
فصل دوّم
ساختمان روبات
1-2 – مقدمه :
روبات ماشین پیچیده ای است و برای اینکه بدانیم چگونه کار می کند ، مهم است که راجع به ساختمان و نیرویی که روبات را به حرکت در می آورد و سیستمی که آنرا کنترل می کند ، اطلاعات کافی داشته باشیم ، در این فصل به بررسی نکات ذکر شده می پردازیم .
2-2 سیستمهای روبات صنعتی :
روبات صنعتی از پنج قسمت که با هم در ارتباط اند تشکیل شده است که عبارتند از :
مجموعه اندامهای مکانیکی :
این مجموعه شامل بازوهای پیوسته ای است که به حالت لولا به هم متصل شده و قابل حرکت اند . در شکل 1-2 روباتی را که بازوها و مفصلهایش در آن مشخص شده است مشاهده می کنیم . مفصلهای روبات را می توان به یکی از د و صورت د ورانی یا منشوری به کار برد ( 2-2) . هر مفصل و بازو ، تشکیل دهنده یک درجه آزادی است . در نتیجه Nدرجه آزادی متشکل از تعداد N مفصل و N بازو که به وسیله بازوی (( 0 )) ( صفر ) که جزء بازوی روبات به حساب نمی آید به جایی وصل شده است .بنا براین بازوی ((0)) پا یه ای است که روبات به وسیله آن فقط به جایی نصب شده و در حرکتهای روبات اثری ندارد . در این پایه است که مختصات اوّلیه روبات که معروف به مختصات جهانی است تعیین می شود . آخرین بازوی بیرونی روبات به ابزاری که روبات با آن کار خود را انجام می دهد متصل است و نحوه شماره گذاری مفصلها و بازوها از پایه شروع شده و به سمت بالا شماره گذاری می شوند . در نتیجه مفصل ((1)) بین پایه ((0)) و بازوی ((1)) قرار دارد و هر بازو حد اکثر به دو بازوی دیگر متصل است .
بازوهای روبات هیچ وقت یک مدار بسته را تشکیل نمی دهند، و همان طور که قبلاً نیز گفته شد هر دو بازو به دو شکل می توانند بهم متصل شوند : یکی دورانی که در هم به صورت لولا قرار می گیرند و در داخل هم قابلیت چرخش دارند و دیگری منشوری که آن هم لولا شده ولی فقط قابلیت پایین و یا بالا رفتن دارند.
2 – سیستم نیروی محرکه یا کار انداز :
سیستمهای محرکه تولید کننده قدرت و یا نیرو هستند ، که زیر نظر یک سیستم کنترل شده با دقت مفصلها و بازوهای روبات را به حرکت در می آورند . سه نوع سیستم نیروی محرکه که در روباتها استفاده می شوند عبارتند از :
( I ) – سیستم بادی یا پنوماتیک :
این سیستم عموماً در روباتهای صنعتی که در مونتاژ یا جا به جا کردن قطعات به مراکز و محلهای ثابت به کار گرفته می شوند وجود دارد . استفاده از فشار هوا ارزان شناخته شده است .ولی مشکل چنین سیستمی کمبود کنترل دقیق بر روی سیستم مربوطه است و حرکتها تنها بین نقاطی که قبلاً با مانعهای مکانیکی تعیین شده است مشخص و حرکتی بیش از این محدوده مکانیکی امکان پذیر نیست . البته سرعت این سیستم خوب است و دقت آن تا زیر میلیمتر نیز می رسد .
(I I ) – سیستم روغنی یا هیدرولیک :
این سیستم از قابلیت کنترل بالایی برخوردار است و توانایی ایجاد نیروی زیادی دارد . البته روباتهایی که از سیستم روغنی یا هیدرولیک استفاده می کنند روباتهای تقریباً بزرگی هستند که برای طراحی و نگهداری نیاز به تخصص بالایی دارند . این سیستم احتیاج به پمپ هیدرولیکی داشته و به همین دلیل در صورت خرابی ، محیط و روبات را روغنی می کند.
(I I I) – سیستم برقی :
از این سیستم در روباتهای کوچک که متداولترین روباتها نیز هستند بیشترین بهره گیری به عمل می آید که بر دو نوع اند موتورهای پله ای و موتورهای سرو یا خود تنظیم (Servo) . در زیر ، توضیحی درباره هر یک از آنها آمده است :
الف – موتورهای پله ای :
موتورهایی هستند که رابطه سیم پیچ و روتور یا چکش برق به نحوی است که مبدل خروجی از موتور را به صورت پله ای یا منفصل به گردش در می آورند . با تغییر دادن شدت جریان برق در سیم پیچ ، چکش برق یا روتور به حرکت در آمده و به جای بعدی می رسد، و دیگر حرکتی نمی کند تا دوباره در شدت جریان تغییری به وجود آید .
این موتورها در انواع 6 پله ای تا 200 پله ای موجودند، البته در صورت لزوم می توان جعبه دنده را به موتورهای پله ای اضافه کرد .
ب : موتورهای سرو یا خود تنظیم : (Servo) :
این موتورها معمولاً موتورهای مستقیم هستند ، شفت خروجی موتور به دستگاه کنترلی مانند پتانسیومتر وصل شده است که به وسیله آن میزان گردش موتور را می توان تنظیم کرد . مدار کنترل الکترونیکی ، مکان مورد نظر را با استفاده از سیگنال الکترونیکی نشان می دهد ، آنگاه با سیگنالی که از دستگاه کنترل یا همان پتانسیومتر خارج می شود مقایسه کرده و بعد شدت جریان لازم را به موتور ، هدایت می کند تا اختلاف این دو سیگنال به حد اقل برسد . مسلماً هر چه اختلاف این دو سیگنال کمتر باشد دقت تعیین مکان بیشتر است . نیروی مورد نیاز موتورهای D C
از یک مرکز برق 240 ولت و یا 110 ولت که بعد از عبور از یک سیستم مرکز تهیه برق به ولتاژ خیلی کمتر برق مستقیم (D C) ، مثلاً 12 ولت تبدیل شده تأمین می شود . قیمت این موتورها ارزان است و از قابلیت کنترل ساده ای نیز برخوردارند .
اگر چه سیستم های هیدرولیکی و پنو ماتیکی در روباتهای با مقیاس بزرگ به طور خیلی متداول مورد استفاده قرار می گیرند ، ولی این نوع روباتها در آزما یشگاه استفاده ای ندارند ، امّا در مکانهایی که امکان آتش سوزی وجود داشته اشد موارد استفاده زیادی دارند .
دانلود گزارش کارآموزی رشته صنایع دستی آموزشگاه طراحی لباس گلشن صبا بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 25
گزارش کارآموزی آماده,دانلود کارآموزی,گزارش کارآموزی,گزارش کارورزی
این پروژه کارآموزی بسیار دقیق و کامل طراحی شده و جهت ارائه واحد درسی کارآموزی میباشد
مقدمه :
تا آنجا که تاریخ نشان میدهد، همیشه انسان لباس می پوشیده است ولی البته در طول تاریخ با گذشت زمان و با تفاوت مکانها لباس فوق العاده متنوع و متفاوت بوده است. در گذشته بیشتر لباس به عنوان حفظ سرما و گرما و نیز زینت و تجمل مورد استفاده قرار میگرفته است و جنبه ایمنی و حفاظت آن در درجه بعد بوده، اما در زندگانی صنعتی امروز، نقش ایمنی لباس و جنبه حفاظت آن در بسیاری از رشته ها در درجه اول اهمیت قرار دارد. فضا نوردان، مأموران آتش نشانی، کارگران معادن، غواصان وبسیاری دیگر، از لباسهای مخصوص برای حفظ خود در برابر انواع خطرها استفاده می کنند. وسایل تولید لباس در عصر ما به قدری متنوع شده و توسعه یافته است که با گذشته اصلاً قابل مقایسه نیست. امروزه با توجه به تنوع و اهمیت بیشتر لباس نسبت به گذشته روشهای دوخت هم توسعه یافته است و در کنار کار دوخت نیز متدهای الگوکشی جهت متناسب و خوش ترکیب شدن بر روی بدن افراد برنامه ریزی و طراحی شده است. در این بخش سعی شده تا انواع الگوهای تدریس شده در آموزشگاه به نحو صحیح ارائه شود. این الگوها شامل : انواع دامن، بالاتنه، آستین، انواع یقه، شلوار و طرز دوخت آن و ... که با متد گرلاوین میباشد. فصل اول : آشنایی کلی با مکان کارآموزی محل کارآموزی : آموزشگاه گلشن صبا به سرپرستی خانم رضیه نشان در سال 1382 تأسیس گردید. در این آموزشگاه تدریس الگو به روشهای گلاوین، متریک و مولر می باشد و همچنین به آموزش دوخت انواع لباسها از قبیل : انواع یقه ها، آستین ها، شلوار ، کت و ... می پردازد که در هر دوره تعدادی کارآموز در مقاطع نازک دوزی، ضخیم دوزی، لباس عروس، لباس شب می پذیرد و در پایان از این کارآموزان امتحان عملی و تئوری گرفته می شود و مدرک دیپلم از سازمان فنی و حرفه ای به این کارآموزان داده می شود. ساعاتی که کارآموزان در این آموزشگاه هستند بستگی به دوره ای که می گذرانند است مثلاً : نازک دوزی 460 ساعت و لباس عروس و شب 270 ساعت می باشد. آموزشگاه گلناز نیز به سرپرستی خانم فاطمه عباسی در سال 1376 تأسیس گردید. در این آموزشگاه متدهای متریک و گرلاوین و نیز آموزش دوخت انواع لباس شب، عروس،کت و دامن و ... تدریس می شود. فضای کارآموزی حدوداً 90 متر است. 6 الی 7 عدد چرخ خیاطی برای کارآموزان وجود دارد امکانات نسبتاً مناسبی دارد اما به علت قرارگرفتن در زیرزمین از نور و روشنایی چندان مناسب برای فضای کار و دوخت نیست. فصل دوم ارزیابی بخش های مربتط با رشته علمی کارآموز مقایسه واحد کارآموزی با دانشگاه : در محیط آموزشی دانشگاه با توجه به فشرده بودن زمان در طول ترم برای فراگیری دوره های مختلف دوخت و الگو تقریباً کلی و پایه ای تدریس می شود. لذا در جهت جبران این قضیه آموزشگاه می تواند مکملی برای آموزش های داده شده در دانشگاه باشد. دانشگاه در مقایسه با آموزشگاه از امکانات نسبتاً برتری برخوردار است. همچون طرح های صنعتی که هر کدام کارهای مختلفی راانجام می دهند. وسایل الگوکشی، میز الگو، میز برش و محیطی کاملاً مجزا از بخشهای آموزشی دیگر که به دانشجو این امکان را می دهد تا با آرامش و حوصلهی بیشتر به فراگیری دروس بپردازد. روش کار اساتید در دانشگاهها به صورت آکادمیک و هدفمند می باشد و در راستای گرایش تحصیلی ترم، قدم برداشته می شود. در حالیکه این موضوع در آموزشگاه کمتر به چشم می خورد. این مطلب قابل ذکر است که شدت علاقه و فعالیت کارآموز نیز برای فراگیری سریعتر و پیشرفت وی در طول دوره های آموزش خیاطی بسیار حائز اهمیت است. البته اگر امکانات بخشهای آموزشی کمی بیشتر شود به عنوان مثال به چرخهای بیشتر و بهتری مجهز شوند و یا میزهای برش برای دوخت، با میز الگو جدا از هم قرار گیرند فضایی که برای محل کار استفاده می شود شرایط نوردهی مناسبی داشته باشد و یا تعداد کارآموزان از حد نصاب مناسبی برخوردار باشد. همه این موارد نیز در روند یادگیری کارآموز مؤثر خواهد بود.
فهرست مطالب:
فقر
سطح زندگی
علت ها
سند کاهش فقر
از سوی دیگر، اهداف کیفی سند کاهش فقر به شرح زیر می باشند
ماهیت فقر
دیدگاههای مختلف دربارهی فقر
فقر در مسیحیت
فقر در نظر سرمایهداری
فقر و تهیدستی
فقر و نابرابری و تأثیرات آن بر ناهنجاری های فردی و اجتماعی
مرحله : اول درک ابتدایی از نابرابری و فقر
مرحله دوم : ورود به مشکلات روانی ناشی از نابرابری و فقر
مرحله سوم : انتخاب روشی برای کاهش فشار روحی و روانی
بی تفاوتی یا تقدیر گرایی
عدم تحمل آسیب های روانی و رهایی از مشکلات دنیوی
عکس العمل های روانی
پناه بردن به عوامل و مواد کمکی واسطه
باقی ماندن در بی تعادلی روانی اولیه
ایجاد حقوق نا حق برای خود و هم سطحان خود
مبارزه با پدیده فقر و نابرابری