زنان در عرصه مدیریت
چکیده
در این مقاله به اشتغال زنان به عنوان مدیر در کشور پرداخته شده است.
برخی اطلاعات آماری در این زمینه ارائه میشود و دو پرسش در خصوص اشتغال زنان در عرصه مدیریت مطرح میگردد و براساس پژوهشهای انجام شده به آنها پاسخ داده میشود.
در پایان تعدادی راهکار برای فراهم آوردن زمینه اشتغال زنان در پستهای مدیریتی ارائه میشود.
-توضیح :
این مقاله در منبع مذکور با عنوان مدیریت زنان ارائه شده است که در اینجا با هدف اشاره دقیق به موضوع مقاله، عنوان مشخصتری برای آن در نظر گرفته شده است.
تعداد صفحات: 11
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:145
پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد
رشته علوم اجتماعی
موضوع:
بررسی پیامدهای اعتبارات خرد روستایی برتوانمندسازی اقتصادی زنان
سرپرست خانوار روستایی با تاکید بر طرح حضرت زینب کبری (س)
«مطالعه موردی در روستاهای تحت پوشش این طرح در شهرستان بوئین زهرا از توابع استان قزوین»
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
فصل اول:
1- طرح تحقیق (کلیات) 1
1-1- مقدمه: 1
1-2- طرح مسئله: 3
1-3- اهمیت مسئله: 5
1-4- سوالات: 9
1-5- دیدگاه انتخابی تحقیق: 10
1-6- اهداف تحقیق: 11
- اهداف عمومی تحقیق: 11
- اهداف اختصاصی تحقیق: 11
2-تعریف مفاهیم 12
2-1 تعاریفی از اعتبار و انواع آن: 12
2-2- تعاریفی از اعتبارات خرد و ویژگی
ها و اهداف آن 14
2-3 تعریف اعتبارات خرد پرداختی طرح حضرت زینب کبری (س) 17
2-4- تعاریفی از توانمندسازی زنان: 18
2-5- تعریف توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار روستایی تحت پوشش طرح حضرت زینب کبری (س) 24
3- چهارچوب نظری: 26
3-1- دیدگاه بازارگرا: 27
3-1-1- نقد بر دیدگاه بازارگرا 30
3-2. روش دولت
گرا 31
3-2-1 پارادایم خود پایداری مالی زنان (نهادگرایان) 33
3-2-2- پارادایم کاهش فقر زنان 34
الف. نقاط اشتراک میان دو پارادایم: خودپایداری مالی زنان و پارادایم کاهش فقر زنان 34
ب. نقاط افتراق میان دو پارادایم: خودپایداری مالی زنان و پارادایم کاهش فقر...........................35
پارادایم سیستم مالی/ پایداری ......................................................................................................35
ـ اهمیت نهادهالی مالی خرد در توسعه: 35
- پرداخت یارانه به اعتبارات: 36
ـ نقش نهادهای خصوصی در تأمین منابع مالی مورد نیاز : .........................................................36
ـ خوداتکایی و پایداری : 36
پارادایم رفاه (کاهش فقر زنان): 36
- افزایش رفاه ذینفعان ................................................................................................................36
- نقش دولت و کمک کنندگان بین المللی..................................................................................37
- خود اتکایی و پایداری..............................................................................................................37
3-2-3- پاردایم فمنیستی توانمندسازی: 38
3-2-4- نقد به روش دولت
گرا: 40
3-3- روش جامعه
گرا : 40
3-4- چارچوب عملی تجربه شده در دنیا و ایران: 43
3-5- چارچوب مفهومی تحقیق 45
4. معرفی طرحهای اعتباری برای زنان: 48
4-1 معرفی طرح حضرت زینبکبری(س) 49
4-1-1 اهداف اجرای طرح حضرت زینب کبری(س) 50
4-1-2 ویژگیهای طرح حضرت زینب کبری(س) 51
4-1-3 روش اجرای طرح 52
4-1-4 آمار عملکرد طرح حضرت زینبکبری(س) از ابتدای اجرای طرح تا پایان شهریور 1384 بر حسب نوع فعالیت 55
4-1-5 تعداد کل تسهیلات اعطا شده طرح حضرت زینب کبری (س) بر حسب فعالیت در کشور از ابتدای طرح تا پایان شهریور 1384 ...............................................................................57
4-1-6 مبلغ کل تسهیلات اعطا شده طرح حضرت زینب کبری (س) بر حسب فعالیت در کشور از ابتدای طرح تا پایان شهریور 1384............................................................................ 58
4-1-7 سری زمانی تعداد تسهیلات اعطایی طرح حضرت زینب کبری (س ) از سال 1383-1373 .........................................................................................................................................59
4-1-8 سری زمانی مبلغ تسهیلات اعطایی طرح حضرت زینب کبری (س) از سال 1383-1373 ..........................................................................................................................................60.
4-1-9تعداد و مبالغ وامهای طرح حضرت زینب کبری (س) طی سالهای 1383-1379 در کل کشور............................................................................................................................................61
4-1-10 تعداد تسهیلات اعطایی طرح حضرت زینب کبری (س) به فعالیت دامداری به تفکیک استانی از ابتدای طرح تا پایان شهریور 1384 .............................................................................62
4-1-11 مبلغ تسهیلات اعطایی طرح حضرت زینب کبری(س) به فعالیت دامداری به تفکیک استانی از ابتدای طرح تا پایان شهریور 1384 .............................................................................62
5- متغیرهای تحقیق: 63
1- متغیرهای مستقل: 63
2- متغیر وابسته: 63
6- گزارههای تحقیق: 63
7- جامعه آماری و ویژگیهای آن 64
7-1 نقشه استان قزوین به تفکیک شهرستان ...........................................................................67
7-2 جدول تعداد زنان سرپرست خانوار تحت پوشش طرح حضرت زینب کبری (س) در فعالیتهای مختلف در استان قزوین...........................................................................................68
7-3 تعداد زنان سرپرست خانوار تحت پوشش طرح حضرت زینب کبری (س) در فعالیت دامداری در شاخههای مختلف استان قزوین طی سالهای 1383-1379.....................................68
7-4 نمودار دایرهای سهم تسهیلات اعطایی طرح حضرت زینب کبری (س) بر حسب نوع فعالیت در استان قزوین از سال 1383-1373 .........................................................................69
7-5 نمودار دایرهای سهم مبلغ تسهیلات اعطایی طرح حضرت زینب کبری (س) بر حسب نوع فعالیت در استان قزوین. از سال 1383-1373 ................................................... ............70
8- قلمرو مکانی تحقیق 70
8-1 نقشه توزیع خطوط ارتباطی در بخش بوئین زهرا...............................................................71
8-2. منوگرافی مختصری از روستای قشلاق چرخلو، خیارج و شهر سگزآباد.............................72
9- قلمرو زمانی تحقیق: 73
10- روش نمونهگیری و حجم نمونه: 73
11- روش تجزیه و تحلیل دادهها: 76
12- محدودیتهای تحقیق: 76
13- شرح واژهها و اصطلاحات بکار رفته در تحقیق: 76
فصل دوم:مروری بر ادبیات موضوع
مروری بر ادبیات موضوع: 78
الف – مروری بر پیشینه تحقیق: 78
ب ـ مروری بر پیشینه موضوع: 80
1- روند پیدایش برنامههای توسعه: 80
2. توسعه با تأکید بر نقش زنان: 83
3- مبانی نظری رهیافتهای تجربه شده: 87
1- رهیافت رفاهی 88
2- رهیافت فقرزدایی: 90
3- رهیافت کارایی: 91
4- رهیافت عدالت: 92
5- رهیافت توانمندسازی: 93
4- تجارب کشورهای مختلف در زمینه اعتبارات خرد: 94
5- روند تحولات برنامههای اعتبارات خرد در ایران .............................................................97
فصل سوم
1. روش تحقیق 102
2. ابزارهای جمع
آوری داده
ها: 103
1. بررسی (مراجعه) به مدارک و اسناد 103
الف. داده
های موجود در اسناد تحقیقات گذشته: 103
ب. آمارهای رسمی : 103
ج. مدارک و اسناد سازمانی: 104
2. مشاهده: 104
3. مصاحبه 104
4. پرسشنامه 104
فصل چهارم
1. تحلیل آماری یافته
های تحقیق: 106
1-1-تحلیل توصیفی 106
1-2- تحلیل استنباطی: 108
4-1 جدول فراوانی نوع فعالیت زنان سرپرست خانوار ، میانگین ، انحراف استاندارد و انحراف استاندارد میانگین .....................................................................................................................109
4-2 آزمون لون وt ................................................................................................................ ...109
4-3 جدول بررسی اثر سن بر نوع فعالیت زنان سرپرست خانوار ......................................111
4-4 جدول ادغامی سن بر نوع فعالیت زنان سرپرست خانوار ............................................112
4-5 جدول بررسی آزمون خی - دو وF ..................................................................................112
4-6 جدول بررسی اثر تحصیلات بر نوع فعالیت زنان سرپرست خانوار..............................113
4-7 جدول ادغامی بررسی اثر تحصیلات بر نوع فعالیت زنان سرپرست خانوار ...............114
4-8 جدول بررسی آزمون خی - دو و F...............................................................................114
4-9 جدول بررسی اثر تعداد افراد تحت تکفل زنان سرپرست خانوار بر نوع فعالیت...........116
4-10 جدول ادغامی بررسی اثر تعداد افراد تحت تکفل بر نوع فعالیت .................................117
4-11 جدول آزمون خی - دو وF ............................................................................................117
2. تحلیل کیفی: یافته
های تحقیق 118
2-1- مواردی از مشاهدات و مصاحبات صورت گرفته در چند روستای بوئین زهرا 118
فصل پنجم
1) نتیجه
گیری: 123
2) مشکلات و نارسایی
های طرح حضرت زینب کبری (س) 127
3) پیشنهادها 129
3-1- سخن آخر : 132
فهرست منابع.............................................................................................................................133
پیوست
فهرست جداول
جدول 1: جدول فراوانی مربوط به منابع تأمین معاش زنان سرپرست خانوار
جدول 2. جدول فراوانی مربوط به نوع فعالیت زنان سرپرست خانوار
جدول 3. جدول فراوانی مربوط به سن زنان سرپرست خانوار
جدول 4. جدول فراوانی مربوط به تحصیلات زنان سرپرست خانوار
جدول5. فراوانی مربوط به تعداد افراد تحت تکفل زنان سرپرست خانوار
جدول 6. جدول فراوانی مربوط به تعداد محصلین تحت تکفل زنان سرپرست خانوار
جدول 7. جدول فراوانی مربوط به علت بیسرپرستی زنان سرپرست خانوار
جدول 8. جدول فراوانی مربوط به تعداد دفعات دریافت وام توسط زنان سرپرست خانوار
جدول 9. فراوانی مربوط به نوع فعالیت اعم از مصرفی و تولیدی انجام شده توسط زنان سرپرست خانوار
جدول 10. جدول فراوانی مربوط به مقدار وام دریافتی توسط زنان سرپرست خانوار
جدول 11: شاخصهای توصیفی مربوط به میزان وام
جدول 12: جدول فراوانی و درصد مربوط به سن زنان سرپرست خانوار به در طول سالهای 1383-1379
جدول 13. فراوانی و درصد مربوط به تحصیلات زنان سرپرست خانوار در طول سالهای 1383-1379
جدول 14. فراوانی و درصد مربوط به تعداد افراد تحت تکفل زنان سرپرست خانوار در طول سالهای 1383-1379
جدول 15. فراوانی و درصد مربوط به تعداد محصلین تحت تکفل زنان سرپرست خانوار در طول سالهای 1383-1379
جدول 16. فراوانی و درصد مربوط به علت بیسرپرستی زنان سرپرست خانوار در طول سالهای 1383-1379
جدول 17. فراوانی و درصد مربوط به منابع تأمین معاش زنان سرپرست خانوار در طول سالهای 1383-1379
جدول 18. فراوانی و درصد مربوط به تعداد وام پرداختی به زنان سرپرست خانوار به تفکیک سال
جدول 19. فراوانی و درصد مربوط به نوع فعالیت زنان سرپرست خانوار در طول سالهای 1383-1379
چکیده:
از آنجا که فعالیت اقتصادی زنان به عنوان فعالیت بخش غیر رسمی اقتصاد است، در محاسبات ملی دیده نمیشود . بدین ترتیب، وقتی ارزش اقتصادی برای فعالیت زن روستایی در نظر گرفته نشود، درآمدی هم برای او ایجاد نمی
شود و در چرخة اقتصادی، شکافی بوجود می
آید. در این راستا، یکی از مهمترین راهکارها در جهت از بین بردن فقر زنان، توانمندسازی آنان است. توانمندسازی زنان که اغلب با استفاده از ابزار تأمین مالی خرد صورت می
گیرد، راهی برای هدایت زنان به سمت انجام فعالیت
های تولیدی و درآمدزا است. در این راستا، بانک کشاورزی، با کمک سایر نهادها، (کمیته امداد امام خمینی (ره) در این بررسی) سعی در توانمندسازی زنان سرپرست خانوار کرده است. یکی از مکانیسمهای بانک کشاورزی و کمیته امداد امام خمینی (ره) درخصوص توانمندسازی زنان، اجرای طرح حضرت زینب کبری (س) است.
در این پایاننامه دیدگاههای بازار گرا، دولتگرا و جامعهگرا مطرح میشود که تحت عنوان دیدگاه دولتگرا سه پارادایم خود پایداری مالی زنان، کاهش فقر زنان و فمنیستی عنوان میشود.
نظریه
هایی که موضوع مطرح شده را حمایت می
کنند دیدگاه دولت
گرا همراه با پارادایم خودپایداری مالی است.
روش تحقیق انتخابی این بررسی، روش کمی – کیفی است .
به عنوان نتیجهگیری این تحقیق، طبق مشاهدات صورت گرفته به نظر می
رسد تنها زنانی به انجام فعالیت
های تولیدی مبادرت کرده
اند که قبل از تحت پوشش قرار گرفتن این طرح از امکانات اولیه
ای برخوردار بوده
اند از این رو، بسیاری از زنان سرپرست خانوار، این تسهیلات را در موارد مصرفی به کار برده
اند.
در مرحله انتخاب زنان سرپرست خانوار نیز به عنوان تحت پوششین این طرح، تنها به بدهکار نبودن آنان و داشتن ضامن معتبر توجه می
شود تا بازپرداخت اقساط تسهیلات، تضمین شود و این مسئله باعث می
شود که بسیاری از زنان که جزء”فقیرترین فقرا“ هستند حذف شوند.
به نظر می
رسد برخلاف اهداف تعیین شده طرح، این اعتبارات بیشتر تقویت کننده بوده تا توانمند کننده و بیشتر حالت حمایتی به خود گرفته است تا زمینه
سازی برای ایجاد اشتغال زنان.
به نظر می
رسد برای مثمرثمر بودن این طرح، باید به شناسایی دقیق وضعیت زنان سرپرست خانوار پرداخت و با ارائه طرح
هایی که از مرحله آموزش حرفه، تامین وسایل مورد نیاز تا پشتیبانی حداقل کوتاه مدت را در برداشته به این مهم یاری رساند. چراکه پرداخت اعتبار به تنهایی نمی
تواند مشکلی را حل کند. بلکه باید روحیه کارآفرینی در زنان ایجاد شود و این اتفاق نمی
افتد مگر اینکه قبل از ترغیب آنها به فعالیت تولیدی، نیازهای ضروری آنها را پاسخ داده باشیم.
پرداخت تسهیلات در چارچوب ساختارهای تعاونی
ها و اتحادیه
ها، آموزش عمومی متقاضیان در زمینه طرح، همکاری مستمر نهاد معرفی کننده در تمام مراحل اجرای طرح، شناخت دقیق مخاطب از نظر داشتن مهارت و توان کار تولیدی، پرداخت اعتبار مناسب با فعالیت تولیدی و ایجاد انگیزه تولید و رعایت حال مخاطبان با توجه به شرایط مالی و بطور خلاصه داشتن یک دیدگاه جامع و یکپارچه و کلی
نگر از جمله راهکارهایی است که برای توسعه و تقویت طرح، شایان ارائه است و باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
دانلود روش تحقیق با موضوع زنان و اشتغال با فرمت ورد و قابل ویرایش تعدادصفحات 68
چکیده
در این تحقیق مطالعاتی در مورد زنان و کار و اینکه چه موانعی بر سر راه اشتغال زنان است و مانع پیشرفت آنها می شود و همچنین منافعی که زنان شاغل را در بر می گیرد و راهکارهایی برای بهتر شدن سطح فعالیت و کاربرای زنان و بررسی علل و عوامل رویکرد زنان به اشتغال انجام شده ، و با هدف بهتر شدن وضعیت کاری و شرایط مناسب تری برای زنان تهیه شده است .
امیدواریم که زنان ما بتوانند با کیفیت بالاتر و مشکلات کمتر در جهت فراهم شدن زندگی بهتر برای آنان به اشتغال بپردازند .
نتیجه تحقیق :
از 9 فرضیه موجود در تحقیق 4 فرضیه رد و 5 فرضیه اثبات شد که در زیر به شرح آنها می پردازم :
فرضیه های رد شده : 1- کسب ثروت مهمترین انگیزه مادی آنها نبود ، 2- کار در خانه مانعیتی برای آنها وجود نیاوده بود، 3-استقلال مالی در گرایش زنان به اشتغال اثر ندارد، 4- بالا رفتن سن تأثیری در کم شدن رویکرد زنان به اشتغال نداشت .
فرضیه های اثبات شده : 1- برخورداری از تحصیلات بالاتر سبب روی آوردن بیشتر زنان به اشتغال می شود ، 2- اگر فرصتهای شغلی بیشتر باشد زنان سریعتر به اشتغال روی می آوردند ،3- زنان شاغل خیلی کم و یا هیچ کمکی به اقتصاد جامعه نمی کنند ، 4- کسب مقام و موقعیت اجتماعی تمایل زنان را به اشتغال بیشتر می کند ، 5 – رفاه خانواده مهمترین انگیزه خانوادگی زنان شاغل است .
اهداف پژوهش
1-آیا تحصیلات در گرایش زنان به اشتغال مؤثر است .
2-آیا سن در میزان تمایل زنان به اشتغال مؤثر است .
3-آیا انگیزه مادی کسب ثروت در میزان رویکرد زنان به اشتغال مؤثر است .
4-آیا انگیزه خدمت به جامعه در گرایش زنان به اشتغال مؤثر است .
5-آیا کسب موقعیت اجتماعی در تمایل زنان به اشتغال مؤثر است .
6-آیا انگیزه خانوادگی در رویکرد زنان به اشتغال مؤثر است .
7-آیا انگیزه استقلال مالی در میزان گرایش زنان به اشتغال مؤثر است .
8-آیا وجود فرصتهای شغلی در میزان تمایل زنان به اشتغال مؤثر است .
9-آیا کار در خانه در میزان رویکرد زنان به اشتغال مؤثر است .
فرضیه ها
1- هر چه زنان از تحصیلات بالاتری برخوردار باشند به اشتغال بیشتر گرایش دارند .
2- هر چه سن بیشتر شود میزان تمایل زنان به اشتغال بیشتر است .
3- هر چه کسب ثروت بیشتر باشد رویکرد زنان به اشتغال بیشتر است .
4- هر چه انگیزه خدمت به جامعه بیشتر باشدگرایش زنان به اشتغال کمتر است .
5- هر چه کسب موقعیت اجتماعی بیشتر باشد تمایل به اشتغال در زنان بیشتر می شود .
6- هر چه انگیزه خانوادگی بیشتر باشد رویکرد زنان به اشتغال بیشتر می شود .
7- هر چه استقلال مالی بیشتر شود میزان گرایش زنان به اشتغال بیشتر می شود .
8- هر چه فرصتهای شغلی بیشتر باشد تمایل زنان به اشتغال بیشتر است .
9- هر چه کار در خانه بیشتر باشد میزان رویکرد زنان به اشتغال کمتر است .
تعاریف و مفاهیم
تحصیل : حاصل کردن ، فراهم آوردن ، بدست آوردن ، درس خواندن ، دانش آموختن .
(حسن عمید/ 1380 /ص378 )
سن: 1-شمار سال های زندگی انسان یا موجود زنده دیگر ،مدت عمر 2-دوره یا مرحله ای از زندگی .
(دکترحسن انوری / 1382 /ص 1325 )
فرصت: وقت مناسب برای کاری ، پروای کار ، جمال ، نوبت .
(حسن عمید / 1380 /ص 909 )
ثروت: مال، دارایی، بسیاری مال .
(همان /ص 444 )
خدمت : کار کردن برای کسی .
(همان / ص546 )
جامعه : گروهی از مردم که با هم وجه اشتراک داشته باشند ، صنفی از مردم ، مردم یک شهر یا کشور .
(همان /ص 451 )
موقعیت اجتماعی : هویت اجتماعی که فرد در گروه یا جامعه معینی دارد ، موقعیت اجتماعی ممکن است ماهیتی بسیار کلی داشته باشد . (مانند موقعیتهایی که در ارتباط با نقشهای وابسته به جنسیت است ) یا ممکن است خیلی مشخص تر باشد (مانند موقعیتهای شغلی).
(علیرضاشایان مهر / 1377 /ص515 )
رفاه : به معنای وسیع کلمه به آسایش فکری و جسمی اطلاق می شود ، به معنای اخص به کوششهایی گفته می شود که جهت پیشرفت وضع عمومی بهداشت و خوشبختی و آسایش مادی و معنوی جامعه به کار می رود . این کوششها ممکن است از طریق اعمال سیاستهای حکومت محلی یا مرکزی و یا از طریق شرکتهای خصوصی یا مؤسسات دیگر صورت بگیرد .
استقلال:آزادی داشتن ، به آزادی کاری کردن ، بدون مداخله کسی کار خود را اداره کردن .
(سید مهدی مجتبوی / 1372 / صص164-165 )
اشتغال در خانه : به خدمت گرفتن فرد یا افرادی خارج از خانوار جهت انجام کار و ارائه خدماتی در آن در برابر کارکنان خانوادگی (فرزندانیکه در خانواده و زیر نظر پدر به کار
می پردازند ) که هنوز هم نسبتی بالنسبه قابل توجه از جمعیت فعال جامعه ایران را شامل
می شود . نسبت خانه و شاغلان ( افرادی که خارج از خانه به کار در آن گمارده می شوند ) سخت رو به کاهش است .
(دکتر باقر ساروخانی / 1380 / صص370-371 )
معرفی انواع متغیرهای پژوهش
متغیر وابسته: گرایش زنان به اشتغال
متغیر مستقل : از عوامل شخصی ، خانوادگی ، اجتماعی و اقتصادی تشکیل شده است .
عوامل شخصی = تحصیلات، سن ،کار در خانه، استقلال مالی، خدمت به جامعه .
عوامل خانوادگی = رفاه خانواده .
عوامل اجتماعی = فرصتهای شغلی ،موقعیت اجتماعی .
عوامل اقتصادی = کسب ثروت .
مقدمه
انسان به طور طبیعی ، گرایش به رشد و تکامل دارد و اصیلترین تفاوت او با دیگر موجودات داشتن تفکر و خلاقیت است . این انسان متفکر، علی القاعده می باید بر اساس تفکر علمی ، روشهای نوین و شیوه های جدید در زنـدگی و محیط مـادی اطراف خویش بیـافریند . در نتیجـه دینامیـک بودن ، آفریدن و خلق کردن و حرکت به سوی تکامل جزو ذاتی انسان است . به طور طبیعی از انسان انتظار رشد و تکامل می رود و اگر سکون و ایستایی بردوره ای از تاریخ بشرحاکمیت دارد و یامللی علی رغم تحولات توسعه صنعتی هنوز زندگی دوران معیشتی را سپری می کنند ، بدون تردید موانعی در مقابل رشد و ترقی آنها وجود دارد .
با رفع این موانع و آماده سازی زمینه های رشد ، جامعه باید در یک روند طبیعی به تحولات مادی و توسعه صنعتی نایل آمد . با توجه به این فرض انسان محور و کلید اصلی توسعه به شمار می آید.
یکی از موضوعات اساسی در برنامه ریزیهای خرد و کلان اقتصادی کشورها توجه به نیروی انسانی است چنانچه این نیروی انسانی ماهر و متخصص باشد ، سهم زیـادی را در رشد و توسعـه خواهد داشت .
(زنان حدود نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می دهند ) . نقش آنان عمدتاًدر برنامه های ملی و بین المللی ، در رابطه با نحوه برخورد با مقاطع بحران اقتصادی و توسعه سرمایه گذاری ، در مناطق در حال پیشرفت نادیده گرفته شده است . بنابراین می توانند در فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی سهیم بوده و با کسب آموزش در جهات مختلف ، از جمله حرفه ، در بالا بـردن سطح تولید و بـهره وری بیشتر از نظر اقتصادی و رشد و توسعه کشور سهم به سزایی را داشته باشند .
مرد و زن هر دو کار می کنند ، ولی کار آنها از بسیـاری جهات با یکدیگر متفاوت است . نظیـر: کـل ساعات کار ، نوع کار ، میزان پرداخت ، سن ، مشارکت ، خانه داری که درتمامی این موارد زنان بطور عمده نقش فعالتری نسبت به مردان دارند .
از سال 1970 ، نقش زنان در نیروی کار افزایش یافته است و تقریباً در همه جا زنان بیشتر در خارج از خانه کار می کنند .
تـجزیه و تفکیک شغل و تفـاوت دستمـزد ، تقـریـباً در همه جا بر شکاف بیـن آنچه را که به دست می آورند تأ کید می کند ، آنها همچنین به پول و آموزش دسترسی کمتری دارند .
کار زنان کم ارزش تلقی شده و یا بسیاری از موارد ثبت نمی شود. امروز تجدیـد نظر در مفاهیـم اشتغال و بیکاری و خانه دار بودن یکی از کارهای مهم و اساسی می باشد .
زنان فعالیتهای مختلفی را در خانه و در خارج از خانه دارند . چنانچه کار را در معنای معمول آن ، هر نوع اشتغالی که پاداش مالـی بر آن مرتبت باشد ، بدانیم بسیـاری از فعالیـتهای زنان در این مقولـه نمی گنجد ، زیرا پاداش مالی ندارد . لذا با توجه به اینکه زنان بخش عظیمی از فعالیتهای داخل خانه را انجام می دهند و در صورتی که این کارها به بیان اقتصادی سنجیده می شد ، هزینه بالایی را بـرای خانواده بوجود می آورد ، ولی به هر حال امروز ایـن فعالیتها جزو کار و اشتغال به معنای معمول آن نیست .
فعالیت زنان در روستاها به طور معمول همیشه انجام شده است . در شهرهای قدیمی ، زنان علاوه بر کارهای مربوط به خانه ، به مشاغلی چون خیاطی . آرایشگری ، مامایی ، قالیبافی و کارهای دستی سنتی می پرداختند و یا به صورت خدمه در خانه های دیگران به کار مشغول بودند . بعد از انقلاب صنعتی و ایجاد کارخانه ها و کارگاههای مختلف ، سرمایه داران به دنبال نیروی کار ارزان بودند و زنان بهتریـن این نیـروها به حساب می آمدند . به خصوص در صنعت نساجی زنان بیـشتر از بقیه صنایـع حضور پیـدا کردند. کم کم زنان به دستمـزد نا عادلانه و کار زیـاد خود معترض شده و گروهـها و اتحادیه هایی را تشکیل دادند تا در برابر شرایط نابرابر کار و تبعیضات موجود مبارزه کنند .
عدم تخصص و پایین بودن سواد زنان و فقدان تجربه کاری باعث شد آنان بیشتر به سوی کارهایی که نیروی غیر متخصص نیاز داشت ، روانه شوند . بخش خدمات تا حدی پذیرای این نیروها گردید . تمرکز در این بخش ، برای زنان شانس کمتر برای یافتن شغل به دلیل رقابت بیـشتر را به دنبـال داشت .
یکی از مشکلاتی که زنان در همه جوامع با آن درگیر هستند ، مسئولیت پرورش فرزندان و اداره امور خانه می باشد . به واسطه این مسئله آنان امکان دسترسی به تخصصها و آگاهیهای سطوح بالا را کمتر دارند و همچنین زمانی را که می توانند در شغل و حرفه خود صرف نمایند محدود می باشد . بنابراین به مشاغلی روی آوردند که هم نیاز به تخصص بالا نداشته باشد و هم وقت کمتری را بیرون از خانه صرف کنند . آنان نسبت به مردان از اوقات فراغت کمتری برخوردارند زیرا به محض تمام شدن وقت کار در بیـرون ، خود را به منـزل می رسانند تا به مراقبت از بچه ها و رسیدگی به امور منزل بپردازند .
شرایط نا برابر کار برای زنان نسبت به مردان چه از جهت استخدام ، دستمزد و امکان ارتقای به سطوح بالاتر ، باعث می شود اشتغال زنان ویژگیهایی داشته باشد که با توجه به ساختار فرهنگی اقتصادی و اجتماعی هر جامعه فرق می کند .
(دکتر خدیجه سفیری / 1377 / صص 7-9 )
دانلود روش تحقیق مطالعه موضوع مشارکت سیاسی زنان با فرمت ورد و قابل ویرایش تعدادصفحات 60
مفهوم مشارکت سیاسی
فرایند نوسازی که از قرون پانزدهم و شانزدهم میلادی در اروپاآغاز شد و سپس به سراسر جهان گسترش یافت .دگرگونی های عمیقی را در تمام ابعاد تفکر و زندگی بشری .اعم از اقتصادی. سیاسی و اجتماعی و فرهنگی به بار اورد .
برای اقتصاددانان نوسازی تغییرات گسترده تکنولوژیک و فنی توام با صنعتی شدن را همراه داشت که موجب تقویت نیروی انسان برای غلبه بر محیط طبیعی خود می شد .علقه جامعه شناسان، فرایند تنوع ساختاری ناشی از الگو های جدید نظام اجتماعی و توزیع نقش ها در تمام سطوح جامعه، متعاقب نوگرایی بود. برای اندیشمندان سیاسی نیز این پدیده توسعه مفهوم شهروندی ،مساوات وگسترش مشارکت سیاسی را به ارمغان می آورد .برای همه این اندیشمندان ،نوگرایی شامل تغییرات عمیق در ارزش های انسانی مفاهیم،رفتارها و کارکردها است.
تمایل به مشارکت گسترده تر مردمی همراه با افزایش اگاهی سیاسی و به کار گیری بیشتر نیرو های اجتماعی در سیاست ،از این دوران آغاز شد و در عصر روشنگری و انقلاب صنعتی در قرن 18 و19 به اوج خود رسید . این قرون نقطه عطف مشارکت توده مردم در فرایند سیاست و شناخت حقوق شهروندان به صورت عضویت بیشتر در جامعه سیاسی است .مشارکت که بدین سان از اروپا اغاز شد ،امروزه یک پدیده همگانی و مفهوم ارزشمند در مقیاس جهانی و از جمله مهم ترین مسائلی است که نظام های سیاسی به صور مختلف با ان رو به رو هستند
سابقه موضوع مشارکت در عرصه سیاست و علم آن عمری به قدمت تاریخ دارد .ارسطو در طبقه بندی معروف خود از نظام های سیاسی معیار اول ان مشارکت کمتر یا بیشتر افراد در اخذ تصمیم سیاسی دانست . البته ،مفهوم مشارکت حتی در پلیتی و دمکراسی که ارسطو ازآنها به عنوان نظام هایی با مشارکت عامه یاد می کند ، با مفهوم امروزی نظام های مردم سالار بسیار متفاوت است , سیاست شناسان همه می دانند که مفهوم شهروند در آن روزگار یونان که از برده و افراد خارجی وزنان متمایز بود ، امروز معنای دیگری دارد .
اما مشارکت به مفهومی که امروزه متداول است،در زندگی جوامع انسانی پدیده ای جدید محسوب می شود طی قرون متمادی ،ازیک طرف عامه مردم قرار داشتند که در تعیین سرنوشت خویش سهیم نبودند و از طرف دیگر ، تعدادی فرمانروایان بودند که بر اساس ارزش های موجود جامعه حکومت را حق خود می دانستند.تا یکی دو قرن پیش، حق مشارکت دراخذ تصمیم سیاسی ، حق اداره امور عمومی و حتی حق رای به گروه کوچکی از مردم که دارای امتیازات خانوادگی ،ثروت و قدرت بودند ،تعلق داشت . با اینکه در قرون وسطی افزایش نسبی در تعداد تصمیم گیرندگان به وجود آمد و صاحبان زمین قدرت سیاسی را نیز به دست اوردند ،اما اکثریت مردم از مشارکت سیاسی محروم بودند و تنها نوع مشارکت سیاسی شرکت در شورش های دهقانی یا تظاهرات در شهرها بود .این شورش ها به ندرت مشروعیت ساختار سیاسی را مورد سوال قرار می داد . تمایل کلی بر اساس قبول وضعیت حلقه محدود فرمانروایان و حلقه وسیع فرمانبرداران (مردم عادی) بود. حتی زمانی که شورشیان قصد دگرگونی داشتند ،هدفشان به قدرت رساندن عده ای دیگر به جای حاکمان قبلی بود .
در پی انقلاب صنعتی ،ظهور عصر روشنگری و ارائه آرا و عقاید اندیشمندان و فیلسوفان اروپایی مانند جان لاک ،روسو،مونتسکیو،درباره دولت،حاکمی،حکومت مجالس مقننه،حکومت های مشروطه،جمهوری ودمکراسی کامل که همه در برابر حکومت های فئودالی مطلقه ی اروپایی عنوان شدند ، زمینه های مشارکت مردمی پدید امد . به تدریج گروه ها و قشر های جدیدی خواهان اثر گذاری بر سیاست شدند این امر از صاحبان قدرت و مکنت اغاز و به تدریج همه گروه های دیگر را در بر گرفت .با اینکه راه های ورودی گروه های مختلف از قبیل صنعت گران کارگران شهری ، زنان ،روستائیان در فرایند سیاست در کشور های مختلف یکسان نیست ، اما می توان وجوه مشترکی بین انها یافت .قرن 18 نقطه عطف مشارکت توده در فرایند سیاست و شناخت حقوق شهروندان به صورت عضویت بیشتر در جامعه سیاسی است . در قرن 19 و20،مشارکت در عمومی ترین شکل آن بر حسب تساوی حقوق و مشارکت همگانی و حق رای تعمیم یافت،حق رای محدود اولیه بر اساس امتیازات خاص جای خود را به حق رای عمومی برای مردان زنان داد. این امر با توسعه دوره ای حق رای و همگام با اصلاحات اقتصادی - اجتماعی مسیر شد
البته شکستن حلقه قدرت حکومت های مطلقه و خود کامه و پذیرفتن نیرو های جدید ددر سیاست به آسانی صورت نپذیرفت.تاریخ جهان سرشار از شورش های مردمی، وانقلاب های اجتماعی و اصلاحات سیاسی برای توسعه ی فرصت های مشارکت است . در کنار آن ،در حالی که فیلسوفان اصول زیبای آزادی و برابری را در لابه لای نوشته های خود تجویز می کردند ،اما در عین حال سوالات زیادی در خصوص نتایج اطاعت از ارادی توده ها،شرایط تغییرحکومت ها ، اثرات مشارکت گسترده مردمی و استفاده عقلایی از مشارکت وجود داشت .در باره این سوالات اساسی همه فیلسوفان سیاسی غرب توافق نداشتند .آ نها ضمن اعتقاد به عدم مساوات افراد در ابراز عقاید ،می گفتند مردم از نظر نژاد،مذهب وتعلیم وتربیت با هم برابر نیستند .مسائلی از این قبیل ، در خارج کردن برده ها از سیاست یونان ،بی چیز ها در قرون وسطی، و زنان از سیاست در همه اعصار نقش داشته است. یک بررسی اجمالی از تاریخ دو قرن اخیر عقاید سیاسی تصویری از شک و شبه درباره ی چگونگی ، ماهیت،کیفیت،گستره،اثرات و عواقب مثبت و منفی مشارکت سیاسی را نشان می دهد . با همه این تفاسیر ،در نیمه دوم آخرین دهه قرن بیستم ، پس از تجربه ی حکومت های دموکراتیک،فاشیست ،کمونیست و.......می توان از مشارکت به عنوان یک مفهوم با ارزش مثبت و عواقب مطلوب برای شخص و سازنده برای برای فرایند نظام سیاسی یادکرد .تمام تغییر و تحولات حاصله ، از انقلاب های بورژوازی- دمکراتیک قرون 19و20 ،جنبش های ضد استعماری،انقلاب های اجتماعی قرن 20،جنبش های زنان و تغییرات حاصله درکشور های کمونیست در دهه 1990 حاکی از تحول مثبت تمایل بیشتر مردم برای پذیرش در نظام سیاسی و اعتقاد به حاکمیت مردمی است . مشارکت سیاسی با ارزش همواره مثبت در ذهن همگی است که حتی اقتدارگراترین حکومت ها نیز ظاهرا نوعی ازآن را طلب می کنند تا بر مشروعیت خود بیفزاید.
تعریف مشارکت سیاسی
این مفهوم مانند بسیاری از دیگر مفاهیم اجتماعی نیزمحل برخوردآراء و عقاعد مختلف بوده است .از این رو به تعاریفی متوسل می شویم که از طرفی دارای مقبولیت و پذیرش نزدعالمان باشد و از طرفی قابلیت به کارگیری ر،ا به عنوان تعریف عملیاتی در نوشته را به اثبات رساند.
از این رو مانند دیگر مفاهیم سیاسی که بیان جدید آنها را پس از جنگ جهانی دوم، متعاقب تغییر و تحول اساسی در جهان واقعی و مطالعه علمی سیاست می توان یافت ،مشارکت نیز این چنین است . بیان جدید این مفهوم را می توان در مطالعات سیاست های مقایسه ای و توسعه سیاسی یافت .به طوری که با ایجاد تفاوت در طول زمان بین نظام های سیاسی ،رابطه آنها با مردم و صور مختلف مشارکت به تعریف های متفاوت انجامید . حال به بررسی چند نمونه از مصطلح ترین آنها می پردازیم.
_دایره المعارف بین المللی علوم اجتماعی :
در مقاله مشارکت تعریف زیر را از این مفهوم ارائه می دهد .
«مشارکت سیاسی فعالیت داوطلبانه ی اعضای جامعه در انتخاب رهبران و شرکت لستقیم و غیر مستقیم سیاست گذاری عمومی است»
این تعریف قابلیت به کار گیری در تحقیق نیست زیرا :
1.تفاوتی بین شهروندان دولتی و عادی قائل نیست ،زیرا به نام اعضای جامعه از آنها یاد می کنند
2. اعمال داوطلبانه که معمولا در مشارکت های بسیجی می توان یافت درآن راه ندارد
_تعریف وربا و کیم
«مشارکت سیاسی تمام فعالیت های قانونی شهروندان غیر حکومتی است که کم و بیش قصد دارند به طور مستقیم بر انتخاب کارگزارآن حکومتی یا اعمال آنان اثر گذارند»
سیاست،شمار شرکت آنها در نهاد های دولتی نیز معیار مشارکت آنها است . بنابرین از آن می گذریم.
_مایرون وینر در مقاله معروف خود درباره مشارکت سیاسی این تعریف را ارائه می کند :
«مشارکت سیاسی هر عمل داوطلبانه موفق یا نا موفق ،سازمان یافته یا بدون سازمان،دوره ای یا مستمر ،شامل روش های مشروع و نا مشروع برای تاثیر بر انتخاب رهبران و سیاست ها و اداره ی امور عمومی در هر سطحی از حکومت محلی یا ملی است .»
قابل قبول به طور نسبی
_ ساموئل هانتینگتون و جان نلسون در کتاب مشترک خود تعریف زیر ارائه می دهند :
«مشارکت سیاسی کوشش های شهروندان غیر دولتی برای تاثیربر سیاست های عمومی است »
در حالی که در این حوزه تعاریف بی شماری وجود دارد که این تعاریف مختلف باعث شد که پیشوند هایی به مشارکت اضافه شود . از جمله مشارکت خود جوش (آزاد)،مشارکت بسیجی،مشارکت مسالمت آمیز ،مشارکت غیر مسالمت آمیز ،مشارکت تشکل یافته مشارکت تشریفاتی ،شبه مشارکت ،مشارکت ابزاری،مشارکت غایی،که همه حاکی از انواع مشارکت بر حسب ماهیت و شکل نظام سیاسی است .
در یک جمع بندی کلی می توان گفت :که به طور کلی دو تفکر مهم مسلط در این زمینه وجود دارد .تفکر اول ،مشارکت با ذکر خصوصیاتی مانند داوطلبانه ،انتخاب و قانونی فقط در چارچوب نظام های لیبرال دموکراتیک می باشد .تفکر دوم ،شامل مشارکت با ذکر کوشش های مردم در هر نوع نظام سیاسی برای اثر گذاری است . این تفکر ،مشارکت را از نظام های دموکراتیک جدا می سازد ،ضمن اینکه در خود ماهیت بسیجی ،غیر قانونی و دیگر خصوصیات را دارد .
به هر حال بحث در این مورد از پیچیدگی های خاص بر خوردار است و هیچ نظریه ی کامل مشارکت که مطلوب افکار مختلف باشد ، وجود ندارد ، البته این به آن معنا نیست که هیچ مفهوم و الگویی برای تشریح وجود ندارد
تعداد صفحات :22
تناسب بین حق و تکلیف
وقتی درباره نظام حق و نظام تکلیف بحث میشود، مراد از حق، حق واجب است؛ یعنی هر انسانی حقوقی دارد که عقل و شرع او را برای پیگیری و استیفای آنها محق میدانند؛ به گونهای که اگر «من علیه الحق» کوتاهی کند، امکان اقامه دعوی برای شخص بوده و میتواند با استفاده از مجاری قانونی، حق خود را بستاند. در برابر این حق نیز تکالیف الزامی وجود دارند که هر انسانی ملزم به رعایت آنها است. واضح است که هر تکلیفی، مبتنی بر توانایی انجام آن است و عقل و شرع، درباره محال بودن تکلیف غیرمقدور، با یکدیگر موافقند. مهم این است که دایره توانایی هر انسانی، گستردهتر از دایره تکالیف الزامی برعهده او است.از این رو، در این بحث، دو محور را میتوان دنبال کرد:
محور اول
رعایت تناسب بین حقوق و تکالیف
این مطلب، در قرآن کریم، به عنوان یک اصل کلی، بارها تکرار شده است و درباره زنان، گویاترین آیات، آیه کریمه ذیل است:
ولهن مثل الّذی علیهن بالمعروف[1] بقره، آیه 228(البته بعضی از علما این آیه را ناظر به تساوی در حقوق و مزایای انسانی بین زن و مرد میدانند. «المرأْ و کرامتها فی القرآن» از آیت الله معرفت.)
برای زنان، همان اندازه که تکلیف برعهده آنان است، حقوقی هست. «لَهُنَّ» یعنی آن چه به نفع زنان است. تعبیر «لَهُ» در این جا به معنای حق است همان گونه که «علیهن» به آن چه برای زنان، لازم الرعایه است، یعنی تکالیف، ترجمه میشود. تأکید قرآن بر این نکته است که تکالیف و حقوق زن، مثل یکدیگرند؛ یعنی آن قدر با یکدیگر تناسب دارند که مانند هم به حساب میآیند؛ اما در واگذاری حقوق و تکالیف و تناسب بین آنها رعایت معروف شده است.
علامه طباطبائی، معروف را به آن چه متناسب با قواعد دینی، اصول عقلانی و زیباییهای عرفی است، ترجمه کردهاند. به بیان دیگر، اگر کسی در منظومه حق و تکلیف زنان، به عنوان پیکرهای واحد و نظاممند بنگرد، آنها را مقتضای خرد میشمرد، در عین آن که عرف اصیل زمانه را نیز منطبق و هماهنگ با آنها خواهد یافت؛ یعنی این منظومه، به گونهای پیریزی شده که تطورات و تغییرات فرهنگها، آداب و... در هر شرایطی میتوانند خود را با آنها هماهنگ سازند و برنامهای بهتر و جامعتر از آن نخواهند یافت که همان نیازها را این گونه پاسخ دهد و استعدادها را به بار بنشاند.[2] البته امروز بسیاری از عرفها تحت تأثیر خواستههای غیرانسانی قدرتهای بزرگ و به کمک نظام های رسانهای پیش رفته ساخته میشوند و یا جهت عوض میکنند. بنابر این، ما عرف را مقید به قید اصیل کردهایم تا شامل عادات و برنامههایی شود که در یک سیر طبیعی به وجود میآیند و در گذر زمان، تغییراتی را میپذیرند.
از سوی دیگر، تکالیفی که بر عهده زن است، در وهله نخست، تکالیفی هستند که به عنوان یک انسان، بر عهده او است؛ یعنی تکالیفی که در آنها بین او و مرد تفاوتی نیست، مجموعه وظایفی که در برابر خدا، خود، مردم و طبیعت پیرامون خویش دارد.
منابع دینی ما، از کتاب، سنت و عقل و اجماع، سرشار از بیان این وظایف است که بیان کم ترین فهرست از آنها سخن ما را به درازا میکشاند.
افزون بر این تکالیف، اوبه عنوان زن نیز وظایفی دارد. رعایت حد پوشش و عفاف، بیش از آن چه بر مردان لازم است، تکلیف او است؛ همان گونه که اگر این زن، ازدواج کرده باشد، تمکین در برابر شوهر، یک تکلیف دیگر است. بدیهی است که اصل در زندگی، انجام تکالیف است و با وجود وظایف زمین مانده، رسیدگی به امور غیرالزامی، گر چه ممنوعیتی هم نداشته باشند، معقول نیست؛ ولی در هر صورت، لازم است نظر دین را درباره این امور نیز بدانیم.
محور دوم
گستردگی تواناییها نسبت به تکالیف
تواناییهای انسان بیش از تکالیفی است که از او خواسته شده است. به بیان دیگر گر چه آدمی قادر به انجام برخی امور است ولی از آنجا که دشواری الزام آنها بر گرده انسان سنگینی میکند، از عهده او ساقط شده است. این امور، درباره زنان نیز مطرح هستند؛ مثلا نظام فقهی دین خواسته است که زنان را از راههای کم دردسر، مالک سرمایههایی گرداند؛ مانند برخوردار شدن آنان از مهریه و نفقه؛ اما آنان را موظف به داشتن شغلی برای ایجاد مالکیت و جمعآوری اموال نکرده است؛ تا زن ناچار نباشد مشقت مخارج زندگی خود یا دیگران را تأمین کند. در عین حال، زنانی هستند که از تخصص یا هنر خاصی برخوردارند و دوست دارند به اتکای آن، درآمدی داشته باشند. نظر دین درباره این موارد چیست؟قرآن کریم به زیبایی این امر را بیان کرده است: