فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:119
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
مقدمه......................................................................................................................................1
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1 تعریف موضوع (تعریف مسأله، هدف از اجراء و کاربرد نتایج تحقیق).........................3
1-2 ضرورت انجام تحقیق....................................................................................................4
1- 3 سابقه تحقیق................................................................................................................4
1-4 سؤالات پژوهشی...........................................................................................................6
1-5 فرضیه............................................................................................................................6
1-6 روش تحقیق..................................................................................................................6
1-7 مراحل اجرای پروژه.......................................................................................................7
1-8 محدودیت‌های تحقیق..................................................................................................7
فصل دوم
ادبیات تحقیق.
2-1نگرشی بر معماری‌سنتی ایران.......................................................................................9
2-1-1 آرایه‌های معماری‌سنتی..................................................................................................11
2-1-2 اصول معماری ایرانی و تأثیر آن بر آرایه‌های معماری سنتی................................13
2-1-2-1 مردم‌واری............................................................................................................13
2-1-2-2پرهیز از بیهودگی .....................................................................................................14
2-1-2-2 نیارش................................................................................................................14
2-1-2-4 خودبستگی............................................................................................................15
2-1-3 تأثیر عوامل اقلیمی بر معماری و آرایه‌های معماری سنتی..................................................15
2-2 درآمدی بر هنرهای سنتی ایران................................................................................17
2-2-1 صنایع‌دستی............................................................................................................19
2-2-1-1 ویژگی‌های صنایع‌دستی ...........................................................................................19
2-2-1 -2صنایع‌دستی از لحاظ روش و تکنیک تولید فرآورده‌های دستی....................................20
2-2-1-3 هنرهای دستی چوبی ایران ......................................................................................21
2-2-2 پنجره ....................................................................................................................21
2-2-2-1 در – پنجره ............................................................................................................22
2-2-2-2 پنجره ارسی .. .......................................................................................................23
2-2-2-3 روزن ....................................................................................................................24
2-2-3 کارکردهای پنجره ................................................................................................25
2-2-3-1 تزئین بنا ............................................................................................................25
2-2-3-2 شباک.................................................................................................................25
2-2-3-3 جام‌خانه..............................................................................................................26
2-2-3-4 منظر .................................................................................................................26
2-2-3-5 تهویه..................................................................................................................27
2-2-3-6 تأمین نور............................................................................................................27
2-2-4 نقش پنجره در نمای ساختمان......................................................................................32
2-2-5 نقش هندسه در شکل‌گیری.پنجره‌ها ............................................................................32
2-3 مصالح به کار رفته در هنر‌های‌سنتی وابسته به معماری سنتی...............................33
2-3-1 چوب و دلایل کاربرد آن در گره‌چینی............................................................................33
2-3-2 شیشه‌های رنگی در گره‌چینی .....................................................................................34
2-3-3 رنگ در معماری..........................................................................................................35
2-3-4 آهن در چلنگری.........................................................................................................35
2-3-4-1 آهن و چلنگری در قرآن...........................................................................................36
2-3-5 گچبری......................................................................................................................37
2-3-5-1 انواع طاقچه‌های گچی..............................................................................................38
2-3-5-2 یزدی بندی بااستفاده از گچ ....................................................................................39
فصل سوم
آشنایی با دوره قاجاریه و شهرستان اردکان
3-1 معرفی موقعیت تاریخی موضوع................................................................................41
3-1-1 سلسله قاجار...............................................................................................................41
3-1-2 جامعه قاجاری............................................................................................................41
3-1-3 تربیت و اخلاق عمومی.................................................................................................43
3-1-4 هنر و معماری در دورهی قاجاریه...................................................................................44
3-1-3-1 ویژگی‌های نقوش تزئینی هنر و معماری دورهی قاجار...................................................49
3-2 موقعیت جغرافیایی موضوع.......................................................................................53
3-2-1 معرفی استان یزد........................................................................................................53
3-2-1-1-اطلاعات جغرافیایی استان یزد.................................................................................53
3-2-1-2-اطلاعات هواشناسی استان یزد................................................................................53
3-2-1-3-پیدایش و قدمت تاریخی استان یزد.........................................................................53
3-2-1-4-ویژگی‌های باستانی استان یزد.................................................................................54
3-2-2-شهرستان اردکان.......................................................................................................54
3-2-2-1-وجه تسمیه‌ی اردکان..............................................................................................54
3-2-2-2-اردکان در دورهی قاجار .........................................................................................55
3-2-2-3-وضعیت اقتصادی اردکان در عهد قاجار....................................................................55
3-2-2-4-معماری اردکان در عهد قاجار..................................................................................56
3-2-2-5-وضعیت اجتماعی اردکان در عهد قاجار....................................................................56
3-2-2-6-وضعیت فرهنگی اردکان در عهد قاجار.....................................................................56
فصل چهارم
خانه‌تقدیری و تزئینات وابسته به معماری آن
4-1معرفی خانهی تقدیری.................................................................................................58
4-2 معرفی هنرهای سنتی وابسته به معماری خانهی تقدیری .......................................61
4-2-1- طاقچه‌های خانهی تقدیری..........................................................................................61
4-2-2-شمشیری‌ها ..............................................................................................................62
4-2-3-تزیینات آجری..........................................................................................................63
4-2-4-تزئینات بادگیرها........................................................................................................64
4-2-5-تزیینات سنگی..........................................................................................................65
4-2-6-گره چینی و قواره‌بری.................................................................................................65
4-2-7-شباک...................................................................................................................... 67
4-2-8-چلنگری ..................................................................................................................67
4-2-9-ابزار زنی چوب...........................................................................................................69
4-2-10- تزئینات هشتی.........................................................................................................69
4-3-صنایع‌دستی شاخص خانه تقدیری..........................................................................71
4-3-1-چلنگری، (آهنگری سنتی) .........................................................................................71
4-3-1-1 چلنگری در یزد......................................................................................................71
4-3-1-2-تولیدات چلنگری ..................................................................................................72
4-3-1-3-ابزارهای مورد استفاده............................................................................................73
4-3-1-4- روش کار..............................................................................................................79
4-3-1-5-نشان‌دار کردن.......................................................................................................79
4-3-1-6-دلایل منسوخ شدن هنر چلنگری............................................................................80
4-3-1-7-فورجینگ، چلنگری صنعتی....................................................................................80
4-3-2-گره‌سازی..................................................................................................................81
4-3-2-1-تاریخچه گره‌سازی ...............................................................................................83
4-3-2-2-ابزارهای لازم برای ساخت گره‌چینی.......................................................................84
4-3-2-3- اتصالات گره‌چینی................................................................................................85
4-3-2-4-مراحل ساخت گره‌چینی .......................................................................................85
4-3-3-هنر قواره بری...........................................................................................................86
4-3-3-1-ابزار و تجهیزات ....................................................................................................87
4-3-3-2-روش کار..............................................................................................................87
فصل پنجم
نتیجه‌گیری و پینهادها
نتیجه‌گیری..........................................................................................................................89
پیشنهادات..........................................................................................................................91
منابع و مؤاخذ.....................................................................................................................92
منبع تصاویر.......................................................................................................................96
پیوست‌ها............................................................................................................................97
فهرست تصاویر
عنوان صفحه
تصویر 2-1 روزن‌های بالای پنج‌دری..................................................................................24
تصویر2-2 روزن‌های بالای سه دری..................................................................................24
تصویر2-3 جام‌خانه حمام سعیدا شهرستان اردکان بازمانده از عهد قاجار....................26
تصویر2-4 هندسه در هنر چلنگری..................................................................................33
تصویر2- 5 اجرای یزدی‌بندی ..........................................................................................39
تصویر4-1 پلان‌های همکف، زیرزمین و طبقه‌ی اول خانهی تقدیری...............................58
تصویر 4-2 راه‌روی جنب تالار جنوبی...............................................................................62
تصویر 4-3 تالار جنوبی....................................................................................................62
تصویر 4-4 طاقچه‌های اتاق پنج‌دری................................................................................62
تصویر 4-5 و4-6 شمشیری‌های اطراف حیاط خانهی تقدیری.......................................63
تصویر 4-7 قطار بندی لبه بام خانهی تقدیری.................................................................64
تصویر4-8 بادگیر تالار جنوبی..........................................................................................65
تصویر4-9گره‌چینی وقواره‌بری.........................................................................................65
تصویر4-10 قواره‌بری سه‌درها و پنج‌دری‌ها......................................................................67
تصویر4-11 شباک آجری پایاب.........................................................................................67
تصویر4-12 شباک آجری زیرزمین .................................................................................67
تصویر4-13کوبه مردانه......................................................................................................68
تصویر4-14 کوبه زنانه.......................................................................................................68
تصویر4-15 چفت در اتاق‌ها..............................................................................................69
تصویر4-16 گل میخ در ورودی........................................................................................69
تصویر4-17ابزار زنی پائین چهارچوب درها .....................................................................69
تصویر4-18 و4-19 نمایی از یزدی بندی هشتی ............................................................70
تصویر 4-20 در اصلی........................................................................................................70
تصویر4-21چفت، گل‌میخ و میخِ در..................................................................................73
تصویر4-22 نمونه‌هایی از تولیدات چلنگری....................................................................73
تصویر 4-23 سندان تخت................................................................................................73
تصویر4-24 سندان دماغه................................................................................................74
تصویر 4-25 انبر دست ....................................................................................................74
تصویر4-26 انبردول .........................................................................................................74
تصویر4-27 انبر لول ........................................................................................................75
تصویر4-28و4-29 کج انبر...............................................................................................75
تصویر4-30 انبر تیزبر گیری ............................................................................................75
تصویر4-31 انبر سنبه گیری ............................................................................................76
تصویر4-32 انبر جول .......................................................................................................76
تصویر4-33 سندان تخت با تیغچه ..................................................................................76
تصویر4-34 تیزبر .............................................................................................................77
تصویر4-35سوهان ..........................................................................................................77
تصویر4-36 کفگیر ...........................................................................................................78
تصویر4-37 نمای کوره از روبروی ...................................................................................78
تصویر44-38 نمای پشت کوره.........................................................................................78
تصویر4-39و4-40 استادکار درحال ساخت گل میخ .....................................................78
تصویر4-41 نشان...............................................................................................................79
چکیده
از روزی که انسان به فکر ساخت محلی برای سکونت افتاد با توجه به اقلیم منطقه‌ای که در آن، بنا را برپا می‌کرد و فرهنگ خاص منطقه؛ تزئینات را هم در آن دخالت داد؛ از آن روز تاکنون فرهنگ و اقلیم بر تزئینات بناها تأثیر گذاشته است. صنایع‌دستی به کار رفته در خانهی تقدیری شهرستان اردکان که از عهد قاجار به جا مانده از فرهنگ و اعتقادات مردم و تعصبات ملی و مذهبی زمان و اقلیم گرم و خشک و کویری منطقه، متأثر می‌باشد. صنایع‌دستی مورد نظر در این پژوهش شامل گره‌چینی و چلنگری است که این روزها در ورطه‌ی منسوخ شدن می‌باشد؛ معمار سنتی با استفاده از این صنایع دستی در بنا به حفظ اعتقادات دینی و مذهبی و سازگاری با محیط کوشیده است. در این تحقیق به معرفی و شناساندن هر چه بیشتر این هنرهای سنتی و عناصر معماری منازل مسکونی عهد قاجار با تأکید بر خانه تقدیری پرداخته و با روش توصیفی- تحلیلی روش کار، ابزار، تولیدات و کارکرد این هنرها و کارکرد عناصر معماری را مورد بررسی قرار داده و ارتباط فرهنگ و اقلیم با هنرهای وابسته معماری‌سنتی را در آن جستجو کرده‌ایم.
کلید واژگان:
دورهی قاجاریه، شهرستان اردکان، خانهی تقدیری، صنایع‌دستی، معماری‌سنتی، گره‌چینی، چلنگری
