دانلود پاور پوینت کتاب آشنایی با علوم قرآنی با فرمت ppt و قابل ویرایش تعداد اسلاید 198
دانلود پاور پوینت آماده
هدف کلی :
آشنایی دانشجویان ولو به اختصار نسبت به مفاهیم مختلفی که در فهم و تفسیر قرآن مجید به عنوان کتاب دینی مسلمانان لازم است و همچنین علومی که می توان به کمک آن به فهم بیشتر قرآن مجید پرداخت .
تعاریف تفسیر:
تفسیر علمی است که از معنی قرآن [ = ارتباط آیات با همدیگر ] به حسب طاقت بشری و به حسب آنچه قواعد عربیت اقتضاء دارد ، بحث می کند .
فرمت فایل :word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:155
مقدمه:
موضوع این رساله « مبانی و مستندات قر آنی و روایی نظام فلسفی شیخ اشراق «سهروردی» است .
تا آنجا که بنده سراغ دارم تا کنون در این زمینه کمتر کسی تحقیق جامعی انجام داده و این بعد از ابعاد دو مبانی نظام فلسفی شیخ شهاب الدین سهروردی را به طور تخصصی مورد مطالعه و تحقیق قرار داده است.
لذا حقیر با بضاعت بسیار کم و بدون ادعا در پرتو عنایت حضرت ولی عصر (عج) سعی نمودم از لا به لای کتب و رسائل حکیم اشراقی شیخ شهاب الدین سهروردی و سایر تالیفاتی که درباره این مکتب فلسفی نگاشته شده است رسالت خود را به منصه ظهور برسانم تا چه قبول افتد و چگونه در نظر آید.
همتم بدرقه راه کن ای طائر قدس که دراز است ره مقصد و من نو سفرم
امید آن است که صاحبان خرد و اندیشه و جویندگان معرفت در بر خورد با معایب و نواقص این اثر از در اغماض در آیند و چون خدای ارحم الراحمین بنده پروری کنند و ما را مورد لطف و عنایت خود قرار دهند.
شایان ذکر این که نظر به گستردگی موضوع و تفرق و پراکندگی استنادات سهروردی به متون دینی بر آثار و مکتوباتش، برای پرهیز از نظام گسیختگی و ایجاد نظم هر چه بیشتر مباحث این پایان نامه، ندارنده سعی نموده‌است مطالبی را که شیخ اشراق در آنها به آیات و روایات متعدد استناد جسته است حتی المقدور در چهار موضوع ذیل بسته بندی کند و به بحث و بررسی و نحوه استدلال شیخ اشراق با آنها بپردازد :
۱- علم النفس ۲- معرفت واج الوجود ۳- نور و ظلمت ۴- عالم عقول
در ضمن شیخ اشراق در مباحث جسم، جوهر، عرض و تعریف هیچگونه استنادی به آیات قرآنی و روایات نداشته است.
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
اول فصل: کلیات…………………………………………………………………………………………………………۱
۱-۱ مقدمه……………………………………………………………………………………………….۲
۱-۲ سؤالات اصلی تحقیق…………………………………………………………………………..۳
۱-۳ ضرورت تحقیق………………………………………………………………………………….۵
۱-۴ هدف تحقیق………………………………………………………………………………………۵
۱ – ۵ روش تحقیق……………………………………………………………………………………..۵٫
۱-۶ زندگی سهروردی……………………………………………………………………………….۶
۱-۷ مکتب اشراق………………………………………………………………………………………۸
۱-۸ لزوم تمسک به کتاب قرآن و سنت………………………………………………………۱۰
۱-۹ تاویل فلسفی آیات……………………………………………………………………………..۱۲
۱-۱۰ تلفیق آراء و تاویل آیات……………………………………………………………………۱۴
۱-۱۱ جمع بندی فصل اول…………………………………………………………………………۱۷
فصل دوم: معرفت نفس……………………………………………………………………………………………۱۸
۲-۱ سیر تاریخی بحث معرفت نفس……………………………………………………………..۱۹
۲-۲ ابن سینا …………………………………………………………………………………………….۲۲
۲-۳ نفس چیست………………………………………………………………………………………۲۳
۲-۴ در معانی واژه نفس…………………………………………………………………………….۲۵
۲-۵ برهان سهروردی در تجرد نفس……………………………………………………………..۲۷
۲-۶ دیدگاه شیخ اشراق درباره حدوث نفس………………………………………………….۲۹
۲-۶-۱ طریق دیگر……………………………………………………………………………………۳۳
۲-۶-۲ برهان دیگر……………………………………………………………………………………۳۳
۲-۷ بقای نفس……………………………………………….. …………………………………..۳۴
۲-۸ مراتب نفس اردیدگاه شیخ اشراق………………………………………………………۳۹
۲-۹ احوال نفس…………………………………………………………………………………..۴۳
۲-۱۰ مقایسه خلقت نبات و حیوان و انسان…………………………………………………۴۶
۲-۱۱ هدایت عامه…………………………………………………………………………………۵۱
۲- ۱۲ نفوس بشری………………………………………………………………………………..۵۳
۲-۱۴ تکامل نفس ناطقه از نظرشیخ اشراق………………………………………………….۵۵
۲- ۱۴ نفس ناطقه جسمانی نیست…………………………………………………………….۵۶
۲-۱۵ عقل و نفس…………………………………………………………………………………۵۹
۲-۱۶ قوای نفس…………………………………………………………………………………..۶۱
۲-۱۷ نفس آسمانی و نفس ارضی…………………………………………………………….۶۲
۲-۱۸ مناسبت بین نفس ناطقه وروح حیوانی……………………………………………….۶۴
۲-۱۹ جمع بندی فصل دوم………………………………………………………………………۶۵
فصل سوم: واجب الوجود…………………………………………………………………..۶۷
۳-۱ افق خداشناسی در حکمت شیخ اشراق…………………………………………………۶۸
۳-۲ در اثبات واجب الوجود…………………………………………………………………….۷۰
۳-۲-۱ برهانی دیگر………………………………………………………………………………..۷۱
۳-۲-۲ برهانی دیگر از حکمه الاشراق………………………………………………………..۷۳
۳-۳ وجود نفس ناطقه دلیلی بر وجود خدا…………………………………………………..۷۴
۳-۴ فعل واجب الوجود………………………………………………………………………….۷۸
۳-۵- صفات واجب الوجود……………………………………………………………………۸۴
۳-۵-۱ غنی مطلق………………………………………………………………………………….۸۶
۳-۵-۲ جواد حقیقی………………………………………………………………………………۹۰
۳-۵-۳ اراده واجب الوجود……………………………………………………………………..۹۳
۳-۵-۴ قضا و قدر الهی…………………………………………………………………………..۹۴
۳-۵-۵ علم باری تعالی…………………………………………………………………………..۹۸
۳-۵-۶ واجب الوجود خیر محض است…………………………………………………..۱۰۰
۳-۶ جمع بندی فصل سوم…………………………………………………………………….۱۰۲
۴– فصل چهارم: نور و ظلمت…………………………………………………………………۱۰۳
۴-۱ نور و ظلمت دو واژه کلیدی حکمت اشراق……………………………………….۱۰۴
۴٫-۲ خدا نورالانوار است………………………………………………………………………۱۰۸
۴-۳ هو رخش…………………………………………………………………………………… ۱۱۱
۴-۴ تقسیم عوالم…………………………………………………………………………………۱۱۶
۴-۵ نسبت بین موجودات عوالم……………………………………………………………..۱۱۶
۴-۶ تبیین صدور عالم از نورالانوار………………………………………………………….۱۱۸
۴-۷ صادر اول ازواحد حقیقی یا نورالانوار………………………………………………..۱۱۹
۴-۸جمع بندی فصل چهارم نور و ظلمت………………………………………………….۱۲۱
۵-فصل پنجم: عقول مجرد…………………………………………………………………….۱۲۲
۵-۱ عقول…………………………………………………………………………………………..۱۲۳
۵-۲ الواحد لایصدر عنه الا الواحد…………………………………………………………..۱۲۶
۵ -۳ قاعده امکان اشرف……………………………………………………………………….۱۲۸
۵-۴ وجه تمایز عقول و جایگاه آن درحکمت اشراق با حکمت مشاء…………….۱۳۰
۵-۵ ویژگی های عالم عقول ازدیدگاه شیخ اشراق……………………………………..۱۳۱
۵-۶ مراتب مختلف عقول که واسطه آفرینش هستند از دیدگاه شیخ اشراق……..۱۳۵
۵-۷ عقل فعال ازنظرشیخ اشراق……………………………………………………………….۱۳۷
۵-۸ عقل فعال واسطه در آفرینش نفوس انسانی………………………………………….۱۳۹
۵-۹ برتری انسان بر فرشته……………………………………………………………………..۱۴۰
۵-۱۰جمع بندی فصل پنجم……………………………………………………………………….۱۴۳
۶- فصل ششم نتیجه گیری…………………………………………………………………………………….۱۴۵
منابع ومآخذ……………………………………………………………………………………………………….۱۵۰
کتاب ارزشمند شفاء الاسقام و الاحزان کتابی است فارسی نوشته مرحوم شیخ الاسلام مولوی محمد عمر سربازی عالم و عارف معاصر از برادران اهل سنت ، یکی از کتابهای با ارزشی است که وجودش در هر جا مفید است. در این کتاب صدها نوع دعای قرآنی و تعویذ برای رفع امراض گوناگون و مشکلات مختلف و گشایش در کارها و افزایش رزق و محبت و... تجویز شده است. این کتاب چاپهای مختلفی دارد که این چاپ شامل اضافت جدید هم هست.
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:100
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
مقدمه 1
فصل اول کلیات تحقیق 4
1-1 بیان مسأله 4
1-2 مقامه 5
1-3 کتاب «مقامات» حریری 6
1-4 تناصّ قرآنی در مقامات حریری 7
1-5 سؤال پژوهش 9
1-6 پژوهشهای علمی انجام شده قبلی در ارتباط با پایان نامه (بطور مختصر) 9
1-7 حدود پژوهش (در صورت لزوم) 9
1-8 فرضیات پژوهش 9
1-9 اهداف این پژوهش 9
1-10 خلاصه مراحل روش پژوهش 9
فصل 2 زندگی حریری 11
2-1 درآمد 11
2-2 زندگی حریری 11
2-3 اساتید حریری 12
2-4 حریری و دیوان خلافت 12
2-5 زشت رویی حریری 12
2-6 آثار حریری 13
2-7 دیگر اشعار او 13
2-8 سبب تألیف کتاب مقامات حریری 13
2-9 گنگی حریری در دیوان خلافت 14
2-10 راویان حریری 15
2-11 حریری و نهی از شراب 15
2-12 موافقان و مخالفان مقامات حریری 16
فصل3 مقامات و بینامتنیت 18
3-1 درآمد.................................................... 18
3-2 نگاهی کلی به نثر عباسی 18
3-3 تصنیع در زندگی عربی 19
3-4 تصنیع و دواوین خلافت عباسی 19
3-5 جایگاه شاعران در نزد خلفا و امرا 20
3-6 اوجگیری موج تصنیع 20
3-7 تصنع......... 21
3-8 پیدایش و ظهور مقامات 21
3-9 عوامل ظهور مقامات در عصر عباسی 22
3-9-1 عامل اجتماعی 22
3-9-2 عامل فرهنگی 24
3-10 مقامه در لغت 24
3-11 مقامه در اصطلاح 25
3-12 سیر تحول معنایی مقامه 26
3-13 مقامه در قرآن 26
3-14 قهرمان در مقامات عربی 27
3-15 مبدع مقامات 27
3-16 مقامات حریری 28
3-17 راوی و قهرمان مقامات حریری 28
3-18 شخصیت قهرمان داستان، واقعیت یا خیال 28
3-19 نام مقامات 29
3-20 موضوع مقامات 29
3-21 ارزش ادبی مقامات 29
3-22 سبک مقامات 30
3-22-1 استفاده از کنایات و آیات قرآن 30
3-22-2 استفاده از سجعهای متوالی وصنایع بدیعی 31
3-22-3 استفاده از شعر در میان نثر 32
3-23 مقامات حریری راهی به درون وی 33
3-24 خلاصه ای از مقامات حریری 33
3-25 متأثران از مقامات حریری 34
3-26 مقامات حریری و ادب اروپایی 35
3-27 آثار حریری 36
3-28 بدیع الزمان همدانی 36
3-29 سیر مقامه نویسی پس از بدیع الزمان 37
3-30 حریری و مقایسة وی با بدیع الزّمان 37
3-31 تفاوت مقامات بدیع الزمان همدانی و حریری 39
3-32 متن و بینامتن 40
3-33 تناص در لغت 41
3-34 تناص در اصطلاح 42
3-35 کریستوا و تعریف وی از بینامتنیت 42
3-36 بینامتنیت در ادبیات غرب 43
3-37 بینامتنیت در ادبیات عرب 44
3-38 انواع تناص 45
فصل4 بررسی بینامتنیت قرآنی(تناص) در کتاب مقامات حریری 48
4-1 درآمد...... 48
4-2 تأثیر مفردات و الفاظ 48
4-2-1 المثانی 49
4-2-2 فؤاد أُم موسی 49
4-2-3 أُم القری 49
4-2-4 إنّا للّه......... 50
4-2-5 السماء و الأرض 50
4-2-6 سواد الوجه و البیض 50
4-2-7 اصحاب الکهف 50
4-2-8 المصابیح 51
4-2-9 الإنشقاق 51
4-2-10 ألَنَّا له 51
4-3 تأثیر آیات قرآن 51
4-4 تأثیر مفاهیم قرآنی 61
4-4-1 یاری جستن از خدا 61
4-4-2 امر به معروف و نهی از منکر 61
4-4-3 پنهان نبودن چیزی از خداوند 62
4-4-4 بازداشتن نفس 62
4-4-5 مرگ 62
4-4-6 فریبنده بودن زندگی دنیا 63
4-4-7 وفای به عهد 64
4-4-8 مهمانی دادن حضرت ابراهیم 64
4-4-9 استرجاع 64
4-4-10 قیامت 65
4-4-11 توبه 66
4-4-12 سوگندهای قرآنی 67
4-4-13 داخل شدن در منزل 68
4-4-14 ربا خواری 68
4-4-15 عیبجویی 68
4-4-16 تحمل سختیها 69
4-4-17 کوتاه کردن آرزوها 69
4-4-18 زنده کردن مردگان 69
4-4-19 فضل خداوند 69
4-4-20 عمل نیک 70
4-4-21 عدم غفلت خداوند 70
4-4-22 وفاداری 70
4-4-23 درخواست از خداوند 71
4-4-24 روشن ساختن پیری با موی سپید 71
4-4-25 یاری خواستن از خداوند 71
4-4-26 مأیوس بر نگرداندن 72
4-4-27 پنهان نماندن چیزی از خداوند 72
4-4-28 حفاظت از آتش جهنم 72
4-4-29 صبر 73
4-4-30 داستان حضرت یوسف 73
4-4-31 حضرت موسی و خضر(علیهما السلام) 73
4-4-32 بذل و بخشش 74
4-4-33 بیثباتی دنیا 74
4-4-34 سرپیچی از نفس 74
4-4-35 بخشش و گذشت 74
4-4-36 رسوایی دنیا 75
4-5 تأثیر الفاظ و مفاهیم 75
4-5-1 آموختن بیان و الهام کردن روشنی کلام 75
4-5-2 هدایت به راه راست 76
4-5-3 توانا بودن خداوند 76
4-5-4 باز گشت به سوی خدا 76
4-5-5 پنهان نبودن چیزی از خداوند 77
4-5-6 مرگ 77
4-5-7 نیکی 77
4-5-8 حفظ امانت 77
4-5-9 صبر 77
4-5-10 سوگند به خداوند 78
4-5-11 مقدم داشتن دیگران بر خود 79
4-5-12 مُهر بر دلها 80
4-5-13 خدای یگانه و بی¬نیاز 80
4-5-14 گزاردن نماز 80
4-5-15 بیهوش بر زمین افتادن قوم 81
4-5-16 تواضع 81
4-5-17 آشکار کردن راه راست از گمراهی 81
4-5-18 هدایت شدگان 81
4-5-19 شک باطلکنندگان 82
4-5-20 مباح دانستن چیزهای حرام هنگام نیاز ضروری 82
4-5-21 لا نه شرقی و نه غربی 82
4-5-22 خدای آفریننده 82
4-5-23 سخن حضرت مریم: ای کاش فراموش شده بودم 83
4-5-24 برتری آخرت بر دنیا 83
4-5-25 بهترین نگهبان 83
4-5-26 وا نگذاشتن به حال خود 83
4-5-27 فرعون و غرق شدنش در دریا 84
4-5-28 در هم پیچیدن آسمان 84
فصل5 نتیجه¬گیری 86
5-1 نتیجه.......... 86
5-2 پیشنهادات آتی 89
فهرست منابع و مآخذ 90
منابع فارسی 91
منابع عربی 93
منابع اینترنتی 91
فهرست شکلها
عنوان صفحه
شکل 5-1 نمودار درصدی استفاده از آیات قرآن 87
فهرست جدولها
عنوان صفحه
جدول شماره 5-1 بررسی میزان استفاده از آیات الهی 88
چکیده
مقامات حریری نوشته ابو محمد قاسم بن علی حریری بصری، اثری است گرانسنگ در موضوع مقامات که این نویسنده¬ی توانا آن را به تقلید از شیوه¬ی بدیع¬الزمان در پنجاه مقامه نگاشته، و در تصنع و تکلف از وی در گذشته و این فن را به کمال رسانده است. هر مقامه در قالب داستانی کوتاه و مستقل است که شخصی به نام حارث بن همام، شیفته¬ی نوادر ادب، آن را روایت کرده است. و قهرمان داستان¬ها، پیرمردی است شوخ، فرزانه، خطیب و دانای علوم و فنون ادبی به نام ابو زید سروجی، که با خطابه¬های شیرین خود همگان را می-فریبد.
قرآن کریم، مهمترین و بی¬نظیرترین کتاب در نزد مسلمانان و به ویژه علما و ادبا است و کاملترین کتابی است که نازل شده و بلاغت و زیبایی آن همگان را شیفته¬ی خود نموده است و نویسندگان بسیاری، از آن تأثیر پذیرفته¬اند. ابو القاسم حریری نیز از جمله کسانی است که مقامات خویش را با تأثیر پذیری از قرآن کریم بنا نهاده و از آیات و مضامین آن بهره¬ی وافر برده است.
در انجام این پایان¬نامه، از روش کتابخانه¬ای¬ برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. و سعی بر آن شده تا بینامتنیت قرآنی را در مقامات حریری، که به حق یکی از کم¬نظیرترین آثار ادبی در ادبیات عرب، محسوب می¬شود مورد بررسی و کند و کاو قرار دهد.
حریری از آیات نورانی قرآن کریم، بهره فراوان جسته است که در چهار گروه مورد بررسی قرار گرفته است:
1- استفاده از الفاظ قرآن کریم 2- استفاده از آیات قرآن کریم یا قسمتی از آن
3- استفاده از مفاهیم و مضامین آیات الهی 4- استفاده از الفاظ و مفاهیم آن.
پژوهشی که انجام شده، نشانگر این است که کاربرد قرآن در کتاب مقامات حریری بسیار جالب توجه بوده، که شاید در این بررسی فقط به بخش¬هایی از آن اشاره شده است. و این امر بیان کننده¬ی توجه وافر این شاعر به کلام خداوند می-باشد.
واژگان کلیدی:
حریری، مقامات، قرآن کریم، بینامتنیت
مقدمه
قرن چهارم هجری، دوره¬ی بسیار آشکاری از زندگی عرب و مسلمانان در تمامی جوانب از جمله ادبیات داستانی می¬باشد. و تأثیر دولت آل بویه در آن بسیار زیاد بوده است؛ چرا که آن¬ها رابطه¬ی محکمی را بین تاریخ خود و تاریخ خلافت عباسی پیوند زدند که هیچ دولت دیگری در آن عصر، چنین پیوندی نداشت.
در اواخر قرن چهارم هجری در زبان عربی از متفرّعات فنّ قصص، فنّ نویی به وجود آمد که بر آن نام «مقامات» نهادند. مقامات، به طور کلی از انواع داستان¬های کهن می¬باشد که با نثر مصنوع آمیخته با شعر در مورد یک قهرمانی است که به صورت ناشناس در داستان ظاهر می¬شود، حوادثی به وجود می¬آورد و همین¬که در پایان داستان شناخته می¬شود، ناپدید می¬¬گردد تا آن¬که دوباره در هیبتی دیگر، در مقامه بعدی آشکار می¬شود (شمیسا، 1373، 207). لذا مقامات را می¬توان مجموعه¬ای از داستان¬های مجزّا دانست که دارای وحدت موضوع می¬باشند. این فن با داستان¬نویسی و افسانه¬پردازی از بعضی جهات مشابه و از پاره¬ای جهات مغایر بود.
مقامات بلافاصله پس از ابتکار و ابداع در زبان عربی، شهرتی تمام یافت و پیروان بسیار پیدا کرد و علّت آن این بود که در نثر عربی در این عهد، میل به تکلف در صنعت لفظی، شدّت یافته بود و ایجاد فنّ مقامات، راه را برای نویسندگان متصنّع هموار می¬کرد. نیز به نظر می¬رسد که استغاثه¬های مسجّع گدایان، برای ظهور سبک مخصوصی که «بدیع الزّمان همدانی» در مقامات خود به وجود آورد بسیار مؤثّر بوده است. (ابراهیمی حریری، 1364، 8)
بینامتنیت )تناص) یک اصطلاح ادبی است که نخستین بار در زبان فرانسوی و در آثار اولیه ژولیا کریستوا، در اواسط تا اواخر دهه¬ی شصت مطرح شد.
باید بدانیم که متون، در تشکیل یک متن دخیل¬اند و این گفته به مثابه¬ی معیارها و مقایسه¬هایی نمی-باشد که شخص نویسنده برای تألیف متون جدید و خاص، چاره¬ای جز این نداشته باشد که به این تبعیت و پیروی کردن روی بیاورد؛ بلکه ماده¬ی اولیه¬ا¬ی که در تولید متون جدید به کار می¬گیرد بر اساس نقشه¬ا¬ی است که آن را در ذهن و وجود خود ترسیم نموده است. (اکبری، 1380، 6)
کتاب مقامات حریری در زمره¬ی بهترین آثاری است که به زبان عربی و در قالب نثر نگاشته شده است. این کتاب شامل پنجاه مقامه و به صورت داستان می¬باشد که راوی آن حارث بن همام و قهرمان آن ابوزید سروجی است.
با توجه به اینکه در خصوص بینامتنیت قرآنی در مقامات حریری سخن چندانی به میان نیامده است، در این تحقیق بدین مطالب پرداخته شد. در فصل اول به کلیات تحقیق پرداخته شده است. در فصل دوم راجع به زندگی و ادب حریری، مختصری سخن گفته شد. در فصل سوم به مقامه و سیر تاریخی آن و نکاتی در این باره پرداخته شد. در ادامه¬ی همین فصل درباره¬ی بینامتنیت نیز سخن به میان آمد. در فصل چهارم چگونگی تأثیر متن غایب (قرآن کریم) بر متن حاضر (مقامات حریری) از چهار منظر: تأثیر مفردات و الفاظ قرآنی، تأثیر آیات یا قسمتی از آن، تأثیر مفاهیم قرآنی، تأثیر الفاظ و مفاهیم مورد بررسی قرار می¬گیرد. و در پایان، در فصل پنجم نتیجه بحث و بررسی گنجانده شده است.
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:107
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات عربی
فهرست مطالب:
مقدمه: 7
1ـ بیان مسأله ی تحقیق 7
2ـ پرسش‌های اصلی تحقیق 7
3ـ پیشینه‌ی تحقیق 7
4ـ ضرورت انجام تحقیق 7
5ـ فرضیه‌های تحقیق 8
6ـ هدف‌ها و کاربردهای انجام تحقیق 8
7ـ روش کار و مراحل انجام تحقیق 8
فصل اول: بررسی زندگی، شعر و اغراض شعری محمد مهدی جواهری 9
1ـ1ـ زندگی نامه محمد مهدی جواهری 10
1ـ2ـ شعر جواهری 20
1ـ3ـ اغراض شعری جواهری: 21
1ـ3ـ1ـ مدح: 21
1ـ3ـ2ـ رثاء: 22
1ـ3ـ3ـ وصف: 23
1ـ3ـ4ـ شعر سیاسی: 24
1ـ3ـ5ـ غزل: 24
1ـ4ـ تحول فنی شعر جواهری: 24
1ـ4ـ1ـ مرحلۀ تقلید از گذشتگان 25
1ـ4ـ2ـ مرحلۀ سرگردانی و تردّد بین گذشته و حال 26
1ـ4ـ3ـ مرحلۀ نهضت و تحوّل 27
1ـ5ـ بلندپروازی جواهری 28
1ـ6ـ محبّت و زیبایی پرستی جواهری 30
1ـ7ـ مردمداری و احساس مسئولیت در برابر جامعه 31
فصل دوم: تأثیرپذیری شعر عربی از قرآن کریم 34
2ـ1ـ اثر قرآن بر زندگی قوم عرب: 35
2ـ2ـ تأثیر پذیری زبان عربی از قرآن کریم: 35
2ـ3ـ ظهور اسلام و پیشرفت شعر 38
2ـ3ـ شعر در قرآن 39
2ـ5ـ دیدگاه قرآن درباره شاعران 40
2ـ5ـ1ـ بیان اوصاف شاعران اسلامی: 40
2ـ5ـ2ـ منزلت شعر و شاعر نزد ائمه (ع) 41
2ـ6ـ انواع تأثیر پذیری شعر عربی از قرآن کریم 43
2ـ6ـ1 تأثیر لفظی: 43
2ـ6ـ2 تأثیر معنایی: 44
2ـ7ـ اثر قصه‌های قرآن در شعر عربی 44
2ـ8ـ نقش آفرینی قرآن در علوم ادبیات عربی 46
2ـ9ـ چگونگی زبان و ادبیات در عصر قرآنی 47
2ـ10ـ نقش‌آفرینی قرآن در علوم ادبی 48
2ـ10ـ1ـ لغت 48
2ـ10ـ2ـ نحو 49
2ـ10ـ3ـ علوم بلاغی 49
فصل سوم: بررسی اقتباس‌های قرآنی محمد مهدی جواهری 52
3ـ1ـ تاریخچه اقتباس: 53
3ـ2ـ انواع اقتباس: 53
3ـ3ـ اقتباس‌های قرآنی محمد مهدی جواهری 54
3ـ4ـ نتیجه 105
فهرست منابع 106
چکیده:
اسلوب بلاغی قرآن کریم از همان آغازین روزهای نزول آیه‌های شریف آن بر پیامبراکرم، قوم عرب را - که به بلاغت و فصاحتِ خود می‌نازیدند - انگشت به دهان ساخت، بعد از نزول قرآن کریم، مسلمانان جهت پاسداری از این معجزة جاویدان، از هیچ کوششی فروگذار ننمودند و در کنار علوم مختلفی که در همین راستا شکل گرفت، بسیاری از شعرا و ادبای مسلمان نیز، قرآن را سرلوحة آثار ادبی خود قرار داده و مستقیم و غیر مستقیم – به صورت اقتباس یا بهره‌گیری از مضامین قرآن یا ... - از آن بهره‌ها بردند.
محمد مهدی جواهری - شاعر معاصر عراقی - نیز از جمله شاعرانی است که در این زمینه، از قرآن مجید بهره‌ها برده و در آثار شعری وی، شاهد وجود اقتباس‌هایی از آیات قرآن کریم هستیم.
پژوهش حاضر در صدد است با کنکاشی در دیوان این شاعر بزرگ، و با روش کتابخانه‌ای و توصیفی - تحلیلی، به بررسی اقتباس‌های قرآنی در دیوان وی پرداخته و اثرگذاری این امر را در اسالیب بیانی مورد استفادة وی در اشعار خود را، مورد بررسی قرار دهد. استفادة فراوان از آیات قرآن کریم و اقتباس‌های لفظی و معنایی جواهری، از جمله مهمترین نتایجی است که در این زمینه بدست آمده است.
کلمات کلیدی: قرآن کریم، اقتباس، محمد مهدی جواهری، اقتباس‌های قرآنی جواهری