فهرست مطالب
فصل اوّ ل : کلّیّات تحقیق
مقدّمه
برخی مشکلات تقطیع
علائم اختصاری
نکات طرح پیشنهادی
فصل دوم : معرّفی سنایی و آثار او
نام و نسب حکیم
زمان و محلّ ولادت.
آغاز شاعری حکیم
دوره های زندگی سنایی
افسانه ای درباره ی علّت تحوّل
مسافرت های سنایی
مذهب سنایی
ارادت حکیم به شیخ یوسف همدانی
وفات سنایی
آثار سنایی.
مضامین دراشعار سنایی
خلّاقیّت در اشعار سنایی
مقام سنایی
زبان سنایی
غزل با جلوه های عرفانی
سنایی در غزل زهدیّه و قلندریّه
پژوهش های انجام شده در مورد سنایی و آثارش.
فصل سوم : معرّفی غزل
غزل در لغت
غزل در اصطلاح
غزل نام قالب یا مفهوم
حوزه ی غزل
مضامین غزل
زبان غزل .
منشأ غزل.
غزل در تاریخ ادبیّات.
اقسام اصلی غزلیّات فارسی
دوره های مختلف غزل.
سیر غزل
فصل چهارم : موسیقی شعر.
شعر ، رستاخیز کلمات
موسیقی
پیوند شعر و موسیقی
انواع موسیقی شعر.
عروض
بیت
مصراع
واج
هجا
ارکان..
سالم و مزاحف
مثمّن و مسدّس و مربّع.
عروض و ضرب ( عجز ) ، صدر و ابتدا.
تقطیع
مراحل تعیین وزن یک شعر فارسی
بحر
شش دایره ی مشهور بحر های عروضی.
ذوبحرین
وزن
تأثیرات وزن
عواملمؤثّربر چگونگی حالت وزن
عوامل تغییر دهنده کیفیت موسیقی در اوزان
اوزان و مفاهیم
اوزان نا مطبوع.
اوزن شفّاف و اوزان کدر
اوزان خیزابی و اوزان جویباری
اوزان دوری
قافیه
نقش های قافیه
حروف قافیه
حرکات قافیه
عیوب قافیه
اصناف و انواع قافیه
حدود قافیه.
انواع قافیه ها از نظر جایگاه
انواع قافیه های هنری.
قافیه های مردّف.
ردیف .
علّت توجّه ایرانیان به ردیف
عوامل مهم در پیدایش ردیف در شعر فارسی
سود های ردیف.
زیان های ردیف
ردیف بدون قافیه.
حاجب
فصل پنجم : موسیقی شعر در غزلیّات سنایی
۱-رمل.
۱-۱-رمل مثمّن محذوف.
۱- ۲-رمل مثمّن مقصور.
۱-۳-رمل مثمّن مقصور عروض محذوف ضرب
۱-۴-رمل مثمّن مخبون محذوف
۱- ۵ -رمل مثمّن مخبون محذوف سالم صدر و ابتدا.
۱- ۶ – رمل مثمّن مخبون مقصور .
۱- ۷ -رمل مثمّن مخبون مقصورعروض اصلم مسبّغ ضرب
۱- ۸ -رمل مثمّن مخبون اصلم .
۱-۹ – رمل مسدّس محذوف.
۱- ۱۰ – رمل مسدّس مقصور
۱- ۱۱ -رمل مسدّس مخبون محذوف
۱- ۱۲ -رمل مسدّس مخبون اصلم مسبّغ عروض مقصور ضرب.
۲- هزج
۲-۱ -هزج مثمّن سالم
۲- ۲- هزج مثمّن مسبّغ
۲- ۳-هزج مثمّن اخرب.
۲- ۴-هزج مثمّن مکفوف مقصور.
۲- ۵ -هزج مثمّن اخرب محذوف.
۲- ۶-هزج مثمّن اخرب مقصور
۲- ۷-هزج مثمّن اخرب مکفوف محذوف
۲- ۸ -هزج مثمّن اخرب مکفوف مقصور
۲- ۹ -هزج مسدّس محذوف.
۲- ۱۰-هزج مسدّس مقصور
۲- ۱۱-هزج مسدّس اخرب مقبوض صحیح عروض و ضرب
۲- ۱۲ -هزج مسدّس اخرب مقبوض محذوف
۲- ۱۳ -هزج مسدّس اخرب مقبوض مقصور
۳- خفیف
۴- مضارع
۵- منسرح
۶- رجز.
۷- مجتث
۸- سریع
۹- متقارب
۹-۱ متقارب مثمّن سالم
۹- ۲ – متقارب مثمّن محذوف
فصل ششم : نتیجه گیری
منابع و مآخذ.
چکیده ی انگلیسی
کلّیّات
مقدّمه
ادبیّات گونه ای از هنر است و اهمّیّت ادبیّات فارسی را ، که شاخه ای از آن شمرده می شود ؛ نمی توان نادیده انگاشت . ادبیّات فارسی گنجینه ای است که روز به روز بر اهمّیّت و وسعت آن افزوده می گردد ؛ دریایی است بی کران با ساحلی ناپیدا .
در مورد اهمّیّت موضوع باید گفت که بررسی موسیقی شعر تا حدّ زیادی می تواند میزان قدرت شاعری هر شاعر را نمایان سازد و به فهم و درک صحیح تر شعر کمک نماید.
سنایی شاعری « دوران ساز »1 است که در چند زمینه ی شعری از جمله ؛ قصیده و غزل ، حال و هوایی عرفانی و تازه و متمایز از دوران قبل ایجاد کرده است ( شفیعی کدکنی ،1385 : 9 ).
در مجموعه غزل‌های حکیم سنایی با دو دسته غزل روبه رو هستیم که تعدادی از آن ها عنوان غزلیّات» را که عنوانی رایج بوده است ، برخود دارند و تعدادی دیگر عنوان قلندریّات» به خود گرفته‌اند.
غزل های قلندانه یا مغانه ی سنایی سرچشمه ی غزلیّات پر شکوه فارسی است . از حیث فرم ، قلندریّات دارای اوزان پر تحرّک و رقص آور و موسیقی متناسب با آن است . استفاده ی فراوان از واژه های شراب ، مستی و خرابات که در آثار عرفانی جایگاهی مقدّس است ؛ از دیگر ویژگی های قلندریّات می باشد . درونمایه ی این نوع شعر با ارزش های موجود در شریعت تناقض دارد . امّا سنایی در هیچ موردی نظرش مبارزه با شرع و مقدّسات نبوده است .می توان دو علّت را برای این کار ذکر کرد :
خوی ملامتی سنایی و میل به مبارزه با ریا کاری ( زرقانی ، 1378 : 179 ) .
بحر هایی را که سنایی برای سرودن غزلیّات از آن بهره جسته است ، متنوّع اند ؛ ولی بیش از همه از بحر « رمل » استفاده کرده است . در مقابل کمترین بحر به کار رفته را می توان « متقارب » نام برد .
از نظر نوع ردیف های به کار رفته در غزلیّات تنوّع زیادی به چشم می خورد ولی « فعل » در درجه ی اوّل قرار دارد . او هم چنین از ردیف های طولانی نیز استفاده نموده است. و گاه حتّی دو جمله را در جای ردیف می نهد و از آن بهره می جوید مانند بیت :
« ترا دل دادم ای دلبر شبت خوش باد من رفتم
تو دانی با دل غمخور شبت خوش باد من رفتم»
تعداد بیت هایی که مردّف است بیش از بیت های بدون ردیف است .
از دیگر مشخّصات غزلیّات سنایی « تکرار » است . این تکرار به شکل های ؛ تکرار جمله ، کلمه و واج ، دیده می شود به طوری که کمتر بیتی را در میان غزلیّات می توان یافت که در آن تکرار وجود نداشته باشد . در این پژوهش بررسی موسیقی معنوی نیز بر اساس مطلع می باشد . در ضمنِ متن ، به نتایجی که به دست آمده است ، به طور مفصّل پرداخته می شود .
در پایان لازم می دانم از استادان بزرگوارم ، دکتر علی عسکری ، دکتر مهدی خادمی کولایی و بقیّه ی عزیزان که مرا در این راه یاری نمودند ، صمیمانه تشکّر و قدردانی نمایم وامیدوارم که ادب دوستان و صاحبان ذوق از کاستی ها در گذرند .
برخی مشکلات تقطیع
در هنگام انجام کار به برخی از مشکلات برخوردیم . اوّلین موردی که می توان به آن اشاره کرد این است که برخی از غزلیّاتی را که استاد مدرّس رضوی در شمار غزلیّات سنایی برشمرده اند از نظر شکل ظاهری ، یعنی از نظر طرز قرار گرفتن قافیه ها ، با غزل فرق دارند ولی استاد رضوی برحسب موضوع و محتوا ، آن ها را در شمار غزلیّات ذکر نموده است . و ما نیز آن ها را بر اساس همان نظر ، بررسی کرده ایم . امّا در تعیین قافیه های آن به اشکالاتی برخوردیم زیرا این غزلیّات دارای قافیه ی کناری نیستند ولی شاعر با آوردن قافیه های میانی در آن ها و هماهنگ ساختن قافیه های میانی بیت اوّل با ردیف ها سعی در ایجاد موسیقی در آن ها دارد . این موارد عبارتند از : غزل های 75 ، 176 ، 275 ، 276 . غزل های 182 و 325 نیز مصراع اوّل بیت اوّل آن ها بدون قافیه است . و غزل 310 نیز مطلع ندارد .
غزل شماره ی22 و 169 بیت مطلع آن از نظر قافیه ی میانی با غزل های دیگر که دارای قافیه ی میانی می باشند متفاوت می باشد.
علائم اختصاری و نکات دیگر
- جدا کننده ی شماره ی بخش ، زیر مجموعه ی بخش ، ردیف و شماره ی اصلی غزل در دیوان سنایی است .
اعداد کنار ابیات
از سمت راست به چپ به ترتیب شماره ی بخش ، شماره ی زیر مجموعه ی بخش ، ردیف و شماره ی غزل در دیوان سنایی است. به عنوان مثال1- 2- 40- 274- یعنی بخش یکم ، زیر مجموعه ی دوم ، شماره ی ردیف چهلم و شماره ی غزل در دیوان سنایی دویست و هفتاد و چهار می باشد .
روش ارجاع دهی
روش ارجاع دهی به صورت الگوی بین متنی و کتابشناسی پایانی است .
شیوه ی نقل قول
شیوه ی نقل قول به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم است که در صورت مستقیم بودن نقل قول را داخل گیومه قرار داده و به صورت درون متنی ارجاع می دهیم ولی اگر به شیوه ی غیر مستقیم باشد بدون گیومه در پایان عبارت یا متن ، ارجاع درون متنی داده می شود.
نکات طرح تحقیق
عنوان تحقیق
عنوان موضوع پایان نامه « موسیقی شعر در غزلیّات سنایی » است .
تعریف مسئله و سؤال های اصلی تحقیق
در مورد تعریف مسئله باید گفت که یکی از اجزای مهم و اصلی تشکیل دهنده ی شعر ، موسیقی شعر است و نقد و تحلیل این موضوع تا حدّ زیادی می تواند میزان قدرت شاعری هر شاعر را نمایان سازد ؛ در این راستا به پرسش های زیر پاسخ خواهیم داد :
سؤال های اصلی تحقیق عبارتند از : سنایی در غزلیّاتش از چه اوزان و بحرهایی استفاده کرده است؟ ؛ تنوّع اوزان عروضی در غزلیّات سنایی در چه حد است؟ ؛ در غزلیّات سنایی از چه اوزان و بحرهایی بیش تر استفاده شده است؟ ؛ چند در صد از غزلیّات سنایی داری قافیه ی میانی یا درونی است؟ ؛ وضعیّت قافیه ها و ردیف ها در غزلیّات سنایی چگونه است؟
ضرورت تحقیق
البتّه ضرورت این تحقیق از این جا مسلّم می شد که با توجّه به مطالعات و بررسی های انجام شده موضوعی با این عنوان کار نشده بود بنابراین ضرورت انجام چنین تحقیقی احساس می گردید .
فرضیه ها
فرضیه هایی در این زمینه وجود داشت از جمله : اوزان عروضی در غزلیّات سنایی متنوّع است ؛ سنایی از امکانات موسیقی کناری به نحو مطلوبی استفاده کرده است ؛ در غزلیّات سنایی از
از بعضی بحرها از جمله رمل و هزج بیش تر استفاده شده است .
هدف ها
هدف از این تحقیق آشنایی با موسیقی شعر در غزلیّات سنایی و تبیین و تحلیل قدرت و جایگاه شاعر در این زمینه و در دسترس قراردادن آن برای مراکز تحقیقاتی وفرهنگی ، مؤسسات ، رسانه ها ، اهل فن ، دانشجویان و افراد علاقه مند دیگر است .
کاربرد های تحقیق
کاربردهایی از انجام این تحقیق متصوّر است و آن در دسترس قراردادن آن برای مراکز تحقیقاتی وفرهنگی ، مؤسسات ، رسانه ها ، اهل فن و دانشجویان می باشد.و آنان می توانند از نتایج پایان نامه استفاده کنند.
جنبه ی جدید بودن و نوآوری طرح
جنبه ی جدید بودن و نوآوری طرح این می باشد که برای اوّلین بار بررسی و تحلیل همه جانبه در زمینه ی موسیقی شعر در غزلیّات سنایی به این شیوه و در حدّ گسترده ، صورت می گیرد که سبب نوآوری و ارائه ی اطّلاعات جدیدی در این حیطه می گردد .
روش انجام تحقیق
روش انجام تحقیق ، روش نظری و بر اساس پژوهش کتابخانه ای است .
روش و ابزار گردآوری اطّلاعات
روش و ابزار گردآوری اطّلاعات ، مطالعه و فیش برداری با استفاده از کتابخانه و سایت های مختلف می باشد...
منابع و مآخذ
- احمد نژاد ، کامل و کمالی اصل ، شیوا . ( 1385 ) . عروض و قافیه . تهران : آییژ .
- احمدی ، فرامرز .( 1378 ). بررسی اوزان ، صور خیال و مضامین دیوان سیف فرغانی. پایان نامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیّات فارسی . دانشگاه آزاد اسلامی تهران واحد مرکزی.
- ارسطو . ( 1343 ) . فن شعر . ترجمه ی عبدالحسین زرّین کوب . چاپ دوم . تهران : بنگاه ترجمه و نشر کتاب .
- اسماعیل پناهی ، عبدالحمید . 1379 ). نقد بدیع سیروس شمیسا . کتاب ماه ادبیات . سال 4 ، شماره ی 40 .
- باطبی ، مریم .( 1385 ). موسیقی و وزن در غزلیّات خاقانی ، بررسی اوزان عروضی و تعیین حدود و اصناف و عیوب قافیه . پایان نامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیّات فارسی . دانشگاه آزاد اسلامی تهران واحد مرکزی.
- بهزادی اندوهجردی ، حسین .( 1375 ). آشنایی با علم عروض و قافیه . تهران : دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی . معاونت پژوهشی .
- پرهیزی ، عبدالخالق .( 1381 ). عروض نوین فارسی . تهران : ققنوس .
- تجلیل ، جلیل .( 1384 ). عروض و قافیه .چاپ دوم . تهران : آوای نور .
- ثامنی ، جعفر .( 1379 ). عروض ساده و قافیه ی فارسی . تهران : مؤسسه ی فرهنگی انتشاراتی برتر .
- حافظ نیا ، محمّد رضا .( 1386 ). مقدّ مه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی . چاپ سیزدهم . تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها ( سمت ) .
- درج 3 . کتابخانه ی الکترونیکی شعر فارسی . ( 1384 ) تهران : شرکت مهر ارقام رایانه . [ CD ROM ] .
- دهخدا ، علی اکبر .( 1365 ). لغت نامه . تهران : دانشگاه تهران ، مؤسّسه ی دهخدا .
- ذوالفقاری ، حسن .( 1381 ). قاف غزل . تهران : نشر چشمه .
- ذوالفقاری ، محسن .( 1382 ). نقد موسیقی بیرونی برشعر فارسی ، تحلیل انتقادی بر موسیقی خاقانی شروانی . مجله ی علمی و پژوهشی دانشکده ی ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد . سال 36 ، شماره اوّل ، شماره پیاپی 140 .
- رازی ، شمس قیس .( 1360 ). المعجم فی معاییر اشعارالعجم ( تصحیح محمّد بن عبدالوهّاب قزوینی با مقابله با شش نسخه ی خطّی قدیمی و تصحیح مدرّس رضوی ) . تهران : انتشارات زوّار .
- راستگو ، سید محمّد .( 1376 ). هنر سخن آرایی ، فن بدیع . کاشان : انتشارات مرسل .
- رزمجو ، حسین .( 1374 ). انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی . چاپ سوم . مشهد : مؤسّسه ی چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی .
- رستگار فسایی ، منصور .( 1373 ). انواع شعر فارسی ، مباحثی در صورت ها و معانی شعر کهن و نو پارسی . شیراز : انتشارات نوید .
- زرقانی ، مهدی .( 1378 ). افق های شعر و اندیشه ی سنایی غزنوی ، به همراه گزیده ای از حدیقه . تهران : نشر روزگار .
- زرّین‌کوب، عبدالحسین .( 1353 ). نه شرقی ، نه غربی - انسانی ، مجموعه ی مقالات ، تحقیقات ، نقدها و نمایشواره ها . تهران : انتشارات امیر کبیر .
- زرّین‌کوب، عبدالحسین .( 1363 ). شعر بی‌دروغ ، شعر بی نقاب . تهران : جاویدان .
- زرّین‌کوب، عبدالحسین .( 1371 ). یادداشت ها و اندیشه ها - از مقالات ، نقدها و اشارات- . چاپ چهارم . تهران : انتشارات اساطیر .
- زمرّدی ، حمیرا .( 1384 ) . جایگاه سنایی . منزلگاه الکترونیکی شورای گسترش زبان فارسی . [ دسترسی 18 دی 1387].
http://www.persian-language.org/Group/Article.asp?ID=779&P=1
- سپنتا ، ساسان .( 1378 ). تحوّل وزن شعر فارسی و موسیقی . نشریه ی رودکی . سال اوّل ، شماره ی سوم .
- سنایی غزنوی ، ابوالمجد مجدودبن آدم .( 1377 ).گزیده ی حدیقه الحقیقه . گزینش و توضیح علی اصغر حلبی . چاپ دوم . تهران : انتشارات اساطیر .
- سنایی غزنوی ، ابوالمجد مجدودبن آدم .( 1385 ). دیوان . سعی و اهتمام محمّد تقی مدرّس رضوی . چاپ ششم . تهران : انتشارات سنایی .
- شفیعی کدکنی ، محمّدرضا .( 1378 ). صور خیال در شعر فارسی . تهران : آگاه .
- شفیعی کدکنی ، محمّد رضا .( 1385 ). تازیانه های سلوک ، نقد و تحلیل چند قصیده از حکیم سنایی . چاپ ششم . تهران : انتشارات آگاه .
- شفیعی کدکنی ، محمّد رضا .( 1386 ). موسیقی شعر . چاپ دهم . تهران : آگاه .
- شمیسا ، سیروس. ( 1379 ). سبک شناسی شعر . چاپ پنجم.تهران : انتشارات فردوس .
- شمیسا ، سیروس . (1380 ). سیر غزل در شعر فارسی، از آغاز تا امروز .چاپ ششم . تهران : انتشارات فردوس .
- شمیسا ، سیروس . ( 1381 ). آشنایی با عروض و قافیّه . چاپ هجدهم . تهران : انتشارات فردوس .
- شمیسا ، سیروس .( 1386 الف ). بیان . چاپ دوم . تهران : نشر میترا .
- شمیسا ، سیروس . (1386 ب ). فرهنگ عروضی . چاپ چهارم . تهران : نشر علم .
- شورای گسترش زبان فارسی ، وب سایت تخصّصی . دسترسی 18 اسفند 1387 .
http://www.persian-language.org/Group/Talk.asp?ID=781
- صفا ، ذبیح الله .( 1341 ). گنج سخن ، شاعران بزرگ پارسی گوی و منتخب آثار آنان . تهران : انتشارات ابن سینا .
- صفا ، ذبیح الله .( 1372 ). تاریخ ادبیّات ایران . چاپ دهم . ج1 . تهران : انتشارات ققنوس .
- صهبا ، فروغ .( 1383 ). موسیقی بیرونی در شعر م . سرشک محمّد رضا شفیعی کدکنی » . فصلنامه ی علمی - پژوهشی انجمن زبان وادبیات فارسی . سال دوم ، شماره ی ششم .
- عمران پور ، محمّد رضا .( 1383 ). موسیقی قافیه در شعر م . سرشک محمّد رضا شفیعی کدکنی » . فصلنامه ی علمی - پژوهشی انجمن زبان وادبیات فارسی . سال دوم ، شماره ی ششم .
- فتوحی ، محمود .( 1385 ). آیین نگارش مقاله ی علمی - پژوهشی . تهران : انتشارات سخن .
- فیّاض منش ، پرند . ( 1384 ). نگاهی دیگر به موسیقی شعر و پیوند آن با موضوع، تخیل و احساسات شاعرانه . دو فصلنامه ی پژوهش زبان و ادبیّات فارسی . دوره ی جدید ، شماره ی چهارم .
- کاظمی،محمّد کاظم .( 1385 ). غزل و اسرار ماندگاری آن . ماهنامه ی شعر . شماره ی 46 ویژه نامه ی غزل .
- ماهیار ، عبّاس .( 1387 ). عروض فارسی ، شیوه ی نو برای آموزش عروض و قافیه . چاپ دهم . تهران : نشر قطره .
- معین ، محمّد . ( 1371 ). فرهنگ فارسی . چاپ هشتم . تهران : انتشارات امیر کبیر .
- منتظری ، احمد .( 1383 ). اوزان عروضی ، حدود ، اصناف قافیه و صور خیال در دیوان محتشم کاشانی . پایان نامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیّات فارسی . دانشگاه آزاد اسلامی تهران واحد مرکزی .
- ناتل خانلری ، پرویز .( 1234 ). در وزن شعر فارسی چه کار تازه ای می توان کرد؟ . مجله ی سخن .دوره ی ششم ، شماره ی دهم . تهران : مطبوعاتی باختر .
- ناتل خانلری ، پرویز .( 1333 الف ). قالب شعر . مجله ی سخن . دوره ی پنجم ، شماره ی نهم . تهران : مطبوعاتی باختر .
- ناتل خانلری ، پرویز .( 1333 ب ) . موسیقی الفاظ ، انواع وزن در شعر فارسی . مجلّه ی سخن . دوره ی پنجم ، شماره ی پیاپی 51 . تهران : مطبوعاتی باختر .
- ناتل خانلری ، پرویز .( 1333 ج ). نغمه ی حروف . مجلّه ی سخن . دوره ی پنجم ، شماره ی 8 . تهران : مطبوعاتی باختر .
- ناتل خانلری ، پرویز .( 1345 ) . شعر و هنر . تهران : بی نا .
- ناتل خانلری ، پرویز .( 1386 ). وزن شعر فارسی . چاپ هفتم . تهران : انتشارات توس .
- نظامی عروضی سمرقندی، احمد .( 1374 ). چهار مقاله . تصحیح علّامه محمّد قزوینی . چاپ دوم . تهران : جامی .
- نیکو بخت ، ناصر .( 1383 ). صوت آواها و نظریه ی منشأ زبان . فصلنامه ی علمی - پژوهشی انجمن زبان وادبیات فارسی . سال اوّل ، شماره ی سوم .
- همایی ، جلال الدّین .( 1377 ). فنون بلاغت و صناعات ادبی . چاپ چهاردهم . تهران : نشر هما .
- وحیدیان کامیار ، تقی .( 1370 ). بررسی منشأ وزن شعر فارسی . مشهد : مؤسسه ی چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی .
- وحیدیان کامیار ، تقی .( 1372 ). عروض و قافیه ی علمی . کیهان فرهنگی . سال دهم ، شماره ی نهم ، شماره ی پیاپی 104 .
- وحیدیان کامیار ، تقی .( 1374 ). وزن و قافیه ی شعر فارسی . چاپ چهارم . تهران : مرکز نشر دانشگاهی .
- وحیدیان کامیار ، تقی .( 1375 ) . فرهنگ نام آوایی فارسی . مشهد : انتشارات دانشگاه فردوسی
