مقدمه
مقالات و متون متعددی در مورد مفهوم و کاربردهای نظامهای خبره و هوش مصنوعی نوشته شده است. با این حال، جستجو در ویرایش پیوسته (2004) پایگاه چکیده مقالات کتابداری و اطلاعرسانی (لیزا) نشان داد که به طور نسبی مقالات اندکی در خصوص کاربردهای عینی نظامهای خبره و هوشمند در بازیابی اطلاعات نوشته شده است. هدف مقاله حاضر، پاسخگویی به این سؤال است که آیا نظامهای خبره و هوش مصنوعی (هوشمند) را میتوان در نظامهای بازیابی اطلاعات مورد استفاده قرار داد و اگر چنین است کاربرد عینی آنها در اینگونه نظامها چگونه است. مروری بر تحقیقات انجام شده در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی در این زمینه نشان میدهد که ابهامهایی در خصوص کاربردهای عینی فنآوریهای خبره و هوش مصنوعی در بازیابی اطلاعات مشاهده میشود. چه بسا، یکی از دلایل این امر انتشار متون و مقالاتی است که بیشتر بر جنبههای نظری تاکید داشتهاند. این موضوع توسط لنکستر و وارنر در کتاب" کاربرد فناوریهای هوشمند در خدمات کتابداری و اطلاعرسانی" برجسته شده است (لنکستر و وارنر، 2001، ص1). در واقع، این ابهام وجود دارد که آیا نظامهای مورد بحث در اینگونه متون و مقالات، به طور عینی به مرحله بهره برداری رسیدهاند و در پایگاههای اطلاعاتی حاوی انواع مختلفی از اطلاعات، برروی دیسک فشرده یا شبکههای پیوسته، مورد استفاده قرارگرفتهاند، یا اینکه تنها ساختار و عملکردهای آنها به طور نظری مورد بحث قرارگرفته است، یا در بهترین شکل، در قالب پیش نمون ارائه شدهاند. از طریق جدول 1 میتوان دیدگاهی کلان نسبت به مقالات مرتبط منتشر شده در مجلات حوزه کتابداری و اطلاعرسانی که در پایگاه لیزا نمایه شدهاند بدست آورد
نظام خبره و هوشمند چیست؟
الف. نظام هوش مصنوعی (هوشمند) در اغلب متون، این مفهوم دلالت بر نظامی دارد که قادر است برخی اعمال هوشمندانة انسان را شبیهسازی کند. فنلی تعریف شفافی از نظامهای هوش مصنوعی ارائه داده است: "برنامههای کامپیوتری که به منظور شبیهسازی قدرت استدلالگرایی انسان طراحی شدهاند و میتوانند از اشتباهات خود درس بگیرند و قادرند به صورت سریع و خبره اعمالی را انجام دهند که انجام آنها نیاز به تخصص انسان دارد" (فنلی، 1992). کاسی در کتاب خود تحت عنوان "ماهیت هوش مصنوعی" این مفهوم را یک حوزه کلان از علم به شمار آورده است که ممکن است در اذهان مردم معانی مختلفی را (نظیر روباتهای مصنوعی) را تداعی کرده باشد. هوش مصنوعی قرار است وظایفی را انجام دهد که نیاز به هوش انسان دارد (کاسی، 1998). در این وادی، این پرسش مطرح است که آیا بسیاری از وظایفی نظیر محاسبات و تجزیه و تحلیلهای پیچیدة ریاضی که برنامههای کامپیوتری قادرند آنها را با سرعت، دقت، و صحت بیشتری نسبت به انسان انجام دهند (نظیر برنامههای تجزیه و تحلیل آماری) میتوان مصادیقی از یک نظام هوشمند به شمار آورد. اگرچه کامپیوتر چنین اعمالی را میتواند با دقت و صحت بیشتری نسبت به انسان انجام دهد، اما در نقطة مقابل، کارهای بسیار سادهای نیز وجود دارند که انسان قادر است آنها را به سهولت انجام دهد. به طور مثال، تشخیص چهرة افراد برای انسان کاری بسیار معمولی محسوب میشود، ولی برای نظامهای کامپیوتری فرایندی بسیار پیچیده، دشوار و چه بسا نا ممکن محسوب میگردد. نظامهای هوشمند قصد دارند به اموری بپردازند که برای انجام آنها نیاز به سطح بالایی از استدلالگرایی و تصمیم گیری است. فورد چنین تعریفی از یک نظام هوشمند ارائه داده است: "نظام هوشمند نظامی است که حداقل از برخی از قواعد دانش اکتشافی (نه لزوما در سطح خبره) استفاده کند یا بتواند قضاوتها یا تصمیم گیریهایی را با وجود نامعلوم بودن یا ناقص بودن شواهد موجود انجام دهد" (فورد، 1991، ص8) با بررسی متون مرتبط دو هدف اصلی را میتوان در ایجاد نظامهای هوش مصنوعی به منظور شبیهسازی اعمال هوشمندانه انسان شناسایی کرد: • درک و بررسی بهتر جنبههای مختلف هوش انسان و امکان شبیهسازی آن توسط ماشین • طراحی برنامههای کاربردی هوشمند برای انجام وظایفی که نیاز به هوش انسان دارد طبق نظرات مککارتی و هیس ، مشکلی که حوزة هوش مصنوعی با آن روبهرو است، با جنبههای معرفت شناسی و اکتشافی مسائل در ارتباط است. برخی اعمالی را که نظامهای خبره انجام میدهند به هیچ وجه نمیتوان هوشمند دانست. در واقع، نظامهای هوش مصنوعی باید از درجة بالایی از استدلالگرایی و تصمیمگیری در شرایط و موقعیتهای مختلف برخوردار باشند. استفاده از منطق اکتشافی اساس کار نظامهای هوشمند به شمار میآیند، بنابراین، حتی برنامههایی که از سطح بسیار بالایی از تحلیلهای آماری و ریاضی استفاده کنند را نمیتوان یک نظام هوشمند تلقی کرد.
فرمت ورد تعداد صفحات 39
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:82
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی صنایع
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
فهرست مطالب هشت
چکیده 1
فصل اول:مقدمه
1-1- مروری بر کاربرد سیستم¬های خبره 2
1-2- اهمیت موضوع، هدف از انجام تحقیق و روش انجام آن 4
1-3- معرفی فصل¬های بعدی 5
فصل دوم: پیاده سازی یک سیستم کنترل فرایند آماری
2-1- مقدمه 6
2-2- کنترل کیفیت 6
2-3- کنترل فرایند آماری 7
2-3-1- نقش انحرافات تصادفی و با دلیل در تغییر پذیری کیفیت 8
2-3-2- پیاده¬سازی یک سیستم کنترل فرایند آماری 10
2-4- پیش نیاز¬های پیاده¬سازی 11
2-5- طراحی سیستم اندازه¬گیری و جمع¬آوری داده¬ها در کنترل فرایند آماری 12
2-5-1- تعیین پارامتر¬های کنترلی 12
2-5-2- تعیین پریود اندازه¬گیری 13
2-5-3- تعیین حدود کنترلی برای هر یک از پارامترها 14
2-5-4- تعیین روش اندازه¬گیری و دستورالعمل¬های مورد نیاز برای ثبت داده¬ها و انجام اقدامات اصلاحی 15
2-6- تعیین سیاست¬ها و استراتژی های ارتقاء کیفیت 15
2-7- آموزش 16
2-8- تعیین ساختار اجرایی 17
2-9- تجزیه و تحلیل 19
2-10- مشکلات اجرایی کنترل فرایند آماری 19
2-11- جمع¬بندی 22
فصل سوم: طراحی سیستم خبره جهت استفاده در کنترل فرایند آماری
3-1- مقدمه 23
3-2- سیستم های خبره 23
3-3- تعیین پروژه جهت طراحی سیستم خبره 27
3-3-1- انتخاب الگوی مناسب 27
3-3-2- عواید سیستم 28
3-3-3- ابزار¬های مورد نیاز برای طراحی 29
3-3-4- هزینه 29
3-3-5- مراحل ایجاد یک سیستم خبره 30
3-3-6- تحویل سیستم 31
3-3-7- نگهداری و تکامل سیستم 31
3-4- طراحی سیستم خبره 31
3-4-1- طراحی پایگاه دانش 31
3-4-2- طراحی موتور استنتاج 35
3-5- ارائه مدلی برای یک سیستم خبره جهت بکارگیری در کنترل فرایند آماری 38
3-5-1- واحد اندازه¬گیری پارامتر¬های کنترلی 40
3-5-2- تعیین ورودی¬ها و خروجی¬های سیستم 40
3-5-3- نحوه دستیابی به قوانین و چگونگی کسب دانش برای ایجاد پایگاه دانش 41
3-5-4- چگونگی نمایش دانش در سیستم خبره مورد نظر 42
3-5-5- چگونگی روش استنتاج در سیستم خبره مورد نظر 43
3-5-6- چگونگی اعتبارسنجی سیستم ایجاد شده 44
3-5-7- نحوه به روز¬آوری دانش سیستم خبره 44
3-6- جمع¬بندی 44
فصل چهارم: پیاده¬سازی کنترل فرایند آماری و طراحی سیستم خبره جهت بکارگیری آن در کاشی مرجان
4-1- مقدمه 45
4-2- فرایند تولید کاشی 45
4-3- وضعیت کنترل کیفیت در کاشی مرجان 46
4-4- پیاده¬سازی کنترل فرایند آماری در شرکت کاشی مرجان 47
4-3-1- تعیین پارامتر¬های کنترلی 47
4-3-2- تعیین پریودهای اندازه¬گیری 48
4-3-3- تعیین حدود کنترلی برای هر یک از پارامترهای کنترلی 51
4-3-4- تعیین اقدامات اصلاحی و دستورالعمل¬های مورد نیاز 51
4-3-5- تعیین سیاست¬ها و استراتژی¬های ارتقاء کیفیت 51
4-3-6- آموزش 52
4-3-7- تجزیه و تحلیل 52
4-4- طراحی سیستم خبره جهت بکارگیری در کنترل فرایند آماری در کاشی مرجان 52
4-4-1- تعیین ورودی¬های و خروجی¬های سیستم 53
4-4-2- طراحی پایگاه دانش 62
4-4-3- طراحی موتور استنتاج 63
4-4-4- استفاده از نر¬م¬افزار جهت ایجاد سیستم خبره 63
4-4-5- اعتبارسنجی سیستم با استفاده از داده¬های قبلی 67
4-5- نتایج حاصل از کار با سیستم خبره طراحی شده 68
4-6- جمع¬بندی 71
فصل پنجم: خلاصه، نتیجه¬گیری و پیشنهادات
5-1- مقدمه 72
5-2- خلاصه و جمع¬بندی 72
5-2-1- پیاده¬سازی سیستم کنترل فرایند آماری 72
5-2-2- طراحی سیستم خبره جهت بکارگیری در کنترل فرایند آماری 72
5-2-3- پیاده¬سازی سیستم کنترل فرایند آماری و طراحی سیستم خبره مربوط به آن 74
5-3- پیشنهادات 74
فهرست منابع 76
چکیده:
چالش فرا روی اکثر مؤسسات تولیدی و خدماتی هنگام مواجه شدن با کاهش کیفیت کالا و خدمات آن مؤسسات، یافتن علل کاهش کیفیت و خدمات این سازمانها است. در صورتی که تعداد کنترل¬ها در طول فرایند تولید و یا ارائه خدمت زیاد باشد و تاثیر پذیری این پارامتر¬های کنترلی بر روی هم بالا باشد تشخیص عامل بروز عیب یا خطا بسیار مشکل است. در این تحقیق، با مدل¬سازی و طراحی یک سیستم خبره به استقرار سیستم کنترل کیفیت آماری در واحد¬های صنعتی کمک خواهد شد و به سادگی می¬توان یک سیستم پشتیبانی از تصمیم برای شناسایی علل به وجود آورنده عیوب محصول، ایجاد نمود. با استفاده از علم فازی، وجود عدم قطعیت نیز مد نظر قرار گرفته است. این سیستم برای شرکت کاشی مرجان نیز جهت استفاده در کنترل آماری فرایند خود، طراحی شده است و نتایج اجرا بررسی شده است.
کلمات کلیدی: کیفیت، کنترل کیفیت، فازی، سیستم¬های خبره
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:134
پایاننامهی کارشناسی ارشد رشتهی مهندسی صنایع
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
چکیده 1
فصل اول: مقدمه
1-1 پیشگفتار 2
1-2 طرح مسئله، ضرورت و هدف تحقیق 3
1-3 پرسشهای تحقیق 6
1-4 کاربرد نتایج تحقیق 6
1-5 ساختار تحقیق 6
فصل دوم: مرور ادبیات
2-1 مقدمه 8
2-2 رویکردهای مبتنی بر مقایسه 8
2-2-1 مقایسه از طریق تحلیل نظرات کاربران 9
2-2-2 مقایسه از طریق مدلهای ریاضی 11
2-2-3 مقایسه از طریق تحلیل ساختار و مراحل روشها 12
2-3 رویکردهای مبتنی بر انتخاب 13
2-3-1 انتخاب به کمک نمودار درختی 13
2-3-2 انتخاب به کمک یک روش تصمیمگیری چندمعیاره 16
2-3-3 انتخاب به کمک سیستم خبره 17
2-4 جمعبندی 21
فصل سوم: مفاهیم و روشها
3-1 مقدمه 23
3-2 معرفی مسائل تصمیمگیری چندمعیاره 23
3-2-1 تصمیمگیری چندمشخصهای 24
3-2-2 فرآیند تصمیمگیری چندمشخصهای 25
3-3 طبقهبندی روشهای تصمیمگیری چندمعیاره 26
3-3-1 طبقهبندیهای کلان 26
3-3-2 طبقهبندیهای تفصیلی 27
3-4 انتخاب روشهای مورد استفاده در سیستم خبره 30
3-5 معرفی روشهای تصمیمگیری چندمعیاره 32
3-5-1 جمع وزنی ساده 32
3-5-2 ضرب وزنی 33
3-5-3 فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی 34
3-5-4 فرآیند تحلیل شبکه 36
3-5-5 TOPSIS 37
3-5-6 تخصیص خطی 38
3-5-7 ELECTRE 40
3-5-8 PROMETHEE 45
3-6 معرفی سیستم خبره 51
3-6-1 مفهوم سیستم خبره 51
3-6-2 ویژگیهای یک سیستم خبره 52
3-6-3 اجزای یک سیستم خبره 53
3-6-4 روشهای نمایش دانش 54
3-6-5 زنجیرههای استنتاج 55
3-6-6 روشهای استنتاج 55
3-7 جمعبندی 57
فصل چهارم: طراحی سیستم خبره انتخاب مناسبترین روش تصمیمگیری چندمعیاره
4-1 مقدمه 58
4-2 تعیین نیازمندیهای یک رویکرد انتخاب روش MCDM 58
4-2-1 نیازمندیهای عمومی 60
4-2-2 نیازمندیهای مربوط به معیارهای انتخاب روش 61
4-2-3 نیازمندیهای ارتباط با کاربر 64
4-2-4 نیازمندیهای مربوط به فرآیند انتخاب 65
4-2-5 نیازمندیهای مربوط به خروجیها 65
4-3 طراحی ساختار وظیفه سیستم خبره جهت انتخاب مناسبترین روش MCDM 65
4-3-1 ساختار وظیفه کلان 66
4-3-2 ساختار وظیفه عمومی 66
4-4 اکتساب دانش 73
4-4-1 فرضیات روشها 74
4-4-2 ویژگیهای عملکردی 80
4-4-3 دادههای موردنیاز 86
4-4-4 تبادل موردنیاز با کاربر 87
4-4-5 حساسیت روش به تغییر مقادیر دادههای ورودی 87
4-4-6 خروجی 89
4-4-7 توانایی روش نسبت به ابعاد مسئله 90
4-4-8 آسانی استفاده 92
4-4-9 برگشت رتبه 94
4-4-10 جمعبندی 96
4-5 طراحی سیستم استنتاج 98
4-5-1 ارزیابی روشها در معیارهای الزامی 98
4-5-2 ارزیابی روشها در معیارهای غیرالزامی 103
4-5-3 زیرسیستم پیشنهادات 108
4-5-4 حل یک مثال نمونه 109
4-6 جمعبندی 113
فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادات
5-1 مقدمه 115
5-2 طراحی رویکرد انتخاب روش با نگاهی جامع 116
5-3 پیشنهادات 118
مراجع 120
چکیده
امروزه تصمیمگیری چندمعیاره(MCDM) یکی از شاخههای پرکاربرد علم تصمیمگیری محسوب میشود. توجه تصمیمگیرندگان و محققین به این حوزه باعث شده است که روشهای بسیار زیادی در چارچوب آن توسعه یابد. گستردگی روشهای MCDM باعث سردرگمی تحلیلگران و تصمیمگیرندگان شده است. آنها نمیدانند که کدام روش تصمیمگیری برای مسئله موردنظرشان مناسبتر است. این امر موجبات تردید را در تصمیمگیرندگان جهت استفاده از روشهای MCDM فراهم آورده است. از اینرو طراحی رویکردهایی به منظور پیشنهاد مناسبترین روش MCDM به تصمیمگیرندگان، متناسب با شرائط مسئله تصمیمگیری، بسیار حائز اهمیت است. بدین منظور در این تحقیق یک سیستم خبره جهت پیشنهاد مناسبترین روش به تصمیمگیرندگان طراحی گردیده است. فرایند طراحی این سیستم شامل چهار مرحله است: 1-تعیین نیازمندیهای سیستم، 2-طراحی ساختار وظیفهای سیستم، 3- اکتساب دانش، و 4- طراحی سیستم استنتاج. بدین منظور ابتدا نیازمندیهای اساسی یک سیستم خبره شناسایی گردیده و سپس بر این اساس، ساختار وظیفهای یا عملکردی این سیستم بهگونهای طراحی شده است که تامینکننده نیازمندیهای مشخص شده باشد. در ادامه، 11 روش پرکاربرد از حوزه تصمیمگیری چندمشخصهای(MADM) انتخاب شده و دانش موردنیاز از این روشها، بر اساس معیارهای مشخص شده در نیازمندیهای سیستم، از ادبیات موضوع جمعآوری و مستند گردیده است. این امر موجب میشود که دانش موجود در سیستم، قابل دفاع و همچنین قابل ارجاع باشد. پس از اکتساب دانش از ادبیات موضوع، سیستم استنتاج دانش بهگونهای طراحی گردیده است که سیستم خبره از طریق آن بتواند سوالاتی را از کاربر یا تصمیمگیرنده پیرامون شرایط مسئله تصمیمگیری پرسیده و بر اساس پاسخهای دریافتی مناسبترین روش را برای مسئله موردنظر وی، پیشنهاد نماید. اصلیترین تفاوت سیستم خبره طراحی شده در این تحقیق با سیستمهای خبره مشابه پیشین، جامعیت فرایند توسعه آن میباشد. همچنین دانش موجود در این سیستم به صورت مستند از ادبیات موضوع جمعآوری گردیده است و تنها مختص به دانش ضمنی یک فرد خبره نیست.
کلمات کلیدی: 1- انتخاب مناسبترین روش تصمیمگیری چندمعیاره 2- مقایسه روشهای تصمیمگیری چندمعیاره 3- تصمیمگیری چندمعیاره(MCDM) 4- تصمیمگیری چندمشخصهای(MADM) 5- سیستم خبره
سیستم های خبره با هدف در دسترس قرار دادن مهارت های افراد متخصص، برای افراد غیر متخصص طراحی شده اند. این برنامه ها الگوی تفکر و شیوه عملکرد انسان را شبیه سازی می کنند و باعث نزدیکی عملکرد سیستم های خبره با عملکرد انسان یا فرد خبره می شوند.یکی از کابردهای بی شمار سیستم خبره تسهیل سازی و افزایش فروش در سایتهای تجاری اینترنتی می باشد . این سیستم ها ،اگر بدرستی بکارگرفته شوند می توانند تاثیر مثبت چشم گیری در افزایش بهره وری وب سایت های تجاری و افزایش فروش آنها داشته باشند . آنچه در این کتابچه آمده مطالعه مروری تحقیقات صورت گرفته در این خصوص می باشد
فهرست :
فصل اول سیستم خبره
مقدمه
تعریف سیستم خبره
اجزاء سیستم خبره
کاربرد سیستم خبره
منابع اطلاعات در یک سیستم خبره
فواید یک سیستم خبره
محدودیتهای یک سیستم خبره
فصل دوم تجارت الکترونیک
مقدمه ای بر تجارت الکترونیک
تعاریف تجارت الکترونیک
انواع مدلهای تجارت الکترونیک
مراحل خرید و فروش الکترونیکی
سیر تاریخی ارتباط با مشتری
تجارت الکترونیک مبتنی بر مشتری
عوامل موفقیت در بازاریابی الکترونیکی
فصل سوم سیستم های خبره و افزایش فروش وب سایت تجاری
تعریف وب سایت تجاری
مراحل ایجاد وب سایت تجاری
وب سایت تجاری از دید مشتری
چهارچوب فرآیند ارزش وب سایت تجاری
بررسی سیستم های خبره پیاده سازی شده
نمونه های از سیستمهای خبره آن لاین
نتیجه گیری
منابع و مآخذ
هوش مصنوعی دانش ساخت ماشین ها یا برنامه های هوشمند است تعریف دیگری که ازهوش مصنوعی می توان ارائه داد به قرارزیراست :
هوش مصنوعی شاخه ا ی است ازعلم کامپیوترکه ملزومات محاسباتی واعمالی همچون ادراک (perception ) –استدلال (reasoxing ) –یادگیری (Learning ) را بررسی می کندوسیستمی جهت انجام چنین اعمالی ارائه می دهد. وهمچنین مطالعه روش هایی است برای تبدیل کامپیوتربه ماشینی که بتواند اعمال انجام شده توسط انسان راانجام دهد.آیا تنها این نکته که هوشمندترین موجودی که می شناسیم انسان است کافی است تا هوشمندی را به تمام اعمال انسان نسبت دهیم اما حداقل توجه به این نکته کاملاً واضح ، لازم است که برخی از جنبه های ادراکی انسان مثل شنیدن و دیدن کاملاً ضعیف تر از موجودات دیگر است .