دانلود پایان نامه صنایع درمورد مهندسی مجدد سازمان ها

اختصاصی از کوشا فایل دانلود پایان نامه صنایع درمورد مهندسی مجدد سازمان ها دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

مهندسی مجدد سازمانها

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:250

چکیده :

مهندسی مجدد سازمانها را می توان از جهات مختلف ، محصول تکامل طبیعی و عملی استراتژیهای کاربردی برخی از رویکردهای مدیریتی اخیر دانست که تأثیر عمده ای بر نحوة نگرش مدیریت و دگرگونی سازمانها داشته است .

این رویکردهای جدید شامل « مدیریت کیفیت جامع » ( TQM ) [1] ، « رقابت بر مبنای زمان » ، « تمرکز بر روی مشتریان » و جدیدترین آنها « مهندسی مجدد پردازش ها »
( BPR ) [2] هستند . مهندسی مجدد سازمانها یک رویکرد کل نگر است که طی فرایندی ، استراتژی رقابت سازمان را با پردازش های درونی و کارکنان آن مرتبط می کند . این ارتباط از طریق به کارگیری جدیدترین و در دسترس ترین تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات برقرار می شود . تفاوت عمدة مهندسی مجدد سازمانها نسبت به سایر رویکردهای مدیریتی اخیر در دگرگونی بنیادی و بهبود اساسی است که در نحوة انجام فعالیتهای سازمان به ارمغان می آورد و دیگر اینکه پیاده سازی و استقرار آن به مراتب پیچیده تر از سایر رویکردهای مدیریتی به شمار می آید . به همین دلیل ، معمولاً حدود 80 درصد پروژه های مهندسی مجدد در عمل با شکست مواجه می شوند . با توجه به این واقعیت ، میتوان مهندسی مجدد سازمانها را فرایندی به شمار آورد که دارای ریسک بسیار بالایی است . بسیاری از مقالات و کتابهای منتشره در سالهای اخیر در رابطه با مهندسی مجدد سازمانها ، همگی به تعریف و تشریح « چیستی » ( What ) آن پرداخته اند و هیچ یک به جزئیات « چگونگی » ( How ) انجام این کار توجه نکرده اند .
در حالیکه خطر عدم موفقیت ، بیشتر در روش انجام کار یعنی « چگونگی » آن نهفته است .

برنامة مهندسی مجدد سازمانها پدیدة جدیدی است که حداقل تا زمانی که اکثر سازمانها از مدل قدیمی آدام اسمیت و فردریک تیلور ، به سازمانهای نوین تبدیل نشوند ، به حیات خود ادامه خواهد داد . مدل پیشنهادی آدام اسمیت در قرن هجدهم بر این اصل متکی بود که سازمانها را باید بر مبنای گروه بندی تخصصی کارکنان در فعالیتهای مختلف ، سازمان داد ، در حالی که فردریک تیلور در آغاز قرن بیشتم برای کنترل مؤثر کارکنان و تکمیل مدل آدام اسمیت ، سیستم کنترل بر مبنای سلسله مراتب سازمانی را پیشنهاد کرد . مدلهای پیشنهادی اسمیت و تیلور بر اساس مفروضات زمان خود یعنی قرن هجدهم ، نوزدهم و اوایل قرن بیستم ، مدلهای خوب و مناسب به نظر می رسیدند . اما از اواسط قرن بیستم به بعد ، دیگر سازمانها نمی توانستند بر مبنای طبقه بندی عقلایی تخصصها و وظایف کنترلی خود در قالب دوایر تخصصی و سطوح سلسله مراتب عمودی مدیریتی به کار خود ادامه دهند . در حال حاضر ما در عصری به سر می بریم که تغییرات آن به مراتب بنیادی تر از تغییر و تحولات انقلاب صنعتی است و از همین رو سازمانها برای حفظ بقاء و حضور خود در عرصة‌ رقابت ، ناگزیر به دگرگونی و استفاده از تازه ترین دستاوردهای تکنولوژی برای دستیابی به بالاترین سطح بهبود تواناییهای خود و کارکنان خود هستند . علاوه بر این ، سازمانها ی امروزی باید به سطح دگرگونی مداوم و مستمر برسند . سازمانهایی که برنامة مهندسی مجدد خود را با موفقیت به انجام می رسانند ، ضمن دست یافتن به نتایج بنیادی در کوتاه مدت ، از چنان انعطافی برخوردار می شوند که قادر به دگرگونی مداوم و مستمر نیز خواهد شد .

دگرگونی می تواند پدیده ای ترسناک تلقی شود . گاهی دگرگونی ، بر ما اعمال نفوذ می کند و گاهی ما هستیم که می کوشیم آن را ایجاد کنیم . اما با وجود تئورهای گوناگون در این زمینه و پشتیبانی تکنولوژی نوین ، هنوز هم انجام دگرگونی ، کاری بسیار مشکل و پیچیده به شمار می آید . به عنوان نمونه ، بنا به گزارش شرکت خدمات مشاوره ای
« مکینزی » که در اکتبر 1992 در وال استریت ژورنال به چاپ رسید ، حدود 90 درصد از برنامه های تضمین کیفیت [3] ( QAP ) نتوانسته اند در عمل به نتایج پیش بینی شده دست یابند .

گزارش دیگری که توسط موسسة‌ ام . آی . تی ( MIT ) منتشر شده است ، بیان می کند که با وجود میلیاردها دلاری که صرف سرمایه گذاری روی تکنولوژی اطلاعات در آمریکا شده ، دگرگونی و بهبود بسیار نامحسوسی در منافع سهامداران شرکتهای آمریکایی به دست آمده است ( هر چند که در گزارش جدید همین مؤسسه تسویه شده که بیشتر باید بر روی خود مدیریت فرایند دگرگونی تأکید و تمرکز کرد ) . در این رابطه می توان از صدها شرکت و سازمانی نام برد که به دلیل استفاده نکردن از مدیریت مناسب در فرایند دگرگونی ، با شکست مواجه شده اند . اکثر تجربه های ناموفق ناشی از 5 گروه « تله هایی » است که معمولاً در مسیر این کار قرار دارند :

• درک نکردن کامل و جامع منطق دگرگونی توسط سازمان و کارکنان آن
• برنامه ریزی نکردن دقیق و جامع خود برنامة دگرگونی
• نداشتن مدیریت صحیح و مطلوب بر « پوپایی انسانی » ( به بیان دیگر : مسائل سیاسی سازمان )
• استفاه نکردن از سیستمهای مناسب کنترل و ارزیابی خود برنامة مهندسی مجدد در عمل
• بزرگتر بودن میزان درد دگرگونی نسبت به درد وضع موجود و منافع حاصل از ایجاد دگرگونی .

کاملاً بدیهی به نظر می آید اگر بگویم کمه این کارکنان ( نیروی انسانی ) هستند که باعث تغییر و دگرگونی می شوند ، نه ایده ها و یا برنامه و پردازش ها . معمولاً اغلب مشاهده می کنیم که اکثر سازمانها در زمینة مهندسی مجدد خود بیشتر روی « چیستی » دگرگونی متمرکز شده اند تا روی « چگونگی » دگرگونی ، اغلب موارد 80 درصد نیرو و تلاش ، صرف پرداختن به « چه » و توجه بسیار اندکی به « چگونه » معطوف بوده است . در حالیکه به جرئت می توان گفت که 90 درصد علل شکست و عدم موفقیت برنامه های مهندسی مجدد ، در روش و « چگونگی » انجام دگرگونی نهفته است و تنها درصد بسیار کمی به « چیستی » یعنی خود برنامه مربوط می شده است . اگر ایده های بسیار عالی و برنامه های بسیار منطقی و عقلایی با مشارکت جمعی کارکنان سازمان توأم و مرتبط نشوند ، حاصل کار ، چیزی جز شکست و افسردگی و رؤیاهای بر باد رفته نحواهد بود .

تنها چیزی که مانع از تحقق رؤیاها و آرزوهایمان می شود ، محدودیت قدرت تخیلی خودمان است . یادگیری از اشتباهات و موفقیتها روش بسیار خوبی برای یادگیری است . تجربه آموختن از اشتباهات و موفقیت های دیگران کم خرجترین راه یادگیری به شمار می آید .

قسمت اول تلاش برای دگرگون سازی 1 مقدمه 1 ـ مهندسی مجدد سازمانها چیست ؟

«دگرگونی ، همراه با نارضایتی است ، حتی اگر برای تبدیل بد به بهتر باشد . » ریچارد هوکر

اگر چه این کتاب بیشتر به « روش » اجرای مهندسی مجدد پرداخته است تا تعریف و تشریح خود آن ، اما به تعریفی هر چند کلی و واضح از آن نیاز داریم . مهندسی مجدد سازمانها ، به مجموعة کارهایی گفته می شود ، که یک سازمان برای تغییر پردازش و کنترل های درونی خود انجام می دهد تا از ساختار سنتی عمودی و سلسله مراتبی ، به ساختاری افقی ، میان فعالیتی [4] ، مبتنی بر گروه [5] و مسطح [6] تبدیل شود که در آن ، همة پردازشها برای جلب رضایت مشتریان صورت می گیرد . اکثر سازمانهای امروزی ساختار « دودکشی » دارند . دوایر نسبتاً بزرگ با سلسله مراتبی که به طور مجزا از یکدیگر فعالیت می کنند و تداخل فعالیتها اگر هم وجود داشته باشد در سطح بسیار محدودی و آن هم عمدتاً در سطوح تحتانی و پایین تر از هیئت مدیرة ‌اصلی قرار گرفته اند .

برنامة مهندسی مجدد معمولاً باعث تبدیل سازمان از ساختار « دودکشی » به شبکه
( Grid ) می شود که در آن ، تیمهای کاری مرز فعالیتها را قطع می کند و اگر چه فعالیت ها هنوز وجود دارند ، اما بسیار محدود و باریک شده اند .

تحول بعدی سازمانها ، حرکت به سمت « حبابهای [7] » تیمی است که در آن افراد با گردآوردن تخصصها و قابلیتهای خود در یک محل ، روی فرایندهای خاص ، پروژه های دگرگونی و یا پروژه های پشتیبانی فنی متمرکز شده اند . فرایند این تکامل به صورت شماتیک در نمودار 1 ـ 1 نشان داده شده است . سازمانهای حبابی بسیار سیال هستند : تیمهایی که شکل می گیرند و از هم می پاشند و افرادی
مورد کاوی 2 بانک آمریکا و ایتالیا [8] ( ایتالیا )‌ : مقدمه :

سابقة ‌تأسیس بانک آمریکا و ایتالیا به سال 1918 بر می گردد که در آن تاریخ تحت عنوان بانک جنوب ایتالیا [9] به ثبت رسیده بود . در سال 1923 به نام امروزی تغییر یافت و پس از رشد تدریجی به یکی از گسترده ترین بانکهای تجاری در سرتا سر ایتالیا تبدیل شد . مجموع دارائیهای آن در سال 1980 حدود 5/8 میلیارد دلار بود و 97 شعبه داشت . شعبات بانک در سرتاسر ایتالیا گسترده بود و قلمرو آن ، 1500 کیلومتر یعنی از میلان تا سیسیل را در بر می گرفت . صاحب اولیه‌ آن « بانک آمریکا » بود که ضمن ایفای نقش ما در نسبت به آن ، نقدینگی مود نیاز را نیز به نحو مؤثری تأمین می کرد . در اواخر سال 1980 این بانک به « بانک آلمان » که اکنون 98 درصد سهام آن را در اختیار دارد فروخته شد و مورد کاوی حاضر از آن رو نمونة‌ جالبی است که جزئیات تجزیه و تحلیلها و مقدمات پیش از طرح ریزی تیمهای دگرگونی را برای استقرار نرم و آرمان دگرگونیها به خوبی نشان می دهد .

پیش زمینه و ضرورت نیاز به دگرگونی

وقتی که بانک آلمان مالکیت بانک آمریکا ـ ایتالیا را به دست آورد ، با تغییر مالکیت ، به تدریج عملکرد ضعیف بانک آشکار شد . اگر چه بانک شبکه نسبتاً خوبی از شعبه های مختلف داشت ، اما کمتر از 1 درصد از سهم بازار در اختیار او بود . مقررات زدایی قوانین بانکی ایتالیا در سال 1988 باعث شده بود تا تعداد رقبا به نحو چشمگیری افزایش یابد . عملکرد بانک آمریکا ـ ایتالیا B.A .I شدیدآً صدمه دیده بود ، هزینه های عملیاتی آن از میانگین صنعت بانکداری فراتر رفته بود و مشتریان نیز رضایت چندانی از آن نداشتند .

سیستمهای مدیریتی بانک کاملاً کهنه و از کار افتاده بودند ، پردازشهای بانکی غیر کارآ و تعیین اینکه چه نوع محصولات ، شعبات و یا گروه مشتریان مولد سود هستند ، تقریباً غیر ممکن بود . در همین اوضاع و احوال ، رقبای آنها موفق شده بودند تعدادی از بانکهای دیگر را در خود ادغام کنند .

مدیریت عالی جدید بانک ( CEO ) جریان امیلیو اسکولاتی [10] کاملاً مطمئن بود که بانک باید به تغییرات اساسی دست زند وگرنه شدیداً ضربه خواهد خورد .

مدیریت عالی بانک که قبلاً جز یکی از مدیران رده بالای شرکت خدمات مشاوره ای مکینزی [11] بود ، تجربة نسبتاً خوبی در مدیریت برنامه های دگرگونی و استفاده از سیستمهای اطلاعاتی جدیدی در زمینة بهبود عملکرد مؤسسات داشت . دانش و تجربه ای که او در اواسط دهة 1980 در مؤسسات مختلف ( بویژه در رابطه با معرفی سیستمهای دید اطلاعاتی در عملیات بانکی ) کسب کرده بود ، برای بانک B.A.I بسیار گرانبها بود .

گامهای نخستین : تعریف چشم انداز آینده ( نیمة اول سال 1988 )

مدیریت ارشد بانک ، مدیر جدیدی را برای مدیریت دگرگونی استخدام کرد . آندره آجیوچتا [12] دارای سوابق تجربی مشابهی چون اسکولاتی بود ، او نیز در زمینة مدیریت دگرگونی و استفاده از سیستمهای جدید اطلاعاتی در عملیات بانکی تجربه داشت . این دو با کمک هم تیمی میان فعالیتی ، مرکب از 7 نفر از میدان داخلی بانک تشکیل دادند . این هفت نفر عبارت بودند از ، سه نفر تحلیل گر بانکی ، 2 نفر متخصص سیستمهای اطلاعاتی کامپیوتری ، یک نفر طراح نرم افزاری کامپیوتر و یک نفر حسابدار ،‌ آنها علاوه بر این ، از مشاوران خارجی نیز با تکمیل کادر تحلیلی و تکمیل تخصصهای مورد نیاز ، دعوت کردند .

تیم ابتدا به بازنگری کلی استراتژی بانک پرداخت و در این رابطه توجه اصلی خود را روی نیاز مشتریان ، محیط رقابتی و قابلیتهای جاری آن در عرضة رقابت ، متمرکز کرد . بررسیهای انجام گرفته در این زمینه نشان می دهد که حدود 90 درصد مشکلات بانک در فقدان یک استراتژی جمع و منسجم اطلاعاتی نهفته است . این وضعیت ، فرصت بسیار خوبی برای مهندسی مجدد کامل پردازشهای بانکی شعب و ایجاد یک سیستم بانکی بدون کاغذ را فراهم آورده بود . با توجه به اینکه حدود 80 درصد درآمد بانک و شعب مختلف آن را از محل خدمات مالی ارائه شده به بازرگانان تأمین می شد ، برنامة مهندسی مجدد شانس بسیار خوبی را برای ایجاد دگرگونی بنیادین خطوط عملیاتی بانک فراهم می آورد . تقریباً تا اواخر نیمة اول سال 1988 تیم ، به چشم انداز بسیار واضح و روشنی از سیستم بانکی بدون کاغذ که قصد ایجاد آن را داشتند ، دست یافته بود . هدف این سیستم ، پاسخگویی به نیاز مشتریان در همة شعب بانک بود و می بایست همة عملیات پردازشی بانک به نحوی انجام و خاتمه می یافت که همة نیازهای مشتری پیش از ترک او از هر یک از شعب بانک کاملاً تأمین می شد 

برنامه ریزی تفصیلی استقرار و پیاده سازی دگرگونی ( نیمة دوم سال 1988 تا اواسط سال 1989 )

تیم مرکزی مشاوران و مدیران داخلی توسعه یافت و به دو تیم مجزا تفکیک شد . یکی از تیمها مسئولیت طراحی ساختار و پردازشهای جدید شعب بانکی را به عهده گرفت و تیم دیگر بر روی طراحی سیستمهای جدید اطلاعاتی مورد نیاز برای پشتیبانی از پردازشهای جدید ، متمرکز شد ضرورتی به گفتن ندارد که تیمهای یاد شده در ارتباط نزدیک با یکدیگر به کار ادامه می دادند . آنها تجزیه و تحلیلهای دقیقی در مورد مشتریان بانک و زنجیرة ارزش اضافی انجام دادند که برای طراحی تفصیلی پردازشهای جدید شدیداً به آن نیاز داشتند .

تیمی که مسئولیت طراحی مجدد ساختار سازمانی و پردازشها را به عهده داشت ، مششتریان بانک را به دو گروه یا خانواده طبقه بندی کرد . این طبقه بندی شامل : سپرده گذاران ، حسابهای جاری ، مبادلات خارجی ، متقاضیان وام و غیره می شد . علاوه بر این ، تجزیه و تحلیهای این تیم ، پردازشهای داخلی بانک مانند بستن ترازنامه های شعب و اوراق قرضه سهام را در بر می گرفت . تیم یاد شده پس از انجام تحلیلهای فوق ، نقشه و یا نموداری از پردازشهای جاری که همة ورودیها و خروجیهای مورد نیاز در آن دقیقاً مشخص شده بود ، تهیه نقشه و یا نمودار تفصیلی پردازشها و ورودیها و خروجیهای هر یک ، اینکه تیم می توانست به ساده تر کردن آنها بپردازد . به عنوان مثال ، عملیات مربوط به گذاشتن چک به حساب مشتریان به 60 عمل ، 9 فرم و گردش 14 حساب نیاز داشت . که پس از طراحی مجدد به 25 عمل ، 2 فرم و 2 حساب کاهش یافت . تیم طراحی پردازشهای جدید برای حصول اطمینان نسبت به صحت داده های جمع آوری شده ، ناگزیر بود که رابطة‌ نزدیک و تنگاتنگی با کارمندان انجام دهندة عملیات برقرار کند ، ضمن اینکه این کار آغاز خوبی برای آماده سازی شرایط برای استقرار دگرگونهای ، در ‌آینده نیز به شمار می آمد .

به محض اینکه طراحی پردازشهای جدید هر گروه از مشتریان بانک توسط تیم طرحی پردازشها پایان می یافت ، نتایج به تیم طراحی پردازشها پایان می یافت ، نتایج به تیم طراحی سیستم اطلاعاتی تحویل می شد . این تیم ، جدا و مستقل از تیم طراحی پردازشها کار می کرد و کلاً بر روی ابعاد اطلاعاتی و پایگاههای ذخیره سازی داده ها در سطح شعب تمرکز داشت . سیستم موجود بانک بر روی کامپیوتر بزرگ
( Main Frane ) نصب شده بود که با وجود اینکه با ظرفیت کامل کار می کرد ، از کارآیی و سرعت مناسب برخوردار نبود . تیم طراحی سیستمهای اطلاعاتی ، سیستم جدید را بر اساس معماری شبکه های محلی ( LAN ) در سطح شعب طراحی کرد که از طریق یک مرتبط کنندة مرکزی طبق استاندارد پروتکل IBM به صورت یک شعبه WAN همة شعب به یکدیگر مرتبط می شدند . در خلال مدتی که تیم طراحی ساختار و پردازشها ، کار خود را در رابطه با طراحی جدید پردازشها آغاز کرده بود ، تیم سیستمهای اطلاعاتی نیز به طراحی چارچوب (Platform ) کلی و طراحی مفهومی سیستمی که قرار بود ، در آینده پردازشهای مربوط به مشتریان توسط آن انجام پذیرد ، پرداخت .

تیم سیستمهای کامپیوتری ، برای طراحی و تولید نرم افزار جدید ، از نرم افزار مهندسی نرم افزار به کمک کامپیوتر [13] استفاده کرد .

پس از اینکه کار طراحی سیستمهای پردازشی جدید با پایان رسید و سیستمهای اطلاعاتی وارد مرحلة نمونه سازی کوچک اولیه [14] شدند ، هر دو تیم ، توجه خود را روی تأمین پیش نیازهای استقرار سیستمهای جدید در سطح شعب متمرکز کردند .این پش نیازها شامل پیاده سازی ساختار جدید ، آموزش و تهیة آرایش جدید شعب می شد . در اواخر سال 1989 کار برنامه ریزی و طراحی سیستمهای جدید تقریباً به پایان رسیده بود .

تکنیکهای استقرار ( 1990 ـ 1991 )

برای حمایت و پشتیبانی از مرحلة استقرار دگرگونی ، تکنیکهای متنوعی مورد استفاده قرار گرفتند . مانند :

• رهبری فعال و آشکار
• استفاده از نمونة‌ کوچک آزمایشی ( Pilot )
• برنامه ریزی و مرحله بندی استقرار
• ارتباطات

رهبری فعال و آشکار

همانطور که از جزئیات روش و برنامه ریز دگرگونی نیز مشخص بود ، مدیریت ارشد بانک ( CEO ) نقش بسیار فعال و مهمی در فرایند دگرگونی ایفا کرد . در مراحل نخستین کار ، او شخصاً حدود 40 درصد از وقت خود را به برنامة‌ مهندسی مجدد اختصاص داده بود و اغلب اوقات نیز به طور غیررسمی برای بررسی پیشرفت کار از تمیهای دگرگون بازدید به عمل می آورد . او ضمن اینکه امور جاری و روزمرة بانک را به عهده داشت ، تیمهای دگرگونی را کاملاً از عملیات جاری منفک کرده بود . او خود ، مسئولیت مدیریت و رهبری عملیات جاری و روزمرة کامل بانک را به عهده گرفته بود و برای اینکه برنامة دگرگونی ، از نظر رهبری و مشکلی نداشته باشد ، یکی از مدیران ارشد و با تجربه را به طور تمام وقت در رأس عملیات و رهبری برنامة دگرگونی گمارده بود .

در همین حال ، با وجود فرد تمام وقتی چون آندره آچیوچتا مسئولیت کنترل تیمهای مهندسی مجدد را به عهده داشت ، برنامة دگرگونی ،‌‌ از نظر رهبری و انجام وظایف خود دیگر چیزی کم نداشت .

استفاده از نمونه کوچک آزمایشی

همانند همة برنامه های مهندسی مجدد بنیادین و بویژه دگرگونیهای پیشنهادی آنها ، مقداری نسبتاً زیادی مقاومت و اذهان بدبین وجود داشت . با توجه به بنیادین بودن دگرگونی ، اگر در مرحلة استقرار ، دگرگونیهای جدید به درستی کار نمی کردند ، بانک با یک فاجعة بزرگ روبرو می شد . برای به حداقل رساندن ریسک عدم موفقیت و حداکثر کردن فرصت و شانس موفقیت و غلبه بر مقاومت افراد منفعل ، سه طرح نمونه آزمایشی کوچک در اواسط سال 1990 به مورد اجرا گذاشته شد . تا تیم طراحی سیستمهای مکانیزة اطلاعتی ، اشکالات موجود در سیستمهای جدید را شناسایی و نرم افزار تهیه شده را پیش از اجرای گستردة آن در سطح همة شعب ، ویرایش نهایی کند . مشتریان و کارکنان بانک از سیستمهای جدید بسیار راضی و خشود بودند . طرح آزمایشی Polot به همه افراد بدبین عملاً نشان داد که چشم انداز جدید به درستی انتخاب شد ، و در اجرا نیر کاملاً موفق است .

برنامه ریزی و مرحله بندی استقرار برنامة اجرای آزمایشی تقریباً در اواخر سال 1990 آغاز شد . عملیات یک هفتة شعبة نمونه با استفاده از یک مدیریت پروژة دقیق و برنامه ریزی شدة تبدیل داده ها ، مطابق با مشخصات سیستم جدید شد . برنامة اجرای آزمایشی شامل دو هفته آموزش به کاربران سیستمهای جدید در شعب نمونه بود . پس از گذراندن دورة‌ آموزشی ، آنها به شعب خود بازگشتند تا بعداً دورة آموزشی هنگام اجرا را بگذرانند . سپس آرایش جدید سخت افزاری در شعب نمونه استقرار یافت و همة عملیات یک هفتة بانک در قالب فرمهای جدید سخت افزاری در شعب نمونه استقرار یافت و همة عملیات یک هفتة‌ بانک در قالب فرمهای جدید مورد نیاز پس از تبدیل ، در تعطیلات آخر هفته ( که از شب جمعه آغاز و تا صبح روز دوشنبه ادامه می یافت ) به سیستم جدید تغذیه شده . آرایش جدید طراحی شده ، یک طراحی کاملاً بازداشت و برخلاف سیستم سنتی گذشته نیازی به رفت و برگشتهای اطلاعاتی بین شعبه و مرکز نداشت . این مورد در طراحی جدید حذف شده بود . حتی میز مدیر شعبة بانک در آرایش جدید به جلو منتقل شده بود . کارمندان ، در یک ردیف استقرار یافته بودند به نحوی که درست رو در روی مدیر شعبه قرار می گرفتند . برای هر شعبه یک رئیس حفاظت در نظر گرفته شده بود . حتی معرفی نرم افزار جدید نیز به صورت مرحله ای انجام گرفت ، ابتدا قسمتهای اصلی سیستم معرفی شد ( حسابهای سپرده و جاری ) که حدود 90 درصد عملیات بانکی را تشکیل می داد از آنجا که در سیستم جدید ، قسمتهای جدیدی اضافه شده بود ، هر یک از آنها پس از آموزش به مرحله اجرا گذاشته می شدند . آخرین مرحلة استقرار نرم افزار در رابطه با عملیات در سه ماهة دوم سال 1994 به مرحلة اجرا در‌آمد .

و...

NikoFile

دانلود پایان نامه صنایع غذایی درمورد تولید گلاب

اختصاصی از کوشا فایل دانلود پایان نامه صنایع غذایی درمورد تولید گلاب دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

تولید گلاب

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:89

چکیده :

تعریف، ویژگیها و مشخصات محصول تولیدی:

گلاب به حاصل تقطیر گل های سرخ محمدی Rosa dama scenamiller تازه چیده شده و مخلوط آن با آب که اساس اضافی آن از محلول ابکی جدا شده است اطلاق می گردد. البته در سایر کشورها مثل ترکیه، بلغارستان و فرانسه از گونه های دیگر گل سرخ برای تهیه گلاب استفاده می شود. در حقیقت گلاب محصول سنتی ایران می باشد که برگرفته از گلهای تازه محمدی می باشد و در مورد آن همین بس که متبرک به نام حضرت رسول (ص) می باشد و نام آن حضرت را به همراه دارد.

تولید گل محمدی و تهیه گلاب سالانه برای هزاران خانواده ایرانی اشتغال ایجاد می کند و گردانندگان این رشته بوی خوش طبیعت را به خانه علاقه مندان می برد.

گلاب ایرانی جنبه صادراتی دارد و نشانه مرغوبیت آن ایرانی بودنش می باشد به طوریکه خانه کعبه که قبله مسلمین جهان است با گلاب ناب محمدی کاشان شسته می شود.

از آنجا که گلاب برای طعم دادن به مواد غذایی، آشامیدنی و یا به عنوان ماده معطر کننده به کار می رود بنابراین ویژگیهایش باید به صورتی باشد که خطری برای مصرف کننده نداشته باشد.

ویژگیهای آن شامل موارد زیر می باشد.

ویژگی ظاهری: از این لحاظ گلاب باید زلال، بی رنگ، بدون سود و رسوب، فاقد ذرات خارجی، فاقد بوی ترشیدگی با هر نوع تخمیر، فاقد بوی پختگی، دارای بوی ویژه گل سرخ، طعمی مطبوع و مختصری مایل به تلخی باشد. ضمناً واکنش گلاب باید اسیدی باشد PH= 3.5-5,5

ویژگی مواد اولیه: آبی که در تهیه گلاب به کار می رود باید مطابق با ویژگیهای استاندارد آب آشامیدنی شماره های 1053 و 1011 باشد. آب مقطر مورد استفاده برای رقیق کردن گلاب باید تازه و تقطیر شده باشد و برای تهیه گلاب از گلبرگهای گل سرخ محمدی که تازه چیده شده باشد استفاده می گردد.

ویژگی شیمیایی: اسانس: اسانس گل سرخ مایع روغنی بیرنگ یا زرد است با طعم و بوی مشخص که در 25 درجه به حالت مایع چسبنده درمی آید و در اثر سرد شدن تدریجی شکل توده متبلوری به خود می گردد و در اثر گرم کردن مجدداً مایع می شود. این اسانس از دو بخش جامد و مایع تشکیل شده ترکیبات شیمیایی آن الکلهای ترپنی مانند ژرانیول و ستبرونلول، ردنیول و نرول از همه مهمتر هستند و نرول موجود در آن به میزان 5 تا 10 درصد می تواند اثر بسیار مشخصی بر روی اسانس داشته باشد.

الکلهای دیگری مانند لینالول، اوژنول و یک استئاروپتن بی رنگ که در حرارت معمولی جامد است مواد متشکله اسانس گل سرخ را تشکیل می دهند. بخش جامد گلاب فاقد بو است و بخش مایع دارای بوی خوبی می باشد. مقدار اسانس موجود در گلابهای درجه یک باید حداقل mg35 در ml100 و برای گلابهای درجه 2 حداقل mg15 در ml100 باشد.

اندیس ید، اندیس استر، اندیس اسیدی، اندیس اسیداسیون نیز برای گلابهای سبک و سنگین مشخص می باشد که طبق جدول ارائه می گردد.

گلاب می تواند به صورت سترون تجارتی تصفیه و عرضه شود که در این صورت مطابق با استاندارد سترون تجارتی فرآورده هایی با PH کمتر از 6/4 مورد آزمایش قرار می گیرد.

ویژگی میکروبیولوژی: این مورد نیز طبق جدول زیر می باشد.

گلاب می تواند به صورت سترون تجارتی تصفیه و عرضه شود که در این صورت مطابق با استاندارد سترون تجارتی فرآورده هایی با PH کمتر از 6/4 مورد آزمایش قرار می گیرد.

ویژگی میکروبیولوژی: این مورد نیز طبق جدول زیر می باشد.

وجود این عناصر در گلاب می تواند رنگ مواد غذایی را که آن گلاب در تهیه انها به کار رفته تحت تاثیر قرار دهد. به طور کلی با توجه به سمی بودن عناصر ارسنیک و سرب مقدار آنها نباید بیشتر از مقدار ذکر شده باشد. در غیر اینصورت خطر مسمومیت وجود دارد.

دیگهائی که برای تقطیر به کار می روند باید از جنسی باشند که سمی نبوده و بو و مزه خاصی را به گلاب انتقال ندهد. به عبارت دیگر باید از جنسی باشند که تاثیری در کیفیت فرآورده ایجاد نکند و در نهایت اینکه حمل و نقل گلهای سرخ در دمای oc15 مطلوب می باشد.

تعیین مصرف سرانه

کشور ایران جزء کشورهای در حال توسعه است و رشد نسبی جمعیت در این کشور اغلب بالاست

بر اساس اطلاعات به دست آمده از سرشماری های سالهای 1365-1355 رشد جمعیت 3% است.

ولی رشد جمعیت در سال های 1385-1375 به 5/2% رسیده است.

اگر بخواهیم جمعیت ایران را دقیق تر بررسی کنیم فاکتورهایی مثل رده های سنی، میزان مواد، نوع جنس، تعداد خانواده و … را در نظر بگیریم.

در اینجا نرخ رشد جمعیت 5/2% در نظر گرفته شده که آنرا در فاصله سالهای 1384 تا 1389 جهت تعیین مصرف سرانه در نظر می گیریم.

                                                     F= P(1+i) n

F : جمعیت در آینده

P: جمعیت فعلی

i: نرخ رشد جمعیت

n: تعداد سالهایی که از امروز سپری می شود.

اگر میزان مصرف هر ایرانی را در سال نیم لیتر گلاب در نظر بگیریم خواهیم داشت

2-1-نحوه بسته بندی و ظروف بسته بندی:

کلیه موادی که در بسته بندی به کار می رود باید شرایط خوب و بهداشتی انبار شود و بر حسب نوع بایستی به نحوی انتخاب شوند که خود باعث انتقال آلودگی و خرابی محصول نگردد. در ضمن این مواد باید مورد تایید مقامات کنترل کننده ذیصلاح باشد. به طور کلی گلاب باید در ظروفی که حاوی مقدار کمی هوا باشد نگهداری شود.

ظروف مخصوص عرضه به بازار گلاب می تواند شامل انواع زیر باشد:

نوع شیشه ای: گلاب باید در بطریهایی از جنس شیشه ترجیحاً قهوه ای، شفاف، بدون حباب هوا، تمیز و ضد عفونی شده پر گردد و درآن به وسیله سرپوش تمیز و غیر قابل نفوذ بسته شود. و از نظر شکل و نوع و حجم یکسان باشد بسته بندی این بطریها باید به نحوی باشد که در موقع حمل و نقل و جا به جا شدن از شکسته شدن شیشه ها جلوگیری شود.

نوع پلیمری: در صورت استفاده، این بسته بندی های پلیمری باید دارای مقاومت کافی بوده و از نوع مجاز برای مواد غذایی باشد.

نوع پلاستیکی: این نوع بسته بندی باید با ضخامت لازم و بدون واکنش شیمیایی بوده و از نوع مناسب برای مواد غذایی باشد.

نکته قابل توجه این است که جنس درپوس برای گلاب بی اثر است یعنی می تواند از نوع فلزی و یا از نوع پلاستیکی باشد. بسته بندی گلاب در اندازه های 300، 450، یک لیتری و دو لیتری انجام می گیرد که بسته بندی 300 و 450 معمولاً از جنس شیشه و پلاستیک است و بسته بندی یک لیتری و دو لیتری منحصراً از نوع پلاستیکی و پلیمری است.

بعد از پر کردن ظروف بسته بندی توسط دستگاه شرینگ پک صورت می گیرد و درب بندی نیز در همین زمان صورت می گیرد.

شرینگ کپ بسته بندی نیمه اتوماتیک است. پر کردن ظروف هم می تواند توسط فیلر صورت گیرد و هم به صورت دستی توسط کارگر درب بندی نیز به همین گونه است. این که بسته بندی و درب بندی توسط دستگاه باشد یا کارگر به ظرفیت تولید، زمان تولید و نیروی کارگر بستگی دارد.

در مورد بعضی از محصولات کارتن گذاری هم داریم یعنی شیشه ها دیگر به بخش شرینگ نمی رود و درون کارتن قرار می گیرد. به طوریکه ابتدا کف کارتن به کمک نوار چسب محکم می شود. شیشه ها داخل آن قرار می گیرد و بعد کارتن با نوار چسب محکم می شود.

3-1-نشانه گذاری:

هر محصول با نشانه گذاری آن شناخته می شود. به طور کلی آگاهیهای زیر باید با مرکب غیر سمی پاک نشدنی با خط خوانا روی هر شیشه یا کارتن جداگانه به زبان فارسی و اگر محصول برای صادرات است به زبان کشور خریدار و یا انگلیسی در محلی که به وضوع قابل رویت باشد نوشته و یا برچسب شود.

گاهی این اطلاعات بر روی لیبل چاپ و در مورد محصولات به کار گرفته می شود.

این اطلاعات عبارتند از:

1-1-نام و نوع کالا

2-1-نام و نشانی تولید کننده، آدرس، email و شماره تلفن

3-1-میزان اسانس گل سرخ محمدی

4-1-وزن خالص

5-1-مشخصات بهر[1] (شماره سری ساخت).

6-1-تاریخ تولید (روز- ماه- سال).

7-1-تاریخ انقضاء و قابلیت مصرف (روز- ماه- سال).

8-1-شرایط نگهداری (دور از نور- در محل خنک)

9-1-شماره پروانه ساخت از وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی

10-1-ذکر عبارت ساخت ایران.

11-1-مخصوص صادرات (در صورت صادراتی بودن)

اتیکت محصول گلاب

4-1-مصارف عمده محصول:

گلاب محصول سنتی ایران است. در مورد گل محمدی با رایحه معنوی همین بس که متبرک به نام حضرت رسول است.

خانه خدا که قبله مسلمین جهان است با گلاب ایرانی شستشو می شود. گلاب محصولی است که در هر خانه ایرانی یافت می شود. این محصول دارای طبیعتی گرم است که جهت تسکین و بهبود بسیاری از بیماریها استفاده می شود. چرا که گلاب مقوی قلب اعصاب و مغز بوده و مضوح است.

ویژگی شاخص گلاب همان عطر و بوی خوش و مقدس آن است که در ایران جهت خوشبو کردن اماکن مقدس به خصوص زیارتگاهها به کار می رود.

همچنین از این صنعت استفاده کرد و از آن در تهیه عطر و ادکلن و لوازم آرایشی استفاده شده.

گلاب می تواند جنبه خوراکی داشته و به عنوان چاشنی بخش و سو چای و شربت به کار رود. همچنین در قنادیها و شیرینی پزیها نیز کاربرد دارد. همچنین از قسمت روغنی جمع آوری شده گلاب در دکانتور برای کارخانجات آدامس سازی و … استفاده می گردد.

5-1-ارائه دیدگاه کلی در مورد قیمت و بازار فروش و بررسی بازار و شناخت واحدهای مشابه

هدف این قسمت بررسی تعداد واحدهای گلابگیری در سطح استان و کشور و درصد صادرات و واردات آن می باشد. اینکه چه کسانی موافقت اصولی گرفته و یا در حال گرفتن آن هستند و به طور کلی یک بررسی کلی از بازار.

تعداد واحدهای مشابه در استان خراسان رضوی و میزان ظرفیت تولید آنها در ذیل ذکر گردیده.

1-واحد گلاب گل افشان با ظرفیت 100 تن در سال که وضعیت واحد در حال حاضر به صورت بهره برداری می باشد. این واحد واقع در مشهد- جاده قدیم قوچان می باشد.

2-واحد گلچکان خراسان I با ظرفیت 100 تن در سال که وضعیت: واحد بهره برداری قبلاً طرح بوده و واقع در مشهد- ج قوچان شهر صنعتی توس می باشد.

3-واحد گلچکان خراسانII با ظرفیت 100 تن در سال که وضعیت: بهره برداری قبلاً طرح بوده و واقع در مشهد- جاده قوچان سه راه کاشانی می باشد.

4-واحد علی گلدبکش افشار با ظرفیت 200 تن در سال که وضعیت: بهره برداری قبلاً طرح بوده و واقع در شهرستان مشهد می باشد.

5-واحد نیکونوش توس با ظرفیت 200 تن در سال که وعیت: بهره برداری قبلاً طرح بوده و واقع در شهرک صنعتی توس مشهد است.

6-واحد حاق سبز سبزوار با ظرفیت 500 تن در سال که وضعیت واحد: بهره برداری قبلاً طرح بوده و واقع در شهرک صنعتی

7-واحد محمود زارعی (خوب خوب خراسان) که ظرفیت تولید آن 75 تن در سال بوده که وضعیت طرح بهره برداری قبلاً طرح بوده واقع در شهرستان مشهد می باشد.

8-واحد کام خوش طوس با ظرفیت 100 تن در سال که وضعیت واحد بهره برداری قبلاً مطرح بوده و واقع در مشهد می باشد.

9-واحد گلاب رضوان با ظرفیت 100 تن در سال که وضعیت واحد بهره برداری قبلاً مطرح بوده و واقع در مشهد می باشد.

به طور کلی در حدود 1275 تن محصول تولیدی در سال در استان خراسان رضوی داریم.

اما در دیگر نقاط کشور:

اردبیل یک واحد با ظرفیت تولید 350 هزار لیتر که وضعیت واحد: بهره برداری قبلاً طرح بوده.

استان اصفهان 6 واحد با ظرفیت تولید کلی 9350 تن در سال که یکی از واحدها به بهره برداری رسیده اما قبلاً فعال بوده است. مابقی در وضعیت بهره برداری قبلاً طرح بوده اند.

استان تهران 5 واحد با ظرفیت تولید کلی 1967 تن در سال که سه واحد قبلاً فعال بوده و در حال حاضر بدون بهره برداری می باشد.

استان خوزستان 1 واحد با ظرفیت 125 تن که واقع در شهر اهواز می باشد و وضعیت واحد بهره برداری قبلاً طرح بوده است.

استان فارس 5 واحد با ظرفیت تولید کلی 1200 تن در سال که یکی از واحدها قبلاً فعال بوده و اکنون بدون بهره برداری است.

استان مرکزی 3 واحد با ظرفیت تولید کلی 625 تن در سال که هر دو واحد در وضعیت بهره برداری قبلاً طرح بوده و در حال حاضر نمی باشند.

این محصول همانگونه که گفته شد خاص ایران می باشد و هیچگونه وارداتی ندارد اما میزان صادرات آن در استان خراسان به میزان 500 تن در سال می باشد که این اعداد تنها در استان خراسان می باشد.

آمار و ارقام صحیح به صورت پرینت برگرفته از سازمان استاندارد ایران آورده شده که قابل تامل است

و...

NikoFile

دانلود پایان نامه صنایع غذایی درمورد بسته بندی

اختصاصی از کوشا فایل دانلود پایان نامه صنایع غذایی درمورد بسته بندی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

بسته بندی

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:102

فهرست مطالب :

چکیده........................................... 1

مقدمه........................................... 2

جدول 1-1: درصد مصرف مواد بسته بندی مختلف در سالهای 1981-1991    4

بسته بندی....................................... 7

1-1. کارکردهای بسته بندی........................ 8

1-1-1. عامل محافظت کنندگی...................... 11

1-1-2. بی ضرر بودن و خنثی بودن بسته بندی....... 12

1-1-2-2. نقش محافظتی غیر فعال بسته بندی........ 13

1-1-2-2-1. محافظت مکانیکی...................... 13

1-1-2-2-2. محافظت در برابر انتقال مواد......... 14

1-1-2-3. محافظت در برابر انتقال انرژی.......... 16

1-1-2-2-4. محافظت در برابر میکروار گانیسم های موجود در محیط 16

1-1-2-3. نقش محافظتی فعال بسته بندی............ 18

1-1-2-3-1. استریلیزاسیون بعد از بسته بندی...... 18

1-1-2-3-2. بسته بندی های استریل (آسپتیک )...... 19

1-1-2-3-3. بسته بندی تحت اتمسفر اصلاح شده و نگهداری در دمای پائین در مورد محصولات تازه............................... 20

1-1-2-3-4. بسته بندیهای خاص.................... 20

.3-1-1عامل اطلاع رسانی بسته بندی................ 21

1-1-3-1. درج اطلاعات بر روی بسته بندیهای مواد غذائی    21

1-1-3-1-1. اطلاعاتی که باید بر روی بسته ها درج شوند    22

1-1-3-1-2. استثنائاتی که در مورد درج اطلاعات و برچسب زنی محصولات غذائی وجود دارند..................................... 22

.4-1-1خصوصیات مواد اولیه بسته بندی............. 24

1-2. کاربرد پلاستیک در بسته بندی مواد غذائی..... 26

1-2-1. کلیات................................... 26

1-2-2. انواع پلاستیک ها......................... 28

1-2-2-1. معرفی برخی ترموپلاستیک های مورد استفاده در بسته بندی مواد غذائی.......................................... 29

1-2-2-1-1. ترموپلاستیک های ساده................. 29

1-2-2-1--11. سلوفان............................ 29

1-2-2-1-1-2. پلی اولفین ها..................... 30

پلی اتیلن با دانسیته پائین (LDPE).............. 30

پلی اتیلن خطی با دانسیته پائین (LLDPE)......... 31

پلی اتیلن با دانسیته بالا (HDPE)................ 31

پلی پروپیلن (PP)............................... 32

کوپلیمر اتیلن –وینیل استات (EVA)............... 33

1-2-2-1-1-3. وینیل پلاستیک ها................... 33

پلی وینیل کلراید (PVC)......................... 33

کوپلیمرهای وینیل کلراید........................ 35

پلی وینیلیدین کلراید (PVDC).................... 35

1-2-2-1-4. پلی استرها (PE)..................... 36

پلی اتیلن ترفتالات (PET)........................ 36

1-2-2-1-1-5. پلی آمید یا نایلون (PA ).......... 36

1-2-2-1-1-6.پلی استایرن (PS)................... 37

کوپلیمرهای استایرن............................. 38

الف – استایرن آکریلونتیریل (SAN).............. 39

ب – اکریلونیتریل بوتادین استایرن (ABS)........ 39

1-2-2-1-1-7. اتیلن و ینیل الکل (EVOH).......... 39

1-2-2-1-2. ترموپلاستیک های مرکب................. 40

1-2-2-1-2-1. نمونه هائی از فیلم های مرکب....... 41

1-2-2-1-2-2. خصوصیات فیلم های مرکب............. 42

1-3. وضعیت تولید مواد اولیه پلاستیکها در ایران.. 44

حفظ بسته بندی در ارتباط با پدیده مهاجرت........ 45

الف- تعاریف.................................... 45

ب- تقسیمات بسته بندی........................... 47

دسته اول....................................... 47

جدول (1) مسمومیت برخی عناصر در حالتی که به شکل یون در آب حضور دارند................................................ 48

دسته دوم....................................... 50

جدول (2) ماکزیمم مهاجرت برخی مونومومرها به داخل مواد غذایی 51

دسته سوم....................................... 52

جدول (3) مقایسه خطرات منجر به مرگ.............. 53

جدول (4) الزامات مربوط به پاکیزگی صفحات قلع مورد استفاده در تولید قوطی های کنسرو و ماکزیمم مجاز برای مهاجرت یونهای فلزی به داخل مواد غذایی.......................................... 54

ج- افزودنیهای برای رزینهای پلاستیکی............ 56

آثار واسطه واکنش دهنده......................... 56

افزودنیهایی که برای منظورهای خاصی اضافه می‌شوند یا افزودنیهای تعمدی (Intentional Additives)........................ 57

1-مواد بهبود دهنده خواص........................ 57

2-تثبیت کننده ها............................... 58

3-کمکهای تکنیکی................................ 60

عوامل ضد مه (Antifog Agents)................... 60

عوامل جفت کننده (Anchoring Agents)............. 61

1-عوامل فوم کننده.............................. 61

2-کند کننده های اشتعال......................... 62

3-عواملی که شفافیت رزینهای پلاستیک را تغییر می‌دهند.    62

جدول (6) کمکهای تولید پلاستیکها در مقابل مواد شیمیایی مربوطه 63

«آلودگی در مواد غذایی از مواد بسته بندی»...... 64

«چکیده»........................................ 64

1. مقدمه......................................... 64
2. کنترل منظم ................................... 66
3. روش های تحلیلی................................. 68

3- 1. مواد افزودنی در بسته بندی پلیمری........... 70

3-1-1- پلاستیک ها............................... 70

3-1-2- استابیلایزرهای حرارتی.................... 72

3-1-3- مرحله افزودن مواد....................... 74

3-1-4- استابیلایزرهای سبک....................... 75

3-1-5- آنتی اکسیدان ها......................... 76

3-2- مونومرها و الیگومرها...................... 77

3-2-1- استیرن ها............................... 77

3-2-2- ونییل کلراید............................ 78

3-2-3- بیس فنول دیگلی سایدیل اتر (BADGE)....... 80

3-2-4- ایزوسیانات.............................. 81

3-2-5- کاپرولاکتام.............................. 81

3-2-6- الیگومرترفتالیت پلی اتیلن............... 82

3-3- مواد آلوده کننده ........................... 83

3-3-1- فرآورده های آلوده کننده................. 83

3-3-2- بنزن و مایعات فرار دیگر................. 84

3-3-3- آلوده کننده‌های محیطی.................... 85

3-3-4- عوامل فرآیندی........................... 86

3-3-5- آلوده کننده های دیگر.................... 86

4-1- عوامل تاثیر گذار بر انتقال................ 87

4-2 -راه ارتباطی بین غذا و پلی مر.............. 88

4-3- انتشار به مواد غذایی با حجم زیاد.......... 89

5-نمونه هایی از مدل سازی انتقال پیش بینانه..... 89

تحقیق FTLR مهاجرت ویژه مواد افزودنی از پلی و نییل کلراید جامد   94

مهاجرت و ارزیابی حساسیت پلی مرهای تشعشعی....... 95

فعل و انفعالات میان پلی ونیل کلراید با روغن افتابگردان اپوکسی شده و غذاهای سیمیولانت شده. 96

چکیده :

با توجه به اهمیت بسته بندی در کاهش فساد مواد غذائی و تاثیر آن بر روی فروش محصول ، توجه به جنبه های مختلف آن بسیار ضروری است پلاستیکها طیف گسترده ای از موادی هستند که در سالهای اخیر استفاده روز افزونی از آنها جهت بسته بندی مواد غذائی صورت می گیرد .

یکی از مسائلی که در استفاده از مواد بسته بندی باید مورد توجه واقع شود امکان هر گونه واکنش بین ماده بسته بندی و ماده محتوی آن و انتقال مواد میان آنها میباشد .

مهاجرت به عنوان انتقال مواد از ماده بسته بندی به ماده درون آن تعریف میشود مهاجرت از دو جنبه مهارجت کلی و مهاجرت ویژه بررسی میشود تحقیق حاضر تلاشی است برای بررسی مهاجرت مواد از بسته بندی های پلاستیکی تک لایه به مواد غذائی درون آنها .

برنامه ریزی تحقیق شامل هر دو جنبه مهاجرت کلی و ویژه میباشد .

در بخش مهاجرت کلی ، تعدادی از پلاستیک های تک لایه رایج در بسته بندی مواد غذائی از جمله فیلم های که در شرکت های مختلفی تولید شده بودند ، به عنوان نمونه های آزمایشی انتخاب و با استفاده از روشهای استاندارد تحت آزمون مهاجرت کلی قرار گرفتند نتایج حاصل نشانگر سطح مهاجرت کلی پائین تری از حد مجاز استاندارد برای این پلاستیکها میباشد .

مقدمه

با توجه به اهمیت و گستردگی تولید مواد غذائی در جهان و اهمیت آن در زندگی روزمره جوامع بشری ، بررسی جنبه های مختلف مرتبط با آن حائز اهمیت بسیاری است در وضعیف کنونی روابط بین المللی ، غذا به عنوان محصولی استراتژیک در تعیین بسیاری از معیارهای اقتصادی ، سیاسی ، فرهنگی و سنتی نقش مهمی ایفاء می کند بنابراین مسئله حفظ نگهداری و توزیع مواد غذائی نیز اهمیت شایانی می یابد چرا که بدون اهمیت دادن به نگهداری مواد غذائی بدلیل آمادگی ماهیتی آنها به فساد توسط عوامل مختلف از قبیل میکروار گانیسم ها ، تغییرات شیمیائی و فیزیکی ، آنزیمها و غیره قسمت عمده ای از این مواد با ارزش به هدر خواهد رفت در اینجاست که صنعت بسته بندی میتواند به عنوان مهمترین عامل در جلوگیری از ضایع شدن مواد غذائی عمل نموده و ضرورت خود را نشان دهد .

در بسیاری از کشورها بسته بندی به عنوان جز غیر قابل تفکیکی از فرایند تولید مواد غذائی محسوب می شود به طوری که ، در کشور آمریکا سالانه بیش از 50 میلیارد دلار صرف صنایع بسته بندی می شود .

آمار منتشره نشان میدهد که تقریباً هر ساله 20 درصد غذائی جهان به دلیل شرایط نا مناسب نگهداری و بسته بندی از بین رفته و این رقم در پاره ای از کشورهای جهان سوم به 50 در صد نیز میرسد در حالیکه در صورت بسته بندی مناسب و خوب میتوان این ضایعات را به حداقل میزان یعنی حدود 5-2 درصد کاهش داد . بحث ضایعات و جلوگیری از آن یکی از معضلات اصلی کشور ما نیز می باشد بطوریکه حدود 35-30 درصد محصولات کشاورزی هر سال ضایع میگردد . این در حالیست که با توجه به جمعیت بالا و سطح پائین تولید داخلی هر ساله مجبور به واردات مقدار متنابهی مواد غذائی میباشیم .

اهمیت سرمایه گذاری در بخش صنعت بسته بندی از آمار مربوط به مواد و هزینه اختصاص داده شده به این بخش در کشور های پیشرفته کاملاً مشهود است بطوریکه در کشوری نظیر آمریکا هزینه های صرف شده برای بسته بندی بیش از 100 دلار به ازای هر نفر در سال می باشد و صنایع بسته بندی یکی از مهمترین بخشهای مصرف کننده مواد خام می باشد ، بطوریکه 8 درصد از کل فولاد و آلومینیوم ، 20 درصد از کاغذ و مقوای تولیدی ، 20 درصد از کل پلاستیک تولیدی ،65 درصد از فیلم ها و لفافهای پلی اتیلنی ، 96 درصد از شیشه های تولیدی بجزء شیشه های مسطح و 99 درصد از کل سلوفان تولیدی در این کشور به صنایع   بسته بندی اختصاص دارد و تنها در طول یکسال 124 میلیون جعبه مقوائی ، 29 میلیون ظرف شیشه ای ، 51 میلیون قوطی فلزی ، 42 میلیون کیسه پلاستیکی ، 13 میلیون جعبه مقوائی ،29 میلیون ظرف شیشه ای ، 51 میلیون قوطی فلزی ، 42 میلیون کیسه پلاستیکی ، 13 میلیون قوطی فلزی مخصوص آشامیدنیها ، 18 میلیون ظرف مقوائی مخصوص شیر و 10 میلیون بطری شیشه ای 250 میلی لیتری مخصوص شیر در زمینه بسته بندی مواد غذائی مورد استفاده قرار گرفته است .

در ضمن باید اشاره کرد که در سالهای اخیر داده های آماری نشان میدهد که صنایع بسته بندی مواد غذائی بیشتر در جهت استفاده از پلاستیکها و ظروف آلومینیومی پیش میرود و رفته رفته استفاده از شیشه ها و ظروف استیل کاهش می یابد جدول (1-1) آمار مربوط به مقدار مصرف مواد بسته بندی مختلف در سالهای 1981و1991 را نشان می دهد .

جدول 1-1: درصد مصرف مواد بسته بندی مختلف در سالهای 1981-1991

 

در کشور ما نیز در سالهای اخیر پیشرفتهای قابل ملاحظه ای در زمینه بسته بندی مواد غذائی صورت گرفته است ولی هنوز کاستی های عمده ای در این زمینه وجود دارد طبق آمار منتشره برای سالهای اولیه دهه 70 مجموع تولیدات مواد غذائی کشور متجاوز از 40 میلیون تن می باشد و طبق برآوردها برای بسته بندی این مقدار ماده غذائی 433 هزار تن مواد اولیه بسته بندی نیاز است و این در حالی است که مواد اولیه و ظروف تولیدی بسته بندی در داخل کشور در حدود 67 هزار تن می باشد . جدول (1-2) وضعیف تولیدات داخلی و صنایع غذائی کشور و نیاز آنها به انواع بسته بندی را نشان می دهد .

     بسته بندی :

ظرف بسته بندی به یک سری از ظروف ،بسته ها ، بطریها ، پاکتها و غیره اطلاق می شود که اصلی ترین وظیفه آنها ، نگهداری و محافظت از محصول داخل آنهاست . در جوامع در حال تغییر امروزی ، بسته بندی به شکلی روز افزون ، نقش پیچیده ای پیدا کرده است بسته بندی بعنوان یکی از ابزارهای مهم بازاریای ، سالهاست که نقش اساسی خود را آشکار کرده است شرکتها و دولتها نیز برای افزایش توان رقابت خود در بازارهای بین المللی به آن توجه بسیار نموده اند در شرایط کنونی رقابت در بازار آزاد و همچنین سیستم توزیع بصورت سوپرمارکتها و فروشگاههای بزرگ زنجیره ای باعث شده که بسته بندی در حقیقت نقش یک فروشنده خاموش را بر عهده داشته باشد یکی از نشانه های قوت و ضعف صنعت غذائی یک کشور سطح فرهنگ و دانش فنی و تکنولوژیکی در ارتباط با بسته بندی محصولات غذائی آن کشور است از این روست که در کشورهای پیشرفته صنعتی یک سوم تا نصف هزینه تولید مواد غذائی به مواد و ماشین آلات بسته بندی اختصاص دارد به همین علت در این کشور ها میزان ضایعات غذا از تولید تا بسته بندی در سطح نازلی است ، در حالی که همانطور که اشاره گردید ، این رقم در کشور های در حال توسعه به دلیل نارسائی های مختلف که مهمترین آنها مربوط به بسته بندی می شود به حدود 30 تا50 درصد می رسد .

.1-1 کارکردهای بسته بندی :

بسته بندی مواد غذائی یکی از مهمترین و حساس ترین مراحل تولید یک ماده غذائی است و اگر آنگونه که باید و شاید به این امر توجه نگردد ، تمام زحماتی که برای تولید بهینه ماده غذائی بکار گرفته می شود به هدر خواهد رفت با بسته بندی نمودن مواد غذائی می توان از ضایعات آنها جلو گیری کرده طول مدت نگهداری آنها را افزایش داد و نیز غذائی سالم به مصرف کننده عرضه نمود .

بدین منظور با استفاده از بسته بندی محیطی در اطراف ماده غذائی فراهم       می گردد که منجر به ایجاد حداقل فساد و کاهش کیفیت غذا در حین نگهداری آن خواهد شد ایجاد چنین محیطی به نوع محصول غذائی بسته بندی شده نیز بستگی دارد برای مثال بهترین روش برای بسته بندی گوشت ، نگهداری آن در فضای حاوی نسبت معینی از اکسیژن و دی اکسید کربن می باشد ، در غیر اینصورت دچار آب رفتگی و تیرگی رنگ می گردد .

در مورد سبزیجات ، پدیده تنفس این محصولات بعد از برداشت و در حین نگهداری باید در نظر گرفته شود ،لذا بسته بندی مناسب در این مورد بسته بندی است که بصورت سدی در مقابل نفوذ رطوبت عمل نموده ولی تا حدودی در برابر اکسیژن و دی اکسید کربن نفوذ پذیر باشد بدین ترتیب می توان امکاناتی را ایجاد نمود تا محصولات تولید شده در فصول مختلف ، دردیگر فصلها نیز قابل استفاده باشند و محصولات کشاورزی را بتوان بدون تغییر در کیفیت آنها ، از محلی به محل دیگر انتقال داد .

بسته بندی چهره کالاست و خریدار از طریق آن محصول را شناسائی می کند ، ضمناً محافظ و نگهدارنده کالا و مواد غذائی در برابر عواملی است از قبیل ضربه ، ارتعاش ، متلاشی شدن ، میکروار گانیسمها ، گازها و فشار ناشی از آنها رطوبت و شرایط جوی مختلف و حشرات بسته بندی می تواند بعنوان عاملی جهت توقف عابران در برابر ویترین عمل نماید که بستگی به جذابیت و سلیقه در انتخاب بسته بندی دارد بعلاوه بسته بندی مناسب ، حمل و ذخیره سازی مواد غذائی را نیز آسانتر می کند .

در راستای تامین اهداف فوق ، استحکام ، شفافیت و قابلیت چاپ بسته نیز از پارامترهای مهم در انتخاب بسته بندی مناسب می باشد . نکته دیگر در انتخاب بسته بندی مناسب ، تاثیر آن بر روی محیط زیست است بسته بندی در حقیقت جزئی از محصول تولیدی است که توسط مصرف کننده استفاده نمی گردد ، در نتیجه اگر مجدداً قابل مصرف نباشد باید دور ریخته شود مسلماً کمترین آسیب به محیط زیست زمانی حاصل می شود که بسته بندیهایی با قابلیت بازیافت و استفاده مجدد بکار گرفته شود .

بطور کلی بسته بندی محصولات غذائی ، مهمتر و حساستر از بسته بندی سایر کالاهاست . دلایل این مسئله را می توان بصورت زیر بیان نمود :

1. بسیاری از مواد غذائی فرآوری شده را اصولاً بدون بسته بندی نمی توان عرضه کرد .

1. مواد غذائی در معرض آلودگی ، فساد ، تابش نور و در نهایت تغییر خواص شیمیائی و حسی می باشند و یکی از بهداشتی ترین و بی ضررترین روشهای نگهداری آنها بسته بندی است .
2. چون مواد غذائی را می توان در بسته های کوچک و مناسب برای یک نفر یا یک خانواده در یک یا چند وعده غذائی عرضه کرد ، می توان به کمک آن اطلاعات ، روشهای نگهداری و مصرف ، موارد ایمنی ، آثار جانبی و غیره را به اطلاع مصرف کننده رساند .
3. در خصوص برخی از غذاها ، ماده غذائی در بسته بندی باید قابل رویت باشد زیرا مصرف کننده مایل است از ورای بسته کیفیت مطلوب ماده غذائی را مشاهده نماید .

به این دلایل ، بسته بندی صحیح ، بهداشتی و جذاب مواد غذائی را باید عامل عمده موفقیت در بازاریابی داخلی و بین المللی کالا دانست .

بطور خلاصه بسته بندی به معنی تهیه ظرف ، محافظ یا سیستمی است که سلامت کالای مظروف خود را در فاصله تولید تا مصرف حفظ کند و آن را از ضربات ، صدمات لرزش ، فشار و غیره مصون دارد . از سوی دیگر بسته بندی به معنای سیستمی است که موجبات ایجاد ارتباط بین تولید کننده و توزیع کننده را از یک طرف و مصرف کننده را از طرف دیگر فراهم می سازد .

بدین ترتیب بسته بندی سیستمی است مرکب که هم وظیفه حفاظتی و هم وظیفه ارتباطی و اطلاع رسانی را بر عهده دارد .

.1-1-1عامل محافظت کنندگی :

نقش بسته بندی در کمک به نگهداری مواد غذائی نقشی چند گانه است :

محافظت غیر فعال ، زمانیست که بسته بندی مستقل از تکنیک های تهیه و نگهداری ماده غذائی باشد مثل بسته بندی بیسکویت ها .

محافظت فعال : زمانیست که بسته بندی وابسته به تکنولوژی تولید و نگهداری ماده غذائی بوده یا زمانیکه طراحی بسته بندی به عنوان عامل حیاتی در نگهداری محصول صورت گرفته باشد مثل بسته بندی تحت اتمسفر اصلاح شده یا بسته بندی های خوراکی در تمام موارد ، اولین نیازی که توسط قوانین نیز با در نظر گرفتن مصرف کننده وضع گردیده است خنثی بودن بسته بندی در ارتباط با محصول است بدین معنی که بسته بندی خود تحت هیچ شرایطی نباید موجب فساد یا تجزیه گردد برای یک محصول معین ، بسته بندی ممکن است ساده یا پیچیده باشد (پیچیده بدین معنی که بسته بندی ممکن است از چند لایه که از مواد مختلف ساخته شده اند) تشکیل شده باشد که خود این مجموعه در یک بسته بندی خارجی که عموماً جعبه های مقوائی است قرار گرفته باشند .

در چنین بسته بندیهای پیچیده ای ، هر لایه عمل محافظتی لایه های دیگر را تکمیل   می کند . بسته بندی های مرکب باید به صورت کامل با توجه به تمام عوامل مرتبط با نگهداری در نظر گرفته شوند .

.2-1-1 بی ضرر بودن و خنثی بودن بسته بندی :

گرچه نیاز به بسته بندی مواد غذائی جهت اطمینان از سلامتی و حفظ آنها یک امر ضروری و بدیهی بنظر می رسد ولی بر آورده کردن این نیاز چندان ساده نیست چرا که خود بسته بندی می تواند منبع برخی آلودگیهای غذا باشد افزایش استفاده از بسته بندیهای مرکب به طور قابل ملاحظه ای خطر انتقال مواد فرار یا مواد حل شونده را از بسته به مواد غذائی که در آن قرار دارند افزایش میدهند ، به دلیل اینکه این بسته بندیهای مرکب از چندین ماده با ماهیت های متفاوت تشکیل شده اند (مثل پلاستیک ، فویل های فلزی ، کاغذ و ....) و جهت بهبود عرضه و ظاهر آنها نیز به مقدار زیادی مواد دیگر نظیر رنگها ، جوهر ها و جلادهنده ها استفاده می شود .

برخی مواد آلوده کننده ممکن است سمی باشد مثل سرب و قلع در قوطی های فلزی ، منومر وینیل کلراید در ظروف پلاستیکی یا برخی ممکن است خواص ارگانولپتیکی مواد غذائی را از طریق ایجاد طعم و بوی غیر قابل قبول تنزل دهد قوانین وضع شده در مورد موادیکه با غذادر تماس هستند تاکید بر خنثی بودن این مواد نسبت به مواد غذائی دارند لیست موادیکه در مواد بسته بندی ممکن است وجود داشته باشند وجود دارد و تولید کنندگان و استفاده کنندگان این مواد به عنوان بسته بندی ملزم به رعایت قوانین مربوط می باشند .

و...

NikoFile

دانلود پایان نامه صنایع غذایی درمورد شیر

اختصاصی از کوشا فایل دانلود پایان نامه صنایع غذایی درمورد شیر دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

پایان نامه صنایع غذایی درمورد شیر

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:105

فهرست مطالب :

1- چکیده مطالب

2- مقدمه

3- شیر و اهمیت آن

4- تولید شیر

5- شیر شتر

6- ترکیبات کلی شیر

7- اجزای سازنده اصلی شیر

- پروتئین

- چربی

- لاکتوز

- ویتامین ها و نمک های معدنی

8- انعقاد حرارتی شیر شتر

- بحث و نتیجه گیری

9- ویژگی های پروتئین های آب پنیر شیر شتر و آنخور

- خلاصه

- ابزار و روش ها

- آماده سازی Pro های آب پنیر

- کروماتوگرافی سریع مایع پروتئین

-الکتروفوز

- نتیجه و بحث

10- تأثیر عملیات حرارتی به پروتئینهای آب پنیر از شیر شتر

- ابزار و روشها

- توزیع نیتروژنی

- بحث و نتایج

11- پنیر

- تهیه پنیراز شیر شتر

- تهیه و استفاده از محیط کشت لاکتیک

- افزودن کپک های عمل آمده پنیر

-دو روش برای تلقیع اسپور قارچ

12- مراحل پرورش و تهیه پنیر

- لخته شدن

- خشک شدن

- بعمل آوردن

13- تکنولوژی تولید انواع پنیر اصلی( پنیر روستایی، پنیر تازه)

- لخته شدن

- خشک کردن

14- تکنولوژی ساخت پنیر نرم

- لخته شدن

- خشک شدن

- بعمل آوردن

- 3 طبقه بندی پنیر نرم

15- تکنولوژی ساخت پنیرسخت و نیمه پخته

-لخته شدن

- خشک شدن

- بعمل آوردن

16- تولید پنیر DOMIATI

- روش ها و مواد

- تولید پنیر

- آنالیز شیمیایی

- بازده میزان پنیر حاصل

- ارزیابی حسی

17- تولید و توصیف کره شیر شتر

- نمونه های شیر

- کشت آغازگر

- جداسازی کره و کره گیری

- بررسی کره

- کروماتوگرافی اسیدچرب

- سانتریفوژ کردن و کره گیری

- ثبات کره

- تحلیل اسیدچرب

- خلاصه تکنولوژی تولید کره

- نتیجه و بحث

17- مشکلات و دیگر لذایذ شیر

- مشکلات شیر

- کمل برت

- ودکا شتر

- بتنی شتر

- گوشت با کلسترول پائی

- روغن شتر و لوازم آرایش

چکیده :

شتر نمادی از بقای زندگی انسان در صحراها می باشد که با تاریخ تمدن چادرنشینی در منطقه گرم و خشک نیمکره شمالی گره خورده است. شتر یکی از عوامل مهم فرهنگ و کشاورزی این نواحی می باشد. شتر به منظورهای مختلفی استفاده می شود

از جمله بعنوان باربری و حمل ونقل اجناس و انسان ها و همچنین تولید شیر استفاده می شود. شیر اغلب تنها منبع تغذیه برای صاحبانش است شتر از نظر جهانی نیز بسیار ارزشمند است. نقش اصلی شتر مستقیماً مربوط به سازگاری و با شرایط بسیار سخت می باشد. این حیوان می تواند در مناطقی که دیگر حیوانات اهلی نمی توانند زندگی کنند پرورش می یابند. این قابلیت ویژه در نتیجه ویژگیهای آناتومی و فیزیولوژی بدنی این حیوان است.

در سال 1985 ، جمعیت شتر دنیا حدود 5/16 میلیون یا بیش از 80 درصد آنها در گله های آفریقا تخمین زده شد. سومالی و سودان دارای بیشترین جمعیت بودند و 70 درصد از گله های آفریقا در این مناطق بوده است. در آسیا حدود 70 درصد از آنها در شبه قارة هند گسترده شده اند.

محصول شیر براساس نوع چریدن، مراحل شیردهی، غذادادن و شرایط کنتر ل شده فرق می کند. طول مدت شیردهی از 9 تا 18 ماه متغیر می باشد در مقایسه با شیر گاو شیر شتر خیلی آرام تر ترش شده و بدون یخچال هم مدتی قابل نگهداری است. لازم به ذکر است که از گوشت، پشم، و چرم این حیوان نیز استفاده وسیعی می شود.

شتر و اهمیت آن

از نظر جغرافیایی، شتر در نواحی خشک گرمسیری و ناحیه استوایی آفریقای شمالی، غرب آسیا، و شمال غربی هند پراکنده شده است. محدودیت های توزیع طبیعی آن با آب و هوای مرطوب و وجود مگس تعیین می شود. در طول قرن گذشته شتر و شکل وسیعی در استرالیا پراکنده و معرفی شد. زندگی صحرایی او در بخشهایی از ایالات متحده آمریکا، جزایر دریای کاریبف آفریقای جنوبی و اروپا می باشد.

شتر رد صحراهایی با دوران گرمای خشک و طولانی هشت ماهه یا بیشتر و بارندگی کم و نامنظم بین 50 تا 550 mm بسیار حیوان اهلی ایده آلی است.

شتر بمنظور های مختلفی استفاده می شود که نقش آن بسیار مهم است. بعنوان حیوان باربر در حمل ونقل اجناس و انسان ها و همچنین تولید شیر استفاده می شود. شیر اغلب تنها منبع غذاییی منظم برای صاحبانش است، گوشت شتر و پشم و چرم آن نیز مصرف وسیعی دارد. در بعضی از بخشهای شرق آفریقا به صورت مرتب خون این حیوان گرفته می شود و به صورت تازه و یا با مخلوطی در شیر مصرف می شود .از نظر جهانی شتر حیوان بسیار ارزشمندی است و برای صاحبش یک جایگاه اجتماعی خاص را به همراه دارد.

نقش اصلی شتر مستقیماً مربوط به سازگاری واضح او با شرایط بسیار سخت است می تواند در هر جایی که دیگر حیوانات اهلی نمی توانند زندگی کنند پرورش یابند. این قابلیت ویژه او در نتیجه ویژگیهای اناتومی و فیزیولوژی اوست. علوفه سیر در جو ملایم در دسترس است. و شتر میتواند چندین ماه بدون نوشیدن آب سفر کند. تحت شرایط بسیار گرم ممکن است فقط هر هشت تا ده روز آب بنوشد و 30 درصد از وزن بدنش را بخاطر آبزدایی اسز دست میدهد.

این خاصیت جالب توجه از متابولیسم بسیار کم و تطبیق با ذخایر آب نشأت می گیرد اتلاف آب از طریق تنفس و عرق کردن بسیار کم است که دلیل مقاومت شتر در باربر شرایط سخت و دامنه زیاد تغییرات دمای بدنش تا می باشد.حرارت زیادذ که در طول گرمای روی یا کار سخت جمع می شود با انتقال گرما، تنظیم جریان بدن و تشعشع موقعی که حیوان در حال استراحت است یا وقتی که در شب هوای محیط سرد می شود از بین می رود. علاوه بر این آب که با تعرق و تنفس از بین می رود در مقایسه با کل وزن بدن حیوان بسیار کم است. اتلاف آب در ادرار مدفوع نیز بسیار محدود می باشد. شکل شناسی حیوان که باندازه گردن، دست و پا شکل مخروطی شکم مشخص است. سطح عظمیی را ایجاد می کند که انتقال گرما را بهبود می بخشد. جریان عادی گرما نیز با قرا رگرفتن بافت های چربی در کوهان او ظاهراً افزایش می یابد.

محدودیت دیگری که از طرف شرایط بایر به او تحمیل می شود کم پشت و نامرغوب بودن چراگاههاست در مقایسه با دیگر پستانداران، شتر از لحاظ تنوع وسیع مواد غذایی شکل ویژه ای دارد، میتواند گیاهان علفی، بوته، جوانه ها، کاکتوس و در خت نخل تغذیه کند. در طول فصل خشک، اغلب با خوردن تیغ و گیاهان پژمرده با پروتئین کم و غیره و سلولز بالا زندگی می کند طبق تحقیقات اندکی که دراین مورد شده است به نظر می رسد که شتر نیتروژن و سلولز را بهتر از هرپستاندار دیگری جذب می کند این قابلیت بالا در جذب سلولز ظاهراً مربوط به شیوة خاص جویدن اوست که باعث اشباع کامل بزاق دهانش در هر قطعه از غذا می شود. جایگاه سلول های آبخیز در دیواره شکم به رطوبت غذا در طول نشخوارکردن، کمک بیشتری کرده و جذب مواد حلال را بهبود می بخشد. علاوه بر این به نظر می رسد که شکم می تواند ذرات درشت را در خود نگهدارد و فقط ذرات ریز را وارد دیواره روده می کند که فرآیند هضم را بهبود می بخشند.

برخلاف پستانداران دیگر شترها دارای ساختار متمایز کلیه هستند که به صورت مشخصی اتلاف پیشاب در ادرار را کاهش می دهد از بین رفتن میزان اورة خون تحت تأثیر نفوذپذیری انتقالی شکم، و دیوارة روده می باشد. بعدها این ماده با فلورمیکروبی شکم در حفره هایی تلفیق میشود که ترکیبات پروتئین با تضمین می نماید. شترهای جوان دارای دو دندان پیشین در فک بالا هستند، ولی هزارلا که در بخش سوم شکم پستانداران است و کار جذب مجدد آب شکم را انجام میدهد را ندارند، همچنین کیسه صفرا هم در بدنشان وجود ندارد و سم آنها در حدود انگشتانی پنجه شکل است که در کف پایشان

پیگیری روند تاریخی تعداد جهانی آنها به دلیل کمبود اطلاعات معتبر مشکل است و به هر حال به نظر می رسد که کاهش تعداد آنها از سال 1950 تا 1980 قابل توجه بوده است. دلایل بسیاری برای این مسئله وجوددارد از جمله مکانیزه شدن حمل ونقل، ساکن سازی صحرانشینان و کم شدن خشکسالی در طول دهة گذشته به غیراز چند مورد خاص، مرحله جدیدی در پرروش شتر ایجاشده این در نتیجه چندین عامل اتفاق افتاد که اصلی ترین آنها افزایش درخواست برای شیر و گوشت شتر در نتیجه افزایش جمعیت انسانی در آن مناطق است. عوامل دیگری با گسترش صحراها در نواحی ساحل و افزایش استفاده از شتر بعنوان حیوان باری در کشور هایی است که هزینه سوخت بالا می باشد. دلیل دیگر این تجدید فعالیت، تأثیر تحقیقات فنی و علمی اخیر است. این کار نشان داده که شتر مفیدترین حیوان اهلی برای تبدیل یک حیوان گیاهخوار به کار، شیر و گوشت در مناطق بایر است. پیشرفتهای کنونی در درک آسیب شناسی و فیزیولوژی شتر در رابطه با محصولات آن منجر به فهم بهتر شیوه های پرورش و پردازش است .

تولید شیر شتر

اطلاعات موجود در مورد شیر حاصله از شتر بسیار زیاد است. بر طبق نتایج بدست آمده توسط چند نویسنده، دوران شیردهی از 9 ماه تا 18ماه به میزان شیر سالیانه بین 800 تا 3600 لیتر تغییر می کند. میانگین محصول روزانه شیر بین 2 تا 6 لیتر تحت شرایط بیابانی و 12 تا 20 لیتر در سیستم فشرده پرورش گزارش شده است. این تفاوت فاحش با این حقیقت توصیف می شود که مراحل تغذیه ای نیز در تولید شیر اثر میگذارند. مواد غذایی تا با علوفه سبز مثل یونجه، شبدر یا کلم عنی شده اند. محصول شتر را افزایش می هد د رمقابل میزان شیر، بطور حاشیه ای زمانیکه نوشیدن آب محدود می شود کاهش می یابد. در نتیجه موادی دیگر هم در شیر می شوند این کاهش شیر یک واکنش فیزیولوژی به حرارت است و میتواند یک سازگاری طبیعی جهت اثبات نیاز بیشتر به آب باشد.

سختی شیردهی در حقیقت در مقایسه با شیر دهی دیگر پستانداران، تفاوت فاحشی را نشان می دهد. بعضی از منحنیها تولید کمی را در طول نیمه اول دوران شیردهی و افزایش در دوران دوم را بیان می کنند. نمودارهای دیگر تولیدشیر بیشتر را در آغاز و فرآیند روبه کاهش را در پایان نشان می دهد. گاهی یک یا دو نقطه اوج قابل مشاهده است یا برعکس یک تولید یکنواخت در طول دوران شیردهی دیده می شود. اختلافات زیاد بین این اطلاعات متفاوت با تفاوت احتمالی در ژنتیک، آب وهوا، شرایط تغذیه و تکنیک های نمونه برداری توصیف می شود.

نوع دوشیدن شیر نیز در میزان آن تأثیر میگذارد . د رنتیجه میزان واقعی شیر ترشح شده قابل تشخیص نمی باشد. اگر دوشیدن شیر بدون هیچ تحریک مکانیکی قبلی پستان انجام شود شیر کمتری بدست می آید. دوشیدن شیر باید بوسیله فردی انجام شود که شتر او را می شناسد و اگر این شخص تغییر کنند کاهش قابل توجهی در شیر به چشم می خورد. همچنین به نظر می رسد که دوشیدن مرتب شیر بر محصول روزانه آن تأثیر می گذارد.معمولاً حیوان باید دو یا چهار بار در روز دوشیده شود اما گاهی اوقات این تعداد به شش یا هفت مرتبه نیز می رسد. تغییر دفعات دوشیدن از دو مرتبه به چهار مرتبه محصول شیر را از یک به 5/1 لیتر در روز می رساند. تخممین محصول شیر از کشور های مختلف در جدول 1-1- ( صفحه 25) آمده است همچنین قابل ذکر است که در طول زمان شیردهی گوساله نیز از آن شیر می خورد که در نتیجه حجم واقعی شیر ترشح شده نسبت به آنچه در جدول آمده است.

در مناطق شمالی کنیا خون شتررا بخاطر آهن و سایر مواد معدنی دیگر جهت مکمل غذایی استفاده می کنند. ویتامین D بالای موجود در خون شتر برای کمک به فرم گیری استخوان های بدن ارزشمند است. امروزه در کشور هایی که گوشت حیوانات اهلی دیگر کمیاب است جهت تأمین حداقل پروتئین حیوانی مورد لزوم جیره غذایی انسانهاا ز گوشت شتر استفاده می کنند.

در استانهای جنوبی کشور نظیر هرمزگان، سیستان و بلوچستان، کرمان و یزد که دارای مراتع فقیری می باشند می توان با کمترین هزینه مبادرت به پرورش شتر نمود و پس از کشتار می توان گوشت آن را به مناطقی که مصرف گوشت شتر متداول است صادر نمود. مسلماً گوشت شتر می تواند جایگزین مصرف گوشت های وارداتی گشته که در نتیجه به خودکفایی کشور کمک می کند. تنها مسئله ای که در حال حاضر گوشت شتر را در مقایسه با گوشت سایر دامها متمایز نگه داشته مسئله مزه آن می باشد که با ذائقه پاره ای افراد ناخوشایند است. این موضوع نیز در مقطع فعلی که کمبود ها محسوس و هدف رهایی از وابستگی است قابل اغماض خواهد بود.

شیر شتر

دومین فرآورده حائز اهمیت شتر، شیر آن بوده که بیشتر جنبه خودمضرفی دارد. پستان شتر به چهار قسمت مساوی تقسیم شده که هر یک از این قسمت ها به یک پستانک ختم می شود. شیر توسط این چهار قسمت پستان ترشح شده و از راه پستانکها به خارج جریان پیدا می کند ترکیبات شیر طبق نظر چندین نفر از متخصصین در جدول زیر آمده است.

و...

NikoFile

دانلود پایان نامه عمران درمورد بارگذاری ساختمان

اختصاصی از کوشا فایل دانلود پایان نامه عمران درمورد بارگذاری ساختمان دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

بارگذاری ساختمان

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:135

به همراه تصاویر و جداول

فهرست مطالب :

گفتار نخست... 2

شناخت بارها و سامانه‌های انتقال بار و تعاریف... 2

1-1) کلیات... 2

1-2) معرفی انواع بارها 3

1-3) مبانی احتمالاتی بارگذاری سازه: 11

1-4) تعاریف سازه‌ای.. 18

قاب‌ها: 29

شکل‌پذیری: 31

سیستم مهاربندی افقی: 32

گفتار دوم. 33

بارهای مرده (Dead load) 33

2-1) کلیات... 33

2-2) بار مرده سقف‌ها 34

2-3) بار تیغه‌ها و جداگرها (Partition Loading) 42

2-4)‌ بار مرده پله‌ها 44

گفتار سوم. 48

بارهای زنده (Live loads) 48

3-1) کلیات... 48

3-2) بار زنده کف‌ها: 49

3-3) اثر بدترین آرایش سربارهای زنده 56

3-4) بارهای وارد بر دست‌اندازها، نرده‌ها، جان‌پناه بام‌‌ها و حفاظ پارکینگ‌ها. 58

3-5) شیوه اعمال بار خودروها و وسایل نقلیه (بر اساس آیین‌نامه 519) 60

3-6) کاهش سربارهای زنده 62

3-7) سربارهای ضربه‌ای.. 67

3-8) بارهای حین اجرای ساختمان: 75

3-9) نمونه‌ها 76

3-10) تمرین‌ها 88

گفتار چهارم. 95

بار برف (Snow load) 95

4-1) کلیات... 95

4-2) بار برف بام‌ها 96

گفتار پنجم. 105

بارگذاری باد (Wind load) 105

5-1) کلیات... 105

5-2) بارهای ناشی از اثر باد. 106

5-3) فشار و نیروی موثر باد بر ساختمان‌ها و سایر سازه‌ها 110

5-4) ضوابط عمومی طراحی سازه برای باد. 120

5-5) نمونه‌ها 121

5-6) تمرین‌ها 127

پیوست شماره 1: 131

جرم مخصوص مواد و جرم واحد مصالح و اجزای ساختمان. 131

پیوست شماره 2. 139

بار زنده کف انبارهای اجناس... 139

پیوست شماره 3. 143

روش تحلیلی دینامیکی محاسبه بار باد در ساختمان‌های خاص.... 143

چکیده :

با توجه به فقدان کتاب بارگذاری که بر اساس آیین‌نامه مقررات ملی مبحث ششم نگارش شده باشد، این کتاب به رشته تحریر درآمد. در مقررات ملی ایران، مبحث ششم، علاوه بر بارهای ثقلی، بارهای لرزه‌ای نیز ارائه شد که با توجه به گستردگی مباحث مرتبط با این نوع بارها و ارائه شدن آنها در دروس مهندسی زلزله در جلد دوم به آنها پرداخته خواهد شده است.

در کتاب حاضر که تحت عنوان بارگذاری ـ جلد اول (بارهای گرانشی و باد) می‌باشند، سعی شده است سرفصل‌ها، فرمول‌ها، مقادیر بارهای مرده، جرثقال‌ها و .... همه به طور کامل با آیین‌نامه همخوانی کامل داشته باشد.

گفتار نخست کتاب، به کلیات بارگذاری و تعاریف مرتبط با آن پرداخته که البته با توجه به گستردگی هر یک از تعاریف، فرض شده که خواننده در دروس پیش نیاز، آنها را مطالعه کرده باشد.

در گفتار دوم، بار مرده به طور کامل شرح داده شده و اجزای سازه‌ای و غیرسازه‌ای و روش‌های محاسبه بار مرده ارائه گردیده است. وزن حجمی محاسباتی مصالح و اجزاء بر اساس مقررات ملی بوده و از بندهای آیین‌نامه پیروی شده است.

در گفتار سوم، به بار زنده پرداخته شده است. اصولاً محاسبات مربوط به بار زنده بر اساس آیین‌نامه‌ها و جداول آنها و با توجه به نوع کاربری‌ انجام می‌شود. در این فرآیند، حتماً به بندهای تکمیلی آیین‌نامه توجه شود، چرا که در بسیاری از موارد، تبصره‌ها و موارد ویژه بارهای زنده بیشتری را پیشنهاد کرده و در صورت اشتباه در شناخت مطالب و یا نوع جدول، مطمئناً بارگذاری زنده سازه نیز نادرست خواهد بود. بارهای جرثقال، آسانسور و پارک ماشین نیز جزء این دسته بارها هستند.

گفتارهای چهارم و پنجم، به بارهای برف و باد پرداخته است. دلیل بررسی جداگانه این بارها، شرایط ویژه تعیین و محاسبه این بارهاست. بار باد و برف با توجه به ناحیه و شهری که سازه ساخته می‌شود، تعیین و به همین دلیل در این خصوص جداول و نقشه‌هایی ارائه شده است.

پیوست‌های کتاب نیز دربرگیرنده وزن حجمی مصالح و مواردی می‌باشد که در گفتارها قابل گنجاندن نبود.

هدف اولیه از نوشتن کتاب، در دسترس قرار دادن یک کتاب بارگذاری با محتوای کاربردی ـ آیین‌نامه‌ای بود که هم خواسته دانشجویان را برآورده سازد و هم بتواند مورد استفاده مهندسین باشد.

در آماده‌سازی این کتاب، خدمات شایان توجه آقایان میرزایی، رزاقی و مروجی درخور ستایش است. از جناب آقای دکتر محسنی ریاست محترم دانشگاه، خانم دکتر مازندرانی، معاونت پژوهشی و همچنین کلیه کارمندان قسمت معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی گرگان و جناب مهندس الیاس مدیریت گروه عمران که همگی با همکاری بسیار موثرشان چاپ این اثر را میسر کردند، سپاسگزارم.

گفتار نخست شناخت بارها و تعاریف سامانه‌های انتقال بار و بارگذاری  

1-1) کلیات

سازه‌های عمرانی به عنوان یک فرآورده تولیدی و صنعتی با کاربرد مشخص بوده که با توجه به نوع کاربری و استفاده موردنظر، بارهای مشخصی به آن وارد می‌شود. این سازه عمرانی اگر پل باشد، مطمئناً بارهای وارده بر آن با یک سد یا ساختمان مسکونی متفاوت خواهد بود. در پل بار اصلی وارده بر سازه آن، علاوه بر وزن پل، وزن خودروهای عبوری و همچنین بار فشار سیلاب‌ها می‌باشد، در حالی که در سدها بار اصلی، فشار آب پشت سد و خطرات ناشی از لرزش‌های زمین لرزه می‌باشند. در یک ساختمان که کاربری مسکونی دارد، نیز مقادیر بارهای اصلی با ساختمانی که کاربری درمانی یا تجاری دارد، متفاوت خواهد بود.

به عنوان یک تعریف کلی، بارگذاری تعیین حداکثر بار وارد بر یک سازه در مدت سن سودمندش با ریسک و خطر قابل پذیرش می‌باشد. بطور کلی سازه‌های موجود را به سه دسته می‌توان بخش کرد که عبارتند از:

1. سازه‌های عادی و رایج، ساختمان‌های مسکونی، بیمارستان‌ها، مدارس و ... بوده و دارای حداقل سن 50 سال می‌باشد. در این نوع سازه‌ها، ریسک و خطر قابل قبول بین 10-5% است، احتمال خطا و اشتباه در بارگذاری و تعیین بار این نوع سازه‌ها تقریباً نزدیک به صفر می‌باشد، چرا که به وفور ساخته شده و بارها تا اندازه‌ زیادی شناخته می‌شوند.

2. سازه‌های صنعتی نظیر ساختمان‌های کارخانه‌ها، سوله، دکل‌های انتقال برق و ... بوده و دارای حداقل 25 سال سن می‌باشند. در این دسته از سازه‌ها ریسک و خطر قابل قبول بین 1-5/0% است و احتمال خطا در بارگذاری و تعیین بار این نوع سازه‌ها تا اندازه‌ای وجود دارد.

3. سازه‌های عمرانی نظیر سدها، پل‌ها، اسکله‌ها و .. بوده و دارای حداقل سن 200-50 سال می‌باشند. در این دسته‌ از سازه‌ها ریسک قابل قبول بین 1-5/0% است و با نظر به اینکه با توجه به شرایط ساختگاهی (به ویژه در سدها) نوع بارگذاری، طراحی و محاسبات متغیر بوده و به شدت تاثیرپذیر است، از ضرایب اطمینان بالایی در تعیین بارها استفاده می‌شود.

1-2) معرفی انواع بارها

بارهای وارده بر سازه با توجه به منبع و منشاء انتشار بارها و رفتارها و تغییرات آنها دسته‌بندی می‌شوند. به هرحال، با توجه به جمیع شرایط دسته‌بندی زیر را می‌توانیم برای بارها داشته باشیم:

1. بار مرده (Dead Load):

این نوع بار به دلیل ثابت بودن مقدار آن تا انتهای سن و عمر سازه به این نام نامیده می‌شود. وزن اجزای سازه‌ای نظیر سقف، تیر و ستون‌ها، تیغه‌بندی، کف‌سازی‌ها و ... به عنوان بار مرده شناخته شده‌اند و می‌توان این اجزا را با توجه به ابعاد هندسی و وزن حجمی و جزئیات اجرایی و فنی آنها با بهره‌گیری از جداول وزن مصالح که در مبحث مقررات ملی ساختمان ارائه شده است، بدست آورد.

در تعیین این بار، بویژه در سازه‌های رایج مسکونی باید دقت زیادی داشت و دلیل آن نیز سهم زیاد این نوع بار در کل بارهای وارده بر سازه می‌باشد. شیوه و روش محاسبه این نوع بار در گفتار دوم ارائه خواهد شد.

1. بار زنده (Live Load ):

بار زنده یا سربار در بیشتر مواقع با توجه به نوع کاربری سازه مشخص شده و به دو گونه کلی ایستا و ضربه‌ای دسته‌بندی می‌شود. برای نمونه بار زنده در ساختمان‌های مسکونی در حالت ایستا، وزن انسان‌ها و بارهای متغیر وارده بر سازه مسکونی بوده و در حالت ضربه‌ای، وزن آسانسور یا بالابر می‌باشد. مطمئناً خوانندگان درنظر خواهند داشت که بار زنده یک پل با بار زنده یک سد متفاوت است.

1. بارهای حین ساخت (As Built Load):

بارهای حین ساخت با توجه به روش اجرا و مراحل اجرایی سازه تعیین می‌شوند. در بسیاری از مواقع در ساخت و سازها‌، بارهای حین ساخت بیش از بارهای بهره‌برداری سازه بوده و ضرورت دارد که طراحی سازه برای این حالت بار و این نوع بارگذاری بررسی شود. در اجرای پل‌ها، از جراثقال‌هایی استفاده می‌شود که وزنشان بیش از وزن و بارهای حالت بهره‌برداری می‌باشد.

در ساختمان‌های مسکونی نیز باید دال و سقف برای محل‌های دپوی مصالح (گچ، سیمان و ماسه) طراحی و کنترل شود.

1. بار برف (Snow load):

بار برف مربوط به سقف‌های پوشاننده ساختمان بوده و با توجه به شرایط جغرافیایی محل ساختمان متغیر می‌باشد. مطمئناً در مناطق برف‌گیر و کوهستانی، بار برف بیشتر و در مناطق گرم و کویری بار برف بسیار کم می‌باشد. در این رابطه مبحث ششم، مقررات ملی ایران نقشه پهنه‌بندی ریزش برف را تهیه نموده است.

1. بار یخ (Ice load):

در مناطق سردسیر، احتمال یخبندان آب در بعضی سازه‌های خاص می‌باشد که باید درنظر گرفته شود.

1. بار باد (Wind load):

منشاء باد، تغییرات آب و هوایی می‌باشد. در بسیاری از حالت‌ها، باد همراه با آب بوده و اثرات فرسایشی آب نیز باید درنظر گرفته شود. بار باد تحت عنوان فشار ناشی از وزش باد نیز بیان شده و مقدار فشار باد به صورت یک نمودار در سطح زمین کمتر و در ارتفاع بیشتر می‌شود. همچنین سرعت و فشار باد در مناطق شهری با ساختمان‌های بلند کمتر از فشار باد در دشت باز و یا در ارتفاع خواهد بود. فرمول‌های زیر را می‌توانیم جهت رابطه بین فشار باد و سرعت آن بنویسیم:

P=1/2ρ.v2

P=0.00256v2 lb/ft2

P=0.0625v2 kg/m2

P: فشار                    v: سرعت جابجایی                        ρ: جرم مخصوص هوا

سرعت باد در سطح زمین، کمتر از ارتفاع بوده و با رابطه زیر تغییر می‌کند.

 

نمایه (1-1): نمودار تغییر سرعت باد با ارتفاع

بار باد در ایران، جزء بارهای مهم برای برخی مناطق و بعضی از انواع ساز‌ه‌ها می‌باشد. سازه‌های سبک یا سازه‌های با سقف سبک ضروری است برای بار باد کنترل شوند. اجزای غیرسازه‌ای نظیر تیغه‌های رو به باد، دودکش‌ها، نرده‌ها، دیوارهای محوطه و حیاط‌سازی و ... از مواردی می‌باشند که باید به صورت مستقل از سازه بررسی شوند. در گفتار پنجم توضیحات مفصلی در ارتباط با بار باد داده خواهد شد.

1. بار زلزله (Earthquake load):

زلزله و زمین لرزه، پدیده‌ای طبیعی است که پیامد سرد شدن کره زمین می‌باشد. کره زمین دارای هسته‌ای مذاب و پوسته‌ای سرد و سخت شده است که ضخامت این پوسته در نقاط کوهستانی به 20 کیلومتر و در نقاط قعر اقیانوس‌ها به 5 کیلومتر می‌رسد. در واقع پوسته زمین از صفحات و تکه‌های جدا از هم تشکیل شده و به فصل مشترک این صفحات و تکه‌ها گسل (Fault) گفته می‌شود. گسل‌ها خود به دو دسته فعال و غیرفعال تقسیم می‌شوند. گسل‌های فعال عموماً به گسل‌هایی گفته می‌شود که در دوازده‌ هزار سال گذشته فعالیت داشته و لایه‌های آبرفتی زمین از فعالیت آنها تاثیر پذیرفته است.

بطور کلی باید از احداث ساختمان تا فاصله 5 کیلومتری در مجاورت گسل‌های فعال و محل‌هایی که امکان بوجود آمدن شکستگی در سطح زمین هنگام زلزله وجود دارد، اجتناب شود و تا فاصله 50 کیلومتری از گسل، خطر لرزه‌خیزی بالایی برای ساختمان درنظر گرفته می‌شود.

در کل‌ باری به نام بار زمین‌لرزه وجود نداشته و زمین‌لرزه فقط در ساختمان ایجاد لرزش نموده شتاب و تغییر شکل‌هایی در آن ایجاد می‌کند که حاصلضرب جرم در شتاب زلزله (mag)، نیروی زلزله می‌باشد. بار زلزله، وابسته به سه عامل اصلی فاصله ساختمان تا کانون زلزله، جنس خاک بستر ساختمان و ویژگی‌های دینامیکی سازه ساختمان می‌باشد.

در کل، در زمین‌هایی که ممکن است بر اثر زلزله ناپایداری ژئوتکنیکی نظیر روانگرایی در خاک‌های ماسه‌ای سست، نشست زیاد، زمین لغزش، سنگ ریزش یا پدیده‌های مشابه ایجاد گردد و یا در زمین‌های متشکل از خاک رس سست و ماسه‌ای اشباع باید امکان ساخت و شرایط لازم برای ساخت بنا با بهره‌گیری از مطالعات ساختگاه و آزمایش‌های ویژه بررسی گردد.

در رابطه با محاسبه بار زمین‌لرزه، آیین‌نامه 2800 زلزله مورد استفاده قرار گرفته و در ارتباط با نحوه محاسبه بار زلزله نیز در درس مهندسی زلزله بحث و بررسی بیشتری صورت می‌گیرد.

1. بار حرارتی (Termal load):

مصالح ساختمانی مورد استفاده در ساختمان‌ها، دارای انبساط طولی و عرضی در اثر حرارت و گرما می‌باشد. هنگامی که بر فرض مثال، یک تیرآهن فولادی از دو انتها بسته شده باشد، به دلیل عدم توانایی در تغییر شکل‌های گرمایی، دارای تغییر شکلی برابر ∆L=λL∆t خواهد بود، در حالی که عملاً‌ به دلیل بسته بودن، =0∆ می‌باشد. بنابراین در این حالت نیروی p در این تیرآهن ایجاد خواهد شد که می‌توان آن را از رابطه بدست آورد. یعنی:.

نیروها‌ و بارهای حرارتی اکثراً در ساختمان‌هایی که دارای طول زیادی می‌باشند، ایجاد می‌شود. به همین دلیل با توجه به طول این ساختمان‌ها و شدت گرمایی محیط سعی می‌‌شود بین طول‌های 50-30 متر حتماً یک درز جدایش و گرمایی درنظر گرفته شود. اندازه این درز بین 10-3 سانتیمتر بوده و به آن Expansion joint نیز گفته می‌شود.

در محل درز جدایش، ضروری است دو ستون کنار هم و با فاصله درز جدایش درنظر گرفته شود که در شکل زیر این مطلب به روشنی نمایش داده شده است:

نمایه (1-2): نمایشی از درز انبساط یا اجرایی در دو ستون کنار هم

نوع دیگر بار گرمایی، بار گرمایی عرضی یا گرادیان گرمایی می‌باشد. این بار در سازه‌های ضخیمی که در معرض تابش و نور مستقیم آفتاب قرار دارند، رخ می‌دهد. در این سازه‌ها سطح در معرض نور آفتاب، دارای درجه گرمایی 60 درجه سانتیگراد در وسط روز و سطح زیرین دارای درجه گرمای 30 درجه سانتیگراد بوده و این اختلاف درجه گرما، در صورت بسته بودن سازه، مطمئناً ایجاد تنش‌های گرمایی در عضو و سازه خواهد نمود.

نمونه روشن این پدیده را می‌توان در شاه‌تیرهای اصلی پل‌ها دید. این شاه‌تیرها در وسط روز در صورت بسته بودن از دو سر شاه‌تیر مطمئناً متحمل تنش‌های اضافی خواهند شد. نمایش این حالت در شکل زیر ارائه شده است.

نمایه (1-3): نمایشی از تغییرات حرارت در یک پل (گرادیان گرمایی)

به همین جهت ضرورت دارد در دو انتهای شاه‌تیر پل‌ها از درزهای جدایش گرمایی بین تیرنشیمن‌ شاه‌تیر و شاه‌تیر (Girder) استفاده نمود.

1. بارهای ناشی از فشار آب و رانش خاک:

خاک و آب به دلیل نداشتن ایستایی، روی بدنه و جداره ظروف نگهدارنده آنها فشار وارد می‌کنند. این جداره از نظر سازه‌ای می‌تواند دیواره حایل نگهدارنده حجم مشخصی از خاک، دیواره زیرزمین‌ها، دیواره استخر و ... باشد. فشار خاک با توجه به مشخصات مکانیکی آن تعیین شده و در هر حالت نباید کمتر از فشار مایع، معادل با وزن مخصوص 500 دکانیوتن بر مترمکعب باشد. در صورتی که خاک مجاور دیوار در معرض سربارهای متحرک یا ثابت قرار گیرد، تاثیر این سربارها در افزایش میزان فشار پشت دیوار حایل باید در محاسبات درنظر گرفته شود.

و...

NikoFile