گزارش کارآموزی رشته برق کار با دستگاه Plc

اختصاصی از کوشا فایل گزارش کارآموزی رشته برق کار با دستگاه Plc دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

دانلود گزارش  کارآموزی  رشته برق کار با دستگاه  Plcبافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات60

گزارش کارآموزی آماده,دانلود کارآموزی,گزارش کارآموزی,گزارش کارورزی


این پروژه کارآموزی بسیار دقیق و کامل طراحی شده و جهت ارائه واحد درسی کارآموزی میباشد

پروژه کارآموزی کار با دستگاه Plc :

پیشگفتار : در طول دوره کارآموزی در زمینه های مختلف فعالیت نمودم و با تجارت ارزنده ای آشنا شدم ، آشنایی با برخی از دستگاههای Plc را می توان به عنوان شاخص ترین فعالیت انجام شده در طول این دوره معرفی نمود ، در این پروژه به بررسی آموخته های اینجانب در طول دوره کاراموزی می پردازیم .  مقدمه : پی‌ال‌سی :در دنیای برق دو فناوری مهم با نام PLC شناخته میشوند یکی کنترلر های منطقی برنامه پذیر و دیگری حامل خطوط قدرت   در این مقاله کنترلر های خطی برنامه پذیر برسی شده اند: مخفف (به انگلیسی: Programmable Logic Controller) که معادل فارسی «کنترل‌گر منطقی برنامه‌پذیر» است، رایانهٔ کنترل‌گر تک منظوره‌ای است که به دلیل ویژگی‌های خاصّش بیشتر برای کنترل فرآیندهای مکانیکی یا صنعتی مانند خطوط تولید استفاده می‌شود.  مفهوم PLC PLC یا کنترل‌گر منطقی برنامه‌پذیر: برنامه پذیر است. یعنی رایانه است. اما یک رایانهٔ ویژه برای منظوری ویژه PLC ست. یعنی با دانستن اصول ساده و پایهٔ منطق که پیش‌نیازی هم ندارد، می‌توان اساس کار آن را درک و تحلیل کرد. PLC کنترل‌گر است. مانند مدار فرمان الکتریکی. PLC منطقی ست. برخلاف مدار فرمان الکتریکی. مزیت PLC نسبت به رایانه  PLC برخلاف یک رایانهٔ عادی غیر صنعتی: برای کار در شرایط سخت ساخته می‌شود. شامل:  غبار رطوبت گرما و سرما نویز الکتریکی و نوسان برق و.. برنامه‌های داده شده به PLC در حافظهٔ آن ذخیره می‌شوند. PLC دو نوع حافظه دارد :موقّت (که یا با یک باتری پشتیبانی شود) و دائم. برای انجام وظیفهٔ ویژه اش، امکان اتصال و کنترل ورودی‌ها و خروجی‌های زیادی را برای حسگرها و محرکهای متعدد و گوناگون دارد.   قابلیت خواندن و پردازش مقادیر و متغیّرها. شامل:  مقادیر لیمیت سوییچ‌ها متغییرهای آنالوگ (مانند مقادیر حس‌گرهای گرما و فشار) موقعیت‌ها در سیستم‌های موقعیت‌یاب را دارد.  قابلیت فعّال نمودن دستگاه‌های خاص. شامل:  موتورهای الکتریکی سیلندرهای پنوماتیکی یا هیدرولیکی رله‌های مغناطیسی و سیم‌پیچها خروجی‌های آنالوگ را فعال کند. مزیت PLC نسبت به مدار فرمان PLC جایگزین مناسب مدار فرمان الکتریکی ست. اما چون منطقی ست، بهتر است. کنترل منطقی از کنترلی ست که در آن صدور فرمانها نیازمند برآورده شدن تعدادی توابع و خواست‌های منطقی باشد  ساختار ساختار PLC مشابه ساختار رایانه‌است. شامل: پردازنده و حافظهٔ نیمه‌هادی قسمت پردازنده دارای ارتباطاتی با قسمت‌های مختلف داخل و خارج خود می‌باشد. حافظهٔ را توضیح خواهیم داد ماژل‌های I/O منبع تغذیه در PLCهای کوچک همهٔ موارد (پردازنده، I/O، منبع تغذیه در یک واحد و در PLCهای بزرگتر هر یک در واحدی مجزّا جای داده شده‌اند.  حافظهٔ PLC دو نوع است: ROM یا حافظهٔ دائم (Read only memory)تراشه‌ایست خاص؛ حاوی برنامه‌ای که:  توسط کارخانه سازنده تعبیه شده‌است. وظیفه‌ای مشابه سیستم‌عامل DOS در رایانه‌های شخصی دارد در حین عملیات CPU نمی‌تواند تغییر یابد یا پاک شود. حتّی به هنگام فطع تغذیه CPU RAM یا حافظهٔ موقّت (Random Access memory) تراشه‌ایست نیمه‌هادی که می‌توان در آن برنامه نوشت.  ابزار برنامه نویسی، که معمولاً یک واحد پردازنده با صفحه نمایش و صفحه کلید می‌باشد (بعنوان مثال یک کامپیوتر شخصی، یک PLC در خانواده زیمنس) به‌عنوان یک واحد مجزا از طریق سیم به واحد اصلی متصل است. برنامه در این حافظه ذخیره می‌شود امکان برنامه‌ریزی، تغییر و پاک کردن آنها توسط برنامه‌ریز وجود دارد. حافظهٔ موقّت می‌تواند از نوعی غیر از RAM انتخاب شود.  اطلاعات موجود در حافظه‌های RAM با قطع تغذیه، پاک می‌گردند. اغلب CPUها مجهز به یک باتری پشتیبان هستند. بنابراین اگر تغذیه ورودی فطع شود و درپی‌آن منبع تغذیه نتواند ولتاژ سیستم را تامین کند، باتریِ پشتیبان، برنامهٔ ذخیره شده در RAM را حفظ می‌کند. انواع PLCها در صنعت PLC بیش از یکصد کارخانه با تنوع بسیار در طراحی و ساخت انواع مختلف PLC فعالیت می‌کنند. PLCها را می‌توان از نظر اندازه، حافظه، تعداد ورودی/خروجی، وسعت عملیات (محلی یا وسیع) و ... دسته‌بندی نمود. باید توجه داشت که برای ارزیابی قابلیت یک PLC باید ویژگی‌های دیگری مانند پردازنده، زمان اجرای یک سیکل، سادگی زبان برنامه نویسی، قابلیت توسعه و ... را در نظر گرفت.  از نظر اندازه، حافظه، تعداد ورودی/خروجی اندازه PLC    تعداد خطوط ورودی و خروجی    اندازه حافظه به کیلو کوچک    ۴۰/۴۰    ۱ متوسّط    ۱۲۸/۱۲۸    ۴ بزرگ    بیش از ۱۲۸/بیش از ۱۲۸    بیش از ۴  از نظر وسعت عملیات PLCها با کاربرد محلی کاربرد: کنترل سیستم‌هایی با حجم کوچک (تعداد ورودی و خروجی‌های محدود) و برای کنترل همزمان تعداد کمتری از پروسه‌ها یا کنترل دستگاه‌های مجزای صنعتی (به علت قابلیت محدودتر) ارائه: اغلب شرکت‌های سازنده، این نوع PLCها را همراه دیگر PLCها به بازار ارائه می‌دهند ولی برخی از شرکت‌های سازنده آنرا با نام میکرو PLC ارائه می‌نمایند. از جمله این نوع PLCها می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد: LOGO ساخت شرکت زیمنس آلمان Zelio ساخت شرکت تله مکانیک فرانسه مولر آلمان LG کره PLCها با کاربرد وسیع کاربرد: کنترل سایت کارخانه‌ها. معمولا در صنایع بزرگ، PLCها یا پروزت‌های ورودی – خروجی در قسمت‌های مختلف سایت کارخانه وجود داشته و کنترل محلی بر قسمت‌های تحت پوشش خود انجام می‌دهند. سپس اطلاعات مورد نیاز با استفاده از روشهای مختلف انتقال داده‌ها به اتاق کنترل مرکزی منتقل شده و که در آن محل با استفاده از روش‌های مختلف مونیتورینگ صنعتی، اطلاعات به را شکل گرافیکی تبدیل کرده و بر روی صفحه مانیتور نمایش می‌دهند. در این حال اپراتور تنها با دانستن روش کار با رایانه و بدون نیاز به اطلاعات تخصصی می‌تواند سیستم را کنترل کند. ارائه: از جمله معروف ترین PLCها از این خانواده را که می‌توان نام برد عبارتند از: S۷ و S۵ شرکت زیمنس شرکت OMRON ژاپن شرکت تله مکانیک فرانسه شرکت میتسوبیشی ژاپن شرکت LG کره شرکت آلن برادلی آمریکا از سایر نظرگاه‌ها داشتن دیدگاه کاملی نسبت به تنوّع PLCها مهمترین موضوع در انتخاب یک PLC مناسب است. لذا باید به این جنبه‌های تنوّع توجّه داشت تعداد ورودی‌ها تعداد خروجی‌ها تعداد فلگ‌ها تعداد شمارندگان(کانترها) تعداد تایمرها نوع فلگ‌ها و تایمرها اندازه حافظه سرعت اجرای برنامه SCAN TIME نوع برنامه کاری دستگاه از طرفی امروزه عموماً از PLCهای «زیمنس S۵» استفاده می‌شود. از طرفی هم بیشتر خط تولیدهای جدید رو به استفاده از نسخه جدید PLCهای «زیمنس S۷» رفته‌اند که در آن خیلی از مشکات نسخه قبلی رفع شده و کنترل‌ها بسیار ساده تر گردیده‌است.

دستگاه ها و تجهیزات جوشکاری مقاومتی

اختصاصی از کوشا فایل دستگاه ها و تجهیزات جوشکاری مقاومتی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

دستگاه ها تجهیزات جوشکاری مقاومتی

فهرست مطالب:

3-1- دستگاه های جوشکاری مقاومتی          

     3-1-1- دستگاه های جوشکاری مقاومتی نقطه ای                           

     3-1-2- سایر دستگاه های جوشکاری مقاومتی

3-2- کنترل جوشکاری مقاومتی       

     3-2-1- کنترل زمانها و توالی جوشکاری      

3-2-2- کنتاکتور        

3-2-3- کنترل کننده های کمکی       

3-3- کابل های جوشکاری مقاومتی       

3-4- الکترودهای جوشکاری مقاومتی       

3-4-1- خواص مورد نظر از یک الکترود مقاومتی      

3-4-2- بررسی مواد مختلف مورد استفاده در ساخت الکترودهای مختلف           

 الف) الکترودهای آلیاژی

ب) الکترودهای رسوب سختی شده      

ج) الکترودهای پوشش داده شده بوسیله کاربید تیتانیم

3-4-3- بررسی جنس الکترودها مطابق با استانداردها     

الف) بررسی جنس الکترودها مطابق با کلاس بندی RWMA   

      ب) بررسی جنس الکترودها مطابق با استاندارد ISO    

3-4-4- سیستم خنک کردن الکترودها                  

3-5- نگهدارنده ها          

در این فصل به بررسی انواع دستگاه های جوشکاری می پردازیم. البته توضیح کامل جزئیات اجزاء طرح های مختلف این دستگاه ها تجهیزات خارج از حوصله این کتاب می باشد. لیکن آشنایی مختصر با کلیات آنها ضروری به نظر می رسد. همچنین درباره تجهیزات جانبی مورد استفاده در فرآیند جوشکاری مقاومتی مباحثی ارائه خواهد شد.     

انتخاب تجهیزات جوشکاری بستگی به طرح اتصال، موادی که باید جوشکاری شوند، کیفیت مورد نیاز، برنامه تولید مسائل اقتصادی دارد. یک دستگاه جوشکاری مقاومتی از قسمت اصلی تشکیل می شود:

یک مدار الکتریکی با یک ترانسفورماتور و یک رگولاتور جریان و یک مدار ثانویه که شامل الکترودهاست که جریان الکتریکی را به قطعه کار منتقل می کنند.      

یک سیستم مکانیکی شامل فریم دستگاه قسمت های مربوط به نگهداری اعمال نیروی جوشکاری.        

ابزار کنترل (وسایل زمان سنجی) برای شروع جریان مدت اعمال جریان. این ابزار ممکن است مقدار جریان، همچنین توالی ترتیب اعمال آن سایر زمان های سیکل جوشکاری را کنترل کنند.

دستگاه های جوشکاری مقاومتی از نظر اتوماسیون به دو دسته تقسیم می شوند، دستگاه های نیمه اتومات دستگاه های اتومات. در دستگاه های نیمه اتومات، اپراور قطعه کار را بین الکترودها قرار میدهد سوئیچ شروع جوشکاری را فشار می دهد برنامه جوشکاری اجرا می شود.

در دستگاه های اتومات، قطعات بصورت اتوماتیک درون دستگاه قرار داده می شوند، سپس جوش انجام شده قطعه از دستگاه خارج می شود. بدون اینکه اپراتور دخالتی داشته باشد. دستگاه های جوشکاری از نظر الکتریکی به دو گروه تقسیم بندی می شوند:

انرژی مستقیم     1

انرژی ذخیره کننده    2.

طراحی هر دو گروه ممکن است بر اساس استفاده از برق تکفاز یا باشد. بیشتر دستگاه های جوشکاری از نوع تکفاز انرژی مستقیم هستند. این نوع دستگاه های به دلیل سادگی، هزینه سرمایه گذاری اولیه اندک، نصب نگهداری آسان بیشترین کاربرد را دارند.

طراحی سیستم مکانیکی مدار ثانویه برای اکثر دستگاه های جوشکاری تقریباً شبیه به هم است اما تفاوت اصلی در طراحی ترانسفورماتور سیستم کنترل دستگاه هاست. در یک شرایط ثابت، یک دستگاه جوشکاری تکفاز مقدار ولت – آمپر (KVA) بیشتری از دستگاه نیاز دارد.

اصول دستگاه انرژی ذخیره کننده، جمع کردن ذخیره کردن انرژی الکتریکی سپس دشارژ آن به منظورایجاد جوش است. انرژی معمولاً در خازن ها ذخیره می شود. معمولاً برق تک برای این نوع دستگاه ها استفاده می شود.

توان مورد نیاز معمولاً کم است زیرا زمان ذخیره سازی نسبتاً از زمان جوشکاری طولانی تر است.

تعداد صفحات: 21

دانلود تحقیق کامل با موضوع دستگاه تنفسی

اختصاصی از کوشا فایل دانلود تحقیق کامل با موضوع دستگاه تنفسی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

دانلود تحقیق کامل با موضوع دستگاه تنفسی که شامل 18 صفحه میباشد:

نوع فایل : Word

پاورپوینت فصل 4 علوم هشتم ( دستگاه عصبی )

اختصاصی از کوشا فایل پاورپوینت فصل 4 علوم هشتم ( دستگاه عصبی ) دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

پاورپوینتی آموزشی و قابل ویرایش

دانلود پایان نامه سیستم تجسس و دستگاه بازرسی اشعه ایکس فرودگاه

اختصاصی از کوشا فایل دانلود پایان نامه سیستم تجسس و دستگاه بازرسی اشعه ایکس فرودگاه دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

سیستم تجسس و دستگاه بازرسی اشعه ایکس فرودگاه

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:138

فهرست مطالب :

مقدمه........................................ 1

فصل اول: تولید اشعه.......................... 2

• تولید اشعة X............................. 3

2-1- تخلیه الکتریکی در گازهای رقیق........... 5

3-1- اشعه کاتدیک............................. 5

4-1- مولدهای اشعة X.......................... 6

5-1- بتاترون Betatron........................... 8

6-1- دستگاههای مولد اشعة X................... 9

7-1- مدار دستگاه مولد اشعة X با ترانسفورماتور 10

8-1- تولید اشعة X نافذ....................... 12

9-1- شتاب دهندة خطی.......................... 13

10-1- خواص اشعة X............................ 15

11-1- اشعه نرم............................... 15   

12-1- پدیده های مربوط به انتشار اشعة X در ماده 16

فصل دوم: دستگاه اشعه X نمونه................. 19

• نماد کلی یک دستگاه اشعة X................ 20

2-2- شرح عمومی دستگاه اشعة X................. 21

3-2- X- RAY................................... 24

فصل سوم: سخت افزار........................... 28

• معرفی کلی قسمتهای مختلف سخت افزار دستگاه. 29

1-1-3- سیستم سوئیچهای اصلی................... 29

2-1-3- سیستم برق Power......................... 30

3-1-3- سیستم چشم الکترونیکی.................. 31

4-1-3- سیستم کنترل........................... 32

5-1-3- سیستم تسمه نقاله...................... 34

6-1-3- سیستم تولید اشعة X.................... 36

7-1-3- سیستم تولید تصویر..................... 36

2-3- سیستم سوئیچهای اصلی Main switching system....... 37

1-2-3- مدار Fan unit , Power- on..................... 39

3-3- سیستم تغذیه Power system.................... 40

1-3-3- تولید ولتاژ run-Tim meter , DC............... 40

2-3-3- کلید روشن سیستم تولید X- RAY و نمایشگر X- RAY  41

4-3- سیستم چشم الکترونیکی Lightbarrir system......... 43

5-3- سیستم کنترل Control system.................... 48

1-5-3- کی برد (Keyboard)......................... 50

2-5-3- سوئیچ سرویس service switch.................. 51

3-5-3- سوئیچ پایی Foot mat Switch.................. 51

4-5-3- سوئیچ دستی Hi- Top....................... 51

5-5-3-علامت گذاری چمدانها با لامپ یا زنگ Luggage marking lamps/buzzer    51

6-5-3- چمدان (بسته) شمار یا شمارنده 1 ثانیه Luggage counter   52

6-3- سیستم تسمه نقاله Conveyor system............. 52

1-6-3- سیستم تسمه نقاله با موتور تکفاز....... 52

2-6-3- Conveyor system equipped with streimetz circuit.......... 55

3-6-3- MOTION PICK UP.......................... 58

7-3- سیستم تولید اشعه X- RAY generating system X...... 59

1-7-3- منبع ولتاژ VOLTAGE SUPPLY.............. 60

2-7-3- تولیدهای تنش HIGH TENSION GERERATION..... 61

3-7-3-آشکارساز خطا ERRORE DE TECTION........... 61

4-7-3- آشکارساز خطا ERRORE DE TECTION.......... 61

5-7-3- نمایش دهنده X- Ray ON indication X-Ray on....... 63

8-3- سیستم تولید تصویر Image generating System........ 63

1-8-3- خط الکترونیکی line electronics................ 64

2-8-3- پردازشگر سیگنال خط line signal processor (zsps-).... 67

9-3- پردازش سیگنال خط line signal processing........... 67

1-9-3- در وضعیت offset (جبران)،................. 68

10-3- برنامه های تست و تشخیص Test and diagnostic programs 69

11-3- حافظه ویدئو Viddeo memory BSP 1/3 BSP 1/3....... 70

فصل چهارم: نرم افزار......................... 73

مقدمه: نرم افزار، صفحه کلید (کی برد) Keyboard... 74

1-4- روشن کردن سیستم......................... 77

2-4- پروسة بازرسی............................ 78

1-2-4- وقفه و تداوم بازرسی................... 80

2-2-4- ارزیابی تصویر و علامت گذاری بسته ها.... 82

3-4- برنامه ریزی سیستم....................... 83

1-3-4- منوی اصلی MAIN MENU.................... 84

2-3-4- منوی سوپروایزر: SUPER VISOR MENU........ 86

3-3-4- سیستم Hi- TOP SYSTEM HI- TOP................ 88

4-3-4- بزرگنمایی ZOOM........................ 89

5-3-4- مرور مدام یا جاروب ممتد CONTINUOS SCANNING 90

6-3-4- جاروب یا مرور معکوس REVERSE SCANNING.... 90

4-4- ارزیابی تصویر IMAGE EVALLUATION.......... 91

1-4-4- تصویر سیاه و سفید B/ W image............. 92

2-4-4- سیستم / Hi- MAT تصویر رنگی Hi- MAT تشخیص مواد 92

3-4-4- توابع ارزیابی تصویر WINDOW , VARI- MAT... 93

4-4-4- توابع خاص VARY- 02/02 VARY- SO , OS) برای تصاویر رنگی Hi- MAT) 97

5-4-4- تابع ارزیابی تصویر SUPER- ENHANCEMENT... 98

6-4-4- کنتراست اضافی HIGH..................... 98

7-4-4-تابع CAT............................... 98

8-4-4- تابع NEG (منفی)....................... 99

9-4-4- تصویر رنگی HI- CAT...................... 99

10-4-4- تصویر HI- CAT برای سیستمهای HI- MAT..... 100

11-4-4- توابع ارزیابی تصویر VARY- CAT......... 101

1-11-4-4- تابع تمرکز (بزرگنمایی ZOOM FUNCTION) 101

2-11-4-4- تابع ضبط دیجیتالی DIGIREC SYSTEM..... 102

فهرست منابع و مأخذ........................... 103

چکیده :

حفاظت و تأمین جان انسان در هر اجتماع و حفظ سرمایه های ملی در هر کشور از بدو تجمع انسانها مورد توجه رهبران و دولتمردان در هر جامعه بوده و غفلت از آن موجب اضمحلال اقوام و جوامع گردیده است. که در هر عصر و زمانی این اقدامات تامینی بنا به مقتضای پیشرفتهای علمی در تشخیص و ارزیابی نوع خطر اعمال شده است.

اساس و زیربنای اقدامات، حفاظتی است که معمولاً در سطح یک کشور در سازمان دفاع غیرنظامی هر مملکت متمرکز می‎شود و سازمانهای نظامی نیز به طور اخص و جداگانه بنا به گسترش یگانهای تحت امر این اقدامات را به اجرا می گذارند. این اقدامات شامل آموزش پرسنل و مردم در زمینه حفاظت شخصی و استفاده از سیستم های امنیتی در مکانهای موردنیاز می‎باشد. ما اعتقاد داریم امنیت باید اساساً برخود مردم و نه بر ماشین متکی باشد بر این اعتقاد فلسفة محصولات کمپانیهای سازنده پیوسته در پی طرح ابزاری بوده که بهترین پیوند را با نیازهای فردی امنیتی داشته باشد و امکان بازرسی چمدانهای و بسته های مسافری با دستگاه اشعه X را جهت افزایش امنیت خطوط هوایی ایجاد کرده است در این گزارش دستگاه اشعة X مورد بررسی قرار گرفته است که در مبادی فرودگاهی و گمرکات و ادارات پست استفاده گردیده است.

تولید اشعه

1-1- تولید اشعه X

در سال 1985 هنگامیکه ویلهلم کنراد رونتگن استاد دانشگاه وورتسبورگ مشغول مطالعه در خواص اشعه کاتودیک بود پدیدة تازه ای توجه او را به خود جلب کرد وقتی که جریان از لوله کروکس می گذشت قطعه پلاتینو سیانور باریم که در مجاورت آن قرار داشت فلوئور سانس سبز رنگ پیدا کرد و با پوشاندن جدار لوله باز این پدیده مشاهده می گشت.

چون هیچگونه نور مرئی و اشعه کاتودیک به قطعه مزبور نمی رسید رونتگن نتیجه گرفت که پیدایش فلوئور سانس در اثر تابش اشعة نامرئی که تا آنموقع شناخته نشده بود و به این جهت آن را اشعه (X-RAY) نامید. رونتگن ضمن آزمایشهای مکرر تعدادی از خواص این اشعه را کشف و نتیجة مطالعات خود را به انجمن پزشکی وورستبورگ به شرح زیر گزارش داد:

• اشعه X نامرئی است و به خط مستقیم سیر می کند و در میدان الکتریکی یا مغناطیسی منحرف نمی گردد.
• در بعضی اجسام خاصیت فلوئورانس ایجاد می نمایند و صفحه عکاسی را نیز متاثر می سازد.
• از اغلب اجسامی که برای نور مرئی حاجب است عبور می کند و ضمن عبور از هوا یا گاز ها تولید جفت یون می نماید.

بلافاصله پس از کشف اشعه X بوسیله رونتگن امکان از آن را در پزشکی مطرح گردید و در همان سال مقالات متعددی راجع به موارد استعمال آن در پزشکی انتشار یافت.

مطالعات دربارة خواص اشعه X بوسیله سایر محققین دنبال شد و ماهیت ارتعاشی آن با تشکیل طیف و سایر خواص نوری به اثبات رسید. بعدها با استفاده از نظریه کوانتای پلانک و تئوری انیشتین، چگونگی تولید و انتشار اشعه X و تشگیل طیف اتصالی و مختص آن تعبیر و تفسیر گردد.

هنوز یکسال از کشف اشعه  X نگذشته بود که گزارشهایی دربارة تاثیر آن بر پوست بدن و سرخی شبیه سوختگی با اشعه آفتاب انتشار یافت و نیز معلوم گردید که این اشعه با مقدار کافی سبب ریزش موها می شود و به همین دلیل از آن برای درمان کچلی استفاده کردند. بعدها دو دانشمند فرانسوی بنامهای برگوئیه و تری بوند و                           (BERGONIE & TRIBONDEA)قوانین حساسیت بافتها را نسبت به این اشعه مطالعه و منتشر نمودند وتدریجاً سایر خواص و اثرات بیولیژیگی و پزشکی آن بوسیله دانشمندان کشف و مورد تحقیق قرار گرفت بطوریکه امروزه کمتر نکتة مهمی در این خصوص وجود دارد.

مهمترین مورد استعمال اشعه X در پزشکی تشخیص تعداد زیادی از بیماریها و درمان بعضی از امراض است بطوریکه پرتوشناسی یکی از ارکان مهم تشخیص را تشکیل می دهد و بخش رادیولوژی جزء لاینفک هر مؤسسه درمانی می باشد.

البته اشعه X مورد مورد استعمال غیرپزشکی نیز دارد و در بعضی از صنایع بخصوص صنایع فلزی از آن استفاده می کنند. با گسترش روزمره دانش بشری کاربرد صنعتی پرتوها در آینده افق وسیعی را بخود اختصاص خواهد داد امروزه در بازرسی از وسایل وچمدانهای مسافرین واتومبیل وپالتها در فرودگاه ها و کانتینرها در بنادر از دستگاههای اشعه X که به سیستمهای تلویزیونی و نور ماوراء بنفش و دیگر تجهیزات مربوطه مجهز است استفاده می شود که هر کدام از دستگاهها بحث گسترده ای نیاز دارند.

در این مقدمه ابتدا به نحوه تولید اشعه X و سپس دستگاههای تولید اشعه و سایر خواص و طرز استفاده از آن می پردازیم:

2-1- تخلیه الکتریکی در گازهای رقیق

هر گاه بین دو الکترود یک حباب شیشه ای که درون آن به ماشین تخلیه هوا مربوط است اختلاف پتانسیل کافی بر قرار سازند و به تدریج فشار هوا را پایین آورند تخلیه الکتریکی با مناظر نورانی خاصی در آن انجام می گیرد. در فشار ده میلیمتر جیوه، نور ضعیفی برنگ بنفش تقریباً تمام لوله را پر می کند وقتی که فشار به حدود از کاتود به آند به ترتیب فضای تاریک کروکس، نور منفی، فضای تاریک فاراده و بالاخره ستون نور مثبت قرار دارد.

هر گاه فشار باز هم کمتر می شود و به یک دهم میلیمتر جیوه برسد ستون مثبت کوتاهتر شده جای آن را نور منفی فرا می گیرد. در فشارمیلیمتر ستون مثبت بطور کلی از بین رفته و درون حباب تقریباً تاریک می شود و در این صورت تخلیه الکتریکی با جریان الکترونها انجام می گیرد. الکترونها دارای سرعت زیاد می باشند و از برخورد آنها با لوله و یا حباب پدیدة فلوئور سانس ظاهر می شود این جریان الکترونی را اشعه کاتدیک و حباب آن را لوله کروکس می نامند.

3-1- اشعه کاتدیک

چگونگی تولید اشعه کاتدیک در لوله کروکس به این ترتیب است که تعدادی از یونهای آزاد موجود در داخل حباب در اثر میدان الکتریکی به حرکت در می آیند و در مسیر خود ایجاد یونهای جدیدی می کنند. می دانیم که در اطراف کاتد به علت سقوط آنی پتانسیل میدان الکتریکی شدیدی وجود دارد بنا بر این یونهای مثبت سرعت زیادی پیدا می کنند و با شدت بر سطح کاتد اصابت می نماید (هجوم کاتدی) برخورد شدید این یونها باعث کنده شدن الکترونها از سطح کاتد و پرتاب شدن آنها با سرعت زیاد به طرف مقابل می گردد و به این ترتیب اشعه کاتدی به وجود می آید. الکترونها عمود از سطح کاتد خارج می شوند و بطور مستقیم سیر می نمایند بطوریکه اگر کاتد مقعر باشد اشعه در یک نقطه متمرکز می شود.

سرعت الکترونها با بالا رفتن اختلاف پتانسیل بین الکترودها بیشتر می شود بطوریکه با چند صد کیلو ولت سرعت اشعه کاتدیک به سرعت نور نزدیک می گردد مثلاً سرعت الکترونها در لوله ای که با ولت کار می کند معادل 18900 کیلومتر در ثانیه است ولی با ولتاژ 250000 ولت این سرعت به حدود 250000 کیلومتر در ثانیه می رسد اشعه کاتدیک دارای خواص متعدد و موارد استعمال مختلفی است که مهمترین آن تولید اشعه Xمی باشد.

بطوریکه گفته شد اشعه کاتدیک از الکترونهای سریع به وجود آمده اند و لذا دارای انرژی حرکتی زیادی می باشند. برخورد این اشعه به مانع سخت و توقف آنها باعث انتقال مقدار زیادی به ماده می گردد که قسمت عمده آن به صورت حرارت تلف شده (مورد 5/99 درصد) و مقدار کمی از آن به صورت انرژی تشعشعی در می آید که اشعه X     را تشکیل می دهد.

4-1- مولدهای اشعه X

یک لامپ (tube) مولد اشعه X باید شامل‌‌‌‌‌‌‌‌ یک منبع الکترون و یک میدان الکتریکی قوی برای سرعت دادن به الکترونها و یک سطح فلزی بنام آنمتی کاتد باشد. الکترونها در میدان الکتریکی سرعت می گیرند و به سطح آنتی کاتد (آند) که از یک فلز سنگین انتخاب می شود (مانند فلز Wolfram) و در مسیر الکترونها قرار دارد اصابت می کنند تا اشعه X به وجود آید.

بطور کلی دستگاه اشعهX از قسمتهای زیر تشکیل شده است:

• لامپ اشعهX (tube X-RAY)
• مولد ولتاژ بالا
• اتصالات و جعبه کنترل
• دستگاه خنک کننده

لامپ اشعه عمدتاً از یک حباب شیشه ای با خلاء بالا که در داخل آن کاتد با فیلامان و آند در آن تعبیه شده است که با عبور جریان پس از رسیدن به دمای بالا الکترون از خود ساطع می نماید. کمیت تابعی از دمای فیالامان بوده و به سادگی با تنظیم شدت جریان عبوری از فیلامان قابل کنترل است این شدت جریان که با میلی آمپر (M.A) اندازه گرفته می شود نشان دهنده شدت جریان اشعه X است. فیلامان به قطب منفی مدار                     high voltage متصل است.

آند یک قطعه فلز با قابلیت هدایت بالا (عمدتاً از مس) تشکیل یافته که صفحه هدف در آن به شکل و زاویه مناسب تعبیه شده است.این صفحه معمولاً از فلز دیرگداز(تنگستن) انتخاب می‌شود. این صفحه نسبت به امتداد پرتوهای الکتروی تابشی از کاتد، با زاویه حدود تا درجه قرار گرفته و به قطب مثبت مدار ولتاژ بالا (High Voltage) متصل است. فقط درصد کمی حدود 1% از انرژی الکترونهای تابیده به این صفحه تولید اشعه X می‌نماید و بقیه انرژی آنها به حرارت تبدیل می گردد که از طریق دستگاه خنک‌کننده جذب می گردد.

بدنه لامپ را پوششی از فلز در بر گرفته است و از نظر الکتریکی اتصال به زمین است. بین لامپ (Tube) و بدنه از روغن و با گاز عایق پر شده است. پوشش دارای لایه ای از سرب پر می باشد تا از تشعشعات نا خواسته جلوگیری شود. لامپها در انواع یک و دو قطبی از نظر اتصال الکتریکی وجود دارند که ساختمانها را متفاوت می سازد. تمام کنترلهای لازم برای کار با تیوپ (لامپ) در پنل الکتریکی فراهم آنده است کلید های کنترل ولتاژ، میلی آمپرمتر، کلید اتصال فیلامان و ساعت تنظیم زمان پرتو دهی در آن تعبیه شده است.

و...

NikoFile