پایا ن نامه بررسی امکان تشخیص (شناخت) استفاده از تامین مالی خارج از ترازنامه در شرکتهای پذیرفته شده در بورس توسط حسابرسان مستقل

اختصاصی از کوشا فایل پایا ن نامه بررسی امکان تشخیص (شناخت) استفاده از تامین مالی خارج از ترازنامه در شرکتهای پذیرفته شده در بورس توسط حسابرسان مستقل دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

تعداد صفحات :227

فهرست مطالب

عنوان                                                                                            صفحه

چکیده.........................................................................................................................

مقدمه..........................................................................................................................

فصل اول: کلیات پژوهش.............................................................................................

1-1 مقدمه:............................................................................................................................................................

1-2 بیان مساله و علل انتخاب موضوع..............................................................................................................

1-3 اهداف پژوهش:............................................................................................................................................

1-4 اهمیت پژوهش:............................................................................................................................................

1-5 نوع طرح پژوهش:........................................................................................................................................

1-6 متغیرهای پژوهش:........................................................................................................................................

1-7 فرضیه های پژوهش:....................................................................................................................................

1-8 قلمرو پژوهش:..............................................................................................................................................

       1-1-8 قلمرو موضوعی..............................................................................................................................

       2-1-8 قلمرو مکانی ..................................................................................................................................

       3-1-8 قلمرو زمانی .................................................................................................................................

1-9 محدودیتهای پژوهش ..................................................................................................................................

1- 10 روش پژوهش...........................................................................................................................................

1-11 روش جمع آوری اطلاعات .....................................................................................................................

1-12 ابزار اندازه گیری اطلاعات ......................................................................................................................

1-13 واژگان کلیدی و اصطلاحات...................................................................................................................

1-14 ساختار پژوهش..........................................................................................................................................

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش........................................................................

1-تاریخچه،مبانی نظری، چارچوب گزارشات مالی، انرون.............................................

2-1 مقدمه:............................................................................................................................................................

2-2 گفتار اول: تاریخچه......................................................................................................................................

2-2-1 مقاله فنی انتشار یافته توسط انجمن حسابداران قسم خورده انگلستان و ولز....................................

2-2-2 متن پیشنهادی شماره 42 (ED42).......................................................................................................

2-2-3 متن پیشنهادی شماره 49 (ED 49)......................................................................................................

2-2-4 شرایط پیشنهاد شده توسط متن پیشنهادی گزارشگری معاملات (FRED4)..................................

2-2-5 بیانیه تحقیق مالی شماره 5 (1994) گزارشگری محتوای معاملات.....................................................

2-3 گفتار دوم: مبانی نظری................................................................................................................................

2-3-1 تجزیه و تحلیل مزایا و مخاطرات..........................................................................................................

2-3-2 شناخت.....................................................................................................................................................

2-3-3 عدم شناخت.............................................................................................................................................

2-3-4 تهاتر.........................................................................................................................................................

2-3-6 نحوه ارائه اقلام مرتبط با هم...................................................................................................................

2-3-6 معاملات مرتبط........................................................................................................................................

2-4 گفتار سوم : چارچوب گزارشات مالی.......................................................................................................

2-4-1 ترازنامه.....................................................................................................................................................

2-4-2 صورتهای مالی اساسی دیگر..................................................................................................................

2-4-3 یادداشتهای توضیحی صورتهای مالی و گزارش هیئت مدیره به مجمع عمومی صاحبان سهام......

2-5 گفتار چهارم: فروپاشی انرون مقدمه ای برای تحول در وضع قوانین و استانداردهای...........................

   مرتبط با معاملات خارج از تراز نامه.............................................................................................................

2-5-1 آنچه برای انرون اتفاق افتاد؟..................................................................................................................

2-5-2 تاریخچه انرون.........................................................................................................................................

2-5-3 گزارش Powers و Batson در مورد انرون.....................................................................................

2- شرکتهای با اهداف خاص، قانون سار بینز اکسلی.....................................................

2-1 گفتار پنجم: شرکتها با اهداف خاص.........................................................................................................

2-2-1 مقدمه .......................................................................................................................................................

2-2-2 تعریف شرکتها با اهداف خاص............................................................................................................

2-2-3 ارتباط با تامین مالی خارج از تراز نامه................................................................................................

2-2 گفتار ششم: قانون سار بینز اکسلی.............................................................................................................

2-2-1 مقدمه........................................................................................................................................................

2-2-2 ارتباط قانون ساربینز اکسلی با موضوع خارج از تراز نامه ...............................................................

2-2-3 اقلامی که افشاء آنها در ارتباط با ترتیبات خارج از ترازنامه لازم است............................................

2-2-4 افشاء اقلام تعهدات قراردادی ................................................................................................................

3- شیوه های مورد استفاده در تامین مالی خارج از تراز نامه........................................

1-2 گفتار هفتم : شرکتهای فرعی و شبه شرکتهای فرعی................................................................................

2-2-1 تعریف شرکتهای فرعی وشبه فرعی......................................................................................................

2-2-2 معافیت شبه شرکتهای فرعی از تلفیق....................................................................................................

2-2-3 ارتباط شرکتهای فرعی و شبه فرعی با تامین مالی خارج از تراز نامه...............................................

2-2 گفتار هشتم: سرمایه گذاری در ارزش ویژه سایر شرکتها........................................................................

3-2-1 سرمایه گذاری هایی که نه موجب افزایش نفوذ قابل ملاحظه می شودونه موجب افزایش کنترل..

2-2-2 سرمایه گذاری هایی که موجب افزایش نفوذ قابل ملاحظه می شود اما موجب افزایش کنترل ......

نمی شود ...............................................................................................................................................................

2-2-3 سرمایه گذاری هایی که موجب کنترل می شود....................................................................................

2-2-4 موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری سرمایه گذاریها....................................................................

2-2-5 تلفیق.........................................................................................................................................................

2-3 گفتار نهم: اجاره های بلند مدت.................................................................................................................

1-2-3 ارزیابی معامله..........................................................................................................................................

2-2-3 ماهیت شیوه ها و الزامات گزارشگری مالی..........................................................................................

3-2-3 موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای اجاره های بلند مدت.................................................

2-4 گفتار دهم: فروش و اجاره آن از خریدار..................................................................................................

1-2-4 ارزیابی معامله..........................................................................................................................................

2-2-4 اجاره های سرمایه ای..............................................................................................................................

3-2-4 اجاره های عملیاتی.................................................................................................................................

4-2-4 موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای فروش و اجاره آن از خریدار....................................

5-2-4 استاندارد بین المللی حسابداری برای اجاره ها....................................................................................

2-5 گفتار یازدهم: فروش و توافقات باز خرید................................................................................................

1-2-5 ارزیابی معامله..........................................................................................................................................

2-2-5 ماهیت شیوه ها و الزامات گزارشگری مالی..........................................................................................

3-2-5 موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای فروش و توافقات بازخرید........................................

4-2-5 شیوه حسابداری.......................................................................................................................................

2-6 گفتار دوازدهم : کالاهای امانی...................................................................................................................

1-2-6 ارزیابی معامله..........................................................................................................................................

2-2-6 ماهیت شیوه ها و الزامات گزارشگری مالی..........................................................................................

3-2-6 حقوق هر طرف معامله برای بازگرداندن کالا.......................................................................................

4-2-6 تعیین قیمت برای انتقال نهایی مالکیت به مشتری ...............................................................................

             5-2-6 آیا مشتری لازم است به سازنده کالا مبلغی به عنوان ودیعه بدهد؟....................................................

             6-2-6 آیا مشتری حق استفاده از کالا را دارد؟................................................................................................

7-2-6 موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای کالاهای امانی.............................................................

2-7 گفتار سیزدهم: نقل و انتقالات داراییهای مالی با مشارکت های مداوم..................................................

1-2-7 ارزیابی معاملات......................................................................................................................................

2-2-7 موارد افشاء طبق SFAS شماره 140....................................................................................................

             3-2-7 موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای نقل و انتقالات دارائیهای مالی..................................

             2-8 گفتار چهاردهم: تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی ........................................................................................

1-2-8- روشهای تجزیه و تحلیل......................................................................................................................

2-2-8- طبقه بندی نسبتها ...................................................................................................................................

3-2-8- فرض تداوم فعالیت ...............................................................................................................................

2-9- گفتار پانزدهم : پیشینه پژوهش .................................................................................................................

             1-2-10: نتیجه گیری...........................................................................................................................................

فصل سوم: روش شناسی پژوهش (متدولوژی).............................................................

1-3 مقدمه............................................................................................................................................................

2-3 اهداف پژوهش............................................................................................................................................

3-3 روش جمع آوری داده ها...........................................................................................................................

4-3 قلمرو پژوهش..............................................................................................................................................

5-3 جامعه آماری................................................................................................................................................

6-3 نحوه گردآوری اطلاعات............................................................................................................................

7-3 نمونه گیری..................................................................................................................................................

8-3 فرضیه های پژوهش....................................................................................................................................

9-3 متغیرهای پژوهش........................................................................................................................................

10-3 تعریف عملیاتی متغیرهای پژوهش.........................................................................................................

11-3 اندازه گیری متغیرهای پژوهش................................................................................................................

12-3 روش آماری آزمون فرضیه ها..................................................................................................................

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های پژوهش.............................................................

1-4 مقدمه............................................................................................................................................................

2-4 نتایج تحلیل داده ها- سال 80....................................................................................................................

3-4 نتایج تحلیل داده ها- سال 81....................................................................................................................

4-4 نتایج تحلیل داده ها- سال 82....................................................................................................................

5-4 نتایج تحلیل داده ها- سال 83....................................................................................................................

6-4 نتایج تحلیل داده ها- سال 84....................................................................................................................

7-4 نتایج تحلیل داده ها- سال 85....................................................................................................................

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات...........................................................................

1-5 مقدمه............................................................................................................................................................

2-5 خلاصه ای از کل پژوهش..........................................................................................................................

3-5 خلاصه یافته های پژوهش..........................................................................................................................

4-5 نتیجه گیری..................................................................................................................................................

5-5 پیشنهادات....................................................................................................................................................

1-5-5 پیشنهادات مربوط به یافته های پژوهش ...............................................................................................

2-5-5 پیشنهادات برای پژوهش های آتی........................................................................................................

6-5 محدودیت های پژوهش..............................................................................................................................

7-5 فهرست منابع ..............................................................................................................................................

فصل ششم :پیوستها.....................................................................................................

1-4جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر جاری قبل و بعد از احتساب تامین مالی- سال 1380    140

2-4 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیرهای تفاضلگیری شده جاری، سریع و نقدینگی قبل و بعد از احتساب سال 1380

3-4 آماره های آزمون ویلکاکسون (ناپارامتری )برای فرض برابری میانگین های متغیر های تفاضلگیری شده جاری ،سریع و نقدینگی قبل و بعد از احتساب –سال 1380

4-4 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های جاری قبل و بعد از احتساب –سال 1380

4-5 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو – کندال میان متغیر های سریع قبل و بعد از احتساب –سال 1380

4-6 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو –کندال میان متغیر های نقدینگی قبل و بعد از احتساب –سال 1380

4-7 جدول آمار های توصیفی برای تفاضل متغیر کل بدهی قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1380

4-8 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر تفاضلگیری شده کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1380

4-9جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1380

4-10 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر تفاضلگیری شده فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب –سال 1380

4-11 جدول همبستگی پارامتری میان متغیر های زوج شده کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1380

4-12 جدول آزمون t زوجی (پارامتری )برای فرض برابری میانگین متغیر تفاضلگیری شده کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1380

4-13 جدول همبستگی پارامتری میان متغیر های زوج شده فزونی بدهیها بر دارائیها ی قبل و بعد از احتساب –سال 1380

4-14 جدول آزمون t (پارامتری )برای فرض برابری میانگین متغیر تفاضلگیری شده فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب –سال 1380

4-15 جدول آماره های آزمون ویلکاکسون برای فرض برابری میانگین های متغیر های تفاضلگیری شده کل بدهی و فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب –سال 1380

4-16 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو –کندال میان متغیر های کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1380

4-17 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو –کندال میان متغیر های فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب –سال 1380

4-1 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1380

4-2 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1380

4-3 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1380

4-4 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1380

4-5 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1380

4-6 نمو.دار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1380

4-7 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1380

4-8 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1380

4-9 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1380

4-10 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1380

4-18 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر جاری قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1381

4-19 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده جاری ،سریع و نقدینگی قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1381

4-20 جدول همبستگی پارامتری میان متغیر های زوج شده جاری قبل و بعد از احتساب –سال 1381

4-21 جدول آزمون t برای فرض برابری میانگین متغیر تفاضلگیری شده جاری قبل و بعد از احتساب –سال 1381

4-22 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده جاری قبل و بعد از احتساب –سال 1381

4-23 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های جاری قبل و بعد از احتساب –سال 1381

4-24 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر سریع قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1381

4-25 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده سریع قبل و بعد از احتساب –سال 1381

4-26 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های سریع قبل و بعد از احتساب –سال 1381

4-27 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده نقدینگی قبل و بعد از احتساب –سال 1381

4-28 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های نقدینگی قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1381

4-29 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر کل بدهی قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1381

4-30 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر تفاضلگیری شده کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1381

4-31 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1381

4-32 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1381

4-33 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1381

4-34 جدول آزمونهای نرمالیته متغیر تفاضلگیری شده فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب –سال 1381

4-35 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب –سال 1381

4-36 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو –کندال میان متغیر های فزونی بدهیها بر دارائیها ی قبل و بعد از احتساب –سال 1381

4-37 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر نقدینگی قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1381

4-11 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1381

4-12 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1381

4-13 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1381

4-14 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1381

4-15 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1381

4-16 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1381

4-17 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1381

4-18 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1381

4-19 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1381

4-38 جدول آما ره های توصیفی برای تفاضل متغیر جاری قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1382

4-39 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده جاری ،سریع و نقدینگی قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1382

4-40 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده جاری قبل و بعد از احتساب –سال 1382

4-41 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو- کندال میان متغیر های جاری قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1382

4-42 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر سریع قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1382

4-43 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر تفاضلگیری شده کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1382

4-44 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده سریع قبل و بعد از احتساب –سال 1382

4-45 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های سریع قبل و بعد از احتساب –سال 1382

4-46 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1382

4-47 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر تفاضلگیری شده فزونی بدهیها بر دارائیها ی قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1382

4-48 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده نقدینگی قبل و بعد از احتساب –سال 1382

4-49 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو –کندال میان متغیر های نقدینگی قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1382

4-50 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر کل بدهی قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1382

4-51 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1382

4-52 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1382

4-53 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو کندال میان متغیر های کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1382

4-54 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو –کندال میان متغیر های فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب –سال 1382

4-55 جذول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر نقدینگی قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1382

4-20 نمودارپراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1382

4-21 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1382

4-22 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1382

4-23 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1382

4-24 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1382

4-25 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1382

4-26 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1382

4-27 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1382

4-56 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر جاری قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1383

4-57 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر سریع قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1383

4-58 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر نقدینگی قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1383

4-59 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده جاری ،سریع و نقدینگی قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1383

4-60 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو کندال میان متغیر های جاری قبل و بعد از احتساب –سال 1383

4-61 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده جاری قبل و بعد از احتساب –سال 1383

4-62 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده سریع قبل و بعد از احتساب –سال 1383

4-63 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو –کندال میان متغیر های سریع قبل و بعد از احتساب –سال 1383

4-64 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده فزونی نقدینگی قبل و بعد از احتساب –سال 1383

4-65 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های نقدینگی قبل و بعد از احتساب –سال 1383

4-66 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر کل بدهی قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1383

4-67 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر تفاضلگیری شده کل بدهی قبل و بعد از اختساب –سال 1383

4-68 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1383

4-69 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو –کندال میان متغیر های کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1383

4-70 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1383

4-71 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر تفاضلگیری شده فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1383

4-72 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب –سال 1383

4-73 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب –سال 1383

4-28 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1383

4-29 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1383

4-30 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1383

4-31 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1383

4-32 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1383

4-33 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1383

4-34 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1383

4-35 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1383

4-36 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1383

4-37 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1383

4-74 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر جاری قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1384

4-75 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر سریع قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1384

4-76 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده جاری،سریع و نقدینگی قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1384

4-77 جدول همبستگی پارامتری میان متغیر های زوج شده جاری قبل و بعد از احتساب –سال 1384

4-78 جدول آزمون t زوجی برای فرض برابری میانگین متغیر تفاضلگیری شده جاری قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1384

4-79 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده جاری قبل و بعد از احتساب –سال 1384

4-80 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر تفاضلگیری شده کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1384

4-81 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده سریع قبل و بعد از احتساب –سال 1384

4-82 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های جاری قبل و بعد از احتساب –سال 1384

4-83 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر نقدینگی قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1384

4-84 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1384

4-85 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1384

4-86 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر تفاضلگیری شده فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب –سال 1384

4-87 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده نقدینگی قبل و بعد از احتساب –سال 1384

4-88 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب –سال 1384

4-89 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو –کندال میان متغیر های کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1384

4-90 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیرهای تفاضلگیری شده کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1384

4-91 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های سریع قبل و بعد از احتساب –سال 1384

4-92 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های نقدینگی قبل و بعد از احتساب –سال 1384

4-93 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های فزونی بدهیها بر دارائیها ی قبل و بعد از احتساب –سال 1384

4-38 نمودا ر پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1384

4-39 نمودا ر پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1384

4-40 نمودا ر مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1384

4-41 نمودا ر مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1384

4-42 نمودا ر پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1384

4-43 نمودا ر پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1384

4-44 نمودا ر پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1384

4-45 نمودا ر پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1384

4-46 نمودا ر مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1384

4-47 نمودا ر مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1384

4-94 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر جاری قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1385

4-95 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر سریع قبل و بعد از احتساب –سال 1385

4-96 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر نقدینگی قبل و بعد از احتساب –سال 1385

4-97 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده جاری ،سریع و نقدینگی قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1385

4-98 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده جاری قبل و بعد از احتساب –سال 1385

4-99 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده سریع قبل و بعد از احتساب –سال 1385

4-100 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های سریع قبل و بعد از احتساب –سال 1385

4-101 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیرهای تفاضلگیری شده نقدینگی قبل و بعد از احتساب –سال 1385

4-102 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های جاری قبل و بعد از احتساب –سال 1385

4-103 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1385

4-104 جدول آماره های توصیفی برای تفاضل متغیر فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل وبعد از احتساب –سال 1385

4-105 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر تفاضلگیری شده کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1385

4-106 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1385

4-107 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده کل بدهی قبل و بعد از احتساب –سال 1385

4-108 جدول آزمونهای نرمالیته برای متعیر تفاضلگیری شده فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب تامین مالی –سال 1385

4-109 جدول آزمونهای نرمالیته برای متغیر های تفاضلگیری شده فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب –سال 1385

4-110 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های نقدینگی قبل و بعد از احتساب –سال 1385

4-111 جدول ضریب همبستگی ناپارامتری تاو-کندال میان متغیر های فزونی بدهیها بر دارائیهای قبل و بعد از احتساب –سال 1385

4-48 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1385

4-49 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1385

4-50 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1385

4-51 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1385

4-52 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1385

4-53 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1385

4-54 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1385

4-55 نمودار پراکنش برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1385

4-56 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1385

4-57 نمودار مستطیلی برای شناسائی مقادیر پرت –سال 1385

فهرست شرکتهای مرتبط با تامین مالی خارج از تراز نامه –بررسی نسبتهای کلیدی قبل از تامین مالی خارج از تراز نامه و بعد از آن –سال 1380

فهرست شرکتهای مرتبط با تامین مالی خارج از تراز نامه –بررسی نسبتهای کلیدی قبل از تامین مالی خارج از تراز نامه و بعد از آن –سال 1381

فهرست شرکتهای مرتبط با تامین مالی خارج از تراز نامه –بررسی نسبتهای کلیدی قبل از تامین مالی خارج از تراز نامه و بعد از آن –سال 1382

فهرست شرکتهای مرتبط با تامین مالی خارج از تراز نامه –بررسی نسبتهای کلیدی قبل از تامین مالی خارج از تراز نامه و بعد از آن –سال 1383

فهرست شرکتهای مرتبط با تامین مالی خارج از تراز نامه –بررسی نسبتهای کلیدی قبل از تامین مالی خارج از تراز نامه و بعد از آن –سال 1384

فهرست شرکتهای مرتبط با تامین مالی خارج از تراز نامه –بررسی نسبتهای کلیدی قبل از تامین مالی خارج از تراز نامه و بعد از آن –سال 1385

1-1 مقدمه

با توجه به شتاب فرآیند علم و تکنولوژی در جهان صنعتی امروز، هر رشته ای از علوم به گرایشهای تخصصی بیشتری تقسیم شده است. این تقسیم بندی به خودی خود و بنا به نیاز و ضرورت و پیچیدگیهای روز افزون صنعت بوجود می آید. دنیای اقتصاد و روابط بین متغیرهای اقتصادی و مالی هم از این تحولات مستنثنی نبوده است ومسائل این رشته نیز روز به روز پیچیده تر و مشکل تر از قبل می شود، بخصوص پول و بازارهای سرمایه که نقش مهم و تعیین کننده ای در اقتصاد دارند. تامین مالی برای اجرای پروژه های سودآور در رشد شرکت نقش بسیار مهمی ایفا می کند. توانایی شرکت در تامین منابع مالی بالقوه برای تهیه سرمایه به منظور سرمایه گذاریها و تهیه برنام

اشتراک بگذارید:

پایا ن نامه بررسی بیوگرافی خاندان ابی وقاص و نقش آنها در تحولات مهم تاریخ اسلام در مقاطع مختلف

اختصاصی از کوشا فایل پایا ن نامه بررسی بیوگرافی خاندان ابی وقاص و نقش آنها در تحولات مهم تاریخ اسلام در مقاطع مختلف دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

تعداد صفحات :95

طرح‌ تحقیق‌

1ـ طرح‌ موضوع‌

          یکی‌ از دوران‌های‌ حساس‌ تاریخ‌ جهان‌، عصر بعثت‌ و نبوت‌ آخرین‌ پیامبر خدا حضرت محمد بن عبدالله (ص) است. مردی که‌ توانست‌ انسان‌ هایی‌ را پرورش‌ داده‌، بر روند تاریخ‌ تأثیر گذارد و مسیر آن‌ راتغییر دهد. در راستا بررسی‌ زندگانی‌ برخی‌ از این‌ کارگزاران‌ و همراهان خواندنی‌ و قابل‌ بررسی‌است‌ که‌‌ از میان آن‌ها سعد ابی‌ وقّاص‌، فرزندش‌ عمربن سعد و پسر برادرش‌ هاشم‌ بن‌ عتبه‌ ابن‌ابی‌ وقّاص‌ هستند که زندگی پرفراز و نشیبی دارند. از آنجایی‌ که‌ پدر در زمان‌ رسول خدا(ص) از مسلمانان‌ اولیه‌ بوده‌ و یکی از اصحاب بشمار می‌رود و پس‌ ازرحلت‌ آن حضرت تغییراتی‌ هر چند به‌ مرور در این خانواده بوجود آمده‌ تا جایی‌ که‌ فرزندش‌عمربن‌ سعد فرمانده‌ سپاهی‌ است‌ که‌ امام حسین‌(ع‌) نوه‌ همان‌ پیامبر(ص) را با وضع‌فجیعی‌ به‌ شهادت‌ می‌رسانند اما از سوئی دیگر و پسربرادرش‌ هاشم‌ که‌ از پدری‌ کافر بوده‌ از شیعیان‌مخلص‌ علی‌ (ع‌) می‌شود. پژوهش‌ حاضر بررسی‌ فراز و فرودهای‌ این‌ خانواده‌ درتحولات‌ قرن‌ اول‌ هجری‌ است‌.

2ـ اهمیت‌ موضوع‌ و علت انتخاب آن

          بررسی بیوگرافی خاندان ابی وقاص که در تحولات مهم تاریخ اسلام و مقاطع مختلف آن نقش ایفا نمودند باعث شده است که برای فهم این تحولات پژوهشی ترتیب داده شده و ضمن بررسی بیوگرافی این خاندان و نقش و جایگاه آنان را در تاریخ اسلام مشخص شود.

3ـ سابقه‌ی‌ پژوهش‌

          با توجه‌ به‌ دوره‌ زندگانی‌ این‌ اشخاص‌ که‌ با صدر اسلام‌ همزمان‌ است‌ در منابع‌اصلی‌ تاریخ‌ اسلام‌ به‌ صورت‌ پراکنده‌ مطالبی‌ یاد می‌شود و پژوهش‌ هایی‌ صورت‌ گرفته‌ اما به نظر می‌رسد تاکنون به‌ طور مستقل‌ این‌ موضوع‌ با چنین‌ طرح‌ سوالی‌ مورد تحقیق‌ و بررسی‌ قرار نگرفته‌است‌. به‌ همین‌ علت تلاش‌ می‌شود این‌ پژوهش‌ با استفاده‌ از منابع‌ اصلی‌ و بررسی پژوهش‌‌های پراکنده‌ی‌ که‌ موجود است‌، سعی شده که به‌ این‌ سوال‌ پاسخ‌ داده‌ شود.

4ـ سؤال‌ اصلی‌ پژوهش‌

          به طور قطع همه صحابه‌ و کارگزاران‌ بزرگ‌ رسول خدا(ص) یکسان نبوده‌اند بلکه برخی از آنها تأثیرات‌ و نقش‌ مثبت‌ و احیاناًبعضی‌ از آنها نیز نقش‌ منفی‌ ایفا نموده‌اند. در این‌ پژوهش‌ سوال‌ اصلی‌ این‌ است‌:

نقش‌ خاندان‌ ابی‌ وقّاص‌ در تحولات سیاسی، اجتماعی تاریخ‌ اسلام‌ چه‌ بوده است‌؟

5ـ فرضیه‌ پژوهش‌ فرضیه‌ اصلی‌:

این خاندان با دارا بودن روحیة نظامی در یکی از بزرگترین صحنه‌های نظامی تاریخ اسلام یعنی قادسیه راه ورود فیزیکی اعراب و اندیشه اسلامی را در شرق کشور گشود. پس از فتوحات در شرق سرزمین‌های خلافت به نوعی دوری از نظامی‌گری روی آورد، با این همه همواره در مسایل مهم تأثیرگذار بوده، خصوصاً در روی کار آمدن خلیفه سوم و همچنین در خلافت علی (ع) که خود را کنار کشیده، با آن حضرت همراهی نکردند و نسل دوم این خاندان نقش متفاوتی را ایفا نمودند یکی همراه علی (ع) و یکی قاتل فرزند آن حضرت و در زمرة آل ابی‌سفیان درآمد.

فرضیه‌ رقیب‌: سعد و خانواده‌ وی‌ از خاندان مهم نبوده و در جریان خلافت علی(ع) زمانه مشحون فتنه بوده و سعد کار خبطی انجام نداده و کناره‌گیری از خلیفه کار خطایی نبوده است.

6ـ مفاهیم‌ و متغیرها الف‌) مفاهیم‌

خاندان‌ ابی‌ وقّاص‌: منظور سعدبن‌ ابی‌ وقّاص‌ و پسرش عمربن‌ سعد ابی‌ وقّاص‌ و پسر برادر سعدیعنی‌ هاشم‌ بن‌ عتبه‌ ابن‌ ابی‌ وقّاص‌ است‌.

حیات‌ سیاسی‌ نظامی‌: زندگانی‌ سیاسی‌ سعدابی‌ وقّاص،‌ هاشم‌ بن‌ عتبه‌ و عمر بن‌ سعد وهمچنین‌ سمت‌های‌ نظامی‌ که‌ این‌ افراد به‌ آن‌ دست‌ یافتند.

تحولات‌ تاریخ‌ اسلام‌ منظور قرن‌ اول‌ هجری‌ قمری است‌.

ب‌) متغیرها

متغیر مستقل‌:

حیات‌ سیاسی‌ نظامی‌ خانواده‌ ابی‌ وقّاص‌

متغیر وابسته‌:

تأثیرات‌ این‌ خانواده‌ در تحولات نظامی سیاسی‌ جامعه‌ی‌ قرن‌ اول‌ هجری قمری.

7ـ سوالات فرعی‌

1) خاندان‌ ابی‌ وقّاص‌ از چه‌ طائفه‌ای‌ بودند و نسبتشان با پیامبر(ص)؟

2)چگونگی اسلام آوردن‌ سعد ابی‌ وقّاص‌ و چگونگی‌ زندگانی‌ وی‌ در زمان‌ رسول خدا(ص)؟

3) چگونگی‌ دست‌ یابی‌ به‌ مقامات‌ نظامی‌ و سیاسی‌؟

4) اعتقادات‌ آنان‌ پس‌ از رحلت‌ پیامبر(ص)؟

5) زندگی‌ آنان‌ در زمان‌ خلفای‌ سه‌ گانه‌؟

6) زندگی‌ و حیات‌ سیاسی‌ آنان‌ در زمان‌ خلافت‌ امیرالمؤمنین(ع)؟‌

7) زندگی‌ و حیات‌ سیاسی‌ آنان‌ پس‌ از شهادت‌ امیرالمؤمنین‌(ع)؟

8) چگونگی‌ ورود عمربن‌ سعد به‌ واقعه‌ی‌ کربلا؟

9) عاقبت‌ زندگانی‌ سعدابی‌ وقّاص‌؟

10) عاقبت‌ زندگانی‌ هاشم‌ بن‌ عتبه‌ بن‌ ابی‌ وقّاص‌؟

11) عاقبت‌ زندگانی‌ عمر بن‌ سعد؟

8ـ مفروضات‌ تحقیق‌

1) براساس‌ نقل منابع ‌ و پژوهش‌ها سعد ابی‌ وقّاص‌ از صحابه‌ پیامبر(ص) و مسلمانان‌ اولیه‌ است‌.

2) در زندگانی‌ سعد بن‌ ابی‌ وقّاص‌ فراز و فرود وجود دارد.

3) هاشم‌ بن‌ عتبه‌ یکی‌ از شیعیان‌ علی‌ (ع‌) بوده‌ و در جنگ‌ صفین‌ به‌ شهادت‌ رسید.

4) عمربن‌ سعد از طرف‌ عبیداله‌ بن‌ زیاد فرمانده‌ی‌ لشگری‌ است‌ که‌ به جنگ‌ با امام‌حسین‌ (ع‌) پرداخت و نتیجه آن به شهادت‌ رسیدن امام (ع) و یارانش در عاشورای‌ سال‌ 61 هجری‌ بود.

9ـ روش‌ پژوهش‌

          روش‌ این‌ پژوهش‌ تاریخی است که با بررسی و نقد وقایع به توصیف و تحلیل موضوع می‌پردازد‌ و بصورت‌ کتابخانه‌ای‌ می‌باشد.

10ـ سازماندهی‌ پژوهش‌

          این‌ پژوهش‌ به‌ بررسی‌ نقش‌ سیاسی‌، نظامی‌ خاندان‌ ابی‌ وقّاص‌ می‌پردازد. در مقدمه‌به‌ طرح‌ تحقیق‌ و معرفی‌ و نقد منابع‌ پرداخته‌ می‌شود و در فصل‌ مقدماتی‌ به بیان کلیات‌ و مفاهیم ‌نظری‌ که‌ همان تبیین نقش‌ شخصیت‌ در تاریخ‌ باشد، اشاره‌ خواهد شد.

این‌ پژوهش‌ علاوه‌ بر مقدمه‌ و فصل‌ مقدماتی‌ دو بخش‌ مستقل نیز دارد، که‌ در بخش‌ اول‌ به‌ زندگانی‌ ونقش‌ سعد بن‌ ابی‌ وقّاص‌ خواهد پرداخت‌ که‌ نسل‌ اول‌ این‌ خانواده‌ است‌ و آن‌ نیز چند فصل‌دارد. فصل‌ اول‌ زندگانی‌ وی‌ در دوران‌ مکه‌، فصل‌ دوم‌ زندگی‌ و نقش‌ وی‌ در دوران‌ مدینه‌ وفصل‌ سوم‌ سعد در دوران‌ خلفای‌ راشدین‌ و فصل‌ چهارم‌ نیز به عزلت‌ گزینی‌ سعد اشاره‌خواهد‌ شد، و‌ ضمن‌ این‌ فصول‌ نقش‌ هائی‌ که‌ وی در دوره‌های مختلف ایفا نموده‌ است‌، آشکار خواهد شد.

در بخش‌ دوم‌ به‌ زندگانی‌ و نقش‌ نسل‌ دومی‌های‌ این‌ خاندان‌ یعنی‌ هاشم‌ بن‌ عتبه‌ بن‌ ابی‌وقّاص‌ و عمربن‌ سعد بن‌ ابی‌ وقّاص‌ پرداخته خواهد شد. در این‌ بخش‌، که‌ دو فصل‌ دارد و طی‌چند گفتار حیات‌ سیاسی‌ نظامی‌ و نقش‌ آنان‌ روشن‌ می‌شود.

و نیز طی‌ این دو بخش‌ خبط‌ و خطاهای‌ این‌ خاندان‌ و نیز نقش‌ مثبتی‌ که‌ در تاریخ‌ اسلام‌ ایفا نمودند بیان‌ می‌شود و در پایان‌ جمع‌ بندی‌ ارائه‌ خواهد شد.

معرفی‌ و نقد منابع‌

در این‌ قسمت‌ از پژوهش‌ به‌ معرفی‌ و نقد کوتاه‌ چند منبع‌ و مولف‌ آنان‌ پرداخته شده است‌، که ‌استفاده عمده‌ از آنها صورت‌ گرفته‌ و نظم‌ آن‌ نیز به‌ ترتیب‌ تاریخ‌ وفات‌ مولف‌ می‌باشد.

1ـ ابن‌ اسحق؛‌ سیره‌ النبی‌ (ص‌) (متوفی‌ ـ 151 ه‍‌‍‍)

اصل‌ این‌ اثر مربوط‌ می‌شود به‌ ابن‌ اسحق‌ که‌ در سال‌ 151 هجری‌ در گذشته است این‌ اثر مشتمل‌ بر اخبار زندگانی‌ پیامبر(ص) درمکه‌، هجرت‌، مدینه‌ و جنگها و احوال‌ آن‌ حضرت‌و یارانش‌ در این‌ دوره‌ می‌باشد. ابن‌ هشام‌ که‌ متوفی‌ سال‌ 218 هـ. ق می‌باشد، این‌ کتاب‌ را تهذیب‌ نموده و‌ آن‌ را با یک‌ واسطه‌ که‌ زیاد بن‌ عبدالله‌ البکائی‌ باشد نقل‌ می‌کند و آن‌ را سیره‌ رسول الله(ص) نام‌ نهاده است.

عبدالملک‌ بن‌ هشام‌ که‌ در واقع‌ یکی‌ از راویان‌ طبقه‌ دوم‌ سیره‌ ابن‌ اسحق‌ است‌، به‌ زعم‌ خوداخبار و اشعاری‌ که‌ ارتباطی‌ با حیات‌ پیامبر(ص) نداشت‌ را حذف‌ نموده‌ است‌. نکته‌ جالب‌توجه‌ اینکه‌ اخبار مربوط‌ به‌ امام‌ علی‌ بن‌ ابی‌ طالب‌(ع‌) نیز حذف‌ شده‌ است‌.[1]

کتابی‌ که‌ مورد استفاده در این پایان نامه قرار گرفته است دو مجلد‌ فارسی‌ آن‌ است که‌ بدست‌ رفیع‌الدین‌ اسحق‌ بن‌محمد همدانی‌ قاضی‌ ابرقوه‌ در قرن‌ هفتم‌ به‌ فارسی‌ برگردانده‌ شده و ‌ توسط‌اصغر محمودی‌ تحقیق‌ و انتشار یافته است.

2ـ واقدی؛‌ مغازی‌ (متوفی‌ 207ه‍)

          محمد بن‌ عمر بن‌ واقد معروف‌ به‌ واقدی‌ مورخ‌ معروفی‌ است‌ که‌ حدود بیست‌ اثر درتاریخ‌ اسلام‌ اعم‌ از مغازی‌، سیره‌ و طبقات‌ را به‌ او نسبت‌ داده‌اند.

گویا کتاب‌ مغازی‌ جزئی‌ از کتاب‌ بزرگ‌ وی‌ یعنی‌ کتاب‌ التاریخ‌ و المبعث‌ والمغازی‌باشد واقدی‌ دست‌ به‌ تحقیق‌ مفصلی‌ راجع‌ به‌ مغازی‌ پیامبر(ص) زده‌ است و با رفتن‌ به‌ مناطقی‌ که‌ در آنها نبرد صورت‌ گرفته بود، آن مکانها را از نزدیک مشاهده‌ نموده است.[2] و با توجه به اخبار و روایات موجود، به بررسی غزوات و سرایای پیامبر(ص) پرداخته است.

از آنجائی که‌ کتاب‌ وی‌ در بردارنده‌ مطالب نقادانه‌ دربارة جنگهای‌ پیامبر(ص) است و سعد نیز یکی‌ از افراد نظامی بوده و در این‌ جنگها حضورداشت، مطالب این کتاب در این تحقیق به‌ کرات‌ مورد استفاده‌ قرار گرفته‌ و در مقایسه با دیگر کتب، تخصصی‌تر به نظر می‌رسد.

دراین کتاب ابتدا با اشاره‌ به‌ سرایای رسول خدا (ص) به‌ تفصیل‌ به‌ بحث‌ درباره‌ غزوات‌، خاصه‌ بدر، احد و خندق‌ و فتح‌مکه‌ و حنین‌ پرداخته‌ است‌. این‌ کتاب‌ توسط‌ دکتر محمود مهدوی‌ دامغانی‌ در سه‌ جلد به فارسی ترجمه‌ و منتشر شده‌ است‌.

3ـ نصر بن‌ مزاحم‌ منقری؛‌ وقعه‌ الصّفین‌ (متوفی‌.212ه‍)

          این‌ کتاب‌ یکی‌ از تک‌ نگاریهایی‌ است‌ که‌ توسط‌ نصربن‌ مزاحم‌ نگاشته‌ شده‌ وبصورت‌ اختصاصی به‌ جنگ‌ صفین‌ پرداخته است. در این کتاب‌ به‌ زمینه‌های‌ جنگ،‌ اصل‌ ماجرای‌جنگ‌ و رایزنی‌ها و داستان‌ حکمیّت‌ و پیامدهای‌ آن‌ و موضع‌ اصحاب‌ پیامبر(ص) در این‌رابطه‌ اشاره‌ شده‌ است‌، خصوصاً نقش‌ فعال‌ هاشم‌ بن‌ عتبه‌ و موضع‌ سعدبن‌ ابی‌ وقّاص‌ درآن‌ کاملاً پرداخته‌ شده‌ است‌ و می‌توان‌ از عمربن‌ سعد هم‌ که‌ به‌ سراغ‌ پدر رفته‌، تا او راترغیب‌ به‌ ورود به‌ ماجرا کند، ردّپائی‌ یافت‌. البته‌ در سلسله‌ روات‌ این‌ کتاب‌ عمربن‌ سعدنامی‌ است‌ که‌ غیر از عمربن‌ سعد بن‌ ابی‌ وقّاص‌ است‌ و آن‌ شخص‌ عمربن‌ سعد بن‌ ابی‌الصید است‌.

این‌ کتاب‌ توسط‌ عبدالسلام‌ محمد‌ هارون‌ تصحیح‌ و شرح‌ شده‌ است‌ و آقای‌ پرویز اتابکی‌آن‌ را ترجمه‌ نموده و تحت عنوان پیکار صفین‌ چاپ‌ شده‌ است‌.

4ـ محمد بن‌ سعد کاتب‌ واقدی‌؛ طبقات‌ الکبری‌ (متوفی‌ 230ه‍‌)

          این‌ کتاب‌ به‌ سبک‌ حدیثی‌ تدوین شده است وی در این کتاب‌‌ ابتدا به‌ سیره‌ پیامبر(ص) اشاره کرده‌ و پس‌ از آن‌ به‌ صحابه‌ پرداخته و آن‌ را در پنج‌ طبقه‌ دسته‌ بندی‌ نموده است و از آنجائیکه‌سعد بن‌ ابی‌ وقّاص‌ و خانواده‌ وی‌ از جمله‌ کسانی‌ بودند که از روزهای‌ نخستین‌ مطرح‌ هستند بصورت‌ وافی‌ به‌ آنها اشاره‌ شده‌ است‌ و ما نیز در موضوعات مختلف در ارتباط با عملکرد سعد از این کتاب بهره بردیم.

این‌ کتاب‌ نیز توسط‌ مهدوی‌ دامغانی‌ ترجمه‌ و انتشارات‌ فرهنگ‌ و اندیشه‌ آنرا به چاپ‌ رساند.

5ـ ابن‌ اعثم‌ کوفی‌؛ الفتوح‌(متوفی نیمه اول قرن چهارم)

این‌ کتاب‌ در دو بخش‌ تنظیم‌ شده‌ است‌. در بخش‌ اول‌ به‌ دوره‌خلافت‌ ابوبکر و عمر و عثمان‌ می‌پردازد و فتوحات‌ این‌ دوره‌ مثل‌ فتوحات‌ ایران‌ و نبرد قادسیه و فتح آن مناطق به سرداری ‌سعد و نقش هاشم‌ بن‌ عتبه در این نبرد را‌ شرح‌ می‌دهد[3] و در بخش‌ دوم‌ به‌ آغاز خلافت‌ علی‌ (ع‌) تا شهادت‌امام‌ حسین‌ (ع‌) در واقعه‌ عاشورای‌ سال‌ 61 هجری‌ اشاره‌ می‌کند[4] و به‌ وقایعی‌ چون‌ قتل‌عثمان‌ و خلافت‌ علی‌ (ع‌) و جنگ‌های‌ این‌ دوره‌ اشاره‌ کامل‌ دارد و به کرّات در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفت، این‌ کتاب‌ توسط‌ محمد بن‌احمد مستوفی‌ هروی‌ از محققان‌ قرن‌ ششم‌ ه‍‌. ق‌. ترجمه‌ و توسط‌ طباطبائی‌ مجد تصحیح‌ وانتشارات‌ علمی‌ فرهنگی‌ آنرا چاپ‌ نموده است.

6ـ ابوحنیفه‌ احمدبن‌ داوود دینوری؛‌ اخبار الطّوال‌ (متوفی‌. 282 ه‍‌)

این کتاب از کهن‌ترین‌ تاریخنامه‌های‌ عمومی‌ است که‌ ضمن‌ بیان‌ روابط‌ ایرانیان‌ و اعراب‌ به‌جنگ‌های‌ قادسیه‌ و نهاوند‌ و نیز به‌ جریان‌ بیعت‌ با علی‌ (ع‌) و جنگهای‌ این‌ دوره‌ وضمن‌ آن‌ نقش‌ هاشم‌ بن‌ عتبه‌ و شهادت‌ وی‌ اشاره‌ دارد.

این‌ کتاب‌ نیز توسط‌ احمد مهدوی‌ دامغانی‌ به‌ فارسی‌ برگردانده‌ وتوسط‌ نشر نی منتشر شده است.

7ـ تاریخ‌ یعقوبی‌ (متوفی. 284 ه‍‌)

          یکی‌ دیگر از کتابهای‌ عمومی‌ تاریخ یعقوبی در دو جلد است‌، در جلد اول‌ این کتاب عمدتا به‌ تاریخ جهان پرداخته است.‌ در جلد دوم‌ به‌ اخبار، احوال‌ و روزگار رسول خدا(ص) و خلفا اشاره‌دارد. نکته‌ قابل‌ توجه‌ گرایش‌های‌ شیعی‌ او می‌باشد، چرا که‌ ضمن‌ بیان‌ تاریخ‌ خلفای‌راشدین‌ و اموی‌ و عباسی‌ مطالبی نیز درباره ائمه(ع)‌ دارد و به‌ ماجرای‌ صلح‌ امام‌ حسن‌(ع‌)، واقعه‌ کربلای‌ امام‌ حسین‌ (ع‌)، ذکر احوال‌ و سیرت‌ امامان شیعه‌ پرداخته‌ است‌ و بااحترام‌ از آنها یاد می‌کند و در این پژوهش به‌صورت عمومی در قسمت‌های مختلف از آن استفاده شد.

این‌ کتاب‌ توسط‌ مرحوم‌ ابراهیم‌ آیتی‌ به‌ فارسی‌ ترجمه‌ و توسط‌ انتشارات‌ علمی‌ و فرهنگی‌به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌. یعقوبی‌ کتاب‌ دیگری‌ دارد به نام‌ «البلدان‌» که‌ شهرهاست‌ و در این پژوهش‌ برای تبیین تاریخ بنای‌ کوفه‌ و بصره‌ و محله‌های‌ آن‌ از این‌ کتاب‌ نیز استفاده‌ شده‌ است‌.

8ـ محمدبن‌ جریر طبری‌؛ تاریخ‌ الرسل‌ والملوک‌ (متوفی. 310 ه‍)

          طبری‌، مورخ‌، محدث‌، فقیه‌ و مفسر بزرگ‌ جهان‌ اسلام‌ است‌. کتاب‌ تاریخ‌ وی‌بصورت‌ سالشمار اسلامی‌ نگاشته‌ شده‌ است‌. گویا وی منابع فراوانی را در اختیار داشت و از آنها استفاده‌ کافی‌ برده است. اگرچه‌ در این‌ کتاب‌ اخبار متناقض‌ فراوان‌ یافت‌ می‌شود اما با کتابهای‌ دیگری‌ که‌ وجود دارد و معاصر وی‌ می‌باشند می‌توان‌ تاریخ‌ را بازسازی‌ و بازنویسی‌ نمود و خود وی‌ نیز پاسخ‌ چنین‌ اشکالی‌ را داده‌ و متذکر شده‌ که‌ برای‌ حفظ‌ امانت‌ آنچه‌ را شنیده‌ یا خوانده‌ عیناً ذکر می‌کند و داوری‌ را بر عهده‌ پژوهشگر نهاده است.[5] در مورد واقعه‌ عاشورای‌ سال‌ 61 نیزعین‌ کتاب‌ مقتل‌ ابی‌ مخنف‌ را ذکر کرده‌ که‌ یکی‌ از منابع‌ مهم‌ واقعه‌ کربلاست‌.[6] شیوه‌ وی‌ به‌ صورت‌ حدیث‌ است. این اثر از منابع مهمی است که درباره غزوات دورة رسول خدا(ص)، فتوحات زمان خلفاء و نبرد قادسیه و نیز جنگ صفین و واقعة کربلا در این تحقیق بهره برده شده است.

این کتاب ترجمه‌های‌ گوناگون‌ دارد. در این‌ تحقیق‌ هم‌ از اصل‌ نسخه‌ عربی‌ استفاده‌ شد، و هم از نسخه ‌ترجمه‌ ابوالقاسم‌ پاینده‌. این‌ کتاب‌ در قرن‌ هفتم‌ توسط‌ ابن‌ اثیر پالایش‌ شد چراکه‌ منبع‌ مهم‌ ابن‌ اثیر تا اواخر قرن‌ سوم‌ تاریخ‌ طبری‌ بوده‌ است‌ و یک ترجمه منسوب به بلعمی وجود دارد به‌نام «تاریخ‌نامه» که در این تحقیق از آن کتاب نیز استفاده برده شده است.

9ـ علی‌ بن‌ الحسین‌ مسعودی‌؛ مروج‌ الذهب‌ (متوفی‌.346 ه‍‌)

          کتاب‌ مروج‌ الذهب‌ مسعودی‌ از دیگر کتب‌ گران‌سنگ‌ است‌ که‌ در این تحقیق مورد استفاده قرار‌ گرفته‌است‌. در زمان‌ وی‌ دانش‌ تاریخ‌، رشد قابل‌ ملاحظه‌ای‌ نموده‌ و خود وی‌ نیز گامهائی‌ در این‌زمینه‌ برداشت‌. درباره‌ وقایع‌ مهمی‌ مثل بعثت، هجرت و‌ جنگهای‌ پیامبر(ص) و فتوح زمان‌ خلفا بطور گذرا رد می‌شود و بیشتر به‌احوال‌ و مسائل‌ غیر نظامی‌ می‌پردازد و به‌ وقایع‌ دوره‌ خلفا، ماجرای‌ شوری‌ وبیعت با علی‌ (ع‌) پرداخته‌ است‌ که نیز به کرّات در موضوعات مختلف از آن بهره بردیم.

کتاب‌ دیگری‌ که‌ از وی‌ بجای‌ مانده‌ «التنبیه‌ و الاشراف‌» است‌ که‌ کتاب‌ «مروج‌ الذهب‌» را کامل‌می‌کند. حدود چهل اثر را به وی نسبت می‌دهند.[7] کتاب‌ مروج الذهب‌ در دو جلد و التنبیه والاشراف‌ در یک‌ جلد ترجمه‌ و توسط‌ انتشارات‌ علمی‌ و فرهنگی‌به‌ چاپ‌ رسیده است.

10ـ ابن‌ قتیبه‌ مروزی‌ دینوری‌؛ «الامامه‌ و السیاسه»‌ (متوفی‌. 276ه‍)

وی از مورخان‌ اهل‌ سنت‌ قرن‌ سوم‌ است‌ و کتاب‌ امامت‌ و سیاست‌ به‌ وی‌ منسوب‌ است‌.[8] دراین‌ کتاب‌ به‌ تشکیل‌ شورای‌ شش‌ نفره‌ توسط‌ عمر، بیعت‌ با عثمان‌، غائله‌ کشته‌ شدن‌ عثمان‌و بیعت‌ با علی‌ (ع‌) و خودداری از بیعت‌ توسط سعد و دوستانش‌ برخورد می‌شود،‌ این اثر در اصل‌ تاریخ‌ خلفاست‌ که با بحث‌ از جانشینی‌ ابوبکر آغاز شده‌ و تا کشته‌ شدن‌ امین عباسی‌ ادامه‌ پیدا می‌کند.

این‌ کتاب‌ توسط‌ سید ناصر طباطبائی‌ ترجمه‌ و انتشارات‌ ققنوس‌ آنرا چاپ‌ نموده است.

11ـ بلاذری‌؛ انساب‌ الاشراف‌ (متوفی‌.279 ه‍‌)

          احمدبن‌ یحیی‌ بلاذری‌ نسب‌شناس‌ بزرگ‌ قرن‌ سوم‌ کتابی‌ درباره‌ تاریخ‌ و انساب، ‌تیره‌های‌ عرب‌ و مشاهیر آنها تا روزگار خودش‌ به نام‌ «انساب‌‌‌الاشراف‌» تنظیم‌ نمود و در آن به شرح حال اشراف و خاندانهای عرب از جمله به خاندان‌ ابی‌ وقّاص‌ که‌ یکی‌ از تیره‌های‌ بنی‌ زهره‌ هستند نیز به طور مفصل پرداخته‌ شده‌ است‌.

کتاب‌ دیگر وی‌ «فتوح‌ البلدان‌» است‌ که‌ در مورد فتوحات‌ نیز به‌ آن‌ مراجعه‌ شده‌ است‌. این‌کتاب‌ درباره‌ سیر فتح‌ شهرها در قرون‌ نخست‌ اسلام‌ می‌باشد.

دو ترجمه‌ از کتاب‌ فتوح‌ وجود دارد که‌ یکی‌ از آنها ترجمه‌ بخش‌ ایران‌ است‌ که‌ به‌ قلم‌آذرتاش‌ آذرنوش‌ می‌باشد .

12ـ ابن‌ ابی‌ الحدید؛ شرح‌ نهج‌ البلاغه‌، (متوفی.‌ 665 ه‍‌)

          عزالدین‌ عبدالحمید بن‌ هبه‌ اله‌ بغدادی‌ که معروف‌ به‌ ابن‌ ابی‌ الحدید می‌باشد، از شعرا وادبای‌ معتزلی‌ و ازنزدیکان‌ ابن‌ العلقمی‌ وزیر معروف‌ مستعصم‌ بالله‌ آخرین‌ خلیفه‌ عباسی‌ بود. اثر مشهور خود، یعنی شرح‌ نهج‌ البلاغه‌ را به‌ نام‌ وی‌ تالیف‌ کرد که‌ ضمن‌ آن‌ نهج‌ البلاغه‌ علی‌ (ع‌) را شرح‌ نمود.[9] مطالب‌ مورد استفاده‌ ما در این‌ پژوهش‌ از این‌ کتاب‌بیشتر مربوط‌ به‌ شرح‌ خطبه‌ شقشقیه می‌باشد. که به‌طور مفصل به مسأله شورا پرداخته و موضع‌گیری سعد را مشخص می‌کند. این‌ کتاب‌ ترجمه‌ کامل‌ ندارد ولی‌ دکترمحمود مهدوی‌ دامغانی‌ ترجمه‌ خطب‌ تاریخی آن‌ را به‌ عهده‌ گرفته‌ و به نام‌ جلوه‌های‌ تاریخ‌ در نهج‌البلاغه‌ به چاپ‌ رسانده است.

غیر از این‌ کتب‌ که‌ در 12 شماره‌ گذشت‌، کتابهای‌ اصلی‌ زیادی‌ مورد استفاده‌ قرار گرفته است از جمله‌ اسد الغابه‌ فی‌ معرفه‌ الصحابه‌ ابن اثیر، الاصابه‌ فی‌ تمییزالصحابه ابن حجر‌، سفینه‌ البحار قمی، الکامل‌ فی‌التاریخ‌ ابن‌ اثیر، مقدمه‌ ابن‌ خلدون‌، اعیان‌ الشیعه‌ محسن‌ امین‌ النصب‌ و النواصب‌ محسن‌المعلم‌، الزام‌ النواصب‌ ابن‌ صلاح‌ بحرانی‌ و کتب‌ روائی‌ اهل‌ سنت‌ و جماعت‌ و کتب‌ روائی ‌شیعه‌ مثل‌ اصول‌ کافی کلینی‌ و ارشاد شیخ مفید که‌ معرفی‌ و نقد به‌ اختصار آنها نیز، به‌ طول‌می‌انجامید و به‌ همین‌ خاطر از معرفی‌ تفصیلی آنها صرف‌ نظر نموده‌ و در آخر آنها را فهرست‌ خواهیم‌ نمود.

[1] سجادی، سید صادق و عالم زاده، هادی، تاریخ نگاری در اسلام، تهران، انتشارات سمت، چاپ اول، 1375 ص 110.

[2] جعفریان، رسول، منابع تاریخ اسلام، قم، انتشارات انصاریان، چاپ اول، 1376، ص 77.

[3] ابن اعثم کوفی، الفتوح، ترجمه مستوفی هروی، انتشارات علمی فرهنگی، چاپ سوم، تهران، صص 160-152.

[4] همان ، صص 918-916.

[5] سجادی، عالم زاده، پیشین، ص 119.

[6] جعفریان، رسول، پیشین، ص 163.

[7] مسعودی، علی بن الحسین، مروج الذهب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، جلد اول، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ ششم، تهران، 1378، ص 11.

[8] جعفریان، رسول، پیشین، ص 140.

[9] بیات، عزیزاله، شناسائی منابع و مأخذ، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ اول، 1377 ، ص 95

پایا ن نامه حریم خصوصی

اختصاصی از کوشا فایل پایا ن نامه حریم خصوصی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

تعداد صفحات :230

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                    صفحه

مقدمه

بخش اول : کلیات

1-1 تعاریف .....................................................................................................

1

         1-1-1 تعریف حریم خصوصی...................................................................

1

         1-1-2 حمایت کیفری................................................................................

           1-1-2-1 فلسفه حقوق کیفری ..................................................................

              1-1-2-2 سیاست کیفری.....................................................................

               1-1-2-3 حقوق جزای فنی..................................................................

9

11

12

12

1-2 پیشینه تاریخی...........................................................................................

12

     1-2-1 سیر تاریخی ...................................................................................

12

              1-2-1-1 دوران قبل از رنسانس............................................................

13

               1-2-1-2 دوران بعد از رنسانس.............................................................

15

     1-2-2   سیر تقنینی......................................................................................

18

           1-2-2-1 اعلامیه های جهانی و اسناد بین المللی ............................

18

             1-2-2-1-1 اعلامیه جهانی حقوق بشر................................................

18

                 1-2-2-1-2 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی..............................

19

                 1-2-2-1-3 قرارداد بین المللی رفع هرگونه تبعیض نژادی................

19

                    1-2-2-1-4 قرارداد ژنو............................................................

19

         1-2-2-2 معاهدات منطقه ای حقوق بشر ..............................................

19

           1- 2-2-2-1کنوانسیون اروپایی...................................................................

19

             1-2-2-2-2کنوانسیون آمریکایی ...........................................................

20

               1-2-2-2-3 عهدنامه شورای اروپا .......................................................

20

                    1-2-2-2-4 اعلامیه اسلامی حقوق بشر...............................................

21

                      1-2-2-2-5 دستور العمل شورای اروپا.............................................

22

       1-2-2-3 قوانین برخی کشورها ...............................................................

23

        1-2-2-3-1کشورهای اروپایی...................................................................

23

          1-2-2-3-2 آمریکا .................................................................................

32

            1-2-2-3-3 برخی کشورهای آسیایی.....................................................

36

1-3 مبانی...........................................................................................................

41

1-3-1در غرب ...............................................................................................

41

   1-3-1-1 نظریه های مخالفان حریم خصوصی............................

42

     1-3-1-1-1 نظریه تحویل گرایانه تامسون.................................................

42

         1-3-1-1-2 نظریه اقتصادی پوسنر .....................................................

42

         1-3-1-1-3 نظریه فمینیستی از حریم خصوصی...................................

43

   1-3-1-2 نظریه های موافقان حریم خصوصی .................................

44

1-3-1-2-1 نظریه حق داشتن تنهایی.........................................................

44

     1-3-1-2-2 نظریه دسترسی محدود دیگران به خود................................

45

     1-3-1-2-3 نظریه سری بودن.................................................................

46

       1-3-1-2-4 نظریه کنترل بر اطلاعات شخصی........................................

47

          1-3-1-2-5 نظریه حمایت از شخصیت و کرامت ................................

48

            1-3-1-2-6 نظریه خلوت...................................................................

49

              1-3-1-2-7 نظریه پراگماتیک........................................................

50

1-3-2 در اسلام .............................................................................................

54

   1-3-2-1 احکام حریم خصوصی از منظر فقهای معاصر...............................

54

   1-3-2-1-1 دیدگاه امام خمینی ................................................................

54

     1-3-2-1-2 سایر فقها .............................................................................

56

1-4 موارد جواز نقض حریم خصوصی

57

1-4-1 عوامل توجیه کننده نقض حریم خصوصی........................................

57

1-4-2 ضوابط نقض حریم خصوصی ..........................................................

63

   1-4-2-1 قانونی بودن.................................................................................

63

   1-4-2-2 خود سرانه نبودن.....................................................................

67

     1-4-2-3 ضرورت داشتن......................................................................

68

1-5 محدود ساختن قلمرو حریم خصوصی

72

1-5-1 به موجب تصمیم قضایی..........................................................

72

   1-5-1-1 مقام صالح برای اتخاذ تصمیم قضایی.........................................

72

   1-5-1-2 لزوم صدور مجوز قضایی.........................................................

74

     1-5-1-3شرایط صدور مجوز قضایی......................................................

78

     1-5-1-3-1 احراز ضرورت نقض حریم خصوصی...................................

78

       1-5-1-3-2 تناسب بین اتهام و نوع مجوز صادره.....................................

82

       1-5-1-3-3 موردی بودن مجوز....................................................................

83

1-5-2 بدون تصمیم قضایی......................................................................................

84

 1-5-2-1 در جرایم مشهود..................................................................................

85

1-5-3 ضوابط محدود ساختن حریم خصوصی.......................................................

89

مقدمه

الف) طرح موضوع

            یکی از مباحثی که با گسترش جوامع بشری و پیچیده تر شدن روابط بین انسانها با دولت اهمیت ویژه ای یافته است، حقوق شهروندان و به عبارت واضح تر حقوق وآزادی های افراد است که با طرح حقوق طبیعی در اعصار قدیم و اعلامیه های مختلف مربوط به حقوق بشر، تحول خود را تا به امروز طی نموده است . اعلامیه جهانی حقوق بشر یا میثاق های بین المللی حقوق مدنی ، سیاسی و اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با طرح حقوق فردی افراد مانند حق حیات، مالکیت، آزادی ،حق پناهندگی و ... به این حقوق اشاره نموده اند .

            تمام انسانها با دو نوع خصوصیت یکی تنهایی و دیگری معاشرت جویی در کنار یکدیگر زندگی می کنند ،این دو نوع استعداد با وجود اختلاف ظاهری ، با هم در ارتباط هستند،بدین معنا که انسان از یک سو استقلال فردی دارد و از سوی دیگر به اعتبار آنکه در جامعه و در ارتباط با دیگران زندگی می کند موجودی اجتماعی است .

            پدیده های مذکور، آمیزه ای از « اصالت فرد » و « اصالت جامعه » را به وجود می آورند که ره آورد و ارمغان این دو روند منطقی « حقوق بشر» نامیده می شود . خود حقوق بشر نیز در دو معنا و مفهوم قابل مطالعه است . در معنای نخست، حقوق بشر جمع حق است و بنابراین شامل حق های مختلف بشری می شود ،از این منظر می توان گفت حقوق بشر مفهومی قدیمی است که تحت عناوین و قالب های مختلف، چه در ادیان و چه در مکاتب سیاسی و فلسفی مطرح شده است ، به دنبال جنگ جهانی دوم و به طور کلی بعد از نیمه اول قرن بیستم که همراه با جنگ و خونریزی بود جهانیان و پس از آن اروپاییان، تصمیم گرفتند با تاسیس سازمان ملل متحد در سطح جهان و شورای اروپا در سطح قاره اروپا ، حقوق بنیادین و کرامت انسان ها را شناسایی و مشمول تضمین هایی نمایند و اعضاء جامعه بشری را صرف نظر از اعتقادات، نژاد، جنس ،ملیت و ... محترم شمارند . به این ترتیب درست در نقطه مقابل نیمه اول خشن و ضد بشری سده بیستم، نیمه دوم آن با تصویب این سند حقوق بشری، آغاز شد و سپس با تصویب میثاقین در سال 1966 و دیگر اسناد بین المللی و منطقه ای این روند رو به تکامل گذاشت .در معنای دوم حقوق بشر تبدیل به یک رشته تخصصی و مطالعاتی گردیده که از این معنای دوم تحت عنوان حقوق بشر یا نظام حقوق بشر و در سطح بین المللی، نظام بین المللی حقوق بشر یاد می کنند .

            با این طرز تفکر در نیمه دوم قرن بیستم به ویژه در سطح منطقه ای، دادگاه و دیوان های قضایی حقوق بشری تأسیس گردید که رسالت آنها تعقیب و محاکمه موارد نقض حقوق بشری توسط سازمان های وابسته به دولت هاست . در سطح داخلی نیز در بسیاری از کشورها دادگاه های صیانت از قانون اساسی و یا شورای قانون اساسی بوجود امدکه وظیفه انطباق قوانین و مقررات مصوب را با اصول قانون اساسی به عهده دارند و از سوی دیگر به شکایات مربوط به نقض حقوق اساسی شهروندان در ارتباط با نحوه عملکرد و رفتار مسئولان و کارگزاران دولتی رسیدگی می کنند .

            باید گفت ،زندگی در اجتماع فرد را از داشتن امور شخصی و خصوصی محروم نمی سازد . هرکس حق دارد میزان آگاهی سایرین از مسایل فردی خود را به حداقل برساند و از آنها انتظار احترام به حریم شخصی اش را در کلیه ابعاد آن داشته باشد این سایرین که اعم از دیگر شهروندان و نیز دولت اند ، بایستی در برابر تعدی به حریم خصوصی دیگری خود را با ضمانت اجرایی هایی اعم از مدنی و کیفری مواجه ببینند . «حوزه خصوصی به معنای دقیق زمانی شکل می گیرد که دولت و حتی جامعه به ترک مداخله یا دست کم مداخله کمینه در قلمرو زندگی خصوصی شهروندان پایبند باشند»[1]. این امر می تواند به تضمین هرچه بیشتر این حق اساسی افراد منتهی گردد . در بیان اهمیت آن ،همین بس که وقتی فردی به صرف زندگی در اجتماع نتواند حوزه فردی و مستقلی داشته باشد چگونه می توان از شخص بودن و شخصیت مستقل وی صحبت کرده و او را صاحب حق و تکلیف دانست . این حق را اصطلاحا «حریم خصوصی »می نامیم و باید بگوییم یکی از ارزشمندترین مفاهیم در نظامهای حقوقی توسعه یافته است.این حق در زمره مهم ترین حقوقی است که ارتباط تنگاتنگی با کرامت انسانی دارد لذا حمایت از شخصیت انسانی مستلزم حمایت از حریم خصوصی است و حمایت از حریم خصوصی به تکریم شخصیت انسان و تمامیت مادی و معنوی او می انجامد . حریم خصوصی با آزادی و استقلال انسان و حق بر تعیین سرنوشت برای خود نیز، ارتباط تنگاتنگی دارد زیرا فضای لازم برای رشد و تکامل شخصی افراد را فراهم می آورد .

            همچنین حریم خصوصی بعنوان اصل سازمان بخش جامعه مدنی شناخته شده است که در بطن قرارداد اجتماعی فرضی، هر جامعه پنهان است و زمینه همزیستی مسالمت آمیز در آن جامعه را فراهم می سازد .

در مورد مفهوم و قلمرو حریم خصوصی باید گفت که این بعد از حق انسان نیز به دنبال تحولات و پیشرفت هایی که به مرور زمان در زمینه های علمی، اجتماعی، اقتصادی،... صورت گرفته ، تحت تأثیر واقع شده است، لذا مفهوم و قلمروآن در جامعه پیشرفته و متمدن امروزی با مفهوم و قلمرو آن در جامعه سنتی سابق متفاوت می باشد.

کما اینکه مفهوم و قلمرو آن در دنیای کنونی، در یک جامعه توسعه یافته، جامعه عقب مانده یا در حال توسعه می تواند متفاوت باشد بعنوان مثال استفاده دولت ها از تکنولوژی برای کسب اطلاعات درباره افراد، یکی از بزرگترین خطرهایی است که استقلال شخصی افراد را تهدید می کند. زیرا دولت با استفاده از قدرت بسیار خود، می تواند با مهارت کافی از آن جهت نقض حریم خصوصی استفاده کند.

در کنار مراجع دولتی و عمومی، افراد خصوصی و صاحبان برخی مشاغل نیز ممکن است به دلایل متعددی، از وسایل فنی نظارت های سمعی و بصری استفاده نمایند. نظارت بصری اعم از علنی و پنهانی، اکنون کاملاً شایع گردیده، مثل تلویزیون های مدار بسته و دوربین های ویدئویی که در بانک ها و مغازه ها جهت مقاصد امنیتی بکار میرود. استفاده از چنین وسایلی توسط بخش های خصوصی، مسایلی از حریم خصوصی را نه تنها در رابطه با کارکنان، بلکه مشتریانی که رفتار آنها بدون آگاهی یا رضایتشان، توسط وسایل فنی الکترونیکی مورد مشاهده و ضبط قرار می گیرد، ایجاد کرده است .

همچنین ،تحولات مهمی در زمینه شکل و سرعت ارتباطات شخصی، رخ داده است از جمله؛ پست الکترونیک که جایگزین بسیاری از روشهای خدمات پست سنتی و تلفن گردیده، ولی استفاده از این شیوه ذاتاً در معرض رهگیری و نظارت دیگران قرار دارد، بطوریکه شخص دیگری غیر از دریافت کننده پیام، می تواند به آسانی به آن پیام دسترسی پیدا کرده و آنرا بخواند .

            فناوری مدرن امروزی ، مردم را قادر ساخته است که بطور مخفیانه بر اعمال یکدیگر نظارت کنند و اطلاعات محرمانه ای را دربارة زندگی شخصی هم بدست آورند که، اصولاً چنین حقی را ندارند . استفاده از دستگاههای عکسبرداری مخفیانه مثل خود کارهای دارای دوربین که اخیرا وارد بازار ایران نیز شده است یا تلفن های همراه دارای دستگاه فیلمبرداری و عکسبرداری، استفاده از پست الکترونیکی و دیگر شیوه های الکترونیکی برقراری ارتباط، از دستاوردهای تکنولوژی امروزی است که می تواند به راحتی برای نقض حریم خصوصی افراد مورد استفاده قرار گیرند، در واقع تکنولوژی مدرن، قلمرو و نقض حریم خصوصی را توسعه داده است، لذا در مقابل می بایست ابزارهای جدیدی در قالب حمایت های ویژه قانونی، برای حمایت از این حریم ایجاد کرد. اکنون تردیدی وجود ندارد که در بسیاری از عرصه ها، ظرفیت های تکنولوژیکی، از حمایت های قانونی حریم خصوصی، سبقت گرفته اند. در چنین عرصه هایی یا هیچ حمایتی از حریم خصوصی وجود ندارد یا این حمایت بسیار کم است،زیرا در عصر تحولات تکنولوژیکی، همیشه این خطر وجود دارد که حمایت موجود غیر کارامد و ناکافی شود.

مفهوم و قلمرو حریم خصوصی را می توان با فرهنگ و نوع حکومت حاکم بر یک جامعه نیز مرتبط دانست. از این نظر بر حسب اینکه فرهنگ حاکم بر یک جامعه یک فرهنگ مذهبی یا غیر مذهبی و نظام حاکم بر یک جامعه یک نظام سیاسی استبدادی و توتالیسم یا دموکراتیک باشد مفهوم و قلمرو این حریم ، می تواند موسع یا مضیق باشد . مثلاً در یک نظام سیاسی دموکراتیک، حق حریم خصوصی یکی از ابزارهای مشارکت مردم در دموکراسی است که به موازات آزادی بیان در این امر نقش دارد .

استقلال معنوی شهروندان یکی از لوازم عمده تحقق دموکراسی است و چون حریم خصوصی به این استقلال کمک می کند باید از آن دفاع کرد. زیرا حمایت از انتشار ناخواسته افکار و عقاید اشخاص، مباحثات عمومی و مشارکت فعال در یک حکومت مردم سالار را تسهیل می کند و مانع از تضعیف آزادی بیان، می شود .

            عوامل فوق سبب شده است تا حریم خصوصی در زمره یکی از مهم ترین مصادیق حقوق بشر شناخته شده و در بسیاری از اسناد بین المللی ،به غیر قابل تعرض بودن آن تصریح شود . همچنین در قوانین اساسی بسیاری از کشورهای جهان نیز حریم خصوصی بصورت کلی یا مصداقی مورد شناسایی و حمایت قرار گرفته است .

بدین ترتیب در نفس اینکه حریم خصوصی باید مورد حمایت قرار گیرد تردیدی وجود ندارد ، اما چگونگی این حمایت محل نزاع است. بعبارت دیگر اینکه، حریم خصوصی چیست و چه چیزهایی داخل در آن، یا خارج از آن، قرار می گیرند و شرایط و موارد ورود به این حریم کدامند، یکی از مهم ترین مباحث محافل حقوقی است .

            این پژوهش خواسته است طی دو فصل به صورت جداگانه و مبسوط بررسی نماید که تا چه اندازه ای مکانیزم های کیفری تضمین کننده حقوق و آزادی های ماهوی و شکلی افراد ، در زمینه حریم خصوصی پیش بینی گردیده است . بر این اساس از قوانین و مقررات مختلف داخلی و بین المللی بهره جسته است که ذیلاً به مهمترین آنها اشاره می گردد :

1- منابع داخلی:

1-1 قانون اساسی

1-2 قانون مجازات اسلامی

1-3 آیین دادرسی کیفری

1- 4 قوانین متفرقه

مانند قانون « نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت های غیر مجاز دارند»، قانون وکالت ، قانون احترام به حقوق و آزادیهای شهروندی ، قانون مالیات و ...

2- منابع بین المللی

            مهمترین آنها که در این تحقیق عمدتاً مورد استفاده قرار گرفته اند:

2-1 اعلامیه جهانی حقوق بشر

            اعلامیه جهانی حقوق بشر یک پیمان بین المللی است که در دسامبر 1948 در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسیده است و شامل 30 ماده است که به تشریح دیدگاه سازمان ملل متحد در مورد حقوق بشر می پردازد . مفاد این اعلامیه حقوق بنیادی مدنی، فرهنگی ، اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی که تمامی ابنای بشر در هر کشوری باید از آن برخوردار باشند ،را مشخص کرده است. مفاد این اعلامیه از نظر بسیاری از پژوهشگران از اعتبار حقوق بین الملل برخوردار است زیرا به صورت گسترده ای پذیرفته شده و برای سنجش رفتار کشورها به کار رفته است . کشورهای زیادی به مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر استناد کرده یا آن را در قوانین بنیادی یا قانون اساسی خود گنجانده اند.

2-2 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی

            میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی یکی از عهدنامه های سازمان ملل متحد بر پایه اعلامیه جهانی حقوق بشر است . این میثاق در سال 1966 ایجاد شد و در 23 مارس 1976 رسمی شد . میثاق بین المللی از حقوق بنیادینی حمایت می کند ،همانند حق حیات، حق آزادی بیان، آزادی فکر، آزادی تجمّعات و اجتماعات، حق رهایی از توقیف یا بازداشت خودسرانه، حق رهایی از شکنجه و رفتارهای غیر انسانی و حق دادرسی عادلانه .

2-3 میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی

            میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در سال 1976 (میلادی) به اجرا در آمد و 148 کشور هم اکنون عضو آن هستند، حقوق بشری که این میثاق بیان کرده است شامل: حق کارکردن در شرایط عادلانه و مناسب، حق برخورداری از حمایت اجتماعی، معیار زندگی رضایت بخش، عالی ترین معیارهای قابل حصول رفاه جسمی و روانی ، حق آموزش و پرورش، برخورداری ازمزایای آزادی فرهنگی و پیشرفت علمی است .

2-4 سایر اسناد و مقررات بین المللی و منطقه ای

            از جمله کنوانسیون اروپایی حقوق بشر، کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر، کنوانسیون بین المللی منع شکنجه و دیگر رفتارها و مجازاتهای بی رحمانه، غیرانسانی یا موهن ، مصوّب 1984 .

ب) اهمیت موضوع

            اندیشه حمایت و صیانت از حقوق و آزادی های افراد بشر به گذشته های بسیار دیرین برمی گردد . زمانی که صفحات تاریخ را ورق می زنیم در جای جای آن به زورگویی ها، قتل و غارت،تجاوز و انواع رفتارهای ضدّانسانی و ضد اخلاقی بر می خوریم که از طرف حکام ومستبدان علیه انسان ها و حقوق و آزادی های آنان، ارتکاب می یافته است .

تقریباً از همان آغاز حیات بشر بر روی کره خاکی ،تجاوز و تعدّی به حقوق و آزادی های افراد نیز، وجود داشته است . اما در عین حال از زمانی که این تعرّضات و ظلم و ستم ها علیه افراد بشر صورت می گرفته، در مقابل تلاش های سازنده و روشنگرانه ای از سوی اندیشمندان، و به طور کلی بشر دوستان برای توسعه حقوق و آزادی های انسانی و حمایت های لازم از این حقوق و آزادی ها انجام یافته که روز به روز در حال تحوّل و تکامل است .

            شکی نیست که بشر از حقوق و آزادی هایی برخوردار است که باید الزاماً و به گونه ای موثر و مفید تحت حمایت واقع شوند و دولت ها نیز وظیفه دارند، از یک سو این حقوق و آزادی ها را به رسمیت شناخته و از سوی دیگر، تدابیر مطمئن و مستحکمی برای حمایت از انها ،فراهم آورند.

در همه قوانین و مقررات کیفری و اسناد بین المللی که درباره حقوق و آزادی های افراد به تصویب رسیده ، نکته مهمی حایز اهمیت می باشد و آن چگونگی حمایت از این حقوق و آزادی هاست.

استقرار نظم عمومی در یک جامعه پیشرفته، محتاج قوانینی است که محتوی آن ، شایستگی و توان پاسداری از نظم جامعه و از همه مهمتر صیانت از نفس حقوق و آزادی ها و ارزش های مورد قبول آن جامعه را داشته باشد .

به همین جهت حقوق کیفری که در برگیرنده ضمانت اجراهای کیفری برای حمایت از حقوق و آزادی های اعطاء شده به افراد است ،هسته اصلی و محل قوی ترین فشارها و تنش ها در سیاست جنایی بوده و حضور بسیار محسوسی دارد . با این همه، در قلمرو این سیاست، جامعه از شیوه های دیگر حمایت کننده از حقوق و آزادی ها نیز بهره می گیرد؛ شیوه هایی که الزاماً کیفری نیستند مثل ضمانت اجراهای اداری، یا غیر سرکوبگر مانند پیشگیری، جبران وترمیم خسارت، میانجیگری و ... لیکن در میان انبوه این شیوه ها، قوانین کیفری به طور قطع و بالاخص مقررات مربوط به آیین دادرسی کیفری نقش مهم و سازنده ای در بقاء و تداوم نظم جامعه و صیانت از حقوق و آزادی های افراد را ایفاء می نمایند و از انجا که دارای ضمانت اجرای کیفری هستند و مجازات به دنبال دارند، بازدارنده و ارعاب آورند. به این دلیل در برابر سایر قواین و شیوه های حمایتی غیر کیفری، بیشتر متجلی و آشکار می گردند .

ج) سئوالات و فرضیات

1- سئوالات :

               1-1 آیا در قوانین ما به حریم خصوصی اشاره شده است و یا تعریفی از این حریم وجودارد؟

              1-2 تا چه اندازه، حریم خصوصی در قوانین ما مورد حمایت کیفری قرارگرفته است ؟

              1-3 حریم خصوصی در اسناد بین المللی و برخی کشورهای دیگر به چه صورت است ؟

2- فرضیات :

               2-1 در قوانین ما هیچ تعریفی از حریم خصوصی وجود ندارد و همچنین در                     هیچ قانونی بطور صریح به آن اشاره نگردیده است .

             2-2 برای برخی انواع حریم خصوصی حمایت های کیفری لازم و مناسب وجود دارد ولی در بسیاری موارد، حمایت کیفری وجود نداشته یا ناکافی است .

           2-3 در اسناد بین المللی و در اغلب کشورهای توسعه یافته و در برخی کشورهای در حال توسعه حریم خصوصی پیش بینی شده و قوانینی در مورد حریم خصوصی بطور صریح و یا مرتبط وجود دارد .

د) روش تحقیق

            در این تحقیق ، برای گرد آوری داده ها از روش کتابخانه ای استفاده شده است وعلاوه بر منابع سنتی نظیر کتب و مجلات از منابع جدید مانند سایت ها و مجلات الکترونیکی نیز استفاده و پس از جمع آوری ومطالعه منابع ، برای نگارش و تدوین و تحقیق ، از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است .

         ه) اهداف

هدف از طرح این موضوع برداشتن گامی است است هر چند کوچک در جهت شناساندن بیشتر حمایت های کیفری مقرر در مورد حریم خصوصی در قوانین جزایی ایران و تبیین و ذکر نواقص و کاستی ها و یا فقدان قوانین کیفری حمایت کننده از حریم خصوصی با دیدگاهی حقوقی و انتقادی از طریق ارائه تحلیل ها و استنباط های حقوقی و از طرف دیگر مطالعه اجمالی این موضوع در اسناد بین المللی و دیگر کشور هاست.

و) سازماندهی و طرح کلی پژوهش

پژوهش حاضر در دو بخش به شرح ذیل تدوین و نگارش یافته است:

- بخش اول تحت عنوان « کلیات»

- بخش دوم تحت عنوان «مصادیق حریم خصوصی و جرم انگاری ها »

در بخش اول به مباحث تعاریف ،تاریخچه، مبانی و بررسی حریم خصوصی در اسناد بین المللی و قوانین برخی کشور ها، ضوابط نقض و محدود ساختن حریم خصوصی می پردازیم و سپس در بخش دوم به انواع حریم خصوصی و جرم انگاری های انجام گرفته در مورد هر یک از این مصادیق، کاستیها ، نواقص و ایرادات قوانین را مورد مطالعه قرار می دهیم.

1- رحیم نوبهار ،‌حمایت حقوق کیفری از حوزه های عمومی و خصوصی ،‌ نشر جنگل جاودانه ،‌ تهران ،‌ چاپ اول ،‌ 1387 ،‌ص282