تحقیق درباره چوب 5 ص

اختصاصی از کوشا فایل تحقیق درباره چوب 5 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 5

چوب..

M D F

تخته فیبر نیمه سخت (MDF):

ام.دی.اف برای اولین بار در در سال 1965 در امریکا ساخته شد هم اکنون به نام تخته بارابورد به بزار عرضه می شود .ام.دی.اف دارای بافتی بسیار متراکم می باشد . روکشهایی از چوب و مصنوعات روکشی بر روی این محصول چسبانده می شود مانند: روکش آلدر، روکش فرمیکا که نوع فرمیکا مقاوم نسبت به آب می باشد. نوع الدر آن نسبت به آب و سایر عوامل مقاوم نمی باشد .تخته فیبر سخت: در سال 1926 اولین کارخانه تولید اچ.پی.ال در شهر لورل تاسیس شد که این واحد در حال حاضر بزرگترین کارخانه تولید کننده اچ پی .ال در دنیا به شمار می رود دو نوع از این تخته ها عبارتند از:

روکوب گونیایی: این صفحات دارای رنگهای مختلفی مانند: مرمری روشن و تیره هستند و گاهی رنگ آنها را به صورت موج چوب در می آورند. این صفحات قابل شستشو با آب سرد و گرم است وبرای پوشش دیوار ها به کار می رود

روکوب مربعی: گاهی صفحات روکوب را به شکل (مربع یا مستطیل ) در می آورند و برای پوشش کف آشپزخانه، حمام، و سرویسها استفاده می شود.

-----------------------------------------------------

H P L

فرمیکا با اسم اختصاری HPL که مخفف HIGH PRESSUS LAMINATE می باشد یک کلمه اسپانیایی و معرف ورقه ای است مرکب که از چندین لایه ساخته شده از الیاف (مثل کاغذ)آغشته به رزین های عمل کننده در گرما (گرما سخت)که تحت تاثیر حرارت و فشار 5 مگا پاسگال به هم چسبیده باشد. یک یا دو سطح فرمیکامی تواند از ورقه های رینگی یا تزیینی آغشته به رزین ملامین پوشیده شود .در ایران به تولید ورقه های فرمیکای ضد حرارت و رطوبت پرداخته می شود و در حال حاضر از کشورهایی نظیر هند، ترکیه، سوریه،... نیز وارد می شود. مواد اولیه معمولی جهت ساخت فرمیکا یا HPL عبارتند از: کاغذ کرافتک، کاغذ دکورتیو ، رزین فنلیک ، و رزین ملامین می باشد.

خصوصیت روکش فرمیکا :

مقاومت های رطوبتی :مقاوم در برابر آب و بخار بدون ترک خوردگی و ورقه ورقه شدن . جذب رطوبت در حال غوطه وری در آب کمتر از 6درصد و افزایش ضخامت ناشی از جذب آب آن کمتر از 10درصد می باشد.

مقاومت حرارتی : تحمل دمای خشک و شوک حرارتی تا 180درجه سانتیگراد. مقاومت در برابر حرارت سیگار بدون باقی ماندن اثر آن . تغییرات ابعادی در دمای بالا کمتر از 3درصد می باشد .سایر مقاومت ها : به دلیل استفاده از چسب رزین فنو لیک در تولید فرمیکا در مقابل جریان الکتریسیته مقاوم بوده به دلیل استفاده از جسب رزین ملامین در سطح لایه باعث مقاومت رویه در برابر اسیدهای ضعیف شده است .

---------------------------------------------

H D F

تخته فیبر سخت: در سال 1962 اولین کارخانه تولید اچ.پی.ال در شهر لورل تاسیس شد که این واحد در حال حاضر بزرگترین کارخانه تولید کننده اچ پی .ال در دنیا به شمار می رود دو نوع از این تخته ها عبارتند از:

روکوب گونیایی : این صفحات دارای رنگهای مختلفی مانند: مرمری روشن و تیره هستند و گاهی رنگ آنها را به صورت موج چوب در می آورند. این صفحات قابل شستشو با آب سرد و گرم است وبرای پوشش دیوار ها به کار می رود .

روکوب مربعی: گاهی صفحات روکوب را به شکل (مربع یا مستطیل ) در می آورند و برای پوشش کف آشپزخانه، حمام، و سرویسها استفاده می شود .

کفپوشهای h d f

لایه این پارکتها به صورت زیر است

_1 سطح خارجی از لمینت سخت و مقاوم_2 ورق فلم طرح چوب _3 فیبر ضد رطوبت H.D.F

_4 سیستم اتصال تاپ لاک _5 (TOP LOOK ) ورق ملامین ضر رطوبت

ابعاد این کفپوش توسط شرکت های مختلف متفاوت است.

--------------------------------------------

پانلهای معدنی

پانلهای چوب و سیمان( CEMENT BOARD (C.B

پانلهای چوب و گچ (GYPSUM FIBER BORD (G.F.B

پانل های چوب و سیمان (C.B) : سابقه تولید صفحات چوب و سیمان به سال 1914 می رسد که در اتریش نوعی پانل فشرده چوبی که در ساخت آن از کربنات منیزیم به عنوان عامل اتصال دهنده به کار رفته بود تولید گردید . در سال 1982 برای تولید این پانلها از سیمان پرتلند استفاده شده و در سالهای پس از آن از کچ به عنوان اتصال دهنده استفاده گردید. واحد های تولید کننده پانل های چوب و سیمان در ایالات متحده از سال 1940شروع به کار نمود. در این فرایند می توان از الیاف دیگری مانند: ماسی، شن، پرلیت، را نیز می توان مورد استفاده قرار داد. از فرایند جدید در تولید این تخته می توان تزریق دی اکسید کربن به داخل آن که منجر به افزایش مقاومت آن می شود نام برد .

موارد مصرف پانلهای چوب و سیمان (C.B): این پانلها در ساختمان به ویژه در پوششهای داخلی سقف و و دیوار ها و نمای خارجی ساختمان کاربرد گسترده ای دارد.

پانلهای چوب و کچ (G.F.B ) : پانلهای گچی از ترکیب ذرات چوب و گچ های مصنوعی که خود از محصولات جانبی فرآیندهای تولید کود های مصنوعی می باشند به دست می آید. هزینه

تحقیق درباره چوب روشهای نمونه برداری و الزامات عمومی برای چوبهای صنعتی پهن برگ آزمونهای فیزیکی و مکانیکی 1

اختصاصی از کوشا فایل تحقیق درباره چوب روشهای نمونه برداری و الزامات عمومی برای چوبهای صنعتی پهن برگ آزمونهای فیزیکی و مکانیکی 1 دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 10

آشنایی با مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به موجب قانون، تنها مرجع رسمی کشور است که عهده دار وظیفه تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی (رسمی) میباشد.

تدوین استاندارد در رشته های مختلف توسط کمیسیون های فنی مرکب از کارشناسان مؤسسه، صاحبنظران مراکز و مؤسسات علمی، پژوهشی، تولیدی واقتصادی آگاه ومرتبط با موضوع صورت میگیرد. سعی بر این است که استانداردهای ملی، در جهت مطلوبیت ها و مصالح ملی وبا توجه به شرایط تولیدی، فنی و فن آوری حاصل از مشارکت آگاهانه و منصفانه صاحبان حق و نفع شامل: تولیدکنندگان ،مصرف کنندگان، بازرگانان، مراکز علمی و تخصصی و نهادها و سازمانهای دولتی باشد.پیش نویس استانداردهای ملی جهت نظرخواهی برای مراجع ذینفع واعضای کمیسیون های فنی مربـوط ارسال میشود و پس از دریـافت نظـرات وپیشنهادهـا در کـمیته ملـی مرتبـط بـا آن رشته طرح ودر صورت تصویب به عنوان استاندارد ملی (رسمی) چاپ و منتشر می شود.

پیش نویس استانداردهایی که توسط مؤسسات و سازمانهای علاقمند و ذیصلاح و با رعایت ضوابط تعیین شده تهیه می شود نیز پس از طرح و بـررسی در کمیته ملی مربوط و در صورت تصویب، به عنوان استاندارد ملی چاپ ومنتشرمی گردد. بدین ترتیب استانداردهایی ملی تلقی می شود که بر اساس مفاد مندرج در استاندارد ملی شماره ((5)) تدوین و در کمیته ملی مربوط که توسط مؤسسه تشکیل میگردد به تصویب رسیده باشد.

مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از اعضای اصلی سازمان بین المللی استاندارد میباشد که در تدوین استانداردهای ملی ضمن تـوجه به شرایط کلی ونیازمندیهای خاص کشور، از آخرین پیشرفتهای علمی، فنی و صنعتی جهان و استانداردهـای بین المـللی استفـاده می نماید.

مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران می تواند با رعایت موازین پیش بینی شده در قانون به منظور حمایت از مصرف کنندگان، حفظ سلامت و ایمنی فردی وعمومی، حصول اطمینان از کیفیت محصولات و ملاحظات زیست محیطی و اقتصادی، اجرای بعضی از استانداردها را با تصویب شورای عالی استاندارد اجباری نماید. مؤسسه می تواند به منظور حفظ بازارهای بین المللی برای محصولات کشور، اجرای استاندارد کالاهای صادراتی و درجه بندی آنرا اجباری نماید.

همچـنین بمنظـور اطـمینان بخـشیدن به استفاده کنندگـان از خـدمات سازمانها و مؤسسات فعال در زمینه مشاوره، آموزش، بازرسی، ممیزی و گواهی کنندکان سیستم های مدیریت کیفیت ومدیریت زیست محیطی، آزمایشگاهها و کالیبره کنندگان وسایل سنجش، مؤسسه استاندارد اینگونه سازمانها و مؤسسات را بر اساس ضوابط نظام تأیید صلاحیت ایران مورد ارزیابی قرار داده و در صورت احراز شرایط لازم، گواهینامه تأیید صلاحیت به آنها اعطا نموده و بر عملکرد آنها نظارت می نماید. ترویج سیستم بین المللی یکاها ، کالیبراسیون وسایل سنجش تعیین عیار فلزات گرانبها و انجام تحقیقات کاربردی برای ارتقای سطح استانداردهای ملی از دیگر وظایف این مؤسسه می باشد.

چوب- روشهای نمونه برداریوالزامات عمومی برای چوبهای صنعتی پهن برگ-آزمونهای فیزیکی و مکانیکی ـ تجدید نظر

1 هدف و دامنه کاربرد

این استاندارد روشهای نمونه برداری انتخابی و مکانیکی چوب،برای مشروط سازی قطعات انتخاب شده و آماده سازی قطعات آزمونی را مشخص می کند،بعلاوه الزامات عمومی برای آزمونهای فیزیکی و مکانیکی روی نمونه های آزمون کوچک ، سالم و عاری از معایب قابل روئیت را تعیین می کند.

2 اصطلا حات وتعاریف

در این استاندارد اصطلاحات و/ یا واژه ها با تعاریف زیر بکار می روند:

2-1 بهر

گرده بینه ها یا تخته های بریده شده موجود در یک محموله است،که تحت شرایط یکسان(از نظر روش برش،زمان برش،دقت برش،وسائل برش و.... )تولید شده اند.

2-2 تخته های مغزی1

قطعات بریده شده از چهار جهت جغرافیایی گرده بینه (تعیین شده روی درخت سرپا)است،که باید فاقد هرگونه معایب طبیعی باشند(طبق شکل1).

2-3 چوبدستکهای آزمونی2 قطعات بریده شده از هرتخته مغزی است،که دارای ابعاد مقطع 5×5 وطول 150 سانتیمتر می باشند (طبق شکل2).

3 روشهای نمونه برداری

3-1 نمونه برداری بروش انتخابی

این روش نمونه برداری،باید در مواردی انجام پذیرد که ضریب تغییرات خواص چوب،

برای یک درخت ودر بین درختان یک گونه مشخص باشدودر صورت امکان،

انتخاب از تعداد زیادی درخت، گرده بینه ویا تخته بریده شده صورت گیرد.

3-2 نمونه برداری بروش مکانیکی

این روش نمونه برداری، باید در مواردی انجام پذیرد که در آن میانگین ضریب تغییرات خواص چوب مشخص باشد ودر صورت امکان انتخاب فقط از تعداد محدودی درخت،

گرده بینه وتخته بریده شده صورت گیرد.

4 انتخاب مواد اولیه

4-1 برای تهیه تخته های مغزی، با توجه به تعیین کیفیت چوب درختان سرپا، انتخاب از یک درخت نمونه یا بهری از تخته های بریده شده ویا تخته منحصر بفرد و غیره صورت می گیرد.نمونه از لحاظ مشخصات آماری باید شاخص بهری از مجموعه بوده و مواد انتخاب شده باید بصورت گرده بینه ویا تخته بریده شده باشند.

4-2 مشروط سازی مواد اولیه

تخته ها ویا گرده بینه ها باید در جهت شرقی ـ غربی و دور از تابش مستقیم خورشید قرار گیرند تا به رطوبت پایین تر از نقطه اشباع الیاف1 برسند وباید انتهای مواد اولیه با مواد پوششی نظیر پارافین، رنگ وغیره پوشانده شود تا از بروز شکاف وترک جلوگیری گردد.

4-3 تبدیل مواد اولیه

تخته های مغزی مطابق شکل یک از گرده بینه بریده می شود ودرصورتیکه گرده بینه دارای برون مرکزی باشد،تخته باید از مرکز هندسی آن تهیه گردد.تخته های بریده شده بدون مغز، باید بروشی تبدیل شوند که حداقل دارای یک سطح شعاعی یا مماسی باشند.در نمونه گیری از گرده بینه هایی به قطر75- 110 سانتیمتر(بروش مکانیکی)، تخته های مغزی باید از دو قطر مضاعف عمود بر هم برش داده شوند. ضخامت تخته مغزی نباید از 120 میلیمتر کمتر باشد.

شکل1- برش تخته مغزی از گرده بینه (مقطع عرضی)

برای تهیه چوبدستکهای آزمونی، تخته های مغزی باید بطور موازی بریده شوند.(شکل2) تعدادچوبدستکهای آزمونی باید به اندازه کافی باشد تا ماده اولیه انتخابی(گرده بینه یا تخته بریده شده) وخصوصیات آماری مربوط به آن با اطمینان شاخص یک بهر باشد. چوبدستکهای آزمونی پس از تهیه،بسته به نوع آزمون به قطعات کوچکتر(آزمونه ها) برش داده می شوند.

شکل2- برش چوبدستک آزمونی ازتخته مغزی(مقطع عرضی)

یادآوری- ازنمونه های دارای مغز چوب صرفنظر می شود.

5 آماده سازی آزمونه ها

5-1 مشروط سازی آزمونه ها

در صورتیکه رطوبت آزمونه ها برابر ویا بیشتر از نقطه اشباع الیاف باشد(برای آزمونهای شرایط

65درصد±20درجه سلسیوس و رطوبت نسبی3 ±2 خشک)، آزمونه ها باید تحت شرایط دمایی

قرار گیرند،تا به رطوبت تعادل برسند.پس از مشروط سازی،آزمونه ها باید درشرایطی نگهداری شوند که رطوبت آنها با اطمینان بدون کمترین تغییرتا زمان انجام آزمون ثابت باقی بماند.

شناخت چوب

اختصاصی از کوشا فایل شناخت چوب دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

شناخت چوب

چوب یکی از اصلی ترین و قدیمی ترنی مصالح بوده است. انسان نخستین طریقه شکل دادن به چوب را برای ساخت و تهیه ابزار مختلف فرا گرفت. ابزار و وسایل چوبی نخستین و حتی ساختمان ها و تزئینات چوبی ادوار، ماقبل تاریخ، نشانگر اهمیت چنان ماده ای است که قبل از فلز و همزمان با سنگ در اختیار بشر درآورده و از آن در راه ای مختلف مثل تهیه ابزار و مایحتاج زندگی، سلاح، ساختمان و … استفاده کرده است. 

فرانک صمیمانه ترین و اساسی ترین مصالح است. عاشق پیوند با آن است. دوست دارد آنرا لمس کند و دیدن آلأن را خوش می دارد. 

چوب طبیعی پیچیده دارد. مثلا چوب درخت بانرا، که قابلیت شکل پذیری زایدی دارد، جزو چوب های سخت محسوب می شود. اما چوب درخت شوکران که درساخت ستون های خانه کار برد دارد، از انواع چوب های نرم به شمار می آید. از طرفی دیگر درختان بلوط همگی دارای چوب سخت می باشند. چوب به رغم ظاهر جامد و محکمش زنده است و لایه های درونی آن رشد می کنند. 

چوب ها با درجه اهمیتی که در صنعت و هنر دارند، باید مورد توجه و نگهداری های ویژه قرار گیرند. در نگهداری چوب ها، توجه نکاتی چوب حفاظت در برابر آفتاب، باران و آفات و همچنین کنترل میزان رطوبت هوا، اهمیتی که در صنعت و هنر دارند، باید مورد توجه و نگهداری های ویژه قرار گیرند. در نگهداری چوب ها توجه به نکاتی چوب حفاظت در برابر آفتاب، باران و آفات و همچنین کنترل میزان رطبوت هوا، اهمیت بسیاری دارد.

اره فلکه:

بیشتر جهت برش چوبهایی اب ضخامت زیاد به کار می رود.

اره فلکه به لحاظ وزن زیاد، داشتن جبه بزرگ، عدم توانایی جابجایی در سطح کارگاه و نیاز به چاله خاک اره باید در قسمتی از کارگاه کهمناسب شرایط برش با این اره می باشد جاسازی و ثابت شود. 

اره چکشی:

یکی از ابزار برش است که قابل حمل و نقل است و نیاز به فضای ثابتی ندارد و دارای دو نوع عمود بر افقی بر می باشد .

اره فارسی بر:

از این اره برای برش های 45 درجه استفاده می شود، نوع دستی آن قابل حمل و نقل است ولی نوع برقی آن نیاز به فضایی دارد تا در آن ثابت شود.

سنباده دیسکی:

شامل صفحه ای دوار و متصل به موتور می باشد که روی آن سنباده ای قرار دارد و با حرکت دروانی خود سطح کار را سنباده می زند. 

این ابزار به جهت ایجاد گرد و خاک باید در فضایی جداگانه استفاده شود. همچنین دستگاه سنباده دیسکی قابل حمل و نقل می باشد.

نوع فایل: word

سایز:14.3 KB 

تعداد صفحه:25 

کاربرد چوب در ساختمان ها و پلها

اختصاصی از کوشا فایل کاربرد چوب در ساختمان ها و پلها دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 23

کاربرد چوب در ساختمان ها و پلها

فهرست مطالب

عنوان:

مقدمه

سازه های قاب سبک

فونداسیون ها

کف ها

دیوار های خارجی

سقف و پشت بام

ساختمان های شمعی و ستونی

ساختمانهای کنده ای

ساختمان های چوبی سنگین : قاب چوبی

منابع

مقدمه

در امریکای جنوبی، بسیاری از ساختمان های مسکونی و تجاری که قبل از قرن 21 ساخته شده اند، از پوب بعنوان ماده ساختمانی استفاده کرده اند. منابع عظیم چوب ساختار پایه بسیاری از منازل، ساختمان های تجاری، پل ها و کارگاه ها را بوجود آورده اند. امروزه، خانه ها و بسیاری از ساختمان های تجازی و صنعتی از مواد مدرن چوبی ساخته شده اند. اخیراً، علاقه ی روزافزونی به استفاده از چوب در سازه های ترابری مانند پل ها بوجود آمده است.

در این مقاله، به بررسی قابلیت های انواع مختلف سیستم های ساختمانی پرداخته شده است و مفاهیمی در مورد چگونگی انطباق سیستم های قدیمی برای استفاده از مواد و تکنیک های مدرن تشریح شده است. برای مثال زمانی سقف، دیوار ها و کف برای اینکه دارای وزن کمتری باشند، از صفحه های چوبی ساخته میشدند، ولی امروزه این ساختمان ها توسط پلیوود و فلیک بورد های صنعتی ساخته میشوند. در مقایسه با تخته، این پانل های چوبی بسیار راحت نصب میشوند و مقاومت مضاعفی در برابر بار ناشی از باد و زلزله ایجاد میکنند. بنابراین، پانل های پیش ساخته کف و سقف به همراه اتصالات آنها جزء به جزء در کارگاه جایگذاری میشوند. یک سازه را میتوان در زمان کوتاهی با استفاده از سیستم های پانل بندی شده در کارگاه ایجاد کرد.

گلولام و سایر سیستم های چوبی پانل بندی شده، بطور گسترده ای در بزرگراه ها و پل های راه آهن استفاده میشود. شرح مختصری از این نوع ساختار های چوبی را نیز مرور خواهیم کرد.

سازه های قاب سبک  

اط دید تاریخی، دو نوع عمده از ساختمان های قاب سبک وجود دارد. قاب بندی بالونی و قاب بندی زمینه ای. قاب بندی بالونی، که تا اوایل قرن بیستم مورد استفاده قرار میگرفت، از اعضای قاب بندی دیوار های تمام قد برای ساختمان سازی

مقاله آشنایی با کار بر روی چوب

اختصاصی از کوشا فایل مقاله آشنایی با کار بر روی چوب دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 6

آشنایی با کار بر روی چوب

کار روی چوب یکی از حرفه‌های کهن و زیبای ایرانی است

که زیر مجموعه‌هایی همچون منبت‌کاری، "درسازی"، "معرق‌کاری"، "فرنگی‌سازی" (ساختن مبل و صندلی) و "خاتم‌کاری" دارد.

خیلی‌ها معتقدند در بین حرفه‌های هنری کار با چوب،خاتم‌‌کاری از همه زیباتر و باارزش‌تر است. هنر خاتم‌‌کاری در دوره صفویه رواج پیدا کرد و در دوره قاجار به نهایت کمال خود رسید. خوشبختانه این هنر در طول زمان به دلیل کاربرد داشتن در زندگی روزمره مردم از بین نرفت و امروزه در خانه بسیاری از ایرانی‌ها حضور دارد. اما من‌و‌توی ایرانی چقدر درباره این هنر ارزشمند کاربردی-که نمونه‌هایش در خانه‌هایمان هست و به مناسبت‌های مختلف به دوستان و آشنایان هدیه‌شان می‌دهیم- می‌دانیم؟ سبد خرید این شماره اطلاعاتی درباره هنر خاتم‌کاری به شما می‌دهد که می‌توانید بر اساس آن آگاهانه‌تر به سراغش بروید.

خاتم‌کاری یعنی چه؟

«خاتم‌کاری» هنری است برای تزئین جعبه، صندوق، قاب عکس، سازهای سنتی و سایر اشیا. به زبان ساده‌تر خاتم‌کاری یعنی هنر چیدن چوب، فلز و استخوان(امروزه پلاستیک) در کنار هم و ایجاد نقوش زیبا و گاه شگفت‌انگیز.

بعضی‌ها فکر می‌کنند خاتم‌کارها، تکه‌های چوب و فلز و پلاستیک را دانه دانه- آن هم در اندازه‌های چنددهم میلی‌متری- در کنار هم می‌چسبانند و این‌طوری مثلا یک جعبه کوچک طلا می‌سازند اما این تصور غلط است. در واقع مراحل ساخت یک اثر خاتم‌کاری به شرح زیر است:

خاتم‌کارها ابتدا مواد خام مورد نیاز را آماده می‌کنند؛ اول از همه ابزارآلات و چسب چوب و سریش، بعد چوب درخت عناب که قرمزرنگ است، چوب درخت نارنج که رنگش زرد روشن است، همچنین چوب «بقم» و «ساج» که قهوه‌ای رنگ است. البته هنرمندان خاتم‌کار که خودشان یک پا کیمیاگرند، با استفاده از محلول‌های عجیب و غریب طی چند مرحله، بخشی از چوب‌ها را که قهوه‌ای کمرنگ هستند، به رنگ‌های سبز، سیاه، نارنجی و... تبدیل می‌کنند.

اینکه می‌نویسم آماده می‌کنند یعنی که چوب‌ها را به اندازه‌هایی با قطر 5/2 تا 5/5میلی‌متر و ارتفاع 7 تا 10سانتی‌متر برش می‌زنند و درمی‌آورند. بعد از آن مفتول‌های باریک فلزی را که عموما برنجی است و در موارد خیلی معدود نقره، به قطعاتی با ارتفاع 7 تا 10 سانتی‌متر تبدیل می‌کنند. در گذشته از استخوان یا عاج فیل برای قسمت‌های سفید کار استفاده می‌کرده‌اند که امروزه به دلیل صرفه اقتصادی، از پلاستیک‌های سفید که به نوارهای بسیار باریکی تبدیل شده، استفاده می‌کنند.

در مرحله بعد، خاتم‌کار شروع به کنار هم چیدن آن قطعات باریک و نازک‌شده چوب و فلز و پلاستیک می‌کند؛ به نحوی که نقوش سحرانگیزی ایجاد می‌شود و با این روش باندهایی می‌سازد که عرض 3 تا 5 سانتی‌متر و طول 10تا20 سانتی‌متر دارند. بعد هنرمند خاتم‌کار شروع می‌کند به سوهان‌کشی باندهایی که رویشان نقوش زیبایی ایجاد شده است. بعد از سوهان‌کاری و مسطح شدن باند، جناب خاتم‌ساز با اره مویی به برش لایه‌های 2 تا 3 میلی‌متری از روی کار مشغول می‌شود و در قسمت آخر به چسباندن آن باندها روی کارهای چوبی می‌پردازد.

البته گفتنی است که گرچه بخش چینش چوب و فلز و پلاستیک در کنار هم، ظرافت و دقت زیادی می‌خواهد ولی مرحله برش باندها و بعد چسباندنشان روی کار، آن‌قدر سخت است و هزار فوت و فن کوزه‌گری دارد که هر تازه‌کاری از پس آن برنمی‌آید و خلاصه اینکه وقتی ما یک کار هنری خاتم را می‌خریم، در واقع فقط لایه رویی‌اش خاتم است و زیر کار چوب معمولی.

سوغات شیراز و اصفهان

-«شیراز» شهر اصلی تولد هنر خاتم‌کاری بوده است اما این هنر در شهر اصفهان رشد کرده و تنوع نقش پیدا کرده. به‌هرحال اگر به شیراز سفر کردید، از آنجا خاتم‌هایی با خود به سوغات بیاورید که روی کارشان نقوش مینیاتور وجود دارد و از اصفهان هم می‌توانید خاتم‌هایی را سوغات بیاورید که تلفیقی از خاتم و معرق یا خاتم و قلمزنی هستند.

-اگر می‌خواهید از جعبه خاتم‌کاری‌تان به‌صورت کاربردی استفاده کنید، بهتر است جعبه‌ای بخرید که درونش با مخمل پوشیده شده.

-با انواع اشیای خاتم‌کاری- از قاب گرفته تا جعبه و ظروف و دکوری‌ها- می‌توانید سالن‌تان را – به‌ویژه اگر در آن مبل‌های استیل هست– به بهترین شکل تزئین کنید.

برای خرید قاب عکس‌های خاتم بهتر است به نکات زیر توجه کنید:

1 - در هنر صنایع دستی وقتی صحبت از اندازه قاب می‌شود – یعنی وقتی مثلا می‌گویند قاب 28×14 است- درواقع منظور اندازه طول و عرض شیشه وسط است؛ چون در قاب، اصل آن، قسمت شیشه‌خور است و اینکه ممکن است با چه هنری (مینیاتور، قلمزنی، مشبک و...) پر شود.

2 – در مرحله بعدی ممکن است خود قاب خاتم ارزش بالای هنری داشته باشد؛ در این مورد تعاریف متفاوتی وجود داردکه با نام‌های «تک گل»، «دو گل»، «یک سانتی لب تاجی»، «دو گل معرق» و... خوانده می‌شوند. البته ممکن است به قاب تک‌گل «سه سانت» و به قاب دو گل «هفت سانت» هم بگویند.

3 – در قاب خاتم، فاصله بین هر گل، یا با چوب معرق‌کاری شده یا با طرح اسلیمی یا با فلز قلمزنی‌شده یا حتی با یک فاصله چوبی ساده پر می‌شود.

4 – در قاب خاتم هم مثل سایر اشیای خاتم‌کاری شده، اصل، نقش و ظرافت ساخت آن است؛ برای همین ممکن است یک قاب تک‌گل 24×18 پرکار مرغوب، از یک قاب «دوگل» 24×18 که با نقوش ساده و کم‌کار پر شده، خیلی گران‌تر باشد.

نقوش هنر خاتم‌کاری

هنر خاتم‌کاری، نقوش متنوعی دارد؛ نقوشی مثل «هفت شمس»، «پوست ماری»، «عالم زر»، «کلنگی»، «تخمه‌دار»، «پری وارو»، «ابری» و... اما معروف‌ترین نقوش آن که امروز در بازار بیشتر دیده می‌شوند، شامل موارد زیر هستند:

هفت شمس: در این طرح به خاطر قرار گرفتن یک مفتول دایره‌ای برنجی در وسط و 6 مفتول دایره‌ای برنجی دور دایره وسطی، یک گل شکل می‌گیرد که به آن هفت شمس می‌گویند.

پری وارو: به آن «21دونه» هم می‌گویند. در این طرح از کنار هم قرار گرفتن 21 مفتول سیمی و 21 قطعه چوب و مرزهای پلاستیکی، یک نقش شش‌ضلعی به‌وجود می‌آید.

تخمه‌دار: به آن «ستاره‌دار» هم می‌گویند. در این طرح از کنار هم قرار گرفتن 6 یا گاهی 8مثلث- که در هر مثلث 6سیم وجود دارد- طرح یک ستاره بزرگ شکل می‌گیرد.

پوست ماری: در این طرح 95درصد فلز برنج کار می‌شود و 5درصد چوب سیاه‌رنگ که از کنار هم قرار گرفتن دایره‌های زردرنگ برنج و چوب‌های سیاه‌رنگ بسیار باریک، نقشی درست همانند پوست مار شکل می‌گیرد.

عوامل موثر در تعیین قیمت خرید

ممکن است برای خرید یک کادوی خاتم‌کاری وارد یک فروشگاه صنایع دستی بشوید، آن وقت ببینید 2 جعبه 5×15 با ارتفاع 6سانتی‌متر، یکی قیمت خورده است 4هزار تومان و آن یکی 40هزار تومان! اما این تفاوت قیمت از کجا آمده؟

عواملی که در تعیین قیمت یک اثر خاتم‌کاری شده مؤثرند، شامل موارد زیر می‌شوند: