انرژی زمین گرمایی یکی از مناسبترین منابع انرژی تجدیدپذیر در ایران

اختصاصی از کوشا فایل انرژی زمین گرمایی یکی از مناسبترین منابع انرژی تجدیدپذیر در ایران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 3

انرژی زمین گرمایی یکی از مناسب‌ترین منابع انرژی تجدیدپذیر در ایران

انرژی زمین گرمایی با توجه به ظرفیت سنجی‌های صورت گرفته در ایران یکی از مناسب‌ترین انرژیهای تجدیدپذیر قابل جایگزینی برای سوختهای فسیلی در کشور است.

انرژی زمین گرمایی با توجه به ظرفیت سنجی‌های صورت گرفته در ایران یکی از مناسب‌ترین انرژیهای تجدیدپذیر قابل جایگزینی برای سوختهای فسیلی در کشور است.

براساس مطالعات دفتر انرژی زمین گرمایی سازمان انرژیهای نو ایران منطقه مشکین شهر بهترین نقطه برای استفاده از ظرفیت انرژی زمین گرمایی در کشور است به طوری که مهمترین هدف این دفتر، ساخت و راه‌اندازی نیروگاه زمین گرمایی به ظرفیت اسمی ‪۱۰۰‬مگاوات در این منطقه است.

بررسی مطالعات موجود و برنامه‌ریزی برای نصب و راه‌اندازی نیروگاه زمین گرمایی مشکین شهر از سوی گروه نیروگاهی دفتر انرژی زمین گرمایی از سال ‪۷۴‬ آغاز شد.

فعالیت های اجرایی این طرح در قالب فاز اکتشافی شامل مطالعات ژئوفیزیک، ژئوشیمی و زمین شناسی با همکاری مهندسان مشاور نیوزلندی(‪KML)‬با هدف احداث نخستین نیروگاه زمین گرمایی در ایران از سال ‪۷۷‬شروع و با تعیین نقاط حفاریهای اکتشافی مطالعه در فاز اکتشافی در سال ‪۷۸‬به پایان رسید.

عملیات حفاری نخستین چاههای اکتشافی زمین گرمایی این طرح از سوی پیمانکار حفاری(شرکت حفاری ایران)و با نظارت کارشناسان شرکت نیوزلندی ‪SKM‬ صورت گرفت.

بر اساس مطالعات گروه نیروگاهی دفتر انرژی زمین گرمایی، نخستین چاه اکتشافی زمین گرمایی مشکین شهر به صورت عمودی با عمق سه هزار و ‪۲۰۰‬متر و دمایی بالغ بر ‪۲۵۰‬درجه سانتیگراد حفر شده است.

چاه اکتشافی دوم به صورت انحرافی به عمق سه هزار و ‪۱۷۷‬متر حفر شد که دمای انتهای چاه ‪۱۴۰‬درجه سانتیگراد است و پس از آن چاه اکتشافی سوم به صورت انحرافی و به عمق دو هزار و ‪۲۶۵‬متر و با دمای ‪۲۱۱‬درجه سانتیگراد حفاری شد.

پس از پایان حفاری چاه های اکتشافی هم‌اکنون تجیهزات فلزی آزمایش چاه بر روی چاه اکتشافی اول نصب شده است و دفتر انرژی زمین گرمایی همراه با مشاور نیوزلندی در حال بهره‌برداری از این چاه و نتایج به دست آمده در حال بررسی است.

توسعه کاربرد منابع انرژی زمین گرمایی به صورت غیرنیروگاهی در مناطق مستعد ایران نیز از اولویتهای راهبردی گروه غیر نیروگاهی این دفتر در استفاده بیش از پیش از نیروی خفته در بطن زمین است.

فعالیت این گروه بر طراحی و برنامه‌ریزی انواع کاربردهای مستقیم از جریان سیال زمین گرمایی متمرکز است به طوری که گلخانه‌های زمین گرمایی، استخر شنا، ذوب برف در معابر، حوضچه‌های پرورش ماهی، گرمایش فضا و مصارف صنعتی از انواع این کاربردها هستند.

یکی از مهمترین اهداف این گروه اجرای پروژه‌های نمونه در نقاط مختلف برای بررسی اثرات اولیه اجرای چنین طرحهایی در کشور است.

همچنین اجرای پروژه پمپ حرارتی در شهر تبریز که فازهای اولیه آن نصب شده و به پایان رسیده و دوره آزمایشات مربوطه در حال انجام است از دیگر برنامه‌های در دست اجرای گروه غیر نیروگاهی دفتر انرژی زمین گرمایی است.

گروه اکتشاف و ظرفیت سنجی دفتر انرژی زمین گرمایی نیز فعالیتهای مشتمل بر ظرفیت سنجی و تحلیل کاربردی مطالعات انجام شده در مناطق مختلف ایران و انجام فاز تکمیلی اکتشافات ژئوفیزیک، ژئوشیمی و زمین شناسی مناطقی از ایران که دارای ظرفیت مناسب هستند را برعهده دارد.

این گروه در مشکین‌شهر بررسی و مطالعه نتایج حاصل از حفر چاههای اکتشافی منطقه سبلان برای دستیابی به ظرفیت مخزن بازبینی در دست اجرا دارند.

توجه روزافزون متولیان امر انرژی به ضرورت بهره‌برداری از منابع انرژی های نو و احداث نیروگاه زمین گرمایی مشکین شهر گامهای اساسی در توسعه منابع زمین گرمایی در کشور است.

اجرای پروژه‌های نمونه برای استفاده غیر نیروگاهی و ایجاد دانش فنی لازم برای اجرای طرحهای فناوری و جایگزینی این انرژی پاک، چشم‌انداز فردایی بدون آلاینده‌های زیست محیطی در بخش تولید انرژی را ترسیم می‌کند.

دانلود پروژه اسطرلاب

اختصاصی از کوشا فایل دانلود پروژه اسطرلاب دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

اسطرلاب ، ستاره یاب یا استرلاب یکی از کار آمد ترین ابزار اختر شناسی ، ستاره شناسی  و مهندسی می باشد که از روی  جام جمشید ساخته شده است .

 هندسه یا نما و کشیده های استرلاب برخوردِ دایره هایِ  چرخش روشنان گنبدِ آسمانی بر رویِ یک برگِ تخت ، می باشد . این نما با نمایِ یک جامِ جمشیدِ نیم کره  ، با خطهای درون آن که آن را با زور تخت کرده باشند برابری می کند . و انگار که همه یِ نیم کره آسمانی بالای سرِ مارا بر یک جام کشیده و سپس بر  برگِ تختی  پرس کرده اند .

 در استرلاب چهار بعد زمان  - ژرفا – پهنا – درازا ( x - y – z - t )  را به بند کشیده اند . و شبکه عنکبوت ( آسمان نمای ) آن با چرخش خود زمان را می پیماید و دایره های روی آن هم سه بعد را می نمایاند .تنها ابزار دیگری که چهار بعد را میتواند نشان دهد کامپیوتر است .

جام جمشید ، گوی ستاره یاب ، استرلاب ، ربع دستور ، زمان سنج های آفتابی و دیگر ابزار اختر شناسی کهن ابزار کارآمد و مهندسی گذشته ی ما بوده است که بسیاری از آنها در گنجینه های همه ی کشور ها پیداست[2] و بیشتر سازندگان آنها ایرانی بوده اند و زیباترین و درست ترین آنها ماندگار آنها می باشد . و ما آنها را فراموش کرده ایم

 با  استرلاب  می توان بسیاری از کارهای اختر شناسی ، گاهنامه ، ریاضی ، هندسه ، مهندسی ، نقشه برداری ... را انجام داد .

گزارش روش کشیدن ستاره یاب ( استرلاب ) :

                 مولانا عبدالعلی بیرجندی

برای کشیدن دایره های  استرلاب یا ستاره یاب  نوشته ها و دفتر های دست نویس بسیاری در گنجینه خوبِ ( کتابخانه خطی ) آستان قدس رضوی نگهداری می گردد  .

دو دفترِ خوب ازآن دفترها را سید جلال تهرانی بررسی و به گنجینه خوب نگهدارِ آستان قدس رضوی پیش کش کرده است . و بخش استرلاب آنها را با نوشته ای زیبا به نام مولانا عبدالعلی بیرجندی نامیده است . که به شماره های 12208 و12176 بسادگی در دست رس پژوهشگران می باشد .

بخش ستاره یاب ( استرلاب ) دفتر 12208 خوب تر و درست تر است و نویسنده رونوشت بهتری را در دست رس گذاشته است و جدول ( زیگ ) های آن بیشتر از دفتر 12176 است .

مولانا عبدالعلی بیرجندی ، دفتر را چنین آغاز نموده است :

« اما بعداین  مختصریست در معرفت صنعت اسطرلاب شمالی و جنوبی مشتمل است بر بیست باب ...»

بیرجندی در بخش نُخست دانستن روش کشیدن چندین هندسه و کلید هندسه های آنها را برای استرلاب ساز گزارش نموده است .که چگونه با یک خط کش ساده و یک پرگار ، یک خط را دونیم کند ، از یک نقطه چگونه بر یک خط عمود کند ، چگونه مرکز یک دایره را بدست آورد ، بر سه نقطه چگونه یک دایره بکشد ، از یک نقطه چگونه به موازاتِ( هم راستای ) یک خط ، خطی بکشد و همه ی کلیدِ هندسه آنها را گزارش کرده است . و سازنده استرلاب هم می تواند به آن روش بربرگه های مسی خودآن هندسه ها را بکشد .

در بخش دوم  بیرجندی روش بر گزیدن دایره  دور و درونی استرلاب را گزارش نموده است و درستی دایره ها را از سازنده به خوبی خواسته است . گزینش اندازه دایره پایه کار ، با  ستاره یاب ساز است . [ اندازه های ما از هزاران سال پیش بر پایه گز و ریزه اندازه های آن بوده است و نه متر و نه اینچ و نه سانتیمتر ؟!  ستاره یاب سازان به خوبی میتوانند از اتو کد برای کشیدن هندسه ستاره یاب بهره ببرند . اتو کد کار را بسیار ساده می کند . و چنانچه با اتو لیست اتو کد بتوانند کار کنند کار خیلی ساده تر می گردد . ] .

در بخش سوم   بخش کردن دایره بیرونی استرلابرا به 360 درجه و کشیدن راستای شمال جنوب و شرق و غرب را گزارش کرده است .[ این زاویه بندی دور ، پایه ی کارِ گزینشِ همه یِ زاویه هایِ کشیدنِ دایره هایِ رویه های درونی استرلاب است و از روی جایگاه دندانه های آن زاویه ها ، استرلاب ساز می تواند استرلاب خود را بسازد . ]

[ اکنون به بررسی بخش چهارم تا بخش دهم هر دو دفتر می پردازیم و هندسه ( هَندَزَه ) و اندازه و کلید هندسه آنها را برای پژوهشگران و خواستگان به روز در می آوریم . اگر به این نکته پی ببریم که کار گذشتگان ما بیشتر با هندسه بوده است نه جبر  و ما کم تر هندسه را می دانیم و بیشتر به روش عمو زاده های سلمی خود  جبری می اندیشیم و همه چیز را به صفر و یک کامپیوتر بر گردانده و خود را از بینش و اندیشه هندسی دور کرده ایم .

پژوهشگران باید به عرض جغرافیایی خانه  یا شهر خود  استرلاب  را بکشند.

بخش بندی دور کشیده ها به دندانه های 360 درجه ای بسبب شلوغ نشدن نگاره ها کشیده نشده است .اما پژوهشگران باید آنرا بکشید.

میل خورشید  از زاویه  23:26:19  در زمانها بلند کمی جابجایی دارد که باید در آن زمانهای بلند پیدا و بکار گرفته شود. میل و بعد ستارگان هم ، همچنین است. در استرلابهای کهن میل خورشید را 24 درجه میگرفته اند.

سه نگاره نخست را بر یک برگه می کشیم و ستارگان و آسمان نما را بر برگه  ای  دیگری. برگه آسمان نما را پس از پایان کار بر روی تلق شفاف ( ترانس) کپی کرده ، هردو برگه ، تلق و نگاره آماده شده نخست، را از میانگاه با میخ ریزی یا پیچ و مهره عینک به نازک بینی، بهم پیوند میزنیم. تا آسمان نما بر روی برگه زیری  بچرخد و استرلاب درست شود. برای آسمان نما هم میتوانیم ستارگان با قدر بالا را بکشیم که نام آنها را می دانیم یا که تمام ستارگان را بکشیم.

 در بخش چهارم    پس ازگزینش اندازه  دایره پایه کار آنرا کشیده و دو قطر عمود برهم آنرا می کشیم و آنرا دایره  ا- ب-  ج – د     می نا میم . [ نگاره 1 ]

[ برای نام گذاری روشِ کار از    ا ب ج د      برابر    A B C D     و      ک ل م ن      برابر  K L M N     و     ق ر ش ت     برابر  Q R S T   عمو زاده های سلمی و از حروف ابجد بهره برده ام ] .

از نقطه   ج   به اندازه زاویه میل بزرگ از روی دندانه های دور360 درجه ای پایه کارزاویه میل بزرگ را بر گزیده و نقطه ح  را می یابیم . از    ح    به   د    می کشیم بر خورد آن با خط   ا ج    نقطه    ک   می شود  دایره ای به مرکز    ه    و اندازه    ه ک    می زنیم و آنرا دایره     ک ل م ن  می نامیم این دایره مدار آغاز برج  بره  و ترازو و      ن  آغاز نوروز و مهر ماه را می نمایاند ( اول حمل ) . یا خط استوا می باشد  . نقطه    ط    را در برخورد خط    ه ح    با دایره   ک ل م ن    بر می گزینیم و از آن به نقطه   ن   می کشیم برخوردش را با خط    ا ج   ،   ق  می نامیم و دایره ای به اندازه     ه ق    می کشیم و آنرا دایره    ق ر ش ت    می نامیم این دایره مدار آغاز برج خرچنگ ( مدار راس السرطان ) و آغاز گر ماه تیر است . دایره     ا ب ج د   هم دایره مدار برج بز( مدار راس الجدی )  یا آغاز گر دی ماه است . خط   ا  ج      به گفته بیرونی خوارزمی خط نیمروزان و به گفته بیرجندی خط وسط السما است .

 در بخش پنجم   بیرجندی روش کشیدن کرانه ( افق ) و دایره های مقنطرات ( شیبِ روشنانِ آسمانی ) را گزارش نموده است .کلید هندسه آن چنین است :

در دایره های بدست آمده و در نگاره 2 کمان  ن ح   را برابر اندازه زاویه عرض شهر بر می گزینیم . از    ن    به   ح  کشیده تا به   ا ج    در   ط    برخورد کند کمان   م ی   را هم برابر عرض شهر برگزیده و    ن ی   را می کشیم تا به      ا ج   در    ق   برخورد کند . نیم     ط ق    را     ر     می نامیم و دایره    ط ش م ق ن و    را به میانگاهِ    ر  و اندازه ر ط  می کشیم . این دایره ، دایره کرانه ( افق ) می شود . و کمان   ش م ق ن  و  کرانه یا افق استرلاب نامیده می گردد .

برای کشیدن هر مقنطره ای مانند مقنطره ده درجه در آغاز به اندازه زاویه آن کمان  ی ف  و   ح س   را در دایره          ک ل م ن   از   ح  و   ی  بر می گزینیم از  ن   ، هم به   س  و هم به   ف  می کشیم تا با خط نیمروزان در   ع    و    ص    برخورد کنند .    ع ص    را نیم کرده    ذ   بدست می آید . به میانگاه   ذ   و اندازه   ذ ع    دایره    ع ز ص غ   را می کشیم کمان    ز ص غ  کمان مقنطره ده درجه است  (شیبِ روشنانِ آسمانیِ ده درجه ) کمان های دیگر مقنطره ها را هم بدینگونه یکی یکی می کشیم .

در بخش ششم تا هفتم   بیرجندی روش کشیدن استرلاب جنوبی و جدول ( زیگ )های میل اجزا برجها  ، زمان بلندترین روز در عرض های گوناگون و کشیدن دایره های زمانی معوج و مستوی ( کژ و راست ) را آورده است .

دانلود اقدام پژوهشی با موضوع چگونگی علاقه مند نمودن یکی از دانش آموزان به درس دین و زندگی با روش های خلاقانه

اختصاصی از کوشا فایل دانلود اقدام پژوهشی با موضوع چگونگی علاقه مند نمودن یکی از دانش آموزان به درس دین و زندگی با روش های خلاقانه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 دانلود گزارش تخصصی با موضوع چگونگی علاقه مند نمودن یکی از دانش آموزان به درس دین و زندگی با روش های خلاقانه

فرمت فایل word و قابل ویرایش

تعداد صفحات 32

قیمت 2000 تومان 

قسمتی از مجموعه

مقدمه 

دین در لغت به معنای جزا، اطاعت، قهر، غلبه، عادت، انقیاد، خضوع و پیروی در اصطلاح عبارت است از: » مجموعه ی عقاید، اخلاق ، قوانین ومقرراتی که برای اداره ی امور جامعه انسانی و پرورش آنها به کار گرفته می شود. « با عنایت به تعریفی که از تربیت و دین به عمل آمده می توان گفت تربیت دینی فرایندی است دو سویه میان مربی و متربی که ضمن آن مربی با بهره گیری از مجموعه ی عقاید ،قوانین و مقررات دینی تلاش می کند تا شرایطی فراهم آورد که متربی آزادانه در جهت رشد و شکوفایی استعدادهای خود گام برداشته ، به سوی هدف های مطلوب رهنمون گردد. تربیت دینی، همچون سایر جنبه های تربیت مانند تربیت جسمانی ،ذهنی، اخلاقی و...فرایندی است دو سویه که باید آموخته و فرا گرفته شود ، با این تفاوت که این نوع تربیت از سایر انواع تربیت مهم تر است و باید با دقت و ظرافت خاص انجام شود .

از آنجا که در هر جامعه ای بسته به بینش ها و نگرش های آن جامعه، نوع خاصی از تربیت مورد نظر است، در جامعه دینی، تربیت دینی مورد اهتمام جدی متولیان امر تربیت است. با توجه به اینکه کشور ما یک کشور اسلامی است و 99% جمعیت آن مسلمان است، تربیت دینی نسل جدید یکی از بایسته های وزارت معارف به عنوان نهادرسمی متکفل امر تعلیم و تربیت در کشور، به شمار می رود. تربیت و شکل گیری شخصیت افراد به ویژه نسل جدید، تحت تأثیر عوامل مختلف درونی، بیرونی و حتی عوامل فوق طبیعی قرار دارد. عوامل گوناگون مؤثر در تربیت، هر کدام در جای خود مهم و دارای درجه خاصی از تأثیر است.

تحقیق در مورد یکی از شگفت انگیزترین جلوه های آفرینش پروردگار

اختصاصی از کوشا فایل تحقیق در مورد یکی از شگفت انگیزترین جلوه های آفرینش پروردگار دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 2

یکی از شگفت انگیزترین جلوه های آفرینش پروردگار ، دنیای حشرات است.

خداوند کریم در آیات 68 و 69 سوره نمل ، در ادامه بحث از نعمت های مختلف الهی و بیان اسرار آفرینش ، سخن از « نمل » یا زنبور عسل به میان می آورد ، اما در شکل یک ماموریت الهی و الهام مرموز که نام وحی بر آن گذارده شده است . در این آیات خداوند نخست می فرماید : " پروردگار تو به زنبور عسل وحی کرد که خانه هایی از کوه ها و درختان و سقف هایی که مردم می سازند انتخاب کن " ، در خصوص این آیه و اینکه آیا مراد از ( وحی به زنبور عسل ) چیست ؟ باید گفت : این حشره شگفت انگیز ، آنچنان تمدن و زندگی اجتماعی جالبی دارد که حتی از جهاتی بر تمدن انسان هم پیشی گرفته است .

قرآن به طرز اعجاز آمیزی با کلمه وحی به این موضوع اشاره کرده است تا این واقعیت را روشن سازد که زندگی زنبوران عسل را هرگز نباید با چهارپایان و مانند آن ها مقایسه کرد و شاید همین بهانه ای باشد تا به درون زندگی این حشره اعجاب انگیز قدم بگذاریم و با عظمت و قدرت پروردگار آشنا شویم .

از دیگر مسائل یاد شده در آیه قرآن ، مساله خانه سازی زنبور عسل است که یکی از شگفتی های زندگی این حشره است . تاکید قرآن براین مساله ، شاید بخاطر آن است که مساله مناسب ، نخستین شرط زندگی است ، و یا بخاطر آنکه ساختمان خانه هایی شش ضلعی زنبور عسل که شاید میلیونها سال است به همین شکل در غرب و شرق عالم ادامه دارد ، از عجیب ترین برنامه های انهاست . چگون این ماده مومی مخصوص را تهیه می کند ؟ و چگونه این خانه های شش ضلعی را با ظرافت و مهندسی خارق العاده دقیقی می سازد ؟ خانه هایی که نقشه آن بسیار حساب شده و زوایای آن کاملا دقیق و یکسان است .

اساسا برای استفاده کامل از یک سطح به گونه ای که هیچ قسمتی از آن هدر نرود ، و یا زوایاتی تنگ و تاریکی پیدا نکنند ، راهی بهتر از انتخاب خانه ای شش ضلعی با زاوایای مساوی نیست ، بعلاوه اینکه از استحکام خاصی برخوردار است .

شاید خداوند حکیم با یادآوری بحث خانه زنبور عسل ، می خواسته این شگفتی و شاهکار را به رخ انسان فراموشکار بکشد .

وقف

اختصاصی از کوشا فایل وقف دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 11

صدقات جاریه و به خصوص وقف، یکی از بهترین و مؤثرترین شیوه های انفاق است، که موجب می شود تا برای همیشه زمان آثار و خیرات بخشش مال و کمک به مردم به ویژه محرومان و نیازمندان، شامل حال واقف شده، از بهره های معنوی و اخروی آن سود برد. در میان انواع روش ها و شیوه های انفاق و بخشش و خرج مال در راه خداوند، شیوه ای همچون وقف، حائز خیر و برکت بسیار و همیشگی، برای واقف و مردم نیست.

تعریف وقف

وقف را چنین تعریف کرده‌اند: منعفت حاصل از چیزی را در راه بخصوصی خرج کردن. وقف در اسلام ثواب بسیاری دارد و پس از مرگ، به عنوان صدقه دایماً به شخص وقف‌کننده می‌رسد. ائمه اطهار علیهم السلام خود در اجرای سنت وقف پیشقدم بودند؛ امام علی علیه السلام چاه‌ها و باغ‌های بسیاری را که به دست خود احداث فرموده بود، در راه خدا و مسلمانان وقف کرد. برخی از این چاه‌ها هنوز در کشور عربستان با عنوان «آبار علی» (چاه‌های علی) شناخته می‌شود و مورد استفاده است. رفع بسیاری از نیازمندی‌های مستمندان و گشوده شدن بسیاری از گره های اقتصادی با سنت وقف، عملی است. وقف، ثروت و مایملک را بسان چشمه ای همیشه جوشان می سازد، که هرگز از فیضان و جوشش باز نمی ایستد و برای همیشه روزگار خیر و برکت را بر بستر زمان و اجتماع جاری می سازد و صاحب خویش را از بهره های عظیم برخوردار می کند. در اینجا یادآوری کلامی گرانسنگ از میان سخنان و تأکیدات بسیاری که پیامبر بزرگ اسلام در زمینه ترغیب و تشویق مؤمنان به انفاق داشته اند مناسب به نظر می رسد. پیامبر اکرم می فرمایند، با مردن انسان طومار زندگی او پیچیده شده و برای همیشه ارتباط او با دنیا قطع می گردد، مگر سه گروه:

دانشمندی که اثری علمی برای هدایت مردم، از خود به یادگار گذاشته باشد.

صدقات و خیرات مستمری که مردم، به آنها سود برند، از کسی باقی مانده باشد.

فرزند صالح و نیک کرداری که پدر و مادر را به دعای خیر یاد کنند.

حسب تأکید پیامبر عظیم الشأن اسلام از همان آغاز، مسلمانان وقف را مورد عمل خود قرار دادند. در کتب تاریخ و حدیث آمده است اغلب صحابه پیغمبرصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم از خود موقوفاتی را به یادگار گذاشتند، تا آنجا که جابر بن عبدالله انصاری می گوید: از یاران پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم کسی نبود که توانایی مالی داشته و چیزی را وقف نکرده باشد. امام علی علیه السلام موقوفات بسیاری را از خود به جای گذاشت اسامی موقوفات و وقفنامه های امام علیعلیه‌السلام در مطاوی کتب حدیث آمده است، این وقفنامه ها خود همواره یک منبع الهام بخش، برای مسلمانان در طول تاریخ بوده است.

وقف

وقف عبارت است از اینکه عین مال حبس و منافع آن تسبیل شود.» (ماده ۵۵ قانون مدنی). جمع این واژه اوقاف است. به مال و زمین وقف شده، موقوفه گفته می‌شود. وقف از جمله عقود معینی است که در فقه امامیه از اعتبار خاصی برخوردار می‌باشد.

پیشینه در ایران

در اواخر شاهنشاهی ساسانیان بنیادهای نیکوکاری به منظور رستگاری روان در ایران بنیاد شد که پول آن صرف کمک به تنگدستان و احداث تأسیسات عام‌المنفعه می‌شد. همین بنیادها بعدها الگویی برای وقف اسلامی شدند.[۱]

در ایران در تشکیلات اداری دورهٔ سامانیان (۲۶۱ – ۳۸۹ هجری) از دیوان موقوفات و یا دیوان اوقاف نام برده شده که کار آن رسیدگی به امور مساجد و اراضی موقوفه بوده‌است.

[ویرایش] انعقاد وقف

برای انعقاد وقف به جز «شرایط اساسی صحت قراردادها» شرایط خاصی ضروری می‌باشد که عبارت‌اند از:

حبس عین

تسبیل منفعت

قابلیت بقای عین

قبض عین

اینک به شرح هر یک از موارد بالا می‌پردازیم:

حبس عین:منظور از حبس مال موقوفه این است که واقف(وقف دهنده)در مدت وقف، حق هیچ گونه دخل و تصرفی در عین موقوفه ندارد. یعنی واقف حق ندارد که مال موقوفه را بفروشد یا اینکه هرگونه نقل و انتقال حقوقی نسبت به مال موقوفه انجام دهد یا تصرفی در مال موقوفه بکند که منافی وقف باشد.

تسبیل منفعت:وقف در صورتی صحیح می‌باشد که منظور واقف از وقف حبس عین به منظور قرب الهی و فی سبیل الله باشد.

قابلیت بقای عین:«فقط وقف مالی جایز می‌باشد که با بقای عین بتوان از آن منتفع شد...»(ماده ۵۸ قانون مدنی)بنابراین وقف مالی که در صورت استفاده از آن مال، قابلیت بقا ندارد باطل می‌باشد؛به عنوان مثال خوراکیها را نمی‌توان وقف نمود.

قبض عین:وقف از عقود تشریفاتی می‌باشد بنابراین وقف زمانی تحقق پیدا می‌کند که واقف عین موقوفه را در اختیار موقوف علیه(کسی که وقف به نفع اوست)یا موقوف علیهم قرار دهد و عین موقوفه به قبض موقوف علیه یا موقوف علیهم درآید.

[ویرایش] آثار وقف

وقف از جمله عقود لازم می‌باشد.بنابراین بعد از انعقاد وقف، واقف نمی‌تواند از آن برگردد و اختیار هر گونه تصرفی در عین موقوفه را از دست می‌دهد.این است که ماده ۶۱ قانون مدنی در عبارتی مفصل بیان می‌کند :«وقف بعد از وقوع آن به نحو صحت و حصول قبض لازم است و واقف نمی‌تواند از آن رجوع کند یا درآن تغییری بدهد یا از موقوف علیهم کسی را خارج کند یا کسی را داخل در موقوف علیهم نماید یا با آنها شریک کند یا اگر در ضمن عقد متولی معین نکرده بعد از آن متولی قرار دهد یا خود به عنوان تولیت دخالت کند.»

خصوصیات وقف

وقف بهترین ومؤ ثر ترین وسیله تکافل اجتماعی که أن عبارت است مقدار مالی که فرد یا افراد به انتخاب خود از ما لکیت مجازی شان خارج می کنند وبه مالکیت حقیقی آن, یعنی خداوند پاک وبلند مرتبه, بر می گردانند تا مورد استفاده ی عموم مردم که جانشین خداوند در اموال او هستند قرار گیرد ومنافع آن در راه تامین نیاز مندی های مردم وتحقق عدالت اجتماعی مصرف شود. دکتر رافت استاذ دانشگاه اسلامی ازهرشریف  می گوید: از امتیازات شریعت اسلامی آنست که مسلمان را بر تکافل اجتماعی ترغیب می نماید, آنانرا بر صدقه دادن در راه های خیر واعانه مساکین تشویق میکند. نصوص قران کریم واحادیث نبوی بر این مطلب تأکید می کند این نصوص شرعی در زمانه های گذشته انگیزۀمهمی بود تا مسلمانان صدقه دهند واموال خود را در راه های مختلف خیر وبهبود وقف نمایند. در باره وقف آیاتی مخصوص در قران کریم مذکور نیست لیکن آنچه کلا بر کردن کارهای خیر وجود دارد دال بر این کارها است. بعضی ازعلمای اسلام چند آیه مبارکه را در این راه آورده اند از آن جمله آیه { وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ وَالسَّآئِلِینَ وَفِی الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلاةَ وَآتَى الزَّکَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُواْ وَالصَّابِرِینَ فِی الْبَأْسَاء والضَّرَّاء وَحِینَ الْبَأْسِ أُولَـئِکَ الَّذِینَ صَدَقُوا وَأُولَـئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ [البقرة:177] به خویشاوندان ویتمیان ودر ماندگان ووامنداگان در راه  وگدایان دهد ودر راه آزاد سازی بردگان صرف کند, .نماز را بر پا دارد, وزکات را بپردازد وفاکنند گان به پیمان خود بوده هنگامی که پیمان بندند, ودر برابر فقر وبه هنگام نبرد, شکیبا یند اینان کسانی هستند که راست میگویند وبه راستی پرهیزکاران اینانند".  

 مسلمانان عقیده دارند که هر صدقه آنها علی الرغم منفعت دنیوی مفاد وثواب اخروی را دارا میباشد, از جمله آن صدقه ها وقف هم میباشد, وقف از قدیم الایام در تمدن اسلامی وپیشبرد آن رول مهم بازی نموده, در کتابهای حدیث وسیرت آمده است:درحدیث شریف از حضرت جابر بن عبد الله نقل است که حضرت محمد صلی الله علیه وسلم فرمودند: هر فرد قادر به وقف در میان صحابه کرام برخی ازدارایی خود را وقف گردانیده بود. 

 واقدى در کتاب مغازی، نقل می ‏کند مخیرق بن نصر (3هـ ق)به پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم وصیت کرد تا اموالش را که هفت باغ بود در راه خدا به مصرف رساند, حضرت نیز آن ها را موقوفه قرار داد,تا اصل باغ ها محفوظ ماند وثمره ها یش مورد استفاده ای امت اسلامی قرار گیرد. در سیرت ذکر شده است که بسیاری از یاران حضرت محمد صلی الله علیه وسلم در زندگی آن حضرت هر کدام مالی را وفق کردند از جمله خلفای اربعه وحضرت ابی ایوب انصاری وحضرت عثمان ونیز گروهی هم بعد از وفات پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم اقدام به وقف نمودند. عواید این  اوقاف مطابق وقف کننده مصرف می شد. این سنت ادامه یافت وصحابه کرام وتابعین یکی بعد دیگری برای تآسی به این سنت حسنه مالی را در راه خدا ویا برای اقرباء وخویشاوندان شان وقف می کردند . متاسفانه این سنت حسنه بعد ها ماهیت یافت و وقف در دست برخی,  وسیله محروم ساختن بعضی از ورثه از میراث ویا فرار از ضرائب قرار گرفت.دکتر عبد القادر وقیع الله عضو مرکز دعوت وارشاد دبی می گوید: هر تمدن از خود خاصیت ها ونشانه هایی دارد که آنرا از تمدن های دیگر جدا میسازد, اکثر این نشانه ها وخاصیتها از اصول واهداف اساسی آن تمدن سر چشمه میگیرد. تمدن اسلامی بین سائر تمدن ها صاحب امتیاز اصل تکافل اجتماعی بین افراد جامعه میباشد که در زمانه های مختلف به پیمانه وسیع تطبیق گردیده, مسلمانان به استناد این اصل شکل یک بدن را داشتند,