تحقیق درباره برنامه‌های «شرکت ملی صنایع مس ایران» برای توسعه

اختصاصی از کوشا فایل تحقیق درباره برنامه‌های «شرکت ملی صنایع مس ایران» برای توسعه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 5

اکو ویژن : برنامه‌های «شرکت ملی صنایع مس ایران» برای توسعه

یکشنبه، 30 مهر 1391 - 10:30 کد خبر:2421

شرکت ملی صنایع مس ایران به عنوان نخستین شرکت مشمول اصل چهل و چهار در سال 85 وارد بورس تهران شد که از زمان ورود به بورس همواره مورد توجه معامله‌گران بازار سرمایه قرار گرفت.

/

آخرین تحولات رخ داده در مس ایران در ادامه از نظرتان می‌گذرد.طرح لیچینگ طرح هیدرومتالورژی (در قالب طرح لیچینگ) در مردادماه سال 1376 به بهره‌برداری رسید که به دلیل کمبود مواد اولیه (خاک‌های اسیدی) تولید واحد فوق از سال گذشته با رکود همراه بوده است، لذا پروژه‌های کوچک زودبازده، با روش فوق در حال انجام و بعضا در حال تولید می‌باشند (براساس اطلاعات دریافتی).اما به دلیل سرمایه‌گذاری انجام شده در واحد بازیابی فلز لیچینگ و استفاده از منابع جدید، طرح هیدرومتالورژی (در قالب طرح بیولیچینگ) در جهت استحصال مس از کانسنگ‌های سولفیدی کم‌عیار معدن مس دره‌زار جهت تامین محلول حاوی مس (PLS) واحد لیچینگ با شروع مطالعات اولیه در سال 1381 آغاز شد. بدین منظور بعد از انجام مطالعات وتحقیقات اولیه با کمک مشاور خارجی طرح (شرکت مینتک آفریقای جنوبی یکی از 5 شرکت توانا در روش‌های بیوتکنولوژی در دنیا) کار طراحی و اجرای یک واحد پایلوت نیمه صنعتی بیولیچینگ با تکنولوژی جدید ( استحصار مس از کانسنگ‌های سولفیدی کم‌‌عیار با کمک میکرو ارگانیسم‌ها) با ظرفیت تولید یک تن مس کاتدی در روز اجرا شده است که با توجه به نتایج موفقیت‌آمیز به دست آمده، شرکت با اجرای فاز صنعتی طرح موافقت کرد که پس از امضای موافقتنامه مطالعات فنی و اقتصادی در اوایل سال‌جاری با مشاور خارجی طرح (شرکت مینتک آفریقای جنوبی) این مطالعات در حال طی مراحل پایانی است و عقد قرارداد با مشاور داخلی طرح پس از انجام مناقصه و تعیین برنده آن در حال انجام می‌باشد. لازم به ذکر است به منظور پیشرفت در انجام پروژه پس از انجام نقشه‌برداری از محوطه معدن مس دره‌زار و محور ارتباطی آن با سرچشمه مناقصه احداث جاده دره‌زار و سیستم انتقال سیال در مسیر فوق برگزار شده و به زودی پیمانکار مربوطه مشخص می‌شود. در مورد طرح لیچینگ مجتمع مس میدوک (براساس اطلاعات دریافتی) MC طرح مشخص گردیده و اسناد پیش ارزیابی برای تعیین EPC طرح جهت تولید 3500تن مس کاتدی در سال بین پیمانکاران تقسیم شده است.پیش‌بینی ظرفیت تولیدهمزمان با رشد مصرف مس در سطح جهان، افزایش رقابت‌پذیری و توسعه ظرفیت‌های تولید به منظور کسب سهم بیشتر در بازار جهانی در تدوین برنامه‌های توسعه شرکت ملی صنایع مس ایران مدنظر قرار گرفت. در این راستا اساس برنامه توسعه و نوسازی صنایع مس ایران مبتنی بر استفاده مطلوب از ظرفیت‌های موجود و نیز سرمایه‌گذاری جهت انجام پروژه‌های جدید است و موید این نکته است که براساس پتانسیل‌های موجود و مطالعات انجام شده و نیز ظرفیت طرح‌های توسعه، می‌توان با اطمینان سال‌های متمادی به تولید ادامه داد. با توجه به طرح‌های توسعه کوتاه‌مدت و میان‌مدت پیش‌بینی می‌شود که ظرفیت تولید مس خالص در ایران به مرز 442هزار تن در سال 1390 برسد.طرح‌های توسعه دیگر برنامه‌های توسعه در بخش‌های مختلف تولیدی از قبیل معدن، تغلیظ، ذوب، پالایشگاه و طرح هیدرومتالورژی (استحصال مس از کانسنگ‌های اکسیدی و سولفوری کم‌عیار از طریق تکنیک‌های انحلال شیمیایی و میکروبی) طراحی و جهت اجرا در نظر گرفته شدند. در این راستا طرح‌های زیربنایی توسعه مشتمل بر طرح‌های اکتشافی (جهت شناسایی معدن جدید در سه فاز اکتشافات مقدماتی، نیمه‌تفصیلی و تفصیلی که در مناطق امیدبخش کشور به شکل گسترده در دست اجرا است)، طرح جامع آب، طرح جامع برق، طرح گازرسانی و طرح‌های زیست‌محیطی هستند که مطابق برنامه اجرا می‌شوند.طرح‌های توسعه ظرفیت‌های تولید شرکت ملی صنایع مس ایران در سه بخش کنسانتره، مس آندی و مس تصفیه‌شده برنامه‌ریزی شده‌اند.در بخش تولید کنسانتره مس، فاز اول طرح توسعه تغلیظ مس سرچشمه به ظرفیت 150هزار تن و فاز اول تجهیز معدن و احداث کارخانه تغلیظ سونگون به ظرفیت 150هزار تن در سال‌ طراحی و اجرا گردیده و طی سال‌های 83 (سرچشمه و میدوک) و 85 (سونگون) به بهره‌برداری رسیده‌اند. هم‌اکنون نیز اجرای فاز دوم توسعه تغلیظ سرچشمه به ظرفیت 200هزار تن، فاز دوم توسعه تغلیظ سونگون به ظرفیت 150هزار تن، تجهیز معدن و احداث کارخانه تغلیظ علی‌آباد یزد به ظرفیت 32هزار تن و تجهیز معدن و احداث کارخانه تغلیظ چهل کوره سیستان و بلوچستان به ظرفیت 14هزار تن در سال در دست انجام است. در بخش افزایش ظرفیت تولیدات مس آندی، تغییر تکنولوژی ذوب سرچشمه از ریورب به فلش که همراه با افزایش ظرفیت تا 230هزار تن مس آندی حاصل از کنسانتره در سال می‌باشد، توسعه کارخانه ذوب مس خاتون‌آباد که در سال 83 با ظرفیت تولید سالانه 80000تن آند راه‌اندازی گردید و رسیدن به ظرفیت 200000تن مس آندی حاصل از کنسانتره و احداث کارخانه ذوب مجتمع مس سونگون با ظرفیت تولید سالانه 80000تن مس آندی حاصل از کنسانتره در برنامه توسعه لحاظ شده‌اند. در بخش افزایش تولیدات مس تصفیه شده، احداث پالایشگاه جدید در مجتمع مس سونگون با ظرفیت تولید سالانه 90000تن مس کاتدی و همچنین احداث پالایشگاه با ظرفیت تولید 100000تن کاتد در سال در مجاورت کارخانه ذوب مس خاتون‌آباد و نیز توسعه پالایشگاه موجود در مجتمع مس سرچشمه جهت دستیابی به ظرفیت تولید سالانه 260000تن مس کاتدی از جمله برنامه‌های توسعه می‌باشند. استحصال مس به روش هیدرومتالورژی در معدن مس میدوک با ظرفیت سالانه 35000تن مس کاتدی نیز در برنامه توسعه قرار دارد. طرح‌های زیست‌محیطی نیز به منظور دستیابی به اهداف توسعه پایدار در برنامه لحاظ شده‌اند. توسعه فن‌آوری‌های پیرومتالورژیکی تولید مس از منابع سولفوری، هرچند سرعت دستیابی به محصولات موردنظر را افزایش می‌دهد، اما تولید و نشر عوامل آلاینده محیط‌زیست را به همراه دارد. از جمله مخرب‌ترین این عوامل، گاز SO2 موجود در گازهای حاصل از فرآیندهای ذوب و تبدیل مینرال‌های سولفیدی مس می‌باشد، لذا توجه به امر تولید و توسعه آن از یکسو و اهمیت داشتن محیطی تمیز و سالم از سوی دیگر، شرکت ملی صنایع مس ایران را بر آن داشته است، تا در راستای کنترل و کاهش این آلاینده مخرب اقدام کند. احداث یک کارخانه اسید سولفوریک در مجتمع مس سرچشمه با ظرفیت 100000هزار تن اسید در سال که قابل توسعه تا 300000تن نیز می‌باشد (این کارخانه در آبان‌ماه 1386 راه‌اندازی شد). احداث یک کارخانه اسیدسولفوریک در مجتمع مس سونگون به ظرفیت تولید 300000تن اسید در سال و همچنین احداث یک کارخانه اسید در مجاورت ذوب خاتون‌آباد با ظرفیت تولید سالانه 750000تن از جمله طرح‌های زیست‌محیطی شرکت محسوب می‌شوند. به علاوه توسعه روش‌های هیدرومتالورژیکی تولید مس از کانسنگ‌های معدنی از جمله راهکارهای توسعه پایدار و حفاظت محیط‌زیست می‌باشد که شرکت ملی صنایع مس ایران در این خصوص برنامه مدونی به منظور تولید مس به روش‌های فوق در معادن فعال و معادن آتی تنظیم نموده است که جمعا ظرفیت تولید مس تصفیه شده از روش‌های هیدرومتالورژیکی (حاصل از فرآیند الکترووینینگ) شرکت را به مرز 30000هزار تن در سال خواهد رساند. طرح‌های زیربنایی شرکت عبارت است از: طرح اکتشافات، طرح جامع آب، طرح اصلاحات برق و طرح گازرسانی. طرح اکتشافات که هدف از آن شناسایی محدوده‌های امیدبخش مس در ایران و انجام مطالعات مربوطه به منظور امکان‌سنجی قابلیت بهره‌برداری از ذخایر مکشوفه می‌باشد، مستمرا در حال انجام است. برنامه جاری این طرح از سال 85 شروع و به 88 ختم می‌شود و ادامه فعالیت‌های طرح بر اساس نتایج حاصله از سال 88 به بعد برنامه‌ریزی می‌گردد. طرح جامع آب که اجرای آن در سال 82 شروع شده انتظار می‌رود در سال 88 خاتمه یابد. هدف این طرح، ارتقا و بهینه سازی سیستم مدیریت منابع آب و سیستم انباشته باطله مجتمع مس سرچشمه، اجرای سیستم تامین آب و انباشت باطله کارخانه مس میدوک، سیستم تامین آب و دفع پساب فاز دوم کارخانه مس سونگون، سیستم تامین آب و انباشت باطله مس علی‌آباد یزد و سیستم تامین آب و انباشت باطله کارخانه مس چهل کوره زاهدان می‌باشد. طرح اصلاحات برق مجتمع مس سرچشمه نیز در راستای تامین برق مورد نیاز طرح‌ها از سال 86 با هدف بازسازی و نوسازی شبکه برق مجتمع شروع شده و انتظار می‌رود در سال 1390 پایان پذیرد. طرح گازرسانی نیز با هدف جایگزینی گاز طبیعی به جای انواع سوخت‌های مایع در مجتمع مس سرچشمه و کارخانه ذوب‌ خاتون‌آباد از سال 72 آغاز و در سال 88 به پایان می‌رسد. علاوه بر موارد فوق، طرح‌های بازسازی ونوسازی بخش‌های تولیدی مجتمع مس سرچشمه نیز به منظور ارتقای سطح کمی و کیفی تولیدات و تکنولوژی مربوطه در دست اجرا می‌باشند. این طرح‌ها از سال 86 شروع شده و در سال 90 به بهره‌برداری خواهند رسید.موقیعت مس در ایران و آسیابر اساس اطلاعات موجود، میزان ذخایر (Reserves) مس دنیا برابر 470میلیون تن مس محتوا برآورد گردیده که ایران با داشتن بالغ بر 14میلیون تن مس محتوا بیش از 3درصد از این ذخایر را به خود اختصاص داده است. لذا به لحاظ ذخایر مس، ایران رتبه دوازدهم دنیا و چهارم آسیا را دارد.وضعیت معادنمعدن مس سرچشمهمعدن مس سرچشمه یکی از بزرگترین معادن روباز جهان به شمار می‌رود. ذخیره زمین‌شناسی آن، بالغ بر 1224میلیون تن سنگ سولفوری با عیار متوسط 69/0درصد برآورد شده است. کل ذخیره قابل برداشت فعلی برابر 772میلیون تن با عیار 71/0درصد می‌باشد.معدن مس میدوک: معدن مس میدوک که میزان ذخیره زمین‌شناسی کانسار آن 178میلیون تن با عیار متوسط 83/0درصد محاسبه گردیده که از این مقدار به میزان 144میلیون تن آن با عیار 85/0درصد قابل استخراج می‌باشد.معدن مس سونگون: میزان ذخیره زمین‌شناسی معدن مس سونگون در حدود 806میلیون تن با عیار 61/0درصد مس برآورد شده که 388میلیون تن آن با عیار متوسط 62/0درصد قابل برداشت است.روند ورود به بازار سرمایهپس از ابلاغ سیاست‌های اصل 44 قانون اساسی توسط مقام معظم رهبری و اجرایی شدن آن در قالب واگذاری سهام شرکت‌های دولتی مشمول این اصل، شرکت ملی صنایع مس ایران به عنوان اولین تجربه خصوصی‌سازی و انتقال مالکیت به بخش غیردولتی و کوچک‌سازی دولت و در نهایت کاهش تصدی‌گری آن، در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد و سهام مربوطه مورد معامله قرار گرفت.روند تاریخی مس از ابتدا تاکنوندر سال‌های 1276 تا 1285 هجری شمسی یک کارشناس آلمانی به نام (A.F.Stahl)، در جریان احداث خط تلگراف منطقه سیرجان به رفسنجان، از سرچشمه می‌گذرد و در یادداشت‌های خود اشاراتی به وجود معدن مس سرچشمه می‌کند.بعدها در سال‌های 1319 تا 1321 (‌George Ladam) نیز وجود معدن مس سرچشمه را در گزارش‌های خود تایید می‌کند.سال 1328 معدن مس سرچشمه به عنوان موراسبان ثبت می‌شود، لیکن تا تاریخ 1346 عملا هیچ گونه اقدام فنی در ارتباط با اکتشاف معدن صورت نمی‌گیرد. در سال 1346، شرکت سهامی صنایع مس کرمان (K.C.I) تاسیس می‌شود.در 22 آذر 1350 شورای اقتصاد وقت، معدن مس سرچشمه را ملی اعلام کرده و دولت سهام بخش‌خصوصی را خریداری می‌نماید. در اسفند 1350 قانون تشکیل شرکت‌ سهامی معادن مس سرچشمه تصویب می‌گردد و سپس، موافقتنامه اصولی در اسفند 1350 و قرارداد در تیر 1351، فیمابین شرکت سهامی معادن مس سرچشمه و طرف خارجی منعقد می‌گردد.در 20تیر 1355 قانون تاسیس شرکت ملی صنایع مس ایران تصویب می‌شود و شرکت‌ سهامی معادن مس سرچشمه به شرکت ملی صنایع مس ایران تغییر نام می‌دهد. در قانون تاسیس این شرکت کلیه فعالیت‌های معادن مس کشور اعم از اکتشافات، بهره‌برداری، تولید محصولات پرعیار سنگ‌مس، ذوب‌، پالایش و صنایع جنبی و تولید محصولات فرعی مس و همچنین توزیع، فروش داخلی و صادرات مس از اهم وظایف قانونی شرکت ملی صنایع مس ایران می‌باشد.عملیات اجرایی ساخت و نصب تجهیزات در سرچشمه در سال 1352 شروع و تا پاییز 1357 بیش از 95درصد از عملیات اجرایی نصب دستگاه‌ها به اتمام رسید. مابقی اقدامات و راه‌اندازی مجموعه پس از پیروزی انقلاب اسلامی انجام شد.در مجموع تاریخچه صنعت مس در ایران را می‌توان به سه دهه تقسیم نمود. در دهه اول عمدتا طراحی و اجرای پروژه توسط شرکت و پیمانکاران خارجی و داخلی انجام شد. دهه دوم راه‌اندازی اولیه و نگهداری صنعت و دهه سوم به بعد به ظرفیت رساندن و مطالعه چگونگی توسعه صنعت مس و اجرای پروژه‌های توسعه‌ای مدنظر قرار گرفت.در این راستا، شرکت ملی صنایع مس ایران به عنوان تولید‌کننده محصولات مسی در ایران با هدف بهره‌برداری از معادن مس ایران، تولید محصولات مسی، تامین نیازهای داخلی و رقابت در بازار جهانی فعالیت می‌نماید.

تاریخ پذیرش، درج و بازگشایی نماد شرکت

/

پایان نامه معماری : «هتل سه ستاره عطاملک» «هتل سه ستاره پارت ایران»

اختصاصی از کوشا فایل پایان نامه معماری : «هتل سه ستاره عطاملک» «هتل سه ستاره پارت ایران» دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:257

فهرست مطالب:
عنوان                                           صفحه    
مقدمه ای در باب شهر وگردشگری.
فصل اول – شناخت
شناخت خراسان رضوی و شهرستان سبزوار                    1
الف:پیشینه تاریخی خراسان                                 2
ب: جغرافیایی  طبیعی خراسان                             2
پ سابقه تقسیمات  کشوری در خراسان                         5
ت: جمعیت  استان                                     7
ث: سواد                                         13
ج : زمینه اشتغال                                     14
چ: مسکن                                         14
ه: استان خراسان رضوی در یک نگاه                         15
شناخت شهرستان سبزوار                                 17
الف: موقعیت شهرستان سبزوار                             18
ب: سبزوار از گذشته تا امروز                             19
پ: هنرهای سنتی                                     21
ت: ابنیه تاریخی                                    22
ث: مردم شناسی                                     22
ج: جغرافیای شهرستان سبزوار                             23
چ: منابع آب شهرستان                                 24
پ: ناهمواریها                                     26
د: پوشش گیاهی                                     26
ذ: راهها                                        26
ر: بررسی وضعیت اجتماعی شهرستان سبزوار                    27
شناخت شهرستان جوین                                 31
الف: جغرافیایی طبیعی جوین                             32
ب: جغرافیای تاریخی جوین                             35
پ: جغرافیای اقتصادی جوین                             41
ت:جغرافیای انسانی                                     47
ج:نگاهی به تاریخچه شهر نقاب                             48
ح: حکم آباد  دروازه طلایی جوین                             49
چ:امور اجتماعی                                    56
خ:امور تولیدی                                    62
ر: شهر آق قلعه میراثی گرانبها از تاریخ گذشته                     67
ز: میراث فرهنگی و جاذبه های گردشگری جوین در یک نگاه             68
فصل دوم - مبانی نظری و بسط ایده ها
الف) الهام و برداشت از معماری ایران                             77  
1) درون گرایی                                           78
2)مرکزیت                                         79
3)انعکاس                                        79
4)پیوند معماری با طبیعت                                 80
5)هندسه                                         81
6)شفافیت و تداوم                                     84
7)راز و ابهام                                         85
8)تعادل موزون / توازن احساس                                86
9)چشم دل                                        88
ب )پیدایش فرم در معماری ایران                             91
- فرم های ساده                                     93
1- صفه یا تخت                                    93
2-برج ها و مناره ها                                     93
3-ایوان                                         94
4-تالار                                            95
5-چهار طاقی                                        95
6-دالان                                         96
7-حیاط                                        97
- فرم های مرکب                                    99
1- تخت- منار                                        99
2- تخت- ایوان – تالار                                        100
3- ایوان – چهار طاقی                                101
- حاصل  سخن                                    103
ج) اجزاء طراحی                                105
 - آب                                         105
- عناصر بصری                                    108
- گیاهان                                     112
- موارد مربوط فضا                                117
- اصول طراحی                                    122
فصل سوم – مطالعات فیزیکی
الف)برنامه ریزی فیزیکی                             126    
انواع هتل ها                                     126
تجزیه و تحلیل امکان سنجی پروژه                         126
تعریف پروژه                                    128
عوامل بصری جذبی                                129
عوامل جذب در طراحی                                131
شرح فعالیت ها هتل                                 131
انواع فعالیت های قابل بررسی در هتل                         132
پلان طبقات                                     134
شکل های مختلف هسته ارتباطی                            135
معیارهای طراحی اتاق خواب                            140
فضای سرویس دهی طبقات                             143
اتاق مهمان                                     145
ابعاد اتاق ها                                    149
ابعاد و اندازه تخت ها                                 149
اهداف برنامه ریزی لابی                                149
فضاهای عرضه غذا                                150
اهداف در طراحی رستوران ها                             151
فضای ورزشی                                     157
فضای اداری                                    157
اهداف طراحی پیشخوان                             158
فضاهای خدماتی                                160
آشپزخانه هتل                                     160
محاسبات فضای راهروی حرکتی                        164
لیست و مساحت فضاهای هتل                            173
ب) بررسی و تحلیل نمونه های مشابه                         187
1) هتل Esu پارانا                                 188
2) مجموعه اقامتی – تجاری زائر سرای مشهد                     192
3) Hotel Klijlhuber                        200    
4)palk Hyatt Sydney Hotel  AUSTRALIY                207
5) هتل عباسی اصفهان                                 209
6) هتل صخره ای خرم آباد                             210
 
فصل چهارم - روند طراحی
بررسی اقلیمی سایت                                 218
نتایج حاصله از بررسی اقلیمی                             221
کانسپت و ایده کلی                                221
هندسه کلی طرح                                223
زون بندی عملکردها                                 226
تحلیل سایت                                     229    
انتخاب سیستم های سازه ای و تاسیساتی طرح                    236    
                                    
    
252  فصل پنجم-هتل 3ستاره پارت ایران

مقدمه ای در باب سفر و گردشگری :
مفهوم عام سفر به معنای حرکت از مکانی به مکانی دیگر می باشد و نفس آن جنبش و حرکت می باشد که با سکون و لختی در تضاد می باشد وقتی به دنبال این مفهوم تاریخ زندگی بشر را ورق می زنیم به عوامل محرکة بسیاری برای آن مواجه می شویم که انسان را برای این تحول آماده  می کند . همانطور که در قوانین فیزیکی نیوتونی مطرح می باشد هر جسمی تمایل به سکون و لختی دارد . یعنی دوست می دارد در آن حالتی که هست باقی بماند و علاوه بر آن انسان نیز زاتاً دوست دارد در آن محل باقی بماند و حال آنکه باید نیرویی باشد تا بتواند او را از آن حالت سکون و خمود در آورد . حال آنکه این نیرو می تواند آنقدر قوی باشد که این حرکت را به صورت گروهی در آورد . از جمله این عوامل می توان به نیروه های سیاسی ، فرهنگی ، مذهبی ، اجتماعی و اقتصادی بلایای آسمانی و یا علاقه به شناخت تمدن های دیگر و…  را نام برد . سیاست می تواند توسط حکومت های حاکم بر یک منطقه ، به یک گروه یا اشخاص تحمل شود . همانند منتقل کردن این اقشار به خراسان برای جلوگیری از نفوذ اقوام شرقی ایران . از عوامل فرهنگی نیز می توان به سفرها یی که از طرف بعضی دولتها برای ترویج فرهنگی خاص در کشورهای دیگر اتفاق می افتد . مذهب نیز در کل تاریخ مسبب بسیاری از سفرها بوده . همانند سفر هجرت مسلمانان از مکه به مدینه، اقتصاد نیز یکی از دلایل اصلی این جابجایی ها بوده است که برای تغییر وضعیت بد اقتصادی یا برای تجارت صورت می گرفته است در زمان حکومت هخامنشی به علت تثبیت حکومت و ایجاد امنیت نسبی و رونق گرفتن اقتصاد و وجود این راهنمای بین المللی و مهم ، تجارت و به تبع آن سیر و سفر رونق گرفت . در متون فلسفی و عرفانی اسلامی نیز توجه مهمی به مفهوم سفر وحرکت شده است و سلوک و طریق انسان در راه حق تا آن نقطه ای که « کل شئ هالک إلا و جهه‘» ادامه می یابد و همچنین در دین بودا نیز سفر درونی انسان برای رسیدن به نیروان مورد توجه قرار گرفته است . و به طور کلی ‌از عادت و روزمرگی در دین ما انزجار می جویند . سیری که برای رسیدن به این مرحله گفته شده شامل هفت مرحله شده است که انسان در پایان هر مرحله به منزلگاهی می رسد که آن شروعی برای حرکت بعدی است و مقصد برای کسی است که در این راه قدم می گذارد راهی که هر خارش نشان از کف پای دارد .
گردشگری روندی است که از گذشته دور با اشکال خاص خود در جوامع انسانی وجود داشته و تدریجاً طی مراحل تاریخی سیر تکاملی خود را تا زمان حاضر پیموده است . این پدیده عموماً بر بنیاد عامل اساسی مسافرت و جابجایی قراردارد که خود زاده نیازهای گوناگون روانی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی انسان است . رشد و توسعه اقتصادی و فرهنگی جوامع انسانی نیز نیاز به تفریح را افزایش داده امروزه نیز هر چه ساختار جوامع انسانی پیچیده تر می شود نیاز به مسافرت و تفریح بیشتر، احساس می گردد و زمینه های تکامل فرهنگ و بینش انسان را فزونی         می بخشد. در جهان امروزی که تکنولوژی مدرن دگرگونی های همه جانبه ای را پدیده آورده و ارتباطات و حمل و نقل بسیار پیشرفته شده است، زندگی انسان را بویژه در جوامع شهری با مشکلات زیادی از جمله خستگی شدید و طلاقت فرسا مواجه ساخته ، لذا مسافرت و تغییر مکان موقت برای رفع خستگی ها و تجدید قوای جسمی و روحی امری ضروری به نظر می رسد . صنعت گردشگری امروزه به اندازه ای در توسعه اقتصادی، اجتماعی هر منطقه اهمیت پیدا کرده است که اقتصادانان آنرا صادرات نامرئی نام نهاده اند. محققین علوم اجتماعی، جغرافیا، روان شناسی، باستان شناسی ، معماری نیز زمینه های دیگر این صنعت را از جمله برقراری روابط فرهنگی و اجتماعی، تعادل بخشی روانی به جوامع، تبیین هویت قومی و فرهنگی، ارتباط با جوامع روستایی و آثار تاریخی، بررسی و شناسایی بناهای تاریخی حفاظت آن دانسته اند.
 امروزه لزوم برنامه ریزی در زمینه تشکیلات کارآمد با تأسیسات و تسهیلات گردشگری غیر قابل انکار است . زیرا در برنامه ریزی توسعه گردشگری ، بررسی و شناسایی کمبودها، نارسائیها، عوامل بازدارنده، موانع و مشکلات نیز در کنار سایر عوامل مثبت می تواند به شناخت وضع موجود کمک نماید و برنامه ریزان با آگاهی از اطلاعات و داده های موجود می توانند روشها و سیاست هایی را اتخاذ نمایند که فعالیت های گردشگری نیز در کنار سایر بخشهای اقتصادی از جمله صنعت و کشاورزی بتواند در پیشبرد اهداف ملی و منطقه ای مؤثر واقع شده و موجبات توسعه اقتصادی و ارتقای بینش اجتماعی و سطح فرهنگی را فراهم نماید که این امر موجب برقراری روابط فرهنگی مناطق گردشگری با نواحی پیرامون خود خواهد شد .
شهرستان سبزوار با وسعت 20500 کیلومتر مربع و جمعیتی حدود 445000 نفر جمعیت از جمله شهر240000نفری سبزوار بعنوان مرکز این شهرستان که یکی از شهرهای میانی کشور و دومین شهر استان خراسان رضوی بعد از مشهد می باشد به دلیل محدودیت های طبیعی از جمله خشکی هوا، کمبود منابع آبی، موقعیت کویری و بیابانی و علیرغم وجود پتانسیل هایی در زمینه گردشگری و گذراندن اوقات فراغت جمعیت خود نتوانسته است جایگاه واقعی خود را در این صنعت بدست آورد. وجود مواهب طبیعی از جمله حوضه های کوهستانی زیبا، جاذبه های فرهنگی و اسلامی، جاذبه های تاریخی و انواع جاذبه های قابل عرضه به بازارهای گردشگری در صورت توجه مسئولین و برنامه ریزان می تواند موجب رونق بخشیدن به فعالیتهای اقتصادی شهرستان شده و تا حدود زیادی به کاهش مشکلات اجتماعی و روانی جمعیت کمک نماید . بر همین اساس مسئولین شهر از جمله فرمانداری و بخشداری مرکزی از مدتها قبل با توجه به عدم وجود تأسیسات، پارکها و فضای سبز مناسب در مجموعه شهر و با  پی بردن به اهمیت، قابلیت ها و ظرفیت های حوضه رودخانه دلبر در امر گردشگری و گذراندن اوقات فراغت و مزیت های نسبی آن مانند نزدیکی منطقه به جاده ترانزیت تهران – مشهد، نزدیکی به شهر سبزوار، آب وهوای معتدل کوهستانی، رودخانه و آب دائمی، مناظر متنوع(کوهستان، تپه ماهور، دشت) ویژگیهای انسانی روستای کوهستانی دلبر، فضای سبز و پوشش گیاهی مناسب، راههای ارتباطی و... اقداماتی را در این زمینه انجام دادند که در این راستا مطالعه قابلیت اجرای طرح و اثرات مثبت و منفی مورد بررسی قرار گرفته است .
-مبانی نظری گردشگری:
تفریح :
تفریح از نظر اقتصادی عبارت است از هر گونه فعالیت یا عدم فعالیت که با قصد قبلی و با میل و رغبت در اوقات فراغت انجام می گیرد . بنابر این، تفریح یک تجربه احساسی و لذت بخشی است که با تمایل افراد در هنگام فراغت به آنها دست می دهد. به عبارت دیگر هنگامی که کوچکترین احساسی از اجبار در فعالیت یا عدم فعالیت در زمان فراغت وجود نداشته باشد به طور قطع و مسلم این حالت را می توان تفریح نامید . تفریح به طور کلی با کار تباین کامل دارد و وجه تمایز آن جنبه فعالیت آن نیست بلکه وضع، حالت و احساسی است که در آن به افراد دست می دهد و آنها را فرا می گیرد . فعالیتهایی که برای تهیه ضروریات زندگی، رسیدگی به تکالیف شخصی، خانوادگی و اجتماعی صورت می گیرد و فعالیتهای روزمره زندگی( خوردن، خوابیدن و رسیدگی به بهداشت شخصی) حتی اگر خوشایند نیز باشند نمی توانند در رده تفریح قرار گیرند. البته مرز مشخصی بین تفریح و برخی از فعالیتهای روزانه وجود دارد. حتی گاهی فعالیتهای حرفه ای که اساس کسب در می آورند . ممکن است دارای جنبه های قوی تفریحی باشند ولی جنبه متمایز تفریح با دیگر فعالیتها این است که در انجام آن اجبار نیست و جنبه احساسی و خشنودی محض آن را ندارند.
فعالیتهای تفریحی :
 فعالیتهای تفریحی به آن دسته از فعالیتها گفته می شود که جزیی از تفریح محسوب می شوند.
فعالیتهای تفریحی یا جنبه رسمی دارند. نظیر بازیها و سرگرمیهای ویژه، یا جنبه غیر رسمی دارند، نظیر پیک نیک ( خورگشت) راهپیمایی، کوهنوردی، ماهیگیری، مسافرت و... ، اختیاری بودن، نبود اجبار، غیر رسمی بودن، از روی طیب خاطر انجام دادن و رغبت کامل از ویژگیهای ذکر شده است ، که سبب بروز تقاضای روز افزون برای آنها           می شود.
در جامعه صنعتی به دلیل نظم و انضباط کار روزانه یا یکنواختی ملال آور کارها که معمولا با فرم خاص و دستوری انجام می گیرد منجر می شود بسیاری از مردم از گذراندن اوقات فراغت در تفریحگاهها که به دور از هر گونه خبر است لذت برند و بی دلیل نیست که با پیدا شدن اندکی فراغت ، مردم را تا مسافرتهای دوری از خود تا جایی که اثراتی از قید و بند شهر نشینی دیده نشود می کشاند. امروزه تفریحاتی که در تفرجگاهها صورت می گیرد شامل مقادیر زیادی از فعالیتها یا عدم فعالیتهای عادی است . به گونه ای که به طور تعجب آوری دیده شده است که بسیاری از مردم از این موقعیتها صرفا برای دراز کشیدن، صحبتهای غیر رسمی و یا تنها استراحت استفاده می کنند.
تعریف فراغت :
 در فرهنگ فارسی معین، فراغت به معنای آسودگی، استراحت و نیز به معنای مجال و فرصت آمده است . اما اوقات فراغت از واژه ای مصطلح است که در تعریف آن جامعه شناسان، عبادتهای مختلفی را ارائه کرده اند.
اما تعریف جامع و مانعی که مورد اتفاق نظر دانشمندان می باشد بدین شرح است:
 « اوقات فراغت عبادت از زمانی از بیداری است که بعد از فراغت از کار روزانه و بدون اجبار صرف اموری شود که تا حد امکان ریشه اقتصادی نداشته و منبع درآمدی برای شخص نباشد و منجر به رفع خستگی، استراحت، کسب لذت، ایجاد سرگرمی و فراهم آورن امکان رشد فکری و جسمی شود.»
چگونگی گذراندن اوقات فراغت در عصر حاضر:
 تحولات و دگرگونیهای سریع صنعتی، پیامدهای اجتماعی، اقتصادی مهمی داشت که بر چگونگی گذراندن اوقات فراغت مردم تأثیر گذاشت . مثلاً مکانیزه شدن صنایع و ایجاد امکانات رفاهی، موجب تغییر سبک زندگی مردم از قبیل کوچکتر شدن ابعاد خانواده وتغییر روابط همبستگی و خانوادگی افراد با یکدیگر، نقش بارزی در گذراندن اوقات فراغت مردم داشت. به همه اینها، مکانیزاسیون رفت و آمد، ظهور سینما وفیلمهای مختلف درون و نیز اختراع تلویزیون را که بیش از هر تکنیک دیگر بر اوقات فراغت مردم موثر بود.
در سالهای اخیر ارتباطات جهانی نیز به صورت عاملی جدید و قدرتمند اجتماعی و سیاسی وارد عمل شده، به طوری که بسیاری از عوامل فرهنگی ، ورزشی ، اقتصادی که زمانی عامل اساسی انتخاب فعالیتهای تفریحی به حساب می آمدند را تحت الشعاع قرار داده است . امروزه در اکثر جوامع تا حد زیادی فعالیتهای فراغتی مردم به ویژه نسل جوان به وسیله رسانه های گروهی و مراکز خاص تبلیغات جهانی تعیین می گردد و گرداننده های این مراکز از این طریق، نگرشها، ذائقه ها و اطلاعات حاضر و یک جانبه ای را از طریق تولید کنندگان رسانه های جمعی به مردم             می رسانند و فرهنگی تجاری و غیر اخلاقی را به صورت آماده شده به آنان تحمیل می کنند.
کارکردهای اوقات فراغت در دوران باستان:
 به طور اجمالی، این اهداف شامل موارد زیر می باشد :
 الف) آمادگی مقابله با دشمنان ( از بعد قوای فکری و قوای جسمی)
ب) غافل کردن مردم از توجه به مشکلات و دردهای روزمره خود.
ج) ارتباط آدمیان و قوای برتر ( ماورای طبیعی در اسلام از راه تعالیم دینی و مذهبی)
کارکردهای اوقات فراغت در دوران معاصر:
الف) استراحت و تجدید قوا
ب) تفریح و بازی
ج) کسب اطلاع و تکمیل معلومات شخصی
د) پرورش و شکوفایی از طریق اشتغال به امور ذوقی، فرهنگی و هنری
ه) نشست و برخاست با دوستان
و) کارخلاق و ایجاد آثار در زمینه های مختلف
ز) طلب  رهایی از عادات زندگی و گریز به جهان و هم که هدف بسیاری از فعالیتهای اوقات فراغت، در دنیای جدید( چون) تماشای فیلم، نظاره آثار هنری و... ) می تواند باشد.
عوامل موثر بر کیفیت گذراندن اوقات فراغت :
 ذوق و سلایق شخصی، خود تأثیر زیادی در انتخاب نوع تفریح یا نحوه گذراندن اوقات فراغت دارد . اما این علایق خود متاثر از عوامل متعددی نظیر اغراض و مقاصد فراغت، ساخت فرهنگی جامعه و حتی شهر و منطقه . رفاه اجتماعی و سایر عوامل اجتماعی می باشد . پس مهمترین عوامل موثر بر کیفیت و تغییر و تحول فراغت عبارتند از: الف) تحول و پیشرفت علم و تکنولوژی  ب) نفوذ سنتها و عقاید مذهبی ج) سازمان اقتصادی اجتماعی.
نیازهای تفرجی و ریشه های آنها :
 امروزه، بیشتر شهرها فاصله زیادی تا بر طرف نمودن نیازها و احتیاجات انسان دارند و تبدیل به مکان هائی شده اند که به انسان تنش های عصبی، فشارهای مختلف زندگی شهری – حتی از نقطه نظر معنوی تحمیل می کنند. بنابراین می توان گفت که اکثر شهروندان در محیط های کاری و زندگی روزمره خود از امکان دستیابی مجدد و بازیابی نیروی ذهنی و بدنی خود محرومند.
 در بررسی رفتارها و فعالیت تفرجی افراد جامعه به این نکته پی می بریم که تغییر مکان برای بازسازی ذهنی و بدنی افراد نقش مهمی ایفا می کند ولی شهرهای موجود به دلایل مختلف امکان و قابلیت پاسخگویی به این نیازها را ندارند. از  این روست که حرکت عظیمی از طرف شهرها به مناطق پس کرانه شهری به منظور تفرج و باز خودیابی فردی به چشم می خورد، حتی در صورتی که بخشی از این نیازهای تفرجی در داخل شهرها برآورده شود، به دلیل وجود شخص در حیطه شهری و نیز محدودیت و تبعیت از بسیاری از قوانین شهری و زندگی اجتماعی برای فرد مطرح است.
انسان ها را چندین برابر کرده است ، بدین ترتیب امروزه تفرج با حالتی جدید در زندگی افراد جای خود را باز نموده و هر روز بر اهمیت آن افزوده می شود.
تفرج از یک دیدگاه دارای فواید زیر می باشد:
الف) سلامت فرد و اجتماع را از نظر روحی و جسمی سامان می دهد.
ب) از نظر آموزشی دارای تأثیرات مثبت می باشد خصوصاً از نظر شناخت محیط و طبیعت برای فرد تجربیات زیادی را فراهم می سازد.
ج) از نظر توسعه هنرهای زیبا مؤثر می باشد و خصوصاً هنرهای زیبایی شناختی و نمادی را توسعه می بخشد.
د) استراحت روحی و جسمی،فردرامتوازن ساخته وظرفیت و بازدهی کاری اورا بالامی برد.
هـ) روابط بین اجتماعی کشورهای مختلف را توسعه می بخشد.
تعریف گردشگر:
( اصطلاح توریست ( جهانگرد) از قرن نوزدهم معمول شد . در آن زمان اشراف زادگان فرانسه می بایست برای تکمیل تحصیلات و کسب تجربه های لازم زندگی، اقدام به مسافرت نمایند. این جوانان در آن زمان توریست نامیده می شدند و بعدها در فرانسه این اصطلاح در مورد کسانی به کار می رفت که برای سرگرمی و وقت گذرانی و گردش به فرانسه سفر می کردند و بعداً با تعمیم بیشتر به کسانی اطلاق می شد که اصولاً به این منظور به سفر می رفتند. کم کم کلمه توریست به بعضی زبانهای دیگر نیز وارد شد و از آن واژه توریسم به وجود آمد. از همان زمان توریسم و توریست به بعضی از مسافرتها و مسافرینی گفته می شود که هدف آنها استراحت و گردش و سرگرمی و آشنایی با مردم بود و نه کسب درآمد و اشتغال به کار در زبان فارسی کلمه سیاح در گذشته به کسانی گفته می شد که با هدف و منظور شخصی دست به سفر می زدند، مانند ناصر خسرو و سعدی، و این واژه در زبان فارسی تا نیمه اول قرن بیستم در معنی فوق به کار می رفت تا آنکه دو واژه جهانگرد و جهانگردی جای آن را گرفت . اما در اروپا گرچه در قرن هفدهم احتیاج به چاپ کتاب راهنمای جهانگردی احساس شد ولی تعداد کسانی که قادر بودند برای سرگرمی و استراحت اقدام به سفر به یک کشور خارجی نمایند بسیار کم و محدود بود و این عدم امکان و محدودیت تا قرن نوزدهم ادامه داشت، زیرا مسافرتها اغلب طولانی و ناراحت کننده بودند و وسایل حمل و نقل سریع و راحت وجود نداشت، مخارج حمل و نقل و مسافرت نیز بسیار گران تمام می شد.
 در سال 1925 کمیته مخصوص آمارگیری مجمع ملل افراد زیر را جهانگرد شناخت .
1- کسانی که برای تفریح و دلایل شخصی با مقاصد پزشکی و درمانی سفر می کنند.
2-کسانی که برای شرکت در کنفرانسها، نمایشگاهها، مراسم مذهبی، مسابقات ورزشی و از این قبیل به کشورهای دیگر می روند.
3- کسانی که به منظور بازاریابی و امور بازرگانی مسافرت می کنند.
4- افرادی که با کشتی مسافرت می کنند و دربندری در مسیر راه تا 24 ساعت اقامت می نمایند.
در سال 1937 نیز کمیته ویژه در رم جهت بررسی پاره ای  از مسائل صنعت توریسم تشکیل گردید و در مفهوم توریست تفریحی به این شرح ارائه شد : افرادی که در یک دوره 24 ساعته یا بیشتر به یک کشور خارجی سفرمی کنند توریست خوانده می شوند این کمته مسافرتهای زیر را به عنوان حرکتهای توریستی به شمار آورد.
1- افرادی که جهت خوش گذرانی، دلایل شخصی و یا مسائل بهداشتی به مسافرت می روند.
2- افرادی که جهت برای شرکت در کنفرانسها مسافرت می کنند.
3- افرادی که جهت انجام کارهای بازرگانی مسافرت می کنند.
4- افرادی که به یک گردش دریایی می روند.
 از نظر اهمیتی که توریسم در سرنوشت، اقتصادی و اجتماعی کشورها دارد و زمانی که این اهمیت به تدریج آشکار شده، برای شناخت و تعیین هویت توریست یا جهانگرد و به وجود آوردن سیستمی صحیح از نظر آماری که نقش بسیار مهمی را در تجزیه و تحلیل مسائل جهانگردی ایفا می کند و همچنین از نظر برنامه ریزی جهانگردی و اقدامات مختلفی که در طرحهای جهانگردی در نظر گفته می شود، آمار صحیح جهانگردی، مورد نیاز مبرم است، لذا در این رابطه تا کنون معانی و مفاهیم فراوانی از طریق صاحب نظرات امر صنعت توریسم ارائه گردیده است، که در زیر به تعریفی که در سال 1963 از طرف سازمان مل و بر اساس پیشنهاد کنفرانس بین المللی ترانسپورت و جهانگردی آن سازمان در رم به تصویب رسیده، می پردازیم: توریست یا بازدید کننده موقت کسی است، که به منظور تفریح، استراحت، گذراندن تعطیلات ، بازدید از نقاط دیدنی، انجام امور پزشکی، درمانی و معالجه، تجارت، ورزش، زیارت، دیدار از خانواده، مأموریت و شرکت در کنفرانسها، به کشوری غیر از کشور خود سفر می کند، مشروط بر اینکه حداقل مدت اقمت او از 24 ساعت کمتر و از 3 ماه بیشتر نبوده، و کسب شغل و پیشه هم مد نظر نباشد.
 این تعریف از دو نظر بسیار مهم است . یکی اینکه کسانی را که به مسئله جهانگردی به عنوان یک ضرورت و پدیده اجتماعی می نگرند، تأمین می نماید و دوم اینکه نظرات اقتصاددانان را برآورده می سازد.
 کتر پ. برنکر عضو اسنتیتوی بررسی جهانگردی وین در تعریف توریست می نویسد: هنگامی که تعدادی از افراد یک کشور به طور موقت محل اقامت خویش را ترک نموده، به منظور گذراندن ایام تعطیل، بازدید از آثار تاریخی، شرکت در مسابقات و کنفرانسها، دیدن اقوام و خویشان، از نقطه ای به نقطه دیگر بروند، جهانگردی آغاز  می گردد. گیلوی یکی از کارشناسان برجسته اقتصادی اروپا، در تعریف توریست می گوید:
تمام افرادی که کشور خود را به قصد کشوری دیگر ترک و کمتر از یک سال در خارج اقامت نموده و برای هزینه اقامت خود هیچ گونه درآمدی در کشور مورد بازدید نداشته باشند توریست شناخته می شوند.
 بنا به تعریفی دیگر عامل توریستی یا جهانگردی کسی است که عمل جهانگردی را انجام می دهد و به سه دسته تقسیم می شود:
1- توریستهایی که از خارج وارد کشور می شوند.
2- توریستهایی که از کشور خود به کشور دیگری مسافرت می کنند.
3- توریستهایی که مقیم کشور خود هستند و در داخل کشورشان مسافرت می کنند.
انگیزه این گونه افراد از مسافرت، تفریح، معالجه، تجارت، تحقیق، زیارت، مأموریت و نظایر آن است .