تحقیق آماده درس عروض و قافیه با موضوع قافیه و ردیف در شعر پارسی 12 صفحه word

اختصاصی از کوشا فایل تحقیق آماده درس عروض و قافیه با موضوع قافیه و ردیف در شعر پارسی 12 صفحه word دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

قافیه و ردیف در شعر پارسی

همه علمای بلاغت ردیف را آن می‏دانند که بعد از«روی»(1)یا«قافیه»می‏آید؛بنابراین آوردن قافیه‏ را قبل از ردیف ضروری می‏دانند؛ولی شواهدی-نه‏ چندان کم-حاکی از آن است که شاعران در برخی‏ موارد چندان خود را مقید به قافیه نکرده‏اند(2)؛این‏ عدم تقید به احتمال از آنروست که تکرار و نغمهء ردیف،نبود قافیه را نامحسوس و جای خالی آن را پر کرده است و شاید بتوان گفت که ردیف به منزلهء قایم مقام آن و شعر به جای قافیهء بیرونی دارای قافیهء درونی می‏باشد.(3)

شعر هشت هجایی بلخیان-نه به معنی متعارف‏ آن-در هجو اسدبن عبدالله(4)(حاکم خراسان که‏ از امیر ختلان و خاقان ترک شکست خورده):از ختلان آمذیه/به روتباه آمذیه/آوار باز آمذیه/بیدل‏ فراز آمذیه-از گونهء اشعار بی‏قافیه است.

نبود قافیه در پاره‏ای از اشعار فهلوی بویژه در دوبیتی‏ها-که بازماندهء اشعار دوازده هجایی‏ ساسانی است-وجوب قافیه را قبل از ردیف نفی‏ می‏کند:

«خو سروان ساءه،وی تو خوش نی

e-voX e-navras heas , iv at -hsux in

اج والان،رنگ اوی بوی ته خوش نی

ja naol , iva eyub at inhsuz

خوره مونیا،کی وی ته ران ساهتن

harux , um , ayn , ik ativ , nar nathas

خوش هباکش ده وازوی ته خوش نی

hsux ah , hsakab , ad eyuzav at hsux in

برگردان به فارسی:

غنودن زیر سروان،بی‏تو خوش نیست‏ ز گلها رنگ،بی‏بوی تو،خوش نیست

مبادم کام راندن بی‏تو خرم‏ خوش هاباکش(5)ز بازوی تو خوش نیست«(6)

 «آزاد بودن قوافی از مختصات دو بیتی‏هاست که‏ بنا به عادت قدیم میزان قافیه را آهنگ کلمه قرار داده‏اند،نه حرف؛چنانکه«یار»و«مال»را قافیه‏ کرده‏اند و یا در دو بیتی مردف زیر که«سندل»یا «اسکندر»قافیه شده است:

سرم درد(7)می‏کند سندل بیارید حکیم از مالک اسکندر بیارید...(8)

یا:

الهی واکیاشم واکیاشم‏ مو که بی‏دست و پایم واکیاشم

همه از در برونند وا تو آیم‏ تو گر از در برونی واکیاشم

بابا طاهر،دوبیتی 69

یا:

به این بی‏آشنایی برکیاشم‏ به این بی‏خانمانی برکیاشم

همه گر مو برونن وا ته آیم‏ ته از در گر برونی واکیاشم

بابا طاهر،دوبیتی 70

و یا:

ز نطنز آمد رخت خرد ما از نطنز ز نطنزم ز نطنزم ز نطنزم ز نطنز

ادیب نطنزی،شاعران بی‏دیوان،ص 626 ب 15

در آثار گرانسنگ شعر فارسی،اشعار مردف‏ بی‏قافیه کم نیست،تعداد کمی از آنها دارای نسخه‏ بدل مقفاست،افزون بر دویست مورد از این قسم‏ اشعار استخراج شده است این همه شاهد و نمونه‏ را نمی‏توان ناشی از سهو و غفلت شاعران یا ناسخان دانست،همچنانکه به صحت نسخه‏ بدلهای مصرع آن ابیات نیز نمی‏توان کاملا اعتماد داشت،بر همین پایه نباید رعایت قافیه قبل از ردیف را از مسلمات و اصول خدشه‏ناپذیر علم‏ قافیه برشمرد؛شواهدی از این قبیل آورده می‏شود:

وز انگشت شاهان سفالین نگین‏ بدخشانی آید به چشم نگین

ابوشکور بلخی،همان،ص 92،ب 136

تا ترا رفتن ای جان پدر آیین گشت‏ مر مرا ریختن آب مژه آیین گشت

یوسف عروضی،همان،ص 349،ب 7

زر ز پیرو سبک برون آورد داد درویش را و خوب آورد

بهرامی سرخسی،همان،ص 405،ب 12

نکو داستان زد درین مرد نیک‏ که از راستی یافتم نام نیک

بدیع بلخی،همان،ص 508،ب 11

که بیکاری اندیشه بار آورد ز کشته گلت خار بار آورد

همان،ص 516،ب 313

برای دانلود متن کامل تحقیق به لینک زیر مراجعه کنید.