بر اساس قانون مجازات اسلامى ایران و مطابق فتاواى بسیارى از فقیهان شیعه و سنى، دیه زن نصف دیه مرد است. این راى در میان فقهای شیعه و سنی مخالفانى نیز دارد. دلیل عمده گروه اول آیه ۱۷۸ از سوره بقره یعنى (وَ الاُْنثَى بِالاُْنثَى) ، تصریح برخى از روایات بر نصف بودن دیه زن نسبت به مرد ، اجماع و استحسان است. گروه دوم نیز با تمسک به اطلاق آیه ۹۲ سوره نسا و آبی از تخصیص بودن آیه ۱۷۸ سوره بقره و اطلاق برخى از روایات و نیز با تردید در روایات دال بر نصف بودن دیه زن به جهت ایراد در سند، ایراد در راوی حدیث، ایراد در مدلول، و شخصیه بودن بعضی روایت ها، اصل برابری را پذیرفته اند.
کلید واژگان:
خونبها، دیه، دیه جزایی، دیه حقوقی
خونبها شامل مواردی میشده است که پیش از اسلام افراد خانواده ها یا قبایل در قبال کشته شدن یکی از اعضای خود از قاتل طلب میکردند وهدف خونبها مطالبه ارزشهای شخصی ،اجتماعی و خانوادگی مکتسبه یا موروثی مقتول بود که از قاتل گرفته میشد که با توجه به شرایط مقتول از حیث طبقه اجتماعی، ثروت و... متفاوت بود مثلا بردگان خونبها نداشتند که این امر نشان دهنده نوعی تبعیض در ارزش گذاری مقام انسانی است و برخلاف کرامت انسانی است.
و اگر به شان نزول (یَـاَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِصَاصُ فِى الْقَتْلَى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَ الْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَ الاُْنثَى بِالاُْنثَى) در تفسیر مجمع البیان توجه کنیم:
« این آیه درباره دو قبیله از عرب نازل شد که یکى را بر دیگرى برترى بود. این قبیله سوگند یاد کردند که اگر برده اى از ما کشته شود، در برابرش آزادى از آنان را مى کشیم; در برابر زنى از قبیله ما مردى از آنان را میکشیم و در برابر مردى از قبیله ما دو مرد از آنان را میکشیم، و جراحت هاى قبیله خود را دو برابر جراحت هاى آنان به حساب مى آوردند و خداوند این آیه را نازل کرد.» در مذمت شیوه خونبها و عدم برابری اشاره دارد.
مقدمه:
کلید واژگان:
۱- زمان مسئولیت کیفرى
۲- اعتبار شهادت زن در اثبات دعوى و جرم
۳- قصاص
۴- دیه
مبانى حکم دیهو مقررات متفاوت آندر مورد زن و مرد در قانونمجازات
طبق ماده ۵ قانون مسئولیت مدنى:
طبق ماده۶ همان قانون:
درآمد:
روایات تشریع دیه
اصول و قواعد کلى اسلامى
فصل دوم
نقد و بررسى دیدگاه نابرابرى دیه زن و مرد
صاحب جواهر الکلام مى نویسد:
تفصیل این سه دلیل از این قرار است:
یکم . روایات
دسته دوم، روایات نابرابرى دیه زن و مرد با دلالت التزامى
برخى از این روایات عبارت اند از:
استناد به این روایت ها دو اشکال جدى دارد:
دسته سوم، روایات نابرابرى قصاص اعضاى زن و مرد پس از رسیدن به یک سوم
پنج روایت بر این راى مشهور دلالت مى کنند که از این قراراند:
امام صادق(علیه السلام)در هنگام شنیدن خبر فوت او فرمود:
شگفتى فقیهان فریقین از این حکم
تحلیل و نظر مقدس اردبیلى
نظر صاحب فتحالقدیر
این روایت از جهت سند و دلالت چند اشکال دارد:
نقد و بررسى کلى
در اینجا برخى از آیات و روایات یاد شده، آورده مى شود:
سوم. وجوه استحسانى
۲- پایینتر بودن نقش زن در وضعیت اقتصادى
بر این دیدگاه ها اشکال است، زیرا:
نتیجه
پیشنهاد :
منابع:
فارسی
عربی
سایتها
شامل 49 صفحه فایل word