فرمت فایل:WORD(قابل ویرایش) تعداد 17 صحفه
چکیده
برای انجام پژوهش شهرستان قوچان به عنوان جامعه آماری انتخاب شد از مجموع 1091 نفر دانش آموز دختر 169 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و از مجموع 41 کلاس مقطع سوم ابتدایی 6 کلاس انتخاب شد تا برای بررسی کودک نسبت به والدین بررسی شوند .
ابزار مورد نیاز عبارتند از : پرسشنامه با چند سوال از نگرش کودک
کودک نسبت به والدین و چند موضوع نقاشی در مراحل سه گانه
برای اعتبار شاخص فاصله بین دو آدمک نقاشی و حالات چهره دو آدمک
در مرحله اول و به فاصله 10 روز در مرحله دوم نیز اجرا شد تا شاخص بدست آید .
در فرم پرسشنامه سوالات طوری انتخاب شد که دلیل انتخاب گزینه پدرم و مادرم را از کودک می پرسید در مرحله دوم هر کودک در نقاشی با موضوعات پدر با دختری را بکش و مادری را با دخترش بکش را نقاشی می کرد و این با بررسی فاصله ها و صورت آدمکها حالات هیجانی کودک ارزیابی می شد .
و انجام این پژوهش خاطر نشان نمود که بین نقاشی نگرش کودک ارتباط وجود دارد هر چه از نقاشی کودک فاصله آدمکها نزدیک و صورت آنها شاد باشد رابطه مبتنی بین والدین و کودک وجود دارد یا بالعکس آن نیز صدق می کند .
فصل اول : بیان مسئله
مقدمه
نقاشی به عنوان یک فعالیت هنری و وسیله ای برای ابراز احساسات و افکار در مورد توجه متخصصان تعلیم و تربیت بوده و در نزد روان شناسان و روانکاوان اهمیت فوق العاده ای دارد .
نقاشی عامل ارتباطی کودک است تا به وسیله آن احساسات خود را بروز دهد که تمام جنبه های شناختی – هوش و عاطفه کودک را در بر می گیرد .
نقاشی می تواند قدر خلاقیت – افکار و احساسات پاک کودک را شکل دهد .
نقاشی نه تنها مخصوص کودکان بلکه بزرگسالان نیز آن را برای بیان عواطف و احساسات درونی و واقعی خود مورد استفاد ه قرار می دهند .
ازطریق نقاشی می توان به تفاوتهای فردی عاطفی شناختی زیبائی شناسی و ادراک خلاقیت و همچنین رشد اجتماعی و سازگاری را با محیط پی برد .
و در این پژوهش نقاشی را به عنوان عامل ارتباط بین والدینوکودک مورد بررسی قرار می دهد .
بیان مسئله
اکثر روانشناسان بر این عقیده اند که نقاشی آینه ای است که هیجانات تفکرات و احساسات کودکان را به نمایش می گذارد و از طریق مشاهده نقاشی کودک به نگرش او به موقعیتها و اشخاص و پدیده های پیرامونش و همچنین هراسها و اضطرابهایش پی برد
از طریق نقاشی کودک می توان تمایلات سر کوفت شده در محیط خانواده و در زمینه ناهشیار خود را برون ریزی کند و احساسات واقعی خود را نسبت به والدین دوستان و غیره را آشکار نماید.
شیلر معتقد است که انسانها ذاتا فعالند و بازی یکی از روشهای تخلیه انرژی اضافی است و پس نقاشی نیز می تواند نوعی بازی برای کودک باشد .
به نظر کلوگ (1970 -لطیفی 77 ) کودکان ضمن نقاشی همزمان از لذت حرکتی و بصری بهره می برند و این باعث فعالیت کودک شده وشاهد این مسئله اثری است که از گچ یا مداد بر روی سطح باقی می ماند و در غیر این صورت کودک دست از فعالیت می کشد .
و از دیدگاه روان کاوان نقاشی فعالیتی بالینی فرافکنی است و فرد از طریق آن آنچه در ضمیر ناخود آگاه خود است و باعث اضطراب و نگرانی او می شد تخلیه کند .
درپژوهشهای متعددی آدمک پرداخته و در مرحله بحث باید به تحقیق فلورانس گود نیاف اشاره کرد که علاوه توجه به ترسیم هوش به سازگاری کودک با محیط و احساسات او نیز توجه شده و این پژوهشها نتایج رضایت بخشی به دنبال داشته اند.
آرا آبراهام عقیده دارد که تغییر در نقاشی کودک منعکس کننده تغییراتی است که در شخصیت کودک به وجود امده است باک (1949 ترجمه دادستان 74 )با ارائه آزمونی به نام ( تست خانه – درخت – انسان ) H.T.P دریافته که نقاشی آزاد عامل دستیابی خوبی برای شناخت شخصیت محسوب می شود .
به گفته گو ایناف نقاشی آدمک ترسیم کننده پختگی فکری کودک است و اگر کودکی تصویر شخصی را نقاشی کند که از او خوشش آمده یا نسبت به او بی اعتنا باشد این امر در جزئیات و اندازه نقاشی او تاثیر می گذارد .
نقاشی به نظر بعضی روانکاوان وسیله مهمی برای تشخیص اختلالت روانی است (یک اور 1944 ترجمه دادستان 74 )
ژولیت بوشیز در نقاشی به نام نقاشی کودکان می گوید ( نقاشی کودک همواره مسائل دیگری را غیر از سطح هوش دررشد روانی بیان می کند . نقاشی کودک موجودیت خود و دیگران و احساس چگونه زیستن را فرافکنی می کند .
در پژوهشی که شریفان در سال 77 در تهران بر روی دانش اموزان پایه اول ابتدائی انجام داد میزان نگرش کودک را نسبت به والدین ارزیابی کرد و نتایج جالبی نیز بدست آورد و حالات هیجانی پدر و مادر در نقاشی کودکان که دارای نگرش مثبت شاد و خندان و در کودکان دارای نگرش منفی نسبت به والدین دارند غیر خندان است و فاصله ها نیزکم و یا نزدیک یا زیاد و دور است و با توجه به آن می توان به مشکلات موجود و خانواده و رابطه کودک با والدین پی برد
نگرش دو گونه است: مثبت یا منفی. نگرش مثبت با پسندها،دوست داشتن ها، نگرشهای منفی با دوست نداشتن نقص و اجنتاب و بیزاری سرو کار دارند. به طور کلی نگرش کودک نسبت به موضوع بستگی به احساسات مثبت و منفی او دارد هر چه نسبت به موضوع احساس خوبی داشته باشد میل به انجام نقاشی ترسیم آن فراوان است قرانرادرکردار وگفتار خودشان میدهد و یا بلعکس نیز صدق میکند تحقیقاتی که گاردنر انجام داده تشویق کودک به ایام نقاشی باعث کشیدن نفاشی خیالی و کاریکاتور می شود شاید یکی از دلایل قطع فعالیت نقاشی در کودکان این باشد نقاشی در مدارس جز دروس مهم نیست و علل کاهش و عدم توجه به نقاشی ناشی از رشد زبان باشد و کودک به وسیله زبان احساسات خود را بیشتر بیان می کند تا نقاشی افزایش سن کودکان عمق و فاصله را در نقاشی نشان می دهند و نقاشی انها به واقیعت نزدیک می شود نقاشی دارای 2دو امتیاز دیگر نسبت به سایر وسایل ارتباطی دیگر دارد
1- امکان نظارت را از فاصله دور فراهم می کند ( عدم دخالت والدین )
2- امکان مقایسه نقاشی های مختلف را در زمانهای متفاوت می دهد.
در این پژوهش به اینان این سوال هستیم که ایا از طریق نقاشی می توان به نگرش کودکان نسبت به والدین پی برد
اهداف تحقیق : هدف از اجرای تحقیق بررسی نگرش به کودکان دختر نسبت به والدین و اگاهی از حالات هیجانی انها از ترسیم نقاشی و تعین ارتباط و عاطفی میان والدین و فرزند دختر است
بیان فرضیه
فرضیه اول : فاصله بین آدمکها در نقاشی دختران که نسبت به والدین خودنگرش مثبت دارند کمتر از کوکانی دارای نگرشی منفی دارند .
فرضیه2: حالات هیجانی درنقاشی کودکانی مه دارای نگرشی مثبت نسبت به والدین دارند چگونه است
تعاریف عملیاتی متغیرها
- انواع متغیرهای تعریف شده
- فاصله بین آدمکها – دراین پژوهش منظورازفاصله بین آدمکها فاصله دخترازوالدین برحسب سانتیمتر
- کودکان دانش آموزدختر8تا10سال درپایه سوم ابتدایی شهرستان قوچان راشامل می شود.
- والدین : منظورارپدرومادرکودک یاناپدری ونامادری می باشد وشامل یکی از والدین درپژوهش نمی شود.
- نگرش مثبت: منظوردوست داشتن که باطرح سوالی توسط پژوهشگرکه یه دخترومادری رابکش که همدیگررادوست دارند که نقاشی بصورت گرفتن دست یکدیگر یا لبخند زدن ترسیم می شود.
- نگرش منفی : که منظور تنفروخشم وانزجاراست که با طرح سوالی که دخترومادری رابکش که ازهم بدشان می آید ودرپژوهش نگرش منفی عبارتند از فاصله زیادمیان آنهااخم کردن گریه وحالت غم درچهره است.
- حالات هیجانی صورت:که درنقاشی کودک درصورت آدمکهاحالات رابیان می کند که ناشی ازشادی یاغم می شود.
اهمیت وضرورت تحقیق: - اهمیت نقاشی درنزد روانشناسان درتشخیص حالات روانی وعاطفی کودک است که کودک احساسات وشخصیت خودراازآن طریق نشان می دهد. ونقاشی ابزاری برای نگرش کودک نسبت به والدین است این اهداف مد نظراست.
- دربین تستهای وآزمونهای شخصیت تست ترسیم خانواده اهمیت زیادی دارد.
- اجرای آن آسان ونیزبه صورت گروهی است.
- نیازبه ابزار محدودی دارد.
- کشیدن نقاشی باعث می شود که کودک آنچه رادردل داردازطریق خطوط ورنگها بیان کند.
- توسط آن کودک به ارتباط خودبادیگران پی می برد.
- می توان پی بردکه کودک با کدام یک ازاعضاء خانواده رابطه مثبت دارد.
باتوجه به اهداف ذکرشده نقاشی وسیله مناسب برای بیان احساسات کودک است.
فصل :2 پیشبرد تحقیق
مقدمه
استفاده از تصاویر آدمی در نقاشی کودکان خردسال از دید باز رواج داشته است در سال 1855کوک (cook)مقالاتی درباره مطالعه مراحل مختلف رشد نمو کودکان با در نظر گرفتن نقاشی آنها انتشار داد .
در طی سالهای 1900تا 1915 علاقه در این زمینه رواج یافت و هزاران قطعه نقاشی از سراسر دنیا گرد آوری شده و یا مراحل سنی مختلف مقایسه کرده اند .
از آغاز قرن 20 م. نقاشی کودک مورد توجه روان شناسان قرار گرفت و قبل از این دوره بیشترتوجه محققان به کودکان بود که به شیوه بزرگسالان نقاشی می کردند و از هنر آنان تقلید می کردند.
از زمان ژان ژاک روسو و در این قرن اخیر معلمان دریافته اند که کودک دنیای خاص خود با تواناییهای متفاوت از دیگران را دارد . به عبارت دگیر فعالیت کودک بین احسا س و ادراک خاص اوست و لازم است که فعالیت او مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و انگیز ه رفتار او شناخته شود .
در طی دههای اخیر افرادی چون لویتیت راول(1947)سانس برگ (1961) لابین ،والیس و پاین (1971) ویردبیگر (1977) لایس ،لارسن ، دماتارزو (1984) نقاشی را به عنوان وسیله ای در شیوه بالینی به کار برده اند (شریفان 1377)
کودک تمام مسائل زندگی خود را به وسیله نقاشی تجربه می کند من خویشتن را بیان می کند و خطوط نقاشی شده انعکاسی از دنیای درون اوست و نقاشی به تنهایی جهان است که با افزایش هوشیاری و دگرگونی آوری معقول می شود .
نظریه های نقاشی
چند نظریه در رابطه با نقاشی عبارتند از :
1- نظریه روان پویایی :در این نظریه اعتقاد براین است که هنر آئینه ای از هیجان ها تفکرات نیمه هوشیار و احساسات کودک کول () 1966) معتقد است آثار هنری کودک هیجان ها ی او را آشکار می کند .
فلوسن (1970) هنر کودک بیشتر از اینکه ناشی از هوش او باشد بازتابی از احساسات با خود او آگاه است
2-نظریه شناختی :
طرفدارای این نظریه معتقد ند که کودکان آنچه رامی شناسد به تصویر می کشند و آنچه را که می بینند.
لوکر(1913)نقاشی کدوک درباره هر موضوع بیانگر مفهومی است که از ان دارد (گودیناف1926) و پیاژه معتقد است که مرحله حسی حرکتی کارکرد نمادی و تفکر شهودی در آثار هنری کودک منعکس می شود و معتقدات که هنر یک فعالتی شناختی است .
3- نظریه ادراکی :
طرفداران آن معتقدند که کودک آنچه را که می بیند ترسیم می کند کودک کل را می بیند نه جزء را و نقاشی کودک از طریق سازمان مغز تحت تاثیر قرار می گیرد و به ترسی در می آید .
4- نظریه توصیف ادراکی: این نظریه توسط مک فی(mcfee) مطرح گردید . او معتقد است که کودک همانطور که کارهای خود را انجام می دهد نقاشی می کند که نقاشی کودک غیر عامل دارد 1- آمادگی که شامل رشد جسمی شناختی را ارداکی کودک 2-محیطی که کودک در آن نقاشی میکند 3- میزان اطلاعات کودک از محیط 4- خلاصیت و دراین نظریه فرهنگ عامل مهمی است .
مراحل تحویل نقاشی
با توجه به مشاهدات گزل در دانشگاه بیل نقاشی در 18 سالگی در رفتار کودک متجلی می شود و کودک به ترسیم خطوط انحناداراز مرگ به پیرامون می پردازد در 5/2 سالگی ترسیم خطوط افقی و عمودی در 3 سالگی نقاشی از مرحله خطی خطی فراتر می رود د این سن ترسیم آدمک آغاز می شود و کودک هنوز به اجزاء بدن خود نیز آگاه نیست .
در 4 سالگی کودک دوست دارد در مورد نقاشی خود توضیحاتی بدهد و کودک ترسیم نقاشی اجزا را رعایت نمی کند ودوست دارد نقاشهای با مقیاس بزرگ ترسیم کند در 5 سالگی کودک به جزء آدمک درخت ،خانه را نیز به نقاشی خود اضافه می کند و آنچه را که به نظرش مهم است ترسیم می کند در سن 12 سالگی با رتحول عقلی کودک به شیوه بزرگسالان یعنی واقع تراین به ترسیم نقاشی هایش می پردازد .
نقاشی در زندگی عاطفی کودک
نقاشی وسیله مفیدی برای بیان زندگی عاطفی است کودک اگر آزادانه نقاشی کند می تواند حالات روانی و احساسات خود را بیان کند برای مطالعه شخصیت کودک چندین راه وجود دارد که عبارتند از : نظارت دقیق بازی و حرکات او2- تجزیه وتحلیل زبان او 3- تعبیر خواب ها ونوشت و رویا هایش 4- تحلیل نقاش های او
کودک در عین حال که از نقاشی کردن لذت می برد پی می برد به وسیله آن می تواند آنچه که درفکرش می گذرد ترسیم کند . نقاشی کودکان از همان ابتدایی ترین مراحل با هم متفاوت است که این تفاوتها گاهی ناشی از تفاوت در فرهنگ وجامعه ای است که درآن زندگی می کنیم . کودکان یک موضوع شخصی شکل های گوناگون ترسیم می کند با هم متفاوتند برای مثال سه دانش آموزدر نقاشی درخت تصاویری متفاوتی را به نمایش می گذارد درختی در شاخه و برگ را ترسیم می کند معرف درون گر کودک است دومی درختی رنگی و جاندار راکه بر روی پرنده ای لانه کرده ترسیم می کند .
و کودک سومی درختی را ترسیم می کند که از شدت باد به یک طرف خم شده و این سه نوع نقاشی شخصیت کودکان با ترسیم می کشد رنگ ها فضا پیرامون نقاشی خطوط هر سه از نماد های هستند که می توان در موردتوجه روان کاوان در شناخت شخصیت کودک قرا گیرد
جنبه های کلی تحلیل نقاشی
خط
بارشدیدی بیانی قدرت وجود ی دارد که پویا و بیان شکل از آن ناشی می شود شکل ها مختلف خط عبارتند از ضخیم، نازک، خط نقطه، خط مداوم، عمودی، افقی، زاویه دار، مار پیچ
خط ممکن است براق مات یا شفاف باشد بنابراین خط می تواند حالتهای روانی مانند هیجان ، غم ،شادی عصبانیت را نشان دهد .
خط بیان گر حالات روالمی فکری خودآگاه و ناخود آگاه خالق آن ویژگی های شخصیتی اوبا شد برای تحلیل خط قواعد معتبروهمگانی وجود دارد از جمله حالت راحتی و خوشحالی حرکات را وسیع را پرداخته می کند و با عث کشیدن خطوطی بازتر و بلند می شود .
نیروی زندگی با خطوط بلند و به سمت بالا بیان می شود و ضعف و عصبی با خطوط فشرده و کوتاه پرخاشگری با قطعه قطعه با متغییر نمودن و هم پیچیده شدن خطوط احساسات بار خطوط نازکی و حرکات ملایمی آنها نشان داده می شود .
کودکان دخالتی خطوط کوتاه استفاده می کنند خطوطی که با نیروی زیاد و پررنگ شروع شده به صورت بی رنگ در می آید نشانگر کمبود جوش وخروش عدم قابلیت خالق آن در لبه اتمام رساندن فعالیت خود است کودکان خود رای قالبا بیشترازسایر کودکان تحت فشار هستند و شکلهای با خطوط پراکنده ترسیم می کنند . بنا به تحقیقات الشولر اگر قسمتهای از نقاشی براثر چندین بار خط خوردن پنهان شودند بیانگر مشکلات عاطفی و دلهره و ترس خالق اثر است ولی اگر قسمتی از نقاشی با خطوطی بی رنگ سطحی پنهان شده باشد بیان گر امنیت و سازگاری کودک است خط پر رنگ و پرنیرو نشان گر شهامت خشونت و نیرومندی خالق آن است
خط کم رنگ نشانگر ضعف و ملایمت و کمبود و عدم اعتماد به نفس خالق اثر است
خطوط خالصی بیانگر کوکان خجالتی
خطوط راست زاویه دار بیانگر رفتار پرخاشگرانه
خطوط متقاطع و تکه تکه بیان تمایل و نیروی اوست
خطوط شکسته وزاویه دار نشانگر خشم و ناآرامی و چابکی اوست
خطوط راست نشانگر آرامش وقار عدم انعطاف پذیری
خطی خطی کردن و پاره کردن مداوم کاغذ بیان گر نارضایتی احساس کودک عدم تصمیم گیری
فضا :
ناحیه از صفحه به وسیله نقاشی اشغال شده است
کودکان که نقاشی آنها متناسب روی کاغذ ترسیم شده باشد کودکانی آرام هستند به نظر شبیه کودکانی فضا رابهتر از کودکان حس می کنند و قابلت بهتری دارند استفاده از فضانشان دهنده اتباط و طریقه واکنش کودک با محیط اطراف خود است گرایش کودک و برای نقاشی خارج ازکادر کاغذ علاوه بر خصوصیات کودکانه عقب مانده ذهنی راکه کنترل عضلانی ندارند در کودکان بزرگتر نیز نشانگر عدم محبت و عدم اعتماد به نفس هستند به محیط اطراف متکی اند. کودکان خجالتی در قسمتت وگوشه از کاغذ نقاشی می کنند نشانه عدم اطمینان خود و درست خود را مانند یک زندانی می دانند که در بندند و نا گهانی در محیط بازی می یابند و برای احساس امنیت به گوشه ای پناه می برند و این کودکان به تشویق و پشت گرمی احتیاج زیادی دارند برخی کودکان از صفحه بالای کاغذ شروع به نقاشی می کنند که این بر می گردد و به شکل بدن و دست آدمک قسمت بالای کاغذ نشان دهنده بر آسمان و عادی از ارزش های والا است از نظر کانردیسکی (بالا) مبنی تصورات آرامش دهنده و ، احساس آرامش ، آزدادی(پایین) نشان دهنده فشار و سنگینی است معمولا کودکان تمایل دارند در پایین کاغذ نقاشی کننداین کودکان دارای خصوصیاتی پا بر جا و کم تر شیفته چیزی می شوند
رنگ و نماکردن در نقاشی
استفاده از رنگ از نظرروان شناسان مفهوم چون وچرایی دارد وبرای تجزیه وتحلیل آن باید سن کودک رادر نظر گرفت بین رنگ سن و عاطفه کودک حالت متواز ی وجود دارد کودک در سن 3تا6 سالگی تحت تاثیر فشار های دورنی است علاقه زیادی به استفاد ه ازرنگ دارد. با بالا رفتن سن علاقه به استفاده از رنگ کاهش می یابد و به ترسیم اشکال توجه دارد در سن های کم، کودک از رنگهای شاد و زنده استفاده کرد اما بعدها با افزایش سن و رفتن به مدرسه از رنگهای سردو کم شبهایی که کمتر خشن هستند استفاده می کنند در دوران کودکان کودک از رنگ کزآوند استفاده می کنند
وهند می گوید فقدان رنگ در تمام یا قسمتی از نقاشی نشان گر خلاء عاطفی گاهی گرایش های ضد اجتماعی است تجربه نشان داده که کودکان سازگار از 5 رنگ در نقاشی خود استفاده می شود و کودکان گوشه گیر از1 یا 2 رنگ استفاده می کنند.
رنگهای تحت تاثیر عوامل جسمی و یا روانی در فرهنگهای مختلف دارای معانی خاصی هستند از نظر باستاید قسمت عمده ای از معنای رنگ به لذتهای محیط اجتماعی خاصی که در آن زندگی می کنیم بستگی دارد یک رنگ خاص در یک نظام اجتماعی مشخص کننده مفهومی است که در جامعه دیگری آن را ندارد در مذهب اهالی تبت رنگ قرمز نشانگر شیطان و رنگ طلایی رهبانیت و رنگ آبی نماد پاکی و عفت صلح است در رنگ قرمز در همه جای دنیا و چرا که رنگ خون است و از نظر روانی دو گروه رنگ وجود دارد .رنگهای گرم ( قرمز ، نارنجی ، زرد ) رنگهای سر د (آبی ، بنفش ، نیلی ) رنگهای گرم تحریک کننده و سبب فعالیت جنب وجوش و الهام بخش شادی زندگی و مولد حر کت است ولی رنگهای سرد حالت انفصالی دارند و بیانگر سوکت ، بی حرکتی ، تلقین کننده غم واندوه است میان انتخاب رنگ و خصویات جسمی و روانی عاطفی فرد ارتباط وجود دارد
قرمز نیرومندی امیال، خشم ، گاهی پرخاشگر
آبی : هیجان حساسیت ، صلح ، آرامش، تسلیم
بنفش : اضطراب تنش های منتاقص ، غم ، تنهایی نهفته شده
زرد :شادی خوش بختی درخشش گرایش به پیشرفت و به نظر کاندیسکی رنگ زرد در شکل هندسی قرار دهید و به طور مستقیم به آن نگاه کنید موجب هیجان ناراحتی ، کوفتگی ، برانگیزی حالتی غضبناک است
صورتی :متعادل و توازن عاطفی بودن و فاقد هواو هوس و پر خاشگری است
به نظر کاندیسکی رنگ سبز آرام بخش ترین رنگی است این رنگ منعکس کننده هیچ حالتی شادی و رنج یا ترس نیست بلکه آرام و ساکن و راضی از خود است
نارنجی : رنگی زنده و چابک است و حرکت رنگ زرد و قدرت رنگ قرمز را دارد .
سفید : احساس سکوت نمادی از جوانی
سیاه : به نظر کاندیسکی رنگ سیاه نشانگر عدم نیستی سکوت ابدی بدون آینده وامید است
خاکستری: نه صدا و نه حرکتی سکوتی تسلی ناپذیرفقدان رنگ خلاء عاطفی ناتوانی در برون ریزی عواطف را نمایش می دهد.
معنای رمزی عناصرنقاشی
خورشید وماه تصویر خورشید بیانگر امنیت خودکامی وگرما قدرت به نظر پژوهشگران نماد پر مطلوب است هنگامی که رابطه پدر و کودک خوب باشد خورشید در نقاش کودک همیشه در حال درخشش است برعکس آن خورشید در پشت کوه ناپدید می شود و ترس کودک از پدر در نقاشی به صورت خورشیدی که به رنگ قرمز تند و یا سیاه که نشان اضطراب کودک است ترسیم می شود
گاهش کودک خورشید را به طور مدوام در سمت چپ نقاش می کند که نشانگر این است مادر منبع اقتدار و قدرت تلقی می کند .
بنا به نظر « اوبن » ماه نشانگر نیستی است چرا که زمانی است که خورشید که نماد زندگی است ناپدید می شود ظاهر می کند .
2- ستارگان نشانه جلب توجه و درخشش است و همواره نیاز کودکان را به تشویق و تحسین دیگران نشان می دهد .
3- حیوانات کشیدن نقاشی حیواناتی به غیر آن کودک آن را دیده باشد حیوانات وحشی نشانی از احساس گناه کودک در موقیعت های خاصی است که جرات بیان آن را ندارد آن را به صورت تصویر حیوانی نشان دهد و درست مانند بازی کردن با اسباب بازی هایش چرا که می تواند آزادانه هر چه دلش می خواهد با زبانش از قول اسباب بازی عروسکی اش بیان کند بی آنکه خود احساس گناهی کند .
4- اتومبیل در جوامع امروزی ماشین نماد قدرت است . و در نقاشی پسر ها زیاد دید ه می شود به نظر «لونی » که آزمایش ترسیم ماشین را ابداع نمود نوجوانان در سن بلوغ از ترسیم تصویر انسان خودداری می کنند و ترجیح می دهند تصویر ماشین را بکشند این عمل خود به خود نشان دهند وابسته بودن به دنیای خارج و ترجیح دادند دنیای سرد ماشینی به دنیای انسانی است .
5- نقاشی گروهی از بچه ها ی همسن و سال اگر از کودک بخواهید گروهی از دوستانش را نقاشی کند آنها را در حالت بازی نقاشی می کند و ناسازگاری اغلب در محدوده خارجی گروه به صورت تنها کشیده می شود .
6- کشتی برای برخی کودکان گریز در خیال پردازی و تمایل به تغییر وضع است و آشکار کننده گرایش به تنهایی و انزوا و با خورد دفاعی است . و گاهی خواسته قلبی فرد به کسب قدرت است .
7- رنگین کمان به منزله پلی بلین زمین و آسمان و معرف قدرت الهی و حمایتی سحر آمیز که باعث آرامش می شود .
8 – راه دیگر نماد ارتباطی و معرف دیدگاه کودک دربرابر زندگی و مبین برداشت از زندگی مسیر خانوادگی
بررسی عواطف کوک براساس ترسیم
درخت ، خانه ،آدمک
شکل درخت
«کوش و استوار » از درخت به عنوان موضوعی برای بررسی شخصیت کودک استفاده نمودند در نقاشی کودک درخت شامل شاخه، تنه و ریشه است ریشه که در زمین فرو رفته و درخت را تغذیه می کند . نماد فشار های فرعی است .
و تنه بیانگر عمق شخصیت فرد است و شاخه برگها بیان کننده رابطه کودک با دنیای خارج است کودکان پیش دبستانی تنه درخت را بلند ترسیم می کنند اما در سنین بالاتر می تواند نشانه عقب ماندگی باشد .
و یا آرزوی برگشت به دنیا کودکی است تنه کوتاه درخت بیان کننده جاه طلبی است و کجی آن نشانه عدم تبات شخصیت کودک است ودر ختی با شاخ و برگهای مختلف نشانگر کودکی در خود فرورفته و گوشه گیر است و کودکی که درختی را با شاخه های پراکنده ترسیم می کند و دارای احساسات شدید است .
شکل خانه
خانه ازنقاشی ها ی تمام کودکان یافت می شود از یک مربع و یک مثلث تشکیل شده خانه نمادی از پناهگاه و گرم است که گاه مورد علاقه کودک می تواند باشد یا تنفرش ، هنگامی که کودک در اطراف خانه مناظر دل نشین مثل باغچه و گل و غیره نقاشی می کنند نشانه سعادتمندی کودک است اما اگر کودک خانه ای بدون در و پنجره و جدا مانند تنها ازبقیه نقاشی باشد وجود بد بختی و عدم سعادت کودک را نشان می دهد .
شکل آدمک
کودک زمانی که به ترسیم آدمک می پردازد در واقع خود و بدن از تمایلاتش را ترسیم می کند اگر کودک آدمکی با اندام منتاسب را نقاشی می کند کودکی سازگار است اما اگر نقاشی آدمک کوچک وارد گوشه کاغذ باشد به این معناست که خود را حقیر و کم ارزش می پندارد و هم چنین عدم وجود دست یا پا در آدمک باز هم همین معنا را می رساند
نقاشی آدمک بزرگ توسط کودک نشانه اعتماد به نفس ایمنی است .
فصل 3 ارزش تحقیق
روش تحقیق
دراین تحقیق برای بررسی نگرشی کودک نسبت به والیدن از طریق نقاشی توصیفی استفاده شده واین نوتحقیقات از نوع زمینه یابی است
تحقیق زمینه یابی در علوم تربیتی برای کشف داده ها و اطلاعات به کار می رود از ان طریق رابطه بین متغیر ها را در مورد برررسی قرار می دهیم .
جامعه آماری
جامعه مورد تحقیق شمال دانش آموزان پایه سوم ابتدایی در یک شهر در سال تحصیلی 82-81
روش نمونه گیری
دراین تحقیق از جامعه مورد نظر صورت خوشه ای نمونه گیری شده و واحد اندازه گیری گروهی از افراد است و انتخاب گروهی آسانتراز انتخاب افراد یک جامعه است و کلاس واحد نمونه گیری است .
ابزار اندازه گیری
پرسشنامه ای از نگرش کودک نسبت به والدین با6 موضوع نقاشی در ارتباط با مسائل عاطفی بین کودک و والدین او استفاده شد ه و انواع موضوع ها داده دشده عبارتند از
1- پدر ودختری را بکش که از همدیگر خوششان می آید .
2-پدرو دختری رابکش که از بدشان می آید
3- مادر و دختر را بکش که از هم خوششان می آید
4- مادر و دختری را بکش که از هم بدشان می آید
5- مادر و دختری رابکش
6- پدر و دختری رابکش
روش بررسی اعتبار ابراز تحقیق
منظور از اعتبار این است که خصیصه مورد آزمایش را با همان وسیله در شرایط مشابه دیگر همان داده ها را دارد یا خیر؟
1- برای اعتبار آزمون نقاشی از روش باز آزمایی برای تجزیه وتحلیل استفاده شده و به این صورت که از نقاش های جمع آوری شد موارد زیر اسخراج شده
- فاصله بین آدمکها ، حالات هیجانی چهره ، آدمکها ، اطلاعات بدست آمده از مراحل اول ودوم اجرا از نظر هماهنگی عدم هماهنگی با هم با استفاده از آزمون نسبت مورد بررسی آماری قرار گرفته است .
- منظور از هماهنگی دراجرا این است در مرحله اول و دوم اگر فاصله ادمکها کم یا زیاد باشد می گوییم بین این اجرا هماهنگی وجود دارد اما اگر در مرحله اول فاصله آدمکها و در مرحله دوم فاصله زیاد باشد می گوییم که عدم هماهنگی در آن دیده می شود و اعتبارحالات هیجان نیز 999/0 می بشد که شاخص معتبری بر ای آن است
2- بررسی اعتبار پرسشنامه از روش باز آزمایی استفاده شده در تحلیل داده ها از آزمون سخت که اعتبار پرسشنامه با99/0 معتبر شناخته شد هم با استفاده از آزمون نیست مورد برری آماری قرار گرفته
روش بررسی روانی ابزار تحقیق
منظور از روایی آن است که وسیله اندازه گیری خصیصه مورد نظر را اندازه بگیرد نه متغیر دیگر را
1- برای بررسی روانی پرسشنامه به محتوای آن توجه شده و هر سوال به گونه ای مطرح شده که وضعیت زمانی و مکانی خاصی رابیان کند ودر پرسشنامه دلیل انتخاب گزینه پدرم و مادرم به صورت پاسخ باز نوشته می شد .
2- برای بررسی روانی آزمون نقاشی از ؟؟؟؟؟کلاسی و از آزمون نسبت برای بررسی آماری استفاده شد هر کودک 2 نقاشی بدون نگرش براساس پرسشها زیر می نویسد
1- مادر و دختری را بکش
2- پدر و دختری را بکش
براساس فاصله بین آدمکها حالات هیجانی بین آن دو به رابطه بین دو نگرش کودک نسبت به والیدن می توان پی برد
و اگر بر اساس پرسشنامه و نقاشی آدمکها رابطه مثبت ومنفی و برقرار بود می گوییم که هماهنگی مثبت و منفی بین آزمونها بر قرار است درغیر این صورت عدم هماهنگی بین دو آزمون وجود دارد .
چگونگی روش اجرا
در ابتدا با هماهنگی با مدیران مدارس و آموزگارا هر کلاس بدون اینکه آموزگاران در جریان تحقیق قرار بگیرند ساعتی از کلاس را در اختیار گرفته و با قرار دادن برگه A4 به دانش آموزان از آنان خواشته شد که نقاشی هایی با موضوع که عنوان می شود ترسیم کنند در این موضوع پدر و دختری را بکش که از هم خوششان بیاید یا بدشان بیایید و موضوع بعدی مادر و دختری را بکش که از هم خوششان یابدشان بیایند .
و بعد نقاشی را جمع نموده در مرحله دوم که ده روز بعد با همان موضوع ها صورت می گرفت که برای بررسی اعتبار شاخصه ها بدست آمده بود و در آخر پرسشنامه ها در اختیار دانش آموزان قرار گرفت تا به سوالات پاسخ داده شوددر مرحله سوم آزمایش از آنان خواسته شد که پدر و دختری رابکش یا مادر و دختری رابکش و بعد از جمع آوری نقاشی ها پرسشنامه ها مجددا در اختیار آنان قرار گرفت تا پاسخ داده شود هدف از انجام این آزمایش تعیین اعتبارپرسشنامه و بررسی اطلاعات بدست آمده در دود مرحله قبل در عمل می تواند صحیح باشد یا خیر ؟
آماری
روش تحلیل داده ها
با توجه به فریضه ها و هدف تحیق از روش آمار توصیفی و همچون فراوانی درصد نسبت برای تحلیل داده ها استفاده شد و برای اعتبار آزمون نقاشی از روش باز آزمایی و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از دواجراء از آزمون نسبت استفاده شد.
تحقیق در مورد بررسی حالات و روحیات کودک براساس نقاشی
