لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 15
چندرسانه ای ها و انقلاب یادگیری
در مباحث یادگیری از راه چند رسانه ایهای جدید، یک سلسله بحثهای فرعی به میان می آید . قبل از همه، بحث قدیمی یادگیری به کمک کامپیوتر و شاخه های مربوط به آن مطرح می شود. ابداع فناوری« فرامتن» که بطور گسترده ای در دسترس همه قرار گرفت ، به چالشی دامن زد که بر شالوده فناوری جدیدی که«نظامهای مرورگر انعطاف پذیر کاربر محور» را پشتیبانی می کرد، متکی بود و همین جریان اندکی بعد به حوزه فناوری چند رسانه ایها پیوست.
فراوانی و تنوع ابزارها و موادی که در اختیار طراحان آموزشی بود به سرعت دگرگون شد. این تحولات، خود بخشی از انقلاب گسترده تری بود و تحول در شکل فرهنگ و ارتباطات جامعه را نوید می داد. نوشته حاضر بر سیر تحولاتی که در مباحث مربوط به طراحی محیطهای یادگیری تعاملی رخ داده می پردازد و اثر این تحولات را بر نظامهای یادگیری بررسی می کند .
آموزش با کمک کامپیوتر
فناوری یادگیری ( اصطلاحی که این روزها زیاد شنیده می شود) به زمانی بر می گردد که نخستین کوششها برای دستیابی به نظامهای تدریس متکی بر ماشین به عمل آمد و« اسکینر» از پیشگامان مکتب« رفتارگرا» آن را ابداع و پیشنهاد کرد. نقطه محوری نظریه رفتارگرا« ساده سازی» بیش از اندازه است .این ساده سازی دو جنبه اصلی دارد :نخست مطالعه «علمی» روان شناسی را به سطح بررسی عینی رفتار قابل مشاهده تنزل می دهد. یعنی، شناخت را عارضه ای جانبی می داند که در توضیح رفتار نقش اصلی را بر عهده ندارد. از این رو، توضیح رفتار را به مطالعه قواعد یادگیری محدود می کند. دوم ، از نظر «اسکینر» مهمترین شکل یادگیری « شرطی شدن عامل» است. موضوع بنیادی در شرطی شدن عامل، آن است که رفتار را نتایج رفتار شکل می دهد. بنابراین،تحکیم و تثبیت رفتار ، نتیجه عمل و پاسخ و جایزه ای است که در مقابل عمل دریافت می شود.
این چهارچوب ، شالوده ای است که دیدگاه فوق العاده«فنی» «روانشناسی کاربردی» بر آن بنا شده است . در روانشناسی کاربردی بر تعریف بسیار دقیق و عملی هدفهای مورد نظر تاکید می شود . این نگرش در شکل «هدفهای رفتاری» (مشخصه هاو مهرتها و نتایج یادگیری مورد نظر در شکل رفتارهای قابل سنجش ) بر امر آموزش اثرهایی بسیار ژرف باقی گذارد. هر رفتار مورد نظر از راه تحکیم بخشیدن به یک رشته مراحل بینابینی برای رسیدن به هدفهای نهایی رفتار، شکل می پذیرد. این مفهوم ، انگیزه مستقیمی برای ارائه نخستین «دستگاههای آموزشگر» یا ماشینهای تدریس شد.
این دستگاهها در بدو امر . دستگاههای مکانیکی بود که مواد آموزشی را با نظم وترتیب دقیق و تعریف شده ای در اختیار دانش آموزان یا فراگیرندگان قرار می داد. با این فرض که چون مواد و مطالب آموزشی در این روش بطور انعطاف ناپذیر بهینه و ارائه می شود، فرآیند یادگیری را نیز در هر مورد می توان بهینه کرد. دسترسی بیشتر به کامپیوتر در دهه های شصت و هفتاد، رسانه های پر قدرت تری را وارد کار کرد. مسیرهای ثابت تعبیه شده در ماشینهای سری اول جای خود را به نظامهای شاخه ای داد . برای مثال، بسته به پاسخهایی که فراگیرنده می داد، مسیرهای متفاوتی را می توانست انتخاب کند.
راه و رسم طراحی آموزشی در «نظامهای تدریس متکی بر کامپیوتر» به عنوان رسمی پایدار باقی ماند. تا اینکه در اواسط دهه شصت میلادی کتاب «گانیه» با نام «شرایط یادگیری»انتشار یافت. این کتاب کوششی بود برای نظام دار کردن یک نظریه یادگیری رسمی که در شکل گیری نگرشها « یادگیری به کمک کامپیوتر» بسیار مؤثر واقع شد .
نظریات گانیه شالودهای بود برای «طراحی آموزش» که نگرش بسیار منضبطی را بر طراحی آموزش اعمال می کند. نخست باید هدفهای رفتاری به طور منظم به مهارتهای برای استخراج صورت زیر محتواها یا زیر برنامه درسی استفاده شود و مهارتهای ساده تر باید قبل از مهارتهای پیچیده تمرین و آموخته شود .ساختار نظام دار «ریزبرنامه درسی» با نظامهای تمرین و تکلیف و ممارست که همواره مورد تاکید مسئولان آموزش و پرورش است هماهنگی کامل دارد. «لوریلارد« می گوید این دیدگاه در عمل بسیار موفق از کار درآمد و راهبردی بود رسمی و نظام دار برای طراحان «یادگیری به کمک کامپیوتر و آموزش بر پایه کامپیوتر» برخی چنین دیدگاههایی را به حوزه «محیطهای یادگیری چند رسانه ای» نیز وارد کرده اند.
«لوگو » و محیطهای یادگیری «ساختار گرا»
«پاپر» دیدگاه کاملاً متفاوتی در زمینه یادگیری به کمک کامپیوتر اختیار کرد. راه و رسمی که پاپر دیدگاههای خود را از آن می گرفت، با راه و رسم مرسوم در «طراحی آموزشی» از بیخ و بن متفاوت بود . «پیاژه» چهارچوبی هوشمندانه برای آنچه که او آن را «شناخت شناسایی ژنتیک» می نامید به وجود آورد . به طور ساده ،پیاژه می خواست بداند که «کودک معلومات خود را از جهان پیرامون چگونه بدست می آورد .» در مبحث شناخت شناسی دو راه ورسم عمده وجود دارد؛ یکی« راه و رسم تجربه گرا» که می گوید، ما از راه حواس، اطلاعات کاملاً دقیقی از هان و یا دست کم پدیده های اصلی آن به دست می آوریم و دیگری«راه ورسم خردگرا» که بر عکس، ر ساختارهای عقلانی از پیش ساخته شده که به کمک آن می توانیم پدیده های جهان را معنا کنیم تاکیدمی ورزد هر دو اندیشه ، بر پیشرفت علوم جدیدآثارژرفی نهاده اند .
روان شناسی رفتار گرا ، به راه و رسم تجربه گرا بسیار نزدیک است. از طرف دیگر، بحث جدید تجزیه و تحلیل زبان به شدت تحت تاثیر اندیشه های «چامسکی» است که معتقد به وجود «ابزار دریافت منطقی درون ساخت » زبان است. پیاژه موضع سومی اختیار کرد . او معتقد بود که کودک از راه تعامل با محیط، معلومات خود را درباره جهان شکل می دهد .« نظریه ساختاری یادگیری» و نظریه« شناخت تکوینی » پیاژه، به درک طراحی محیطهای یادگیری چند رسانه ای کمک بسیار کرد . در نظریه پیاژه دانش آموزان یا فراگیرندگان ، سازندگان فعال معلومات خود هستند.
پاپر از این نظریه ها الهام گرفت و آنها را شالوده طراحی محیطهای یادگیری قرار داد. این امر فرایندهای تکوینی را تسهیل می کرد. به گفته پاپر ، او برای طراحی محیطهای یادگیری متکی بر کامپیوتر ،تعدادی «فکربکر» ابداع کرد و این ابزارها را برای طراحی زبان لوگو و تعاملات یادگیری به کار برد. هدف از معرفی زبان لوگو برای کودکان ،فقط معرفی یک زبان برنامه نویسی جدید نبود، بلکه او می خواست شناخت تکوینی کودکان را به کمک این زبان تسریع کند. مهمترین مشخصه زبان لوگو «لاک پشت رسام است» لاک پشت در لوگو، شکل متحرک کوچکی است که فرمانهای زبان لوگو را اجرا میکنددراشکال مجردتر، جای لاک پشت را ، تیرک مکان نمای صفحه نمایش کامپیوتر قرارگرفته است.
مثل، رسم مثلث یا مستطیل یا خط ساده. در برنامه بعدی ، کودک می تواند این فرایندها را با هم ترکیب کند و اشکال پیچیده تری بسازد. برای مثال، شکل خانه ای را رسم کند. لاک پشت زبان لوگو (یا تیرک مکان نما) یکی از همان« فکر بکر» هاست که شیئی است موقت و گذرا. توجه پاپر،بخصوص معطوف به ریاضیات کودک بود. بسیاری از مفاهیم ریاضی برای کودکان ، مجرد و دور از ذهن به نظر می رسد. شیئی موقت (لاک پشت ) به کودک اجازه می دهد تکالیف خود را بنا بر تجارب عادی و روزمره معنا کند و در عین حال به او کمک می کند تا به دنیای مجردات پا گذارد. وقتی از کودک می خواهید دایره ای را رسم کند ، ابتدا این کار مشکل به نظر می رسد. بنا براین، او را تشویق می کنید تا از تجسم شهودی ابعاد بدنی خود استفاده کند . برای مثال، دایره وار قدم بزند. فرمانها در لوگو در اصل فرمانهای ساده ای هستند؛ فرمانهای مثل، کمی به جلو، کمی به چپ،کمی به راست… این دستورها همان برنامه کار لاک پشت است.نتیجه این دیدگاهها این شدکه زمانی کودک 8 ساله ای به پاپرگفت:« دایره دراصل چیزی جزیک چندضلعی با تعداد زیادی ضلع کوچک نیست» . واین همان درک کامل ریاضی است. با این تفاوت که معلومات راکودک خودکشف کرده است . یعنی کودک از راه فعالیت با زبان لوگو به این درک می رسد و معلوماتی که به دست می آورد، محصول تلاش خود او است و نه کس دیگر. فکر شیئی موقت یا محتوای موقت در طراحی محیطهای یادگیری تعاملی و با هدف کسب مهارتهای پیچیده و مجرد نقش بسزایی دارد.
در زبان لوگو اشتباهات فقط خطاهایی نیستند که قلم می خورند، بلکه هر خطا خود فرصتی برای یادگیری است. تبدیل خطا به بخش سازنده فرایند یادگیری، نکته مهم دیگری است. عده ای از روان شناسان آموزشی حین انجام دادن آزمایشی و هنگامی که مثلثی را به زبان لوگو رسم می کردند مرتکب اشتباه شدند. این اشتباه را در شکل می بینید.
ابتدا دو ضلع مثلث را رسم کردند و بعد لاک پشت لوگو را در زاویه معینی قرار دادند تا ضلع سوم را رسم کنند. اما بجای فرمان 135 درجه، فرمان 40 درجه دادند. به مجرد صدور فرمان لاک پشت از صفحه نمایش فرار کرد. واکنش روان شناسان قابل توجه بود. به جای اینکه ناراحت شوند، بوجود آمدند و کوشیدند با حرکات مختلفی مسئله را حل کنند. این گونه برخورد با خطا در تسهیل یادگیری فهال نقش عمده ای دارد.
پاپر در طراحی محیطهای یادگیری چند رسانه ای آموزشی «فکر بکر» دیگری را بکار گرفت با« زیر دنیاها» در زبان لوگو ارتباط مستقیم دارد. زیر دنیاها به زبان لوگو طراحی می شد تا کودک بتواند مفاهیم معینی را در آن کشف کند. برای مثال، در دنیای واقعی نیوتنی، کودک اشیا را می بیند و لمس می کند. پاپر معتقد بود که کنار آمدن کودک با فیزیک نیوتنی مبنای بهتری است تا روی آوردن او به مطالب و فرمولهای کتابهای درسی. فناوری چند رسانه ای، شالوده «زیر دنیاهای» بسیار پیچیده تری بود از آنجا که لوگو می توانست خلق کند. مفهوم زیر دنیاها، زمینه فناوری توانمندی برای ساختن محیطهای یادگیری تعاملی فراهم آورد.
مکاشفه و درک خطا، بخش اصلی یادگیری فعال است.
اندیشه های هوشمندانه دیگری هست که نقش آنها ، در طراحی محیطهای یادگیری چند رسانه ای آموزشی چشم گیر است. تاثیر فناوری چند رسانه ای اکنون بیش از هر زمان دیگری است. دهه اخیر شاهد انقلابی در چند رسانه ایها و ارتباط راه دور بوده و اثرهای آن بر همه حوزه های کار و زندگی و آموزش مشهود است. در حال حاضر چالش اصلی در حوزه آموزش، تولیدات آموزشی با کیفیت بسیار زیاد است و در این راه مفاهیم مرتبط با «لوگو» نقش مهمی ایفا می کند.
ساده سازی
«ساده سازی» از زاویه دیگری در مقابل طراحی آموزشی نظام دار قرار می گیرد. اصول این نگرش را «کارول» جمع بندی کرده است . کارول و همکاران او تحقیقی انجام دادند تا ببینند افراد بزرگسال چگونه کار کردن با برنامه های کاربردی نظر واژه پردازها را یاد می گیرند . آنان تجربیات بسیاری اندوخته
دانلود مقاله کامل درباره چندرسانه ای ها و انقلاب یادگیری 15 ص
