از دیرباز فنون مربوط به ادب را فنون ادبیه یا علوم ادبیه گفتهاند و مجموع فنون ادبیه را ادبیات نام دادهاند. قدما در تعداد فنون ادبی اختلاف دارند. بعضی آن را هشت فن و برخی بیشتر دانستهاند.
ادیب در آن روزگار به کسانی گفته میشد که از همة دانشهای ادبی یا بیشتر آنها کمابیش آگاهی داشت.
به تعبیر عام ادبیات معنای وسیعی دارد و بسیاری از آثار علمی و فکری را شامل میشود. اما به تعبیر خاص، ادبیات به معانی گوناگون به کار میرود.
محیط اجتماعی مؤثرترین عامل در پدید آمدن آثار ادبی است. در دورهای که مردم رفاهی نسبی داشتهاند و زمام امور مملکتی در دست فرمانروایان عادل و مقتدر بوده، گویندگان و نویسندگان آن دوره آثار برجستهای عرضه کردهاند و برعکس روزگاری که جامعه با انحطاط روبرو شده، تدریجاً آثار انحطاط به ادبیات نیز نفوذ کرده است.
مسئلة جاودانگی زن و میرنده بودن مرد را در اساطیر ایرانی میتوان یافت. واژة «زن» با «زادن» مربوط است و نام کیومرث به معنی زنده میرا است (gayo mareta). اجساد مردگان را در حالتی که پاها را جمع کردهاند و روی مردگان را با گل اخرا اندوده مییابیم.
در سراسر نجد ایران تا حدود سند و همچنین تا آسیای صغیر و مصر مادرسالاری نظام مشترک است.
از زُروان دو پسر بوجود میآید: تاریکی و روشنی. میان این دو نبرد است. میانجی نبرد آنها ایزدمهر است که داور انسان نیز هست. این ایزدمهر در آیین زروانی پدیدهای است ایرانی که به تأثیر تمدن آسیای غربی صورت زروانی یافته است.
ستایش ایزدان باستانی که یکی از آنها ایزدمهر بود با رسمها و آیینهای ویژة خود که قربانی نیز در میان آنها موسوم بود، از کهنترین زمان در میان ایرانیان رواج داشت.
گاتها کهنترین و مقدسترین بخش اوستاست. در کتب بسیار کهن دینی برهمایی و بودایی گاثا عبارت از قطعات منظومی است که در میان نثر باشد.
دانلود پاورپوینت تاریخ ادبیات ایران (1) - 166 اسلاید