تحقیق غائب مفقود الاثر، وضع حقوقی و قوانین مربوط به آن

اختصاصی از کوشا فایل تحقیق غائب مفقود الاثر، وضع حقوقی و قوانین مربوط به آن دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:170

چکیده:

الحمد الله الکافی حسب الخلایق وحده و الحمد الله علی نعمه و استزید من کرمه و اشهد ان لا اله الا هو الموصوف بقدمه و اشهد ان محمداً عبده و رسوله الطاوی السموات بقدمه.
بسم ا. الرحمن الرحیم – نام خداوندی است که تا او نخواهد صبا پرده گل نشکفاند و باد گیسوی شمشاد نجنباند، بیحکم او زمرد غنچه پیچانده نشود، بیصنع او لاله پر ژاله نگردد، هر دیده‌ای که نه در جمال آن نام نگردید، دوخته باد، هرقدمی که نه در راه موافقت حق پوید به تیغ قطعیت پی کرده باد، شکر و سپاس بیقیاس معبودی را جنت قدرته که آفریننده مخلوقات عالمست و روزی دهنده نبات و آدم، کریمی که خوان نعمتش بر مطیع و بر عامی و ادانی و اقامی کشیده و گسترده، رحیمی که از دیوان رحمتش در گوش جان هرگنهکار چند بار این ندا میرسد که: هل من تایب – هل من مسائل – هل من مستغفر.

فهرست مطالب:
مقدمه
تقسیم مطالب
باب نخست – کلیات
تقسیم موضوع
فصل یکم – تعاریف
1) علل غیبت و حکم غایب
2) امور مالی غایب
3) غایب و بقای زوجیت
4) غیبت و حکم دادگاه
5) تعریف غایب مفقود الاثر
و تفکیک آن از مفاهیم مشابه (‌غایب مجهول المکان ومفقود)
6) عناصر تحقق مفهوم حقوقی غیبت
فصل دوم – مصوبات مصرحه در مورد غایب مفقود الاثر
گفتار یکم – قانون مدنی و امور حسبی
گفتار دوم – قوانین متفرقه
باب دوم – وضع حقوق مالی غایب
تقسیم موضوع
فصل یکم – وضع حقوقی غایب قبل از نصب امین
گفتار یکم – وضع حقوقی غایب قبل از مداخله دادستان و نصب امین
بندیکم – اداره فضولی اموال غایب
بنددوم – اداره اموال غایب به وسیله نماینده قراردادی
الف – دخالت وکیل
ب- اقدام وصی
بند سوم – اداره اموال غایب به وسیله نماینده قانونی
گفتار دوم – وضع حقوقی غائب پس از اطلاع مقام قضایی تا نصب امین
1- حدود مسئولیت و صلاحیت محلی دادستان
2- مسئول جبران خسارت وارده به اموال غایب
3- وضع ایرانیان غایبی که در خارج اموالی دارند
فصل دوم – مرحله تعیین امین
تقسیم فصل
گفتار یکم – هدف، شرایط کلی و مفهوم امانت
1- هدف از نصب امین
2- موارد تعیین امین
3- معنای امانت
4- شرط ضمان
گفتار دوم – تقاضای تعیین امین و مرجع صالح
1- متقاضی تعیین امین
2- طریق درخواست تعیین امین
3- وظایف دادگاه و نحوه انتخاب امین
4- نصب امین درخارج از ا یران
5- ضم امین و موارد آن
6- تعیین امین موقت
7- تعیین ناظر
8- تعدد امنا و نظار
9- قبول امین یا ناظر و دستور دادگاه
گفتار سوم – شرایط امین، اولویت‌ها
الف – شرایط امین
ب- اولویت‌های نصب امین
گفتار چهارم – اختیارات، وظایف و مسئولیتهای امین
1- شروع وظایف و حدود اختیارات امین غائب
2- تنظیم صورت جامع از کلیه اموال قبل از مداخله
3- نگهداری و اداره اموال
4- فروش اموال ضایع شدنی
5- فروش اموال منقوله غیر لازم
6- منع فروش و رهن اموال غیر منقول
7- ترتیب پرداخت دیون و نفقه زوجه و اقارب
8- نمایندگی امین از طرف غایب در دعاوی
9- تقسیم سهم الارث غائب
10- دخالت در مهر و موم‌ ترکه مورث غائب و رفع آن
11- درخواست تحریر ترکه مورث غایب
12- پرداخت هزینه‌ها
13- صلح دعاوی
14- تحویل دادن اموال پس از زوال سمت
گفتار پنجم – حقوق و مسئولیت‌های امین
بند یکم – حقوق امین
الف – حق الزحمه امین و مرجع صالح در تعیین حق الزحمه
بند دوم – مسئولیت‌های امین
الف- مسئولیت مدنی
ب- مسئولیت کیفری
گفتار ششم – عزل امین
1- موارد عزل امین
2- نحوه رسیدگی و مرجع صلاحیتدار در عزل امین
3- پایان دوره امانت و نظارت
فصل سوم – تصرف موقت ورثه در اموال غایب
تقسیم فصل
گفتار یکم – ارکان ماهوی حق ورثه نسبت به اموال غایب
1- مفهوم ورثه
2- مفهوم تصرف موقت
گفتار دوم – شرایط تصرف موقت ورثه در اموال غایب
1- موارد اجرای این مرحله
2- شرایط درخواست تصرف موقت اموال غایب از دادگاه
3- دادگاه صالح در درخواست تصرف موقت اموال
4- نحوه رسیدگی به درخواست تصرف موقت اموال
5- اختیارات و وظایف ورثه
باب سوم – حکم موقت فرضی غایب و دادن اموال به تصرف قطعی ورثه
تقسیم موضوع
فصل یکم – اقسام موت و مبنای حکم موقت فرضی غایب
گفتار یکم – اقسام موت و حقیقت ماهوی آن
1- اقسام موت
2- موت حقیقی
3- موت حکمی
4- موت فرضی
گفتار دوم – تردید در مرگ انسان و حکم آن
بند یکم – قاعده فقهی
بند دوم – حقوق موضوعه
الف – قانون مدنی
ب- امارات قانونی
ج – بررسی امارات قانونی و قضایی
فصل دوم – صدور حکم و آثار آن
تقسیم فصل
گفتار یکم – مقدمات و شرایط صدور حکم موت فرضی
1- متقاضیان حکم
2- دادگاه صالح برای صدور حکم موت فرضی
3- شرایط شکلی درخواست
گفتار دوم – نحوه رسیدگی دادگاه
1- تکالیف دادگاه پیش از صدور حکم
2- حکم دادگاه و مندرجات آن
3- ابلاغ حکم و تجدید نظر در آن
گفتار سوم – سوابق فقهی
1- لمعه – شهید اول
2- قواعد – علامه حلی
3- مختصر المنافع – محقق حلی
گفتار چهارم – آثار حکم موت فرضی
1- آثار حکم در امور مالی و غیر مالی
فصل سوم – الغای حکم موت فرضی و بازگشت غایب
گفتار یکم – آثار کشف زنده بودن غایب
– ابطال حکم موت فرضی
بند اول – تاثیر بازگشت غایب در اموال
الف – وضع منافع و نمائات
ب- وضع اموال مصرفی و تلف شده
بند دوم – تاثیر بازگشت غائب در عقد نکاح
الف – بازگشت زوج غایب
ب- بازگشت زوجه غایب
باب چهارم – وضعیت خانواده‌ غایب
تقسیم موضوع
فصل یکم – تکلیف زوجه غایب
گفتار یکم – ترک زندگی خانوادگی توسط زوج و مقایسه آن با مفهوم غیبت
گفتار دوم – درخواست زوجه مبنی بر صدور حکم موت فرضی برای انحلال نکاح
1- متقاضی صدور حکم
2- عده زوجه غایب
3- بازگشت غایب پس از صدور حکم موت فرضی
گفتار سوم – درخواست طلاق از ناحیه زوجه و آثار آن
1- شرایط درخواست طلاق
2- عده زوجه غایب
3- نفقه زوجه در ایام عده
4- وضعیت توارث
گفتار چهارم – مطالعه تطبیقی در مورد غایب مفقود الاثر شدن زوج و وضعیت زوجه در بین اقلیت‌های مذهبی و مقایسه آن با حقوق ایران
1- آیین یهود
2- ارتدوکس
3- دین زرتشت
4- ارامنه گریگوریان
نتیجه
کلید واژه
پیوست‌ها
پیوست یکم – نمونه‌هایی از رویه عملی محاکم
پیوست دوم – اهم مسائل پیرامون غایب مفقود الاثر
فهرست منابع و مآخذ

پایان نامه وضعیت حقوقی زوجه غایب مفقود الاثر در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی با فقه اسلامی (فقه عامه و فقه امامیه)

اختصاصی از کوشا فایل پایان نامه وضعیت حقوقی زوجه غایب مفقود الاثر در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی با فقه اسلامی (فقه عامه و فقه امامیه) دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت:word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:175

پایان نامه رشته حقوق برای دریافت درجه کارشناسی ارشد(M A)

مقدمه

اهمیت خانواده و اثر انکار ناپذیر آن در سلامت انسان و اجتماع باعث شده است که تمامی علوم انسانی مانند جامعه شناسی ، فلسفه ی اخلاق، اقتصاد، تاریخ ، حقوق و حتی علوم دیگر مانند زیست شناسی و آمار از دیدگاه ویژه خود به آن بپردازند حقوق خانواده از پژوهشهای این علوم برای تنظیم قواعد حاکم بر آن کانون طبیعی و اجتماعی سود می برند.

در حقوق کنونی با اندکی مسامحه می توان در تعریف خانواده گفت: «گروهی است که به دلیل قرابت یا زوجیت، همبستگی حقوق و اجتماعی یافته و در رهبری و ریاست مقامی قرار گرفته است»

خانواده در معنی خاص و محدود خود شامل زن و شوهر و فرزندان آنها می باشد گروهی که هدایت و حمایت آنان با پدر است و همبستگی میان اعضای آن حقوق و تکالیفی به بار می آورد که در میان سایر خویشان وجود ندارد. در ماده ۱۱۰۵ قانون مدنی که ریاست خانواده را به شوهر اختصاص داده است خانواده به همین معنی محدود به کار رفته است.

تا زمانی که شوهر در محل زندگی و اقامت خود حضور دارد ، اموال، اولاد و همسر او تحت نظام حقوقی مشخصی قرار دارند ولی هرگاه این شخص ناپدید شد و اثری از او یافت نشد، نظام حقوقی حاکم بر اموال،اولاد و همسر او که هر کدام بحث مستقلی بوده و مباحث مربوط به خود را می طلبد به تبع آن تغییر خواهد کرد.

بنابراین باید ابتدا به بیان مفهوم غیبت بپردازیم تا مشخص شود که غایب مفقود الاثر چه کسی است؟ و سپس ببینیم که همسر او در دوران غیبت دارای چه حقوق و تکالیفی خواهد بود؟

نخستین عنصر تعریف حقوقی غایب ، غیبت است یعنی غیبت از اقامتگاه (محل سکونت یا محل کار) که همان مرکز مهم امور شخص می باشد.

ماده ۱۰۰۲ قانون مدنی قرار می دارد: اقامتگاه هر شخصی عبارت از محلی که شخص در آنجا سکونت داشته و مرکز مهم امور او نیز در آنجا باشد اگر محل سکونت مشخص غیر از مرکز مهم امور او باشد مرکز امور او اقامتگاه محسوب می شود.

فهرست مطالب

چکیده

مقدمه

بخش اول: حقوقی مالی وغیرمالی زوجه غایب درحقوق ایران وفقه اسلام (عامه-امامیه)

فصل اول : حقوق مالی زوجه غایب در حقوق ایران و فقه اسلام

مبحث اول : نفقه زوجه غایب

گفتار اول : تعریف نفقه

بند اول : معنای لغوی نفقه

بند دوم : معنای اصطلاحی نفقه

الف – نفقه از نظر فقهی (عامه-امامیه)

ب – نفقه از نظر حقوقی

گفتار دوم : ادله وجوب نفقه

بند اول : در قرآن کریم

بند دوم : در سنت اسلام

بند سوم : اجماع فقهای اسلامی

گفتار سوم : ویژگیها و میزان نفقه زوجه

بند اول : ویژگیهای نفقه زوجه

الف – تقدم نفقه زوجه بر نفقه اقارب

          ۱- از دیدگاه فقهای اسلام

          ۲- از دیدگاه حقوق ایران

ب – تمکن مالی زوجین در ارتباط با نفقه

          ۱- از نظر حقوق ایران

          ۲-از نظر فقه اسلام

             ۲-۱-فقه عامه

             ۲-۲-فقه امامیه

ج – حق مطالبه نفقه زمان گذشته توسط زوجه

          ۱- از نظر حقوق ایران

          ۲- از نظر فقهای اسلام

             ۲-۱- فقهای عامه

             ۲-۲-فقهای امامیه

د – تقدم نفقه زوجه بر سایر دیون شوهر

          ۱- از نظر حقوق ایران

          ۲- از نظر فقه اسلام

ه – تبدیل شدن نفقه گذشته به دین

          ۱- در حقوق ایران

          ۲- در فقه اسلام

            ۲-۱- فقه عامه

            ۲-۲- فقه امامیه

بند دوم : میزان نفقه زوجه

الف – دیدگاه فقهای اسلام

          ۱- فقهای امامیه

          ۲- فقهای عامه

ب – دیدگاه قانونی

گفتار چهارم : بررسی فقهی و قانونی نفقه

بند اول : در صورت بقاء رابطه زوجیت

       الف- از نظر فقهای امامیه

       ب- از نظر فقهای عامه

       ج- در حقوق ایران

بند دوم : در صورت انحلال نکاح

الف – نفقه زوجه در عده طلاق رجعی

          ۱- در حقوق ایران

          ۲- از نظر فقهای امامیه

          ۳- از نظر فقهای عامه

ب – نفقه زوجه در طلاق بائن و فسخ نکاح

          ۱- در حقوق ایران

          ۲- از نظر فقهای امامیه

          ۳- از نظز فقهای عامه

ج – نفقه زوجه در عده وفات

          ۱- دیدگاه فقهای امامیه

          ۲- در قانون مدنی ایران

          ۳- دیدگاه فقهای عامه

مبحث دوم : مهریه زوجه غایب

گفتار اول : تعریف مهریه

بند اول : معنای لغوی مهریه

بند دوم : معنای اصطلاحی مهریه

الف – از نظر فقهی (عامه-امامیه)

ب – از نظر حقوقی

گفتار دوم : ادله وجوب مهر

بند اول : در قرآن

بند دوم : در سنت اسلام

بند سوم : اجماع فقهای اسلامی

بند چهارم : دلیل عقل

گفتار سوم : مالکیت زن بر مهریه و ضمانت اجرای آن

بند اول : مالکیت زن بر مهریه

          الف- از نظر حقوقی

          ب- از نظر فقهای اسلام

              ۱- فقهای امامیه

              ۲- فقهای عامه

بند دوم : ضمانت اجرای آن

          الف- از نظر حقوقی

          ب- از نظر فقهای اسلام

گفتار چهارم : مهریه زوجه قبل و بعد از انحلال نکاح

بند اول : مهریه زوجه غایب قبل از طلاق

          الف- از نظر حقوقی

          ب- از نظر فقهی

بند دوم : مهریه زوجه غایب بعد از طلاق

          الف- از نظر حقوقی

          ب- از نظر فقهی

بند سوم : مهریه زوجه غایب در صورت صدور حکم موت    فرضی غایب

             الف- از نظر حقوقی

             ب- از نظر فقهی

مبحث سوم : میراث زوجه غایب و شرایط مربوط به آن

گفتار اول : تعریف ارث

بند اول : معنای لغوی ارث

بند دوم : معنای اصطلاحی ارث

الف – از نظر حقوقی

ب – از نظر فقهی (عامه-امامیه)

گفتار دوم : شرایط تحقق ارث زوجه غایب

بند اول : فوت غایب (حقیقی یا فرضی)

بند دوم : وجود علقه زوجیت

          الف- از نظر حقوقی

          ب- از نظر فقهی

بند سوم : بقاء زوجیت در زمان فوت

بند چهارم : دائمی بودن نکاح

الف – در فقه اسلامی

      ۱- فقه عامه

      ۲- فقه امامیه

      ۲-۱-وجود توارث به طور مطلق

      ۲-۲-وجود توارث در صورت انتفاء شرط عدم

             وراثت

      ۲-۳- وجود توارث با قراردادن شرط

      ۲-۴- عدم توارث به طور مطلق

ب- در حقوق ایران

بند پنجم : ممنوع نبودن از ارث

الف – کفر

      ۱- از نظر فقه امامیه

      ۲- از نظر حقوق ایران

      ۳- از نظر فقه عامه

ب – قتل

       ۱- از نظر فقه امامیه

       ۲- از نظر حقوق ایران

       ۳- از نظر فقه عامه

گفتار سوم : اموال و حقوق موضوع ارث

بند اول : اموال موضوع ارث

الف – از نظر فقهی

ب – از نظر حقوقی

      ۱- اموال منقول

      ۲-قیمت ابنیه و اشجار

           بند دوم : حقوق موضوع ارث

        الف – حق شفعه

           ۱- از نظر حقوقی

           ۲- از نظر فقهی

       ب – ارث زوجه از حق خیار

           ۱- از نظر حقوقی

           ۲- از نظر فقهی

گفتار چهارم : اثر بازگشت غایب نسبت به ارث زوجه

          گفتار پنجم : اجرت المثل ایام زوجیت زوجه

                     بند اول:در حقوق ایران

                     بند دوم:در فقه اسلام

بخش دوم : تکالیف زوجه غایب مفقودالاثر در حقوق ایران و فقه اسلام
(فقه عامه-فقه امامیه)

فصل اول : حضانت

مبحث اول : در حقوق ایران

مبحث دوم : در فقه اسلام

گفتار اول : از نظر فقهای امامیه

گفتار دوم : از نظر فقهای عامه

فصل دوم : عده زوجه غایب

مبحث اول : در فقه اسلامی

         گفتاراول : فقه امامیه

          گفتار دوم : فقه عامه

مبحث دوم : در حقوق ایران

بخش دوم : حق غیرمالی زوجه غایب مفقودالاثر در حقوق ایران و فقه اسلام               (حق انحلال نکاح)

مبحث اول : طلاق زوجه غایب در اسلام و حقوق ایران

گفتار اول : در فقه امامیه

گفتار دوم : در فقه عامه

          گفتار سوم: در حقوق ایران

بند اول : طلاق زوجه به علت غیبت شوهر

       الف- مقررات شکلی و تشریفات طلاق زوجه غایب

       ب- اثر عدم رعایت مقررات و تشریفات مربوط به طلاق            زوجه غایب

        ج- ابتداء مدت چهار سال انتظار برای صدورحکم طلاق

         د- نمونه ای از آراء محاکم در خصوص طلاق زوجه به              علت غیبت شوهر

بند دوم: طلاق زوجه غایب به علت عسر و حرج ناشی از غیبت

       الف- مبنای فقهی قاعده

        ب- معیار تمییز عسر و حرج برای زوجه غایب

   ۱- عسر و حرج به دلیل عدم امکان انفاق

     ۱-۱- در فقه امامیه

     ۱-۲- در فقه عامه

     ۱-۳- در حقوق ایران

۱-۳-۱- استنکاف شوهر از پرداخت نفقه زن                      حداقل به مدت شش ماه

     ۱-۳-۲- عسر و حرج به دلیل عدم امکان انجام                     وظایف خاص زناشویی

         ج- نمونه ای از آرای محاکم در خصوص عسر و حرج             زوجه ناشی از غیبت زوج

         بند سوم : طلاق زوجه غایب با استفاده از شرط وکالت در طلاق

الف – فقه امامیه

ب‌- فقه عامه

       ج- در حقوق ایران

        مبحث دوم : راههای دیگر انحلال نکاح برای زوجه غایب

         گفتار اول : حق فسخ نکاح زوجه غایب

        بند اول : در فقه اسلامی

        بند دوم : در حقوق ایران

               الف- موجبات فسخ نکاح

         گفتار دوم:تأثیر صدور حکم موت فرضی بر رابطه نکاح(از نظر فقهی و                       حقوقی)

        بند اول : نظریه سرایت حکم موت فرضی بر رابطه نکاح و                      انحلال آن

         بند دوم : نظریه عدم سرایت حکم موت فرضی بر رابطه زوجیت

    – نتیجه گیری

    – رویه قضایی و قوانین مرتبط

    – منابع و مواخذ

فهرست منابع

الف- کتب( به فارسی )

1. اباذری فومشی، منصور، نحوه عملی رسیدگی به دعاوی خانوادگی در محاکم و دادسرا ،چاپ سوم، انتشارات خرسندی، سال ۱۳۸۷٫
2. امامی، حسن، حقوق مدنی ، جلد چهارم، تهران کتابفروشی اسلامی، چاپ ششم، سال ۱۳۷۰٫
3. امامی ، حسن، حقوق مدنی،  جلد پنجم، تهران کتابفروشی اسلامی، چاپ پنجم
4. اباذری فومنی، منصور ، ۱۳۷۷، انحلال نکاح دائم از نظر قانون مدنی ایران، نشر خیام، چاپ اول ، سال ۱۳۷۷٫
5. بهنود، یوسف، ۱۳۶۹، احوال شخصیه از دیدگاه قوانین، انتشارات انزلی، چاپ اول ، ۱۳۶۹٫
6. باباخانی، زرین، ۱۳۷۷، مهریه حقوق خاصه زوجه، نشر رامین، چاپ اول ، سال ۱۳۷۷٫
7. حائری، شیخ محمد باقر، ازدواج و طلاق در اسلام و سایر ادیان، نشر حائری، سال ۱۳۶۴٫

به عربی

۱-      قرآن کریم.

۲-      ابن با بویه قمی (شیخ صدوق)، محمد بن علی بن حسین، معانی الاخبار،‌چاپ سربی.

۳-      ابن قدامه، عبدا… بن احمد بن محمود، المغنی، در فقه حنبلی و مقایسه آن با سایر مذاهب،‌ در ده مجلد، قاهره، ۱۳۹۰ به بعد.

۴-      انصاری، شیخ مرتضی، مکاسب، کتب النکاح ، چاپ تبریز، سال ۱۳۷۵٫

۵-      الخطیب، انور، الزواج فی شرع الاسلامی و القوانین البنانیه ، چاپ بیروت، دارالعلم الملائین، الطبقه الاولی، ۱۹۶۰ میلادی.

۶-      ابراهیم، انیس، عبدالحلیم، نظام النفقات ، چاپ قاهره، سال ۱۳۴۹٫

۷-      بدران، ابوالعینین بدران ، الفقه للاحوال الشخصیه،‌ دارالنهضه العربیه ، بی‌تا.

ب- مجلات

قاسم زاده، مرتضی، ۱۳۷۵، مجله دیدگاههای حقوق، شماره اول، نشریه دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری

ج- قوانین و رویه قضایی :

1. قانون مدنی در ایران مصوب ۱۳۳۹
2. قانون امور حسبی مصوب ۱۳۱۹٫
3. قانون مسئولیت مدنی مصوب ۱۳۳۹٫
4. قانون واگذاری حضانت فرزندان صغیر یا محجور به  مادران آنها مصوب ۱۳۶۴٫
5. قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۵۳٫

مقاله وضعیت حقوقی زوجه غایب مفقود ا لاثر در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی با فقه اسلامی (فقه عامه و فقه امامیه)

اختصاصی از کوشا فایل مقاله وضعیت حقوقی زوجه غایب مفقود ا لاثر در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی با فقه اسلامی (فقه عامه و فقه امامیه) دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

تعداد صفحات:175

فهرست مطالب

چکیده

مقدمه

بخش اول: حقوقی مالی وغیرمالی زوجه غایب درحقوق ایران وفقه اسلام (عامه-امامیه)

فصل اول : حقوق مالی زوجه غایب در حقوق ایران و فقه اسلام

مبحث اول : نفقه زوجه غایب

گفتار اول : تعریف نفقه

بند اول : معنای لغوی نفقه

بند دوم : معنای اصطلاحی نفقه

الف - نفقه از نظر فقهی (عامه-امامیه)

ب - نفقه از نظر حقوقی

گفتار دوم : ادله وجوب نفقه

بند اول : در قرآن کریم

بند دوم : در سنت اسلام

بند سوم : اجماع فقهای اسلامی

گفتار سوم : ویژگیها و میزان نفقه زوجه

بند اول : ویژگیهای نفقه زوجه

الف - تقدم نفقه زوجه بر نفقه اقارب

          1- از دیدگاه فقهای اسلام

          2- از دیدگاه حقوق ایران

ب - تمکن مالی زوجین در ارتباط با نفقه

          1- از نظر حقوق ایران

          2-از نظر فقه اسلام

             2-1-فقه عامه

             2-2-فقه امامیه

ج - حق مطالبه نفقه زمان گذشته توسط زوجه

          1- از نظر حقوق ایران

          2- از نظر فقهای اسلام

             2-1- فقهای عامه

             2-2-فقهای امامیه

د - تقدم نفقه زوجه بر سایر دیون شوهر

          1- از نظر حقوق ایران

          2- از نظر فقه اسلام

ه - تبدیل شدن نفقه گذشته به دین

          1- در حقوق ایران

          2- در فقه اسلام

          2-1- فقه عامه

          2-2- فقه امامیه

بند دوم : میزان نفقه زوجه

الف - دیدگاه فقهای اسلام

          1- فقهای امامیه

          2- فقهای عامه

ب - دیدگاه قانونی

گفتار چهارم : بررسی فقهی و قانونی نفقه

بند اول : در صورت بقاء رابطه زوجیت

       الف- از نظر فقهای امامیه

       ب- از نظر فقهای عامه

       ج- در حقوق ایران

بند دوم : در صورت انحلال نکاح

الف – نفقه زوجه در عده طلاق رجعی

          1- در حقوق ایران

          2- از نظر فقهای امامیه

          3- از نظر فقهای عامه

ب – نفقه زوجه در طلاق بائن و فسخ نکاح

          1- در حقوق ایران

          2- از نظر فقهای امامیه

          3- از نظز فقهای عامه

ج – نفقه زوجه در عده وفات

          1- دیدگاه فقهای امامیه

          2- در قانون مدنی ایران

          3- دیدگاه فقهای عامه

مبحث دوم : مهریه زوجه غایب

گفتار اول : تعریف مهریه

بند اول : معنای لغوی مهریه

بند دوم : معنای اصطلاحی مهریه

الف – از نظر فقهی (عامه-امامیه)

ب – از نظر حقوقی

گفتار دوم : ادله وجوب مهر

بند اول : در قرآن

بند دوم : در سنت اسلام

بند سوم : اجماع فقهای اسلامی

بند چهارم : دلیل عقل

گفتار سوم : مالکیت زن بر مهریه و ضمانت اجرای آن

بند اول : مالکیت زن بر مهریه

          الف- از نظر حقوقی

          ب- از نظر فقهای اسلام

             1- فقهای امامیه

             2- فقهای عامه

بند دوم : ضمانت اجرای آن

          الف- از نظر حقوقی

          ب- از نظر فقهای اسلام

گفتار چهارم : مهریه زوجه قبل و بعد از انحلال نکاح

بند اول : مهریه زوجه غایب قبل از طلاق

          الف- از نظر حقوقی

          ب- از نظر فقهی

بند دوم : مهریه زوجه غایب بعد از طلاق

          الف- از نظر حقوقی

          ب- از نظر فقهی

بند سوم : مهریه زوجه غایب در صورت صدور حکم موت    فرضی غایب

             الف- از نظر حقوقی

             ب- از نظر فقهی

مبحث سوم : میراث زوجه غایب و شرایط مربوط به آن

گفتار اول : تعریف ارث

بند اول : معنای لغوی ارث

بند دوم : معنای اصطلاحی ارث

الف – از نظر حقوقی

ب – از نظر فقهی (عامه-امامیه)

گفتار دوم : شرایط تحقق ارث زوجه غایب

بند اول : فوت غایب (حقیقی یا فرضی)

بند دوم : وجود علقه زوجیت

          الف- از نظر حقوقی

          ب- از نظر فقهی

بند سوم : بقاء زوجیت در زمان فوت

بند چهارم : دائمی بودن نکاح

الف – در فقه اسلامی

     1- فقه عامه       

     2- فقه امامیه

     2-1-وجود توارث به طور مطلق 

     2-2-وجود توارث در صورت انتفاء شرط عدم

             وراثت                          

    2-3- وجود توارث با قراردادن شرط

     2-4- عدم توارث به طور مطلق

ب- در حقوق ایران

بند پنجم : ممنوع نبودن از ارث

الف – کفر

     1- از نظر فقه امامیه

     2- از نظر حقوق ایران

     3- از نظر فقه عامه

ب – قتل

       1- از نظر فقه امامیه

       2- از نظر حقوق ایران

       3- از نظر فقه عامه       

گفتار سوم : اموال و حقوق موضوع ارث

بند اول : اموال موضوع ارث

الف – از نظر فقهی

ب – از نظر حقوقی

     1- اموال منقول

     2-قیمت ابنیه و اشجار

           بند دوم : حقوق موضوع ارث

       الف – حق شفعه

           1- از نظر حقوقی

           2- از نظر فقهی

       ب – ارث زوجه از حق خیار

           1- از نظر حقوقی

           2- از نظر فقهی

گفتار چهارم : اثر بازگشت غایب نسبت به ارث زوجه

         گفتار پنجم : اجرت المثل ایام زوجیت زوجه

                     بند اول:در حقوق ایران

                     بند دوم:در فقه اسلام

بخش دوم : تکالیف زوجه غایب مفقودالاثر در حقوق ایران و فقه اسلام
               (فقه عامه-فقه امامیه)

فصل اول : حضانت

مبحث اول : در حقوق ایران

مبحث دوم : در فقه اسلام

گفتار اول : از نظر فقهای امامیه

گفتار دوم : از نظر فقهای عامه

فصل دوم : عده زوجه غایب

مبحث اول : در فقه اسلامی

         گفتاراول : فقه امامیه

          گفتار دوم : فقه عامه

مبحث دوم : در حقوق ایران

بخش دوم : حق غیرمالی زوجه غایب مفقودالاثر در حقوق ایران و فقه اسلام               (حق انحلال نکاح)

مبحث اول : طلاق زوجه غایب در اسلام و حقوق ایران

گفتار اول : در فقه امامیه

گفتار دوم : در فقه عامه

         گفتار سوم: در حقوق ایران

بند اول : طلاق زوجه به علت غیبت شوهر

       الف- مقررات شکلی و تشریفات طلاق زوجه غایب

       ب- اثر عدم رعایت مقررات و تشریفات مربوط به طلاق            زوجه غایب

       ج- ابتداء مدت چهار سال انتظار برای صدورحکم طلاق

         د- نمونه ای از آراء محاکم در خصوص طلاق زوجه به           علت غیبت شوهر

بند دوم: طلاق زوجه غایب به علت عسر و حرج ناشی از غیبت

       الف- مبنای فقهی قاعده

       ب- معیار تمییز عسر و حرج برای زوجه غایب

   1- عسر و حرج به دلیل عدم امکان انفاق

     1-1- در فقه امامیه

     1-2- در فقه عامه

     1-3- در حقوق ایران

1-3-1- استنکاف شوهر از پرداخت نفقه زن                   حداقل به مدت شش ماه

     1-3-2- عسر و حرج به دلیل عدم امکان انجام                    وظایف خاص زناشویی

         ج- نمونه ای از آرای محاکم در خصوص عسر و حرج         زوجه ناشی از غیبت زوج

         بند سوم : طلاق زوجه غایب با استفاده از شرط وکالت در طلاق

الف - فقه امامیه

• فقه عامه

       ج- در حقوق ایران

       مبحث دوم : راههای دیگر انحلال نکاح برای زوجه غایب

         گفتار اول : حق فسخ نکاح زوجه غایب

       بند اول : در فقه اسلامی

       بند دوم : در حقوق ایران

               الف- موجبات فسخ نکاح

         گفتار دوم:تأثیر صدور حکم موت فرضی بر رابطه نکاح(از نظر فقهی و                      حقوقی)

       بند اول : نظریه سرایت حکم موت فرضی بر رابطه نکاح و                     انحلال آن

         بند دوم : نظریه عدم سرایت حکم موت فرضی بر رابطه زوجیت

    - نتیجه گیری

    - رویه قضایی و قوانین مرتبط

    - منابع و مواخذ        

مقدمه

اهمیت خانواده و اثر انکار ناپذیر آن در سلامت انسان و اجتماع باعث شده است که تمامی علوم انسانی مانند جامعه شناسی ، فلسفه ی اخلاق، اقتصاد، تاریخ ، حقوق و حتی علوم دیگر مانند زیست شناسی و آمار از دیدگاه ویژه خود به آن بپردازند حقوق خانواده از پژوهشهای این علوم برای تنظیم قواعد حاکم بر آن کانون طبیعی و اجتماعی سود می برند.

در حقوق کنونی با اندکی مسامحه می توان در تعریف خانواده گفت: «گروهی است که به دلیل قرابت یا زوجیت، همبستگی حقوق و اجتماعی یافته و در رهبری و ریاست مقامی قرار گرفته است»

خانواده در معنی خاص و محدود خود شامل زن و شوهر و فرزندان آنها می باشد گروهی که هدایت و حمایت آنان با پدر است و همبستگی میان اعضای آن حقوق و تکالیفی به بار می آورد که در میان سایر خویشان وجود ندارد. در ماده 1105 قانون مدنی که ریاست خانواده را به شوهر اختصاص داده است خانواده به همین معنی محدود به کار رفته است.

تا زمانی که شوهر در محل زندگی و اقامت خود حضور دارد ، اموال، اولاد و همسر او تحت نظام حقوقی مشخصی قرار دارند ولی هرگاه این شخص ناپدید شد و اثری از او یافت نشد، نظام حقوقی حاکم بر اموال،اولاد و همسر او که هر کدام بحث مستقلی بوده و مباحث مربوط به خود را می طلبد به تبع آن تغییر خواهد کرد.

بنابراین باید ابتدا به بیان مفهوم غیبت بپردازیم تا مشخص شود که غایب مفقود الاثر چه کسی است؟ و سپس ببینیم که همسر او در دوران غیبت دارای چه حقوق و تکالیفی خواهد بود؟

نخستین عنصر تعریف حقوقی غایب ، غیبت است یعنی غیبت از اقامتگاه (محل سکونت یا محل کار) که همان مرکز مهم امور شخص می باشد.

ماده 1002 قانون مدنی قرار می دارد: اقامتگاه هر شخصی عبارت از محلی که شخص در آنجا سکونت داشته و مرکز مهم امور او نیز در آنجا باشد اگر محل سکونت مشخص غیر از مرکز مهم امور او باشد مرکز امور او اقامتگاه محسوب می شود.

ماده 1011 قانون مدنی نیز مقرر می دارد: غایب مفقودالاثر کسی است که از غیبت او مدت بالنسبه مدیدی گذشته و از او به هیچ وجه خبری نباشد.

در مورد انقضای مدت بالنسبه طولانی تشخیص موضوع باید به عرف واگذار شود و نظر عرف نیز نسبت به امر در شرایط مختلف و به اعتبار ازمنه و امکنه متغیر است بنابراین دادگاهها در خصوص مورد با توجه به عرف محل اظهار نظر خواهند نمود و تعیین زمان مشخص از پیش لازم و مناسب نیست.

غایب مفقودالاثر یک اصطلاح حقوقی است که مقنن مواد 1011 تا 1040 قانون مدنی و 126 تا 161 قانون امور حسبی را به این موضوع اختصاص و احکامی را بیان نموده است.

علاوه بر آن در فقه موضوع غیبت و غایب مورد بحث و بررسی قرار گرفته و چنین غیبتی را غیبت منقطعه و کسی را که به این نحو غیبت نموده غایب مفقود می نامند ولی در قانون مدنی چنین شخصی غایب مفقودالاثر نامیده شده که به نظر می رسد چون غایب دارای اموال و فرزندان و زوجه است و آثار و نشانه هایی از او بر جای مانده، اصطلاح مفقودالخبر مناسب تر از مفقود الاثر باشد.

در گفتگوهای روزانه غایب به کسی گفته می شود که در زمان معین در محلی که می بایست در آنجا یافت شود حاضر نیست بدین معنی دانشجویی که به جلسه درس نیامده یا کارمندی که به اداره نرفته و یا فردی که خانه خود را برای انجام کاری ترک گفته یا در مسافرت است ، هر کدام به نوبه خود غایب محسوب می گرداند.

اما از لحاظ حقوقی اصطلاح غایب دارای معنای دقیق تری است و از این رو باید میان مفهوم «غیبت» و عدم «حضور» فرق گذاشت. شخص «غیرحاضر» آن کسی است که در مورد وجود او هیچ گونه شکی در بین نیست و فقط در اقامتگاه و یا مسکن معمولی خویش حضور ندارد. اما مطابق ماده 1011 قانون مدنی : «غایب مفقودالاثر کسی است که از غیبت او مدات بالنسبه مدیدی گذشته و از او به هیچ وجه خبری نباشد».

بدین معنی که درباره ادامه حیات او دچار شک تردید گشته ایم به دیگر سخن نمی دانیم که او زنده است یا مرده زیرا مدت نسبتا درازی است که بدون بر جای گذاشتن نشانه تازه ای اقامتگاه و یا مسکن معمولی خود را ترک گفته و از آن پس نیز هیچگونه اطلاعی از او در دست نیست.

علت این که در این ماده قانونگذار بر کلمه «غایب» وصف «مفقودالاثر» را اضافه کرده است متمایز ساختن مفهوم غیب از عدم حضور است.

آنچه مراد از این پژوهش است همانا بررسی وضعیت حقوقی زوجه غایب یا حقوق و تکالیفی است که نامبرده در خلال غیبت شوهر دارد درمورد چنین زنی ممکن است سوالات متعددی مطرح شود که هدف از این تحقیق پاسخگویی به این سوالات و بررسی تطبیقی مطالب مذکور می باشد. فرضا آیا نامبرده همانند زمان حضور شوهر خود حق نفقه دارد یا به علت عدم حضور نامبرده از چنین حقی محروم است؟

وضعیت مهریه وارث زوجه به چه صورت خواهد بود؟ آیا شخص غایب را باید مرده پنداشت یا زنده؟ چه آنکه حسب هر یک از دو مورد زوجه نسبت به ما ترک او محق یا غیر محق خواهد بود از سوی دیگر این سوالات پیش می آید که در دوران غیبت چه تکالیفی بر عهده زوجه قرار می گیرد؟

بالاخص در خصوص زوجه غایب این سوال مطرح می شود که آیا نامبرده کماکان ملزم به باقی ماندن در حلقه زوجیت غایب است یا چنین الزامی وجود ندارد و یا آنکه رعایت تشریفات خاصی در این مورد لازم است؟ و بسیاری سوالات دیگر که برای پاسخ دادن به این سوالات و ابهامات این تحقیق پدید آمده است.

هدف دیگر پژوهش بررسی تطبیقی بین مقررات حقوقی ایران و فقه اسلامی و بیان نظرات مشهور و غیرمشهور فقها و فحص و بررسی آنان و ذکر مطالب و استدلالات حقوقدانان و اهل فن درخصوص حقوق (مالی و غیرمالی) و تکالیف زوجه غایب مفقودالاثر می باشد ودر بخش آخر نیز به بررسی وضعیت ایشان درمیان اقلیتهای غیرمسلمان ایرانی اعم از زرتشتی ، مسیحی و کلیمی و برخی از کشورهای خارجی اسلامی و غیر اسلامی با استفاده از منابع و کتب و حقوقی مختلف خواهیم پرداخت که امید است این مولفه کوچک بتواند دریچه ای برای تحقیقات گسترده تر پیش روی دانشجویان و همکاران عزیز قرار بدهد.